Người đàn ông 49 tuổi ở Bắc Ninh nguy kịch, tiên lượng tử vong cao từ vết thương hở ở ngón tay
Khi vào viện, vết thương ở ngón tay bị hoại tử đen, nghi có chứa dị vật. Sau khi thăm khám, bệnh nhân được chỉ định nhập viện với chẩn đoán ban đầu là uốn ván toàn thể – suy hô hấp.
Ngày 7/10, thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mới đây, Trung tâm Bệnh nhiệt đới của bệnh viện liên tục tiếp nhận các ca bệnh uốn ván với bệnh cảnh nặng đòi hỏi các phương pháp điều trị hồi sức tích cực, thậm chí phải lọc máu, chi phí điều trị hết sức tốn kém và nguy cơ tử vong cao.
Trong đó, trường hợp nặng nhất là bệnh nhân N.V.G (nam, 49 tuổi, quê Bắc Ninh). Bệnh nhân có tiền sử khỏe mạnh, làm nghề thợ mộc. Bệnh nhân được đưa đến viện trong tình trạng cứng hàm, khó há miệng, khó thở, đi lại khó khăn.
Vết thương bị hoại tử của bệnh nhân. Ảnh BVCC.
Khai thác bệnh sử được biết, 2 tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân bị máy bào gỗ cắt qua đốt số 1 ngón thứ 3 tay trái, bệnh nhân không đến bệnh viện mà tự xử lý vết thương, đắp lá tại nhà và không tiêm phòng uốn ván.
Khi vào viện, vết thương ở ngón tay bị hoại tử đen, nghi có chứa dị vật. Sau khi thăm khám, bệnh nhân được chỉ định nhập viện với chẩn đoán ban đầu là uốn ván toàn thể – suy hô hấp.
Tại đây, bệnh nhân đã được xử lý cắt lọc, rửa sạch vết thương. Tuy nhiên, ngay đêm hôm đó, bệnh nhân xuất hiện tình trạng khó thở, phải mở khí quản cấp cứu, dùng thuốc an thần liều cao chống co giật, tiêm vaccine và huyết thanh phòng uốn ván để trung hòa độc tố và thở máy hỗ trợ hô hấp.
Sau 2 tuần điều trị, bệnh tiến triển nặng dần và phải điều trị hồi sức tích cực bằng các phương pháp thở máy, lọc máu, dùng kháng sinh liều cao chống nhiễm khuẩn, vận mạch, bổ sung vi chất, truyền dinh dưỡng và sau nhiều lần hội chẩn đa chuyên khoa, bệnh nhân vẫn còn trong tình trạng nguy kịch: Sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, suy gan thận cấp, tiêu cơ vân cấp, vô niệu, nguy cơ tử vong cao.
Ngoài trường hợp trên, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới cũng đang điều trị cho một bệnh nhân nam, quê Hải Dương mắc uốn ván do lội nước bẩn trong mưa bão khi chân đang bị chín mé và 1 trường hợp ở Đan Phượng, Hà Nội bị uốn ván do dẫm phải đinh có chảy máu khi đi làm ruộng.
Cả 3 trường hợp trên đều tự xử lý vết thương tại nhà và không tiêm phòng uốn ván. Khi đã vào giai đoạn toàn phát mới đi khám trong tình trạng nặng, tiên lượng khó khăn, bệnh nặng đe dọa tính mạng.
Không nên chủ quan với những vết thương hở ngoài da
PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, uốn ván là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Clostridium tetani sống ở môi trường đất bẩn xâm nhập vào cơ thể, trong điều kiện yếm khí (miệng vết thương bị bị kín) vi khuẩn sẽ sản sinh ra ngoại độc tố. Độc tố này rất mạnh xâm nhập vào máu và đi đến các xi-náp thần kinh, cơ và có tác dụng làm tăng mức độ kích thích dẫn truyền gây co cứng cơ và co giật.
Các bệnh nhân mắc uốn ván đang được điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh BVCC
Video đang HOT
Triệu chứng lâm sàng là sau khi bị vết thương khoảng 1-2 tuần bệnh nhân sẽ có biểu hiện sớm là cứng hàm, khó nhai, khó nuốt, sau đó sẽ cứng cơ, tăng trương lực cơ toàn thân, mức độ nặng sẽ có biểu hiện co giật, toàn thân uốn cong, kèm theo khó thở, suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật.
