Nguy cơ đột quỵ khi thời tiết trở lạnh
Hỏi: Ngày càng có nhiều người bị đột quỵ và độ t.uổi mắc bệnh ngày càng trẻ hơn. Bác sĩ có thể cung cấp thông tin cơ bản về bệnh đột quỵ, nguyên nhân và những dấu hiệu nhận biết căn bệnh này? Nguyễn Văn Mạnh (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội)
Ảnh minh họa
Đáp: Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch m.áu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp m.áu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút, nếu không được cung cấp đủ m.áu, các tế bào não sẽ bắt đầu c.hết.
Do đó, người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức, thời gian càng kéo dài thì số lượng tế bào não c.hết càng nhiều, ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là t.ử v.ong. Hầu hết những người sống sót sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm…
Số bệnh nhân đột quỵ có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây, đặc biệt là với người trên 50 t.uổi. Có 2 loại đột quỵ: Đột quỵ do thiếu m.áu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu m.áu cục bộ chiếm khoảng 85% tổng số ca bị đột quỵ hiện nay, bệnh do các cục m.áu đông làm tắc nghẽn động mạch, cản trở quá trình m.áu lưu thông lên não. Đột quỵ do xuất huyết là tình trạng mạch m.áu đến não bị vỡ khiến m.áu c.hảy ồ ạt, gây xuất huyết não; nguyên nhân là thành động mạch mỏng, yếu hoặc xuất hiện các vết nứt.
Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải cơn thiếu m.áu não thoáng qua. Đây là tình trạng đột quỵ nhỏ, dòng m.áu cung cấp cho não bộ bị giảm tạm thời. Người bệnh có những triệu chứng của đột quỵ nhưng chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn, thường kéo dài khoảng vài phút. Nhưng đây chính là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra bất cứ lúc nào mà người bệnh cần lưu ý. Dấu hiệu đột quỵ chính xác nhất là không thể nâng hai cánh tay qua đầu cùng một lúc; khó phát âm, nói không rõ chữ, bị dính chữ, nói ngọng bất thường; hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng đột ngột, không phối hợp được các hoạt động.
Bất cứ ai cũng có nguy cơ bị đột quỵ. Tuy nhiên, người già có nguy cơ đột quỵ cao hơn người trẻ. Kể từ sau t.uổi 55, cứ mỗi 10 năm, nguy cơ bị đột quỵ lại tăng lên gấp đôi. Bên cạnh đó, thời tiết quá lạnh hoặc quá nóng cũng làm gia tăng nguy cơ đột quỵ.
Những dấu hiệu cảnh báo thường xuất hiện 30 ngày trước cơn đột quỵ
Theo thống kê, hơn một nửa số ca đột quỵ xảy ra ngoài bệnh viện, vì thế, việc nhận biết các dấu hiệu sẽ hạn chế thấp nhất nguy cơ căn bệnh nguy hiểm này tìm đến. Nếu để tâm đến các triệu chứng sau đây có thể giúp bạn đối phó với đột quỵ ngay từ khi nó chưa thực sự xảy ra.
Video đang HOT
Ảnh minh họa: Internet
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc - bác sĩ hồi sức cấp cứu, đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây t.ử v.ong hàng đầu trên thế giới. Trung bình cứ 3 phút lại có 1 ca t.ử v.ong do đột quỵ.
Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch m.áu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp m.áu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút nếu không được cung cấp đủ m.áu các tế bào não sẽ bắt đầu c.hết.
Do đó, người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức, thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não c.hết càng nhiều sẽ ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là t.ử v.ong. Hầu hết những người sống sót sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như: tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm...
Nguyên nhân gây đột quỵ
Các yếu tố không thể thay đổi
T.uổi tác: Bất cứ ai cũng có nguy cơ bị đột quỵ. Tuy nhiên, người già có nguy cơ đột quỵ cao hơn người trẻ. Kể từ sau t.uổi 55, cứ mỗi 10 năm, nguy cơ bị đột quỵ lại tăng lên gấp đôi.
Giới tính: Nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn nữ giới
T.iền sử gia đình: Người có người thân trong gia đình từng bị đột quỵ có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người bình thường.
Các yếu tố bệnh lý
T.iền sử đột quỵ: Người có t.iền sử bị đột quỵ có nguy cơ cao bị đột quỵ lần tiếp theo, nhất là trong vòng vài tháng đầu. Nguy cơ này kéo dài khoảng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
Đái tháo đường: Các vấn đề liên quan đến đái tháo đường có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Bệnh tim mạch: Người mắc các bệnh lý tim mạch có khả năng bị đột quỵ cao hơn người bình thường
Cao huyết áp: Cao huyết áp gây gia tăng sức ép lên thành động mạch, lâu dần khiến thành động mạch bị tổn thương dẫn đến xuất huyết não. Ngoài ra, cao huyết áp còn tạo điều kiện cho các cục m.áu đông hình thành, cản trở quá trình lưu thông m.áu lên não. Khám huyết áp là một trong những biện pháp để tìm ra nguyên nhân đột quỵ.
