Nhà đầu tư phát cáu vì bức tranh NFT quý giá bị sao chép chỉ với 1 hành động đơn giản: Chụp màn hình
Suy cho cùng, quá trình sao chép 1 bức tranh NFT cũng chỉ diễn ra dễ dàng như vậy mà thôi: Chuột phải và chọn “save as”, hoặc chụp lại màn hình là xong.
NFT (hay non-fungible token) là một tài sản số sử dụng công nghệ blockchain, tạo ra chuỗi mã độc nhất đại diện cho các sản phẩm và dịch vụ vật lý hay kỹ thuật số. Chúng được dùng cho bất cứ thứ gì, từ những tác phẩm nghệ thuật, sản phẩm thiết kế, âm nhạc, hay thậm chỉ chỉ đơn giản là một bức ảnh động, một dòng status trên mạng xã hội. Bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết này.
Trong thời gian gần đây, NFT đã trở thành một trào lưu mới, thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư trên toàn thế giới. Không chỉ mang ý nghĩa sưu tầm, NFT còn là bằng chứng số về quyền sở hữu độc quyền các tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà không ít người sẵn sàng chi ra những khoản tiền khổng lồ để sở hữu chúng.
Sẽ không quá lời khi nhận định NFT hiện đang trở thành trụ cột của thế giới tiền mã hóa, tạo ra cơ hội “tái đầu tư”, như cách họ thường nói, cho những ai đang nắm trong tay số tiền quá lớn. Suy cho cùng, đây không phải là vấn đề liên quan đến niềm đam mê hay yêu thích nghệ thuật, mà là khẳng định quyền sở hữu đối với các tác phẩm bằng cách sử dụng blockchain.
NFT đang trở thành 1 trào lưu mới trong khoảng thời gian gần đây.
Đó có lẽ là lý do vì sao nhiều nhà sưu tập NFT lại đang vô cùng bức xúc trước hành vi “trộm cắp” của những phá hoại trên Internet chỉ với một hành động đơn giản: Click chuột phải vào tài sản kỹ thuật số mà họ vừa mua và chọn “save as” (lưu hình ảnh thành…). Chụp màn hình cũng là 1 cách giúp dễ dàng “thó” NFT của người khác. Sau tất cả, quá trình sao chép 1 tác phẩm NFT cũng chỉ diễn ra đơn giản như vậy mà thôi.
Mới đây, người Twitter có tên SaeedDiCaprio đã bị một nhà đầu tư như vậy mắng xối xả một cách gay gắt: ” Chụp màn hình lại tác phẩm NFT của người khác thì hay ho lắm à? Trộm cắp tài sản với cậu chỉ là trò đùa thôi đúng không? Nói cho mà biết nhé, blockchain không biết nói dối đâu. Tôi mới là chủ sở hữu của bức tranh đó. Kể cả cậu có lưu nó về đi nữa, thì đó vẫn là tài sản của tôi. Cậu chẳng qua chỉ cảm thấy bực mình vì không thể có được tác phẩm mà tôi đang sở hữu thôi. Xóa tấm ảnh chụp màn hình đó ngay đi“.
SaeedDiCaprio đã đăng đoạn chat này lên Twitter với 1 thái độ giễu cợt vì lời mắng mỏ của đối phương.
Tuy nhiên, dường như SaeedDiCaprio lại tỏ ra khá dửng dưng, thậm chí là coi thường những lời mắng mỏ như vậy. Trên Twitter cá nhân, người dùng này chia sẻ: ” Tôi có thể tạo ra cả 1 bộ sưu tập NFT từ những bức ảnh chụp màn hình bằng cách nhấp chuột phải như vậy, sau đấy bán hết chúng đi“.
Vụ việc này cũng là 1 ví dụ cho xu hướng NFT thực sự kỳ lạ, và ngớ ngẩn, đến mức nào. Một tác phẩm nghệ thuật NFT rất dễ bị sao chép và rồi phân tán ra những nơi khác. Không phải lúc nào blockchain cũng có thể sao lưu lại các tuyên bố về quyền sở hữu hợp pháp, tùy theo nền tảng bán NFT.