Nếu không xử trí kịp thời bằng các biện pháp hồi sức tích cực thì nhanh chóng dẫn tới tử vong hoặc có nhiều biến chứng trên các hệ tim mạch, hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, xương khớp.
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, các đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh uốn ván là: Nông dân, công nhân chưa được tiêm phòng uốn ván và tiếp xúc nhiều với đất, bùn, nước thải, môi trường chăn nuôi gia súc gia cầm, công trường, trẻ sơ sinh mà trong thời kỳ mang thai mẹ không tiêm phòng uốn ván.
Ngoài ra, uốn ván sơ sinh có thể bị lây truyền qua dụng cụ y tế không tiệt trùng khi cắt dây rốn cho trẻ, đây là một thể rất nặng của bệnh uốn ván, tỷ lệ tử vong rất cao.
Về điều trị uốn ván, vị chuyên gia này cho biết, bệnh nhân cần được điều trị khẩn cấp tại các cơ sở y tế có trung tâm hồi sức tích cực, bệnh nhân cần được theo dõi thật sát sao tình trạng hô hấp và dùng thuốc an thần để khống chế cơ giật, cần nhanh chóng xử lý vết thương, kháng huyết thanh trung hòa độc tố, giảm tối đa biến chứng, dùng kháng sinh phổ rộng chống bội nhiễm, hỗ trợ thở máy, chăm sóc dinh dưỡng.
Để phòng ngừa nguy cơ mắc uốn ván, các chuyên gia khuyến cáo, biện pháp hữu hiệu nhất là tiêm phòng vaccine, nhất là với những đối tượng có nguy cơ cao. Trẻ em phòng bệnh uốn ván từ 2 tháng tuổi với liều vaccine 6/1 (cần theo hướng dẫn cụ thể của cơ quan y tế). Phụ nữ mang thai cần tiêm phòng uốn ván vào đúng thời điểm thai kỳ.
Đáng chú ý, khi bị thương, trầy xước, cần lập tức sát trùng vết thương đúng cách (tránh bịt kín vết thương), sau đó đến cơ sở y tế để được tiêm phòng kháng huyết thanh uốn ván kèm xử lý vết thương bằng cách cắt lọc tổ chức hoạt tử, dập nát, loại bỏ dị vật, rửa ô xy già.
Bên cạnh đó, khi lao động, sinh hoạt cần chế tiếp xúc với bùn đất, vật dụng ô nhiễm, nếu phải tiếp xúc cần có biện pháp bảo hộ như đi ủng, găng tay… Tại các nông trại, công trường cần có các chất tiệt trùng để sơ cứu như xà phòng, nước rửa tay sát trùng, cồn y tế và thường xuyên vệ sinh môi trường, chuồng trại.
Tại các cơ sở y tế, dụng cụ y tế cần được tiệt trùng theo đúng quy định để tránh uốn ván rốn sơ sinh, uốn ván sản khoa.
Người dân vẫn chủ quan với bệnh dại
Dù là bệnh có tỷ lệ tử vong 100%, nhưng thực tế cho thấy người dân vẫn chủ quan với căn bệnh này.
Tử vong 100% nếu mắc bệnh
Bị chó dại cắn từ tháng 2/2024 nhưng anh Điểu KRốt (48 tuổi, thôn 1, xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng), không đi tiêm vắc-xin dại. Ngày 14/6/2024, anh Điểu KRốt được người nhà đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Phước với các triệu chứng trở nặng như nóng sốt, vật vã, sợ gió, sợ nước.
Dù là bệnh có tỷ lệ tử vong 100% nhưng thực tế cho thấy người dân vẫn chủ quan với căn bệnh này.
Sau đó, anh Điểu KRốt được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM được chuẩn đoán nghi ngờ bệnh dại lên cơn. Đến ngày 17/6, bệnh nhân KRốt đã tử vong.
Thông tin từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện vừa tiếp nhận một bệnh nhân nữ, 72 tuổi ở Hòa Bình được chuyển đến khoa Cấp cứu, trong tình trạng phải thở máy.
Bệnh nhân được chẩn đoán theo dõi dại, uốn ván, sốc nhiễm khuẩn. Người nhà bệnh nhân cho biết, ngày 1/4, bệnh nhân bị chó cắn vào chân (chó con mới đẻ được 3 tháng, chưa được tiêm phòng dại). Ngay khi cắn, con chó đã bị đập chết.