Mỡ m.áu: Cholesterol cao có thể tích tụ trên thành động mạch, tạo thành vật cản gây tắc nghẽn mạch m.áu não.
Thừa cân, béo phì: Người bị thừa cân béo phì có thể dẫn đến nhiều bệnh như cao huyết áp, mỡ m.áu, tim mạch. Tăng nguy cơ bị đột quỵ.
Hút thuốc: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người hút thuốc có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2 lần. Khói thuốc làm tổn thương thành mạch m.áu, gia tăng quá trình xơ cứng động mạch. T.huốc l.á cũng gây hại cho phổi, khiến tim làm việc nhiều hơn, gây tăng huyết áp.
Lối sống không lành mạnh: Ăn uống không điều độ, không cần bằng đầy đủ các loại dưỡng chất; lười vận động là một trong những nguyên nhân dẫn đến đột quỵ.
Ngoài ra, đột quỵ cũng được cho là có liên quan đến việc sử dụng các chất kích thích, uống quá nhiều rượu...
Các dấu hiệu cảnh báo cơn đột quỵ
Đau tức ngực: Triệu chứng thường gặp nhất là đau tức ngực. Một số người cảm thấy ngực bị đè đặng, một số khác cảm thấy rát nóng và đau buốt như có ai cấu xé. Điều tốt nhất nên làm là báo cho bác sĩ ngay nếu bạn cảm thấy bất cứ dấu hiệu kì lạ nào ở ngực.
Cảm lạnh kéo dài: Cảm lạnh day dưa không dứt có thể là một dấu hiệu của bệnh tim. Khi hoạt động bơm m.áu của tim bị yếu đi, m.áu có thể rò rỉ ngược vào phổi. Hãy quan sát xem mỗi khi ho, bạn khạc ra đờm màu trắng hay hồng. Đờm màu hồng có thể là một sản phẩm phụ do m.áu tràn vào phổi.
Mệt mỏi: Bỗng nhiên bạn cảm thấy mệt mỏi mất sức mà không rõ nguyên nhân, đây cũng là dấu hiệu cho thấy cơn đột quỵ đang tới. Tim phải làm việc cực nhọc hơn khi các động mạch bắt đầu đóng lại, khiến bạn chỉ cần vận động chút xíu cũng cảm thấy mệt.
Phình giãn tĩnh mạch: Khi tim gặp khó khăn trong việc bơm m.áu cho toàn bộ cơ thể, các tĩnh mạch bắt đầu sưng lên dẫn tới phình giãn tĩnh mạch. Hiện tượng giãn tĩnh mạch thường nhìn thấy ở bàn chân, mắt cá, cẳng chân vì đây là những bộ phận xa tim nhất. Bạn cũng có thể nhìn thấy hiện tượng xanh tím ngoại vi ở môi hoặc tay chân.
Chóng mặt hoặc đau đầu: Việc tuần hoàn m.áu sẽ gặp khó khăn nếu tim quá yếu, bộ não có thể không thể nhận đủ lượng oxy cần thiết. Bạn có thể cảm thấy chóng mặt hoặc đau đầu thường xuyên. Đây là điều rất đáng lưu tâm và bạn nên đi khám ngay lập tức.
Khó thở, hơi thở bị đứt quãng
Một dấu hiệu quan trọng khác chứng tỏ cơn đau tim đang đến gần, đó là bạn cảm thấy khó thở, hơi thở bị đứt quảng. Như đã biết, tim và phổi luôn kết hợp hoạt động nhịp nhàng với nhau, nếu tim bắt đầu yếu đi, phổi sẽ không nhận đủ oxy. Điều này gây khó thở và bạn phải đi khám ngay.
Những triệu chứng này có thể xảy ra một tháng trước khi sự kiện quan trọng xuất hiện. Vì thế, nếu nhận thấy bất cứ dấu hiệu nào, bạn cần báo ngay với bác sĩ chuyên khoa.
Nghiên cứu mới ở Anh giúp sáng tỏ hơn hiểu biết về COVID-19 Nghiên cứu mới ở Anh cho thấy COVID-19 có thể gây ra một loạt các vấn đề về thần kinh, từ chứng mất trí nhớ đến rối loạn tâm thần. Hình thái virus SARS-CoV-2 gây ra căn bệnh hô hấp COVID-19. Ảnh: AFP CNN dẫn kết quả nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí The Lancet Psychiatry ngày 25.6 cho biết, nghiên...