Trở lại với câu chuyện trên, tác phẩm trong vụ việc này có tên “Lazy Lions #348″, nằm trong bộ sưu tập của OpenSea, hiện đã được trả giá đến 5000 USD tại thời điểm viết bài. Hành động của SaeedDiCaprio thường được người trong giới gọi là “right-clicker mentality” (tạm dịch: người mắc chứng ám ảnh bấm chuột phải). Đây là thuật ngữ được Midwit Milhouse, nhà sáng tạo và sưu tập NFT, đặt ra. Khi đó, Milhouse đang vô cùng bức xúc khi ai đó đang cố làm giả lại miếng bít-tết bọc vàng tại nhà hàng của Salt Bae một cách rẻ tiền trên Internet.
Video đang HOT
Milhouse cho biết vấn đề không nằm ở giá trị miếng thịt bò, mà là cảm giác xịn xò khi được ăn tại nhà hàng của hiện tượng mạng Salt Bae.
Milhouse cho biết miếng bít-tết đó là “của nhà trồng được” và nổi lên nhờ hiện tượng mạng Salt Bae, người đang bán món ăn này với giá 2000 USD tại nhà hàng của mình ở London. Milhouse chia sẻ: ” Tất nhiên, bạn hoàn toàn có thể tự làm ra miếng thịt bò phủ vàng cho riêng mình với giá 65 bảng Anh (khoảng 87 USD). Nhưng khi đó, bạn sẽ không cảm thấy hài lòng, không cảm thấy xịn, cảm thấy sướng như khi đi ăn ở nhà hàng của Salt Bae. Giá trị thực sự không nằm ở miếng thịt, mà là nằm ở độ sang chảnh“.
Right-clicker mentality thực ra là một thuật ngữ đánh thẳng vào trọng tâm vấn đề của sự lầm tưởng về quyền sở hữu. Trên thực tế, nó được sử dụng để chế nhạo toàn bộ khái niệm về quyền sở hữu và những thứ liên quan đến NFT.
Với các nhà sưu tập NFT, right-clicker mentality là những tên trộm đáng ghét, nhưng người ngoài nhìn vào thì đây lại là 1 thuật ngữ đánh thẳng vào những hiểu biết sai lệch về quyền sở hữu.
Mặc dù còn gây nhiều tranh cãi, nhưng các đoạn mã này vẫn được bán với những mức giá “trên trời”, kéo theo đó là rất nhiều chiêu trò, tệ nạn. Ví dụ như mới đây, nhà phát triển của bộ sưu tập “Evolved Apes” đã bòn rút thành công 798 ether (tương đương khoảng 2,7 triệu USD) khỏi quỹ dự án.
Và về cơ bản, các nhà sưu tập NFT không thể làm trong những trường hợp như vậy. Tương tự như tiền kỹ thuật số, các giao dịch NFT đang diễn ra trong một không gian nhất định, một không gian hoang dã mà nguyên tắc duy nhất bạn cần ghi nhớ là: “Người mua phải cực kỳ cẩn trọng”.
Không hề quá lời khi nói NFT là hình thức phô trương sự giàu có ở thời điểm hiện tại: Bằng cách sở hữu một tệp JPG đơn giản, các nhà sưu tập nuôi hy vọng vừa có thể đầu tư tiền của mình, lại vừa khoe khoang được tài sản của bản thân.
Tuy nhiên, những điều này không hề ảnh hưởng đến những ai không tham gia, không hoạt động trong “vùng không gian hoang dã” đó. Còn những lời chế giễu, những lời nhạo báng chắc chắn vẫn sẽ còn tiếp diễn nếu các NFT vẫn được giao dịch mỗi ngày. Suy cho cùng, tinh thần cũng phải sắt thép một chút thì mới dấn thân vào lĩnh vực này được. Thế mới thấy vì sao hấp dẫn là vậy mà nhiều người vẫn quyết tâm nói không với NFT.
