Nhật cạnh tranh ngoại giao vaccine với Trung Quốc

Vũ Hoàng13:28 17/06/2021

Khi ngoại giao vaccine của Trung Quốc thu về thành công ở Đông Nam Á, Nhật Bản không thể đứng nhìn.

Nhật Bản đang lên kế hoạch viện trợ vaccine Covid-19 cho khắp Đông Nam Á, từ Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan cho đến Việt Nam. Theo Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi, nước này chọn cách độc lập tặng các liều vaccine AstraZeneca mà không thông qua “một tổ chức quốc tế nào” như chương trình Covax của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vì “các thủ tục phê duyệt thường tốn thời gian”.

Nhật đã đạt được thỏa thuận mua khoảng 120 triệu liều vaccine AstraZeneca. Bộ Y tế Nhật Bản tháng trước cấp phép sử dụng khẩn cấp cho loại vaccine này song chưa khuyến nghị sử dụng nó trong nước vì lo ngại về các tác dụng phụ tiềm ẩn như nguy cơ hình thành cục máu đông.

Nhân viên sân bay Nhật Bản vận chuyển lên máy bay các lô vaccine mà nước này viện trợ cho Đài Loan hồi đầu tháng. Ảnh: Reuters.

Nhật ngày 16/6 viện trợ một triệu liều vaccine cho Việt Nam. Trước đó, hồi đầu tháng, họ cũng hỗ trợ Đài Loan 1,24 triệu liều vaccine AstraZeneca khi hòn đảo đối mặt với đợt bùng phát đại dịch đầu tiên.

Hồi tháng 5, khi được yêu cầu bình luận về kế hoạch của Nhật Bản viện trợ vaccine cho Đài Loan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết Bắc Kinh “kịch liệt phản đối”.

Hiromi Murakami, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Temple, Tokyo, nhận định kế hoạch ủng hộ vaccine cho các quốc gia Đông Nam Á của Nhật vừa nhằm “giúp đỡ bạn bè và láng giếng” vừa “có động lực địa chính trị”.

Video đang HOT

Bà cho hay chính phủ Nhật Bản không tham gia sáng kiến chia sẻ vaccine của WHO bởi “nếu thông qua Covax, họ sẽ không thể chỉ định chuyển vaccine đến đâu”. Đây là vấn đề cụ thể trong trường hợp Đài Loan, vốn không nằm trong danh sách ưu tiên nhận vaccine.

“Hỗ trợ trực tiếp khiến hành động giúp đỡ Đài Loan được công nhận rộng rãi hơn và người dân Đài Loan có thể bày tỏ lòng cảm kích đối với sự hào phóng của Nhật Bản”, Murakami đánh giá.

Stephen Nagy, giáo sư quan hệ đối ngoại tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế ở Tokyo, cho rằng hành động viện trợ vaccine của Nhật Bản không hoàn toàn mang động cơ gây ảnh hưởng bởi theo ông, Đài Loan từng hỗ trợ rất tích cực cho Nhật Bản sau thảm họa động đất, sóng thần hồi năm 2011 và người dân Nhật Bản “chưa quên điều đó”.

Tuy nhiên, “trả ơn” không phải là động lực duy nhất. Nhật Bản dường như vẫn có những mục tiêu khác, mà trong trường hợp Đài Loan là năng lực sản xuất chất bán dẫn cũng như tác động của nó đối với chuỗi cung ứng, Nagy lưu ý.

“Nhật Bản, Mỹ và các quốc gia khác có thể nhìn thấy Trung Quốc đã gây ảnh hưởng ở mức độ nào khi cung cấp vaccine Sinovac cho Philippines cùng một số nước”, Nagy nhận xét. “Những nước (ở Đông Nam Á) này không muốn bị chèn ép giữa Mỹ và Trung Quốc. Và dù vaccine Sinovac có thể giúp họ mở cửa trở lại nền kinh tế sớm hơn rất nhiều, Nhật Bản không coi đó là hành động vị tha của Bắc Kinh và giờ đây Tokyo cũng muốn được nhìn nhận như người bạn đang cung cấp hỗ trợ y tế”.

Theo Nagy, các tranh chấp trên Biển Đông đã khiến “tâm lý hoài nghi” đối với Trung Quốc gia tăng đáng kể trong những năm gần đây ở một số quốc gia. Điều này khiến đề nghị hỗ trợ vaccine của Nhật Bản nhiều khả năng sẽ được đón nhận nhiệt thành.

