Người dân săn lùng ‘thuố.c xanh, thuố.c đỏ’ trị COVID-19: Có tốt như lời đồn?

Hiện nay xuất hiện tình trạng người dân tự mua thuố.c phòng, điều trị COVID-19 và tự điều trị theo các kiến thức truyền miệng hoặc “bác sĩ Google”.

Mới đây trên Facebook tick xanh của PGS.BS Nguyễn Lân Hiếu – Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội chia sẻ một số quan điểm đối với việc người dân không tiếc tiề.n lùng sục một số loại thuố.c ngoại không rõ nguồn gốc với niềm tin sẽ trị được COVID-19 một cách dễ dàng. Ông cũng chia sẻ lại bài viết của Dược sĩ Hà Quang Tuyến – Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội để cảnh báo người dân. Được sự đồng ý của bác sĩ, Báo Sức khỏe & Đời sống trân trọng giới thiệu những nội dung này tới độc giả:

Lợi dụng tâm lý lo lắng của người dân, nhiều cá nhân đã rao bán các mặt hàng thuố.c điều trị virus “xách tay” từ Nga, Trung Quốc về Việt Nam như Arbidol thành phần là Umifenovir, Areplivir thành phần là Favipiravir. Các thuố.c này được quảng cáo có khả năng phòng chống lây nhiễm và điều trị hiệu quả COVID-19.

Các thuố.c “xách tay” này còn được rao bán trực tiếp trên các hội nhóm, trang cá nhân trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, Shopee,… nên người dân rất dễ tiếp cận và tìm mua trong khi nguồn gốc xuất xứ và tác dụng không rõ ràng.

Thuố.c Areplivir thành phần là Favipiravir

“Thuố.c xanh, thuố.c đỏ” có tốt như lời quảng cáo?

Arbidol (Umifenovir) là thuố.c kháng virus phổ rộng được cấp phép sử dụng để dự phòng và điều trị cúm mùa tại Trung Quốc và Nga từ năm 2006. Thử nghiệm tiề.n lâm sàng cho thấy thuố.c Arbidol có hoạt tính kháng virus đối với một số virus đường hô hấp ở người như virus cúm A, B, C, adenovirus, rhinovirus,….

Tại Trung Quốc, Umifenovir được thử nghiệm trên bệnh nhân COVID-19 ngay giai đoạn đầu bùng phát dịch. Tuy nhiên kết quả về hiệu quả của Umifenovir đối với COVID-19 là không đồng nhất giữa các nghiên cứu.

Một nghiên cứu tổng quan hệ thống và phân tích gộp về hiệu quả và an toàn của Arbidol (Umifenovir) trên bệnh nhân COVID-19 đã được thực hiện bởi B. Amani và các cộng sự dựa trên các dữ liệu nghiên cứu trên Pubmed, Cochrane, Embase và medRixv.

Thuố.c Arbidol thành phần là Umifenovir.

Tổng quan đã cho thấy không có sự khác biệt về hiệu quả giữa việc dùng Arbidol và không dùng Arbidol ở bệnh nhân COVID-19. Sử dụng Arbidol có nguy cơ cao gặp tác dụng phụ hơn với RR: 2.24; 95% CI: 1.06-4.73. Các tác dụng phụ hay gặp phải khi sử dụng Arbidol như là rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, nôn.

Umifenovir cũng như nhiều thuố.c khác: Hydroxycloroquin, Ribavirin, Sofosbuvir, Lopinavir… cũng chỉ là một trong số các thử nghiệm lâm sàng trong giai đoạn đầu của đại dịch để tìm hướng tiếp cận điều trị COVID-19 trên thế giới. Nhiều nghiên cứu hiện cũng tạm dừng do hiệu quả không cao hoặc nguy cơ, tác dụng không mong muốn lớn hơn nhiều so với hiệu quả.

Có nên sử dụng “Thuố.c xanh, thuố.c đỏ” hay không?

Mỗi thuố.c kháng virus chỉ có chỉ định trên một số đối tượng bệnh nhân COVID-19 nhất định. Do vậy việc dùng các thuố.c kháng virus này cần đúng chỉ định của bác sĩ.

Bên cạnh đó, các thuố.c trị COVID-19 này cũng có khá nhiều chống chỉ định, đòi hỏi phải tuân thủ chặt chẽ; đồng thời trong quá trình sử dụng cũng cần giám sát cẩn thận các tác dụng phụ để tránh xảy ra các rủi ro có thể xảy ra.

Hiện nay, thuố.c Arbidol và Areplivir đều chưa được cấp phép lưu hành và nhập khẩu chính thức tại Việt Nam. Các sản phẩm do các trang mạng xã hội, các nhóm các diễn đàn bán đều là hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng.

Tại Việt Nam, quy trình cấp phép thuố.c rất chặt chẽ, vì thuố.c là một mặt hàng đặc biệt liên quan đến sức khỏe của con người, cả trước mắt và lâu dài. Điều này nhằm mục đích đảm bảo tác dụng, hiệu quả của thuố.c đối với nhân dân khi sử dụng.

Tôi tin rằng, nếu sản phẩm này thực sự có chất lượng, tác dụng thì Bộ Y tế đã liên hệ để đưa thuố.c về theo đường ngoại giao, đường chính thức để cho nhân dân sử dụng, sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường.

Chúng ta đã từng lên án thuố.c ung thư giả một cách gay gắt, nhưng bây giờ tại sao chúng ta sẵn sàng thỏa hiệp về việc sử dụng các mặt hàng xách tay, không rõ nguồn gốc, chất lượng, với cam kết bằng miệng của người bán và không chịu trách nhiệm pháp lý khi có vấn đề xảy ra.

Vì vậy, việc mua bán và sử dụng các thuố.c kể trên đều là vi phạm nghiêm trọng Luật Dược, giảm hiệu quả phòng chống dịch, tạo cơ hội cho những cá nhân lợi dụng buôn bán thuố.c giả thuố.c kém chất lượng, thuố.c nhập lậu để trục lợi cá nhân.

Người dân tuyệt đối không tự ý tìm mua và dùng thuố.c trị COVID-19 theo thông tin truyền tai. Điều này có thể dẫn đến việc lạm dụng, không mang lại lợi ích gì hơn so với không dùng thuố.c, mà còn tiềm tàng nhiều nguy cơ tác dụng bất lợi với sức khỏe người dùng, thậm chí có thể làm trầm trọng tình trạng COVID-19 ở người bệnh.

Dược sĩ Hà Quang Tuyến

Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội