Người vòng cổ hơn 39 cm dễ bị ngưng thở khi ngủ

Người béo phì, lưỡi to, vòm họng hẹp, cằm lẹm, nam vòng cổ trên 40 cm và hơn 39 cm ở nữ… có nguy cơ cao ngưng thở khi ngủ.

Ảnh minh họa

Bác sĩ Hoàng Đình Hữu Hạnh – Khoa Thăm dò chức năng hô hấp, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cho biết ngưng thở khi ngủ là tình trạng hô hấp bị gián đoạn lặp đi lặp lại khi ngủ, làm giảm oxy trong máu gây nhiều hậu quả nghiêm trọng. Sự tạm ngưng hô hấp có thể kéo dài hơn vài chục giây và xảy ra có thể vài chục, vài trăm lần trong đêm.

Trong giai đoạn sớm của bệnh có thể chỉ xuất hiện tình trạng ngáy hay nấc trong giấc ngủ ban đêm, làm giảm chất lượng cuộc sống, hay bị viêm họng, trào ngược dạ dày thực quản. Theo thời gian, khi xuất hiện tình trạng ngưng thở, sức khỏe người bệnh sẽ bị suy giảm nhanh chóng, thậm chí còn có thể gây ra những biến chứng như đột quỵ.

Có 3 loại ngưng thở khi ngủ gồm: ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, do nguyên nhân trung ương và do nguyên nhân hỗn hợp.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn chiếm phần lớn trường hợp. Luồng không khí bị tắc nghẽn không thể lưu thông bình thường ở vùng hô hấp trên gây hiện tượng ngưng thở, trường hợp nặng có thể kết hợp với xẹp đường hô hấp dưới. Loại ngưng thở này điều trị tương đối hiệu quả, tùy theo độ nặng của bệnh để chọn phương pháp điều trị phù hợp. Ngưng thở do nguyên nhân trung ương cơ chế phức tạp hơn, nguyên nhân chính là tổn thương trung khu hô hấp ở não nên không thể điều khiển hơi thở. Điều trị loại này cũng phức tạp và ít hiệu quả.

Nhóm có nguy cơ mắc bệnh gồm nam giới trên 40 tuổi, người béo phì có chỉ số khối cơ thể BMI trên 24, nam giới có vòng cổ lớn hơn 40 cm và nữ lớn hơn 39 cm. Bên cạnh đó, những bệnh nhân có bất thường giải phẫu của đường hô hấp trên như lưỡi to, vòm họng hẹp, phì đại amidan, cằm lẹm, trào ngược dạ dày, viêm họng mạn, tiền căn viêm mũi dị ứng, viêm xoang, bệnh Parkinson, trầm cảm hay người thường xuyên dùng rượu, thuốc lá cũng dễ mắc bệnh.

Ngưng thở khi ngủ thường không được chẩn đoán và hay bị bỏ sót. Người bệnh không thể tự nhận biết vì xảy ra khi đang ngủ, triệu chứng khởi phát bệnh có thể chỉ là ngáy trong đêm. Khi chỉ ngáy đơn thuần, người bệnh chỉ bị giảm chất lượng cuộc sống, nếu người thân quan sát thấy những đợt thở ngắt quãng gắng sức thì nên động viên người bệnh đi khám bệnh.

Các triệu chứng có thể nghiêm trọng hơn như thở nấc, thở ngắt quãng tái đi tại lại; tiểu đêm, thức giấc nhiều lần, giấc ngủ không sâu; nhức đầu buổi sáng, thức dậy mệt mỏi không sảng khoái; giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung; thay đổi tính tình trở nên cáu gắt; buồn ngủ ngày, hay ngủ gật; giảm ham muốn tình dục…

Ngưng thở khi ngủ lâu ngày sẽ gây giảm oxy trong máu, tăng nồng độ CO2 và gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Thay vì được nghỉ ngơi, các tạng trong cơ thể sẽ phải làm việc nhiều hơn để bù trừ tình trạng thiếu oxy não có thể gây đột quỵ, suy tim, tăng huyết áp mất kiểm soát, rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường.

Bác sĩ Hạnh khuyến cáo khi người bệnh có một trong hai triệu chứng ngáy hay thở ngắt quãng hằng đêm do người nhà quan sát thấy nên đến cơ sở y tế để thăm khám. Người bệnh được tầm soát bằng bảng câu hỏi, các chỉ định xét nghiệm để chẩn đoán. Tiêu chuẩn trong chẩn đoán xác định chính là “Đa ký giấc ngủ”, người bệnh ngủ lại một đêm tại bệnh viện, được nhân viên y tế theo dõi cả đêm qua camera.

Ngoài ra, bệnh nhân được đo điện não, điện cơ, điện mắt, đo oxy máu… để tìm ra mức độ nặng của ngưng thở và kiểu ngưng thở để điều trị chính xác và hiệu quả. Phòng “Đa ký giấc ngủ” được thiết kế gần như khách sạn cao cấp để người bệnh không có cảm giác như đang nằm bệnh viện.

Sau khi có kết quả “Đa ký giấc ngủ”, có thể chẩn đoán chi tiết kiểu và mức độ nặng của bệnh, bác sĩ căn cứ vào chỉ số rối loạn hô hấp khi ngủ hay chỉ số ngưng thở và giảm thở để lựa chọn các phương pháp điều trị thích hợp.

Cẩm Anh

Theo VNE