Tất tần tật về NFT, trào lưu mới dựa trên blockchain (Phần 2)
Tại sao người ta lại mua NFT?
Câu trả lời còn tùy thuộc vào việc bạn có trân trọng độ hiếm của một sản phẩm không. Sở hữu bản gốc bức họa Mona Lisa đối với bạn có giá trị hơn có một bản sao treo trên tường hay không? Với một số người thì có.
Giá trị thật sự của NFT nằm ở niềm tin vào khả năng xác thực. Cuốn sổ cái chung dễ dàng truy cập blockchain khiến cho việc lừa đảo gian lận trong mua bán trở nên bất khả thi. Mọi thay đổi đều được ghi lại trong cơ sở dữ liệu được duy trì bởi hàng ngàn máy tính khắp thế giới và hoàn toàn có thể được truy cập bởi bất kì ai.
Điểm chính ở đây là các sản phẩm kỹ thuật số vẫn luôn dễ sao chép, làm nhái hay bị ăn cắp bản quyền. Phần lớn nhà sáng tạo ít khi kiếm ra tiền từ những thứ họ tạo ra. NFT là một cuộc cách mạng đối với vấn đề này. Tuy việc sao chép một tệp hình ảnh hay video trên máy tính vẫn rất dễ dàng, đoạn mã NFT được gán vào tệp gốc là duy nhất.
Ngày nay những mặt hàng NFT bán chạy nhất được lưu thông trên mạng lưới Etherum, một trong những hệ thống tiền mã hóa phổ biến nhất trên thế giới.
NFT trong thị trường nghệ thuật
NFT được dùng để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ với các tác phẩm nghệ thuật số. Thông qua NFT và hợp đồng thông minh của blockchain, các tác giả giờ có thể nhúng thông tin nhân dạng của mình vào các tác phẩm.
Ngoài công dụng tạo ra bằng chứng xác thực và quyền sở hữu với tác phẩm nghệ thuật, NFT cũng có thể cho phép người mua truy cập các thông tin và dịch vụ liên quan tới sản phẩm một cách dễ dàng.
NFT cũng cho phép trao đổi và lưu hành các tác phẩm số, những sản phẩm trước đây vốn không có giá trị bỗng dưng có giá hàng triệu đô nhờ NFT. Nghệ sĩ có thể dễ dàng bán các tác phẩm của mình dưới dạng một bản duy nhất hay số lượng giới hạn để thu hút nhà sưu tầm hay nhà đầu tư hợp lý.
NFT là giải pháp giúp các nghệ sĩ có được khả năng tài chính linh hoạt đối với các sản phẩm của mình. Một nhóm nhạc có thể bán các tác phẩm bằng cách gán các sản phẩm vào NFT, hay nhận hoa hồng khi sản phẩm được bán mà không cần phải tốn tiền cho các hãng phát hành, công ty đại diện.
Có nhiều cơ hội kinh doanh mở ra: không chỉ giúp ngăn chặn vi phạm quyền sở hữu, cơ chế hoạt động của NFT còn có thể ứng dụng vào nhiều ngành khác.
Không chỉ dành cho thị trường xa xỉ, đối với nhiều công ty, NFT là một lối thử nghiệm mới để kết nối với cảm xúc người tiêu dùng. Hãng snack Pringles đã phát hành những NFT "hương vị ảo" CryptoCrisp giới hạn với chỉ 50 phiên bản được bán với giá 0,0013 Ether.
Giao dịch NFT
Giao dịch NFT gây sốt nhất đó là giao dịch bán file ảnh JPEG "Everydays - The First 5000 Days" có chứa 5 ngàn hình ảnh được thu thập hàng ngày trong 5000 ngày từ năm 2007 của nghệ sĩ Beeple (Mike Winkelmann) với giá 69,3 triệu USD.
Giao dịch này được môi giới bởi nhà đấu giá Christie's. Đối thủ cạnh tranh Sotheby's cũng đã nhanh chóng theo chân trong lĩnh vực đấu giá NFT.