“Ngay sau khi Nhật Bản hoàn thành tiêm chủng cho người dân của mình, chúng ta sẽ thấy họ sẽ mở rộng tầm tiếp cận tới những nước khác trong khu vực”, ông cho hay.

Trung Quốc đặt cược canh bạc ngoại giao vaccine Covid-19

Các chuyên gia nhận định thực trạng vaccine Trung Quốc hiệu quả thấp sẽ làm giảm thành quả trong canh bạc ngoại giao vaccine.

"Trung Quốc đã chấp nhận rủi ro khi đặt chiến lược ngoại giao vaccine của mình trong vị thế đối đầu với chính sách vaccine mang màu sắc chủ nghĩa dân tộc mà Mỹ và nhiều nước khác theo đuổi", David P. Fidler, chuyên gia cấp cao về các vấn đề sức khỏe toàn cầu tại tổ chức nghiên cứu Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), trả lời VnExpress.

Rủi ro mà Trung Quốc chấp nhận vừa liên quan đến khả năng đáp ứng đủ số lượng vaccine đã cam kết hỗ trợ trên khắp thế giới, vừa là câu chuyện hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm nCoV.

Các chuyên gia tại Chile đã phát hiện mũi tiêm đầu tiên của Sinovac chỉ mang lại hiệu quả khoảng 16% trong ngăn ngừa lây nhiễm nCoV. Khả năng ngừa bệnh Covid-19 sau mũi tiêm thứ hai là 67%. Khoảng hai tuần sau khi tiêm đủ hai mũi Sinovac, khả năng ngừa nguy cơ tử vong khi nhiễm virus tăng lên 80%. Kết luận khoa học dựa trên kết quả nghiên cứu với khoảng 10,5 triệu người đã nhận một hoặc hai mũi tiêm của Sinovac.

Nhân viên y tế Thái Lan tiêm ngừa Covid-19 cho người dân tại Bangkok bằng vaccine Sinovac vào ngày 18/3. Ảnh: Sipa USA .

Tỉ lệ ngừa bệnh nặng của Sinovac thấp hơn nhiều so với vaccine do Pfizer và BioNTech hợp tác nghiên cứu. Đánh giá được công bố vào tháng 2 trên tạp chí y khoa Lancet cho thấy một mũi Pfizier/BioNTech có hiệu quả ngăn xuất hiện triệu chứng đến 85% trong 15-28 ngày sau khi tiêm. Mẫu nghiên cứu có quy mô nhỏ hơn với khoảng 9.000 người tại Israel. Các nhà khoa học cũng nhận thấy hiệu lực của vaccine kéo dài đến 6 tháng sau khi tiêm mũi thứ hai với tỷ lệ 91,3%.

Chile trở thành câu chuyện cảnh giác cho nhiều quốc gia như Brazil, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ hay Indonesia. Chính phủ những nước này đã khởi động chương trình vaccine Covid-19 toàn quốc có sử dụng vaccine Sinovac.

Trong một bài bình luận trên Nikkei Asia , các chuyên gia Yanzhong Huang và Samantha Kiernan của CFR lưu ý vaccine Trung Quốc được triển khai rộng rãi tại Chile và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) nhưng số ca nhiễm nCoV vẫn tăng hoặc tỷ lệ không giảm.

"Với một số quốc gia đang chống chọi trước các đợt bùng phát nguy hiểm hơn hoặc biến chủng mới dễ lây nhiễm hơn, những hoài nghi này đủ để họ tránh xa vaccine Trung Quốc, làm phai nhạt thành quả ngoại giao", các chuyên gia nhận định.

David P. Fidler phân tích chiến lược của Bắc Kinh nhắm đến hai mục tiêu cơ bản: Trung Quốc muốn hướng cộng đồng quốc tế khỏi những tranh cãi chính trị về những biện pháp ứng phó đầu tiên khi dịch Covid-19 mới bùng phát ở Vũ Hán vào năm 2019 và xúc tiến những lợi ích chính sách đối ngoại cả trong lẫn ngoài châu Á, tranh thủ thời cơ khi Mỹ cùng nhiều cường quốc ứng phó thiếu hiệu quả.

"Khi theo đuổi mục tiêu chính trị và địa chính trị, Trung Quốc đã không minh bạch hóa về độ an toàn và hiệu quả của những loại vaccine được họ dùng cho ngoại giao. Như vậy, Trung Quốc đã chấp nhận rủi ro khi thực hiện ngoại giao vaccine mà không cho phép các chuyên gia nước ngoài đánh giá", ông nói.

Giáo viên tại thành phố Santiago, Chile chờ tiêm vaccine vào ngày 15/2. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, theo Fidler, việc vaccine do Trung Quốc phát triển không hiệu quả bằng vaccine do phương Tây phát triển nhìn chung "không đe dọa an ninh y tế toàn cầu". Thực tế là nhiều nước nhận vaccine Trung Quốc đã không thể tiếp cận vaccine do phương Tây phát triển. Ông giả sử một loại vaccine bất kỳ từ Trung Quốc "dù chỉ hiệu quả khoảng 50% cũng có thể đóng góp phần nào cho nỗ lực kiểm soát dịch bệnh tại một nước", đặc biệt khi nước tiếp nhận không thể tìm đến vaccine có hiệu quả cao hơn.

"Vaccine hiệu quả thấp có thể giảm thành quả chính trị mà Trung Quốc mong muốn thông qua ngoại giao vaccine, nhưng họ có thể lập luận rằng: Trong thời khắc khủng hoảng, Trung Quốc đã nỗ lực hỗ trợ vaccine cho nước khác, trong khi Mỹ lại từ chối chia sẻ kho dự trữ vaccine của mình với thế giới", ông nhận định.

Mỹ đang có tiềm năng trở lại cuộc đua nhờ chương trình vaccine trong nước tiến triển nhanh. Cả ba công ty sản xuất vaccine tại Mỹ gồm Johnson & Johnson, Moderna và Pfizer đều được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cấp phép sử dụng. Trong đó, Moderna và Pfizer đã chứng tỏ khả năng khống chế biến chủng mới của nCoV. Ngoài ta, Mỹ đã đặt mua hàng triệu liều AstraZeneca cùng một số loại vaccine khác. Kho dự trữ này có tiềm năng được Washington cho mượn hoặc quyên góp đến những nước đang cần.

"Dù vậy, thậm chí khi ngoại giao vaccine không thể thúc đẩy hiệu quả các lợi ích chính sách đối ngoại và lợi ích toàn cầu của Trung Quốc, kết cục này vẫn không ảnh hưởng được sức mạnh và sức ảnh hưởng của họ trong và ngoài châu Á. Bản thân Trung Quốc đã vượt qua đại dịch với tình hình chính trị lẫn kinh tế khả quan hơn Mỹ cùng các đồng minh của họ", ông Fidler lưu ý.

Trung Quốc đang 'hụt hơi' trong chiến lược ngoại giao vaccine Trong cuộc đua ngoại giao vaccine Covid-19, thành công của Trung Quốc sẽ phụ thuộc vào 3 điều kiện: nguồn cung, tốc độ cấp phép và nhu cầu thực. Dù được triển khai sớm nhưng dường như Bắc Kinh đang có phần "hụt hơi" trên cả 3 phương diện. Chiến lược ngoại giao vaccine Covid-19 của Trung Quốc đang bị mất đà. (Nguồn:...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Nội bộ Mỹ mâu thuẫn về Ukraine?08:24

Ông Trump 'ra tay' trước khi nhậm chức09:28

Nga liên lạc với 'lực lượng mạnh nhất' ở Syria14:18

Trăn khổng lồ xuất hiện trên đường ngập nước sau trận mưa lớn08:31

Triều Tiên lần đầu lên tiếng về vụ thiết quân luật Hàn Quốc09:01

Nga phóng gần 300 tên lửa và UAV, Ukraine điều F-16 ứng phó?08:24

Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng cho một cuộc 'đấu tên lửa' với Mỹ08:11

Chính phủ mới Syria muốn Nga 'xem xét lại' hiện diện quân sự08:31

Mỹ cảnh báo khả năng Nga công nhận chương trình hạt nhân Triều Tiên15:14

Chồng tổ chức hiếp dâm tập thể đối với vợ, lãnh án 20 năm tù09:18

2024 sẽ trở thành năm nóng nhất lịch sử00:53

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Albania 'cấm cửa' TikTok ít nhất 1 năm

21:08:36 22/12/2024

Một số quốc gia đã bắt đầu thảo luận các biện pháp ngăn chặn TikTok trong khuôn khổ cuộc tranh luận rộng hơn về ảnh hưởng của phương tiện truyền thông xã hội đối với các nhóm dễ bị tổn thương, chẳng hạn như trẻ em và thanh thiếu niên.