Nữ ca sĩ Canada Grimes đã thu về khoảng 6 triệu USD trong một sự kiện bán những tác phẩm nghệ thuật NFT do cô tạo ra.
Nhóm nhạc Kings of Leon là nhóm nhạc đầu tiên đăng ký phát hành album dưới dạng NFT. Bài hát When You See Yourself đã được phát hành giới hạn một số phiên bản NFT đi kèm với các bức ảnh độc quyền cũng như vé vào cửa trọn đời tại các show của nhóm.
Trong một cuộc đấu giá tháng 2 năm 2021, một đôi giầy 'ảo' được thiết kế bởi Studio RTFKT cùng nghệ sĩ Fewo đã thu về hơn 3 triệu đô chỉ trong 7 phút. 600 đôi giầy đã được bán ra và những người mua cũng nhận được một phiên bản vật lý của đôi giầy này như quà tặng. Phiên bản số của đôi giầy này có thể sử dụng trên các nền tảng như Snapchat hay trên video game.
CEO Twitter Jack Dorsey đã bán NFT tweet đầu tiên của anh với giá 2,9 triệu USD. Số tiền này đã được quyên góp cho tổ chức Africa Ressponse để giúp đẩy lùi đại dịch.
NFT của meme mèo Nyan Cat cũng được bán với giá gần 600.000 USD. Phong trào tài sản hóa meme này đã tạo ra một nền kinh tế có 'Memeconomy'. Ngay cả các nhà báo cũng bắt sóng thị trường: tháng 3 năm 2021, Kevin Roose, một tác giả của tạp chí NY Times đã bán một bài báo (về NFT!) của anh với giá 563 nghìn USD.
Ảnh hưởng môi trường thật đến từ thế giới ảo
Điểm trừ lớn của NFT đó là sử dụng quá nhiều năng lượng cho các giao dịch Blockchain. Do tính phi tập trung, công nghệ này sử dụng một lượng lớn máy tính và hy sinh nhiều tài nguyên xử lý để chạy các giao thức và phép toán đằng sau các giao dịch NFT.
Theo dữ liệu thị trường, sự kiện bán NFT của ca sĩ Grimes đã ngốn 122.416 số điện - đủ để duy trì năng lượng sinh hoạt một gia đình suốt 34 năm. Số liệu này được cung cấp bởi Cryptoart.wtf, một trang web giúp tính toán ảnh hưởng môi trường bởi nghệ thuật crypto.
Hầu hết NFT được phát hành trên mạng Etherum, tiêu tốn một lượng điện không nhỏ. Vì lí do này, Enjin đã đề xuất tạo ra JumpNet, một mạng blockchain thân thiện môi trường hơn. tuy nhiên mạng Etherum cũng sắp sửa trải qua đợt nâng cấp mới giúp chuyển đổi cơ chế vận hành để tiết kiệm năng lượng hơn cũng như đạt khả năng xử lý giao dịch cao hơn.
Liệu NFT có phải là một khoản đầu tư thông minh?
Trào lưu NFT có lẽ sẽ còn kéo dài lâu. Những tên tuổi lớn như UFC và Shawn Mendez đã kí hợp đồng phát hành NFT trong thời gian tới. Ngày càng có nhiều nhãn hiệu và biểu tượng lựa chọn đến với NFT để tạo ra các sản phẩm cho mình. Ngày càng có nhiều blockchain cạnh tranh để tạo ra các dịch vụ NFT tốt hơn cũng như xuất hiện nhiều nền tảng trao đổi NFT.
Tất tần tật về NFT, trào lưu mới dựa trên công nghệ blockchain (Phần 1) NFT (non-fungible token - hay dịch ra là "bằng chứng không thể thay thế về mặt pháp lý") là một loại bằng chứng xác thực quyền sở hữu của một người đối với một tài sản kỹ thuật số (tranh ảnh, video, âm thanh kỹ thuật số...). NFT là gì? "Non-fungible token" là một tài sản kinh tế mã hóa (crypto economy) kỹ...