Australia: Cháy rừng vượt kiểm soát đang hoành hành ở bang Victoria

21:02:11 22/12/2024

Giới chức Australia đã cảnh báo nguy cơ cháy rừng cao vào mùa Hè năm nay tại nước này sau nhiều mùa yên bình. Trước đó, đám cháy Mùa Hè đen năm 2019-2020 đã hủy hoại khu vực có diện tích bằng Thổ Nhĩ Kỳ và cướp đi sinh mạng của 33 người...

Hợp tác quốc phòng - Trụ cột trong quan hệ Đối tác Chiến lược tăng cường Việt Nam và Thái Lan

20:45:14 22/12/2024

Về hợp tác giữa Việt Nam và Thái Lan trong các cơ chế đa phương, Đại tá Phó Triệu Cường nhấn mạnh Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân đội Hoàng gia Thái Lan luôn hợp tác chặt chẽ với nhau trong khuôn khổ các cơ chế hợp tác đa phương.

Vanuatu lại hứng chịu trận động đất mới

20:29:02 22/12/2024

Ngoài việc làm gián đoạn thông tin liên lạc, trận động đất đầu tiên còn làm hỏng nguồn cấp nước và gây ngưng trệ hoạt động tại cảng vận chuyển chính của thủ đô.

Nguyên tố hoá học có thể giúp Mỹ chấm dứt sự phụ thuộc vào pin Trung Quốc

20:24:48 22/12/2024

Không giống như lithium, natri dễ dàng tiếp cận ở mọi nơi. Đặc biệt, với 92% trữ lượng tro soda toàn cầu, Mỹ được ví như Saudi Arabia trong lĩnh vực này.

Lễ Kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam tại thành phố Pyatigorsk, LB Nga

20:16:37 22/12/2024

Cộng đồng người Việt Nam tại Pyatigorsk hiện là một cộng đồng khá đông đảo tại LB Nga với khoảng 700 người, luôn lạc quan hướng về Tổ quốc và ủng hộ những chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước ta.

Gazprom tiếp tục vận chuyển hơn 42 triệu m3 khí đốt qua Ukraine

19:39:38 22/12/2024

Tuyên bố của Gazprom nêu rõ, lượng khí đốt nói trên tương đương lượng vận chuyển khí đốt đã được công ty này thực hiện một ngày trước.

Ukraine đối mặt với những quyết định khó khăn do thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng

18:17:40 22/12/2024

Trong bối cảnh cuộc xung đột với Nga đang tiến gần dấu mốc 3 năm và chờ đợi Tổng thống đắc cử Donald Trump tiếp quản Nhà Trắng trong lo lắng, tình trạng thiếu hụt nhân sự trầm trọng ở tiền tuyến đặt ra tình thế tiến thoái lưỡng nan cho ...

Kiện chồng ra tòa vì cưng mèo hơn vợ, người phụ nữ nhận kết quả bất ngờ

17:47:47 22/12/2024

Thẩm phán M. Nagaprasanna nhận thấy không có cáo buộc cụ thể nào về hành vi tàn ác hoặc quấy rối được đưa ra trong đơn khiếu nại. Thay vào đó, nguyên đơn tập trung vào việc người chồng chăm sóc con mèo nhiều hơn cô.

Trạm kiểm soát biên phòng ở Pakistan bị tấn công, 16 binh sĩ thiệt mạng

17:45:07 22/12/2024

Pakistan đang phải vật lộn với tình trạng bạo lực gia tăng ở các khu vực biên giới phía Tây kể từ khi lực lượng Taliban trở lại nắm quyền ở Afghanistan vào năm 2021.

Hàn Quốc: Bắt giữ Tư lệnh Tình báo quốc phòng liên quan đến thiết quân luật

13:32:52 22/12/2024

Trong cuộc chất vấn tại Quốc hội trước đó, ông Moon Sang Ho nói rằng chỉ biết về tuyên bố thiết quân luật thông qua bài phát biểu trên truyền hình của Tổng thống Yoon Suk Yeol.

Vụ lao xe tại Đức: Giới chức nhận định vụ tấn công có chủ đích

13:30:52 22/12/2024

Đây không phải là lần đầu tiên một vụ tấn công tại chợ Giáng sinh ở Đức gây chấn động thế giới. Thảm kịch năm 2016 tại Berlin, nơi một chiếc xe tải lao vào đám đông, khiến 12 người thiệt mạng, vẫn còn in đậm trong ký ức của người dân Đứ...