Khi các vết thương chảy máu, bệnh nhân tự sát khuẩn bằng cồn tại nhà. Vì chủ quan, bệnh nhân cũng không đi tiêm phòng dạ
4 ngày gần đây, bệnh nhân xuất hiện đau đầu, buồn nôn, nôn nhiều, cảm giác sợ nước, sợ gió, co cứng tay chân 2 lần ~ 10 phút. Bệnh nhân được chuyển đến cơ sở y tế điều trị trong tình trạng thở co kéo cơ hô hấp.
Bệnh nhân được đặt ống nội khí quản, thở máy, dùng kháng sinh, vận mạch, an thần... Bệnh nhân được chẩn đoán, theo dõi dại và uốn ván; viêm phổi theo dõi apces gan/ tăng huyết áp và được chuyển đến khoa Cấp cứu.
Khi làm xét nghiệm PCR nước bọt, dịch não tủy có kết quả dương tính với virus dại. Bệnh nhân được bác sĩ giải thích tiên lượng nặng, nguy cơ tử vong, gia đình ký hồ sơ xin về chăm sóc tại nhà.
Theo các bác sĩ, bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus dại gây nên. Bệnh lây truyền chủ yếu qua vết cắn hoặc vết cào, liếm của động vật bị dại lên trên da bị tổn thương.
Bệnh thường tăng cao vào mùa nắng nóng từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh dại trên người là sợ nước, sợ gió, co giật, liệt và dẫn đến tử vong. Khi đã lên cơn dại, tỷ lệ tử vong gần như 100% (đối với cả người và động vật).
Bệnh dại trên người có thể phòng và điều trị dự phòng bằng vắc-xin và huyết thanh kháng dại. Tiêm vắc-xin dại cho cả người và động vật (chủ yếu là chó) là biện pháp hiệu quả để phòng, chống bệnh dại.
Trước đó, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho biết thống kê tại 17 tỉnh, thành phố đã ghi nhận 29 ca tử vong do bệnh dại trong 4 tháng năm 2024 , tăng gấp 2 lần so với cùng kỳ năm 2023.
Theo TS.Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, 100% số ca tử vong dại do không đi tiêm vắc-xin phòng dại, tiêm muộn hoặc không đúng chỉ định.
Cùng đó, có đến 43,8% người dân chủ quan cho rằng chó nhà cắn tại thời điểm chó đang bình thường nên không đi tiêm vắc-xin phòng dại.
Từ năm 2023 đến nay, tình hình bệnh dại tại Việt Nam diễn biến phức tạp; từ đầu năm 2024, số ca mắc tiếp tục gia tăng đột biến với 27 trường hợp tử vong do dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm ngoái (~170%).
Phòng bệnh bằng vắc-xin
Theo đại diện Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế nguy cơ lây nhiễm bệnh dại từ động vật sang người vẫn tiếp tục do tỷ lệ tiêm vắc-xin phòng dại trên tổng đàn chó, mèo còn thấp; công tác quản lý đàn chó, mèo còn hạn chế; nhận thức của người dân còn hạn chế.
Bệnh dại là căn bệnh vô cùng nguy hiểm khi phát bệnh, người đã bị bệnh dại gần như tử vong 100%; biện pháp duy nhất để cứu người khi bị chó mèo dại cắn là tiêm vắc-xin dại càng sớm càng tốt.
Bệnh dại hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng tránh được. Để chủ động phòng chống bệnh dại, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau: Người dân nuôi chó, mèo cần tiêm vắc-xin phòng dại đầy đủ và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y; nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm.
Không đùa nghịch, chọc phá chó, mèo. Khi bị chó, mèo cắn cần rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà phòng liên tục 15 phút; nếu không có xà phòng có thể xối rửa vết thương bằng nước thông thường. Sau đó, vết thương cần được rửa sạch với cồn 70% hoặc cồn iod; hạn chế làm dập vết thương và không băng kín vết thương.
Kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vắc-xin phòng dại, huyết thanh kháng dại; tuyệt đối không tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị.
Truyền thông, hướng dẫn cho trẻ em cách phòng tránh chó, mèo cắn và thông báo ngay cho cha, mẹ hoặc người thân sau khi bị chó, mèo
Bệnh dại có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin. Vắc-xin phòng dại không gây hại cho người tiêm. Vắc-xin phòng dại được sản xuất từ vi-rút dại đã bất hoạt do đó không có khả năng gây bệnh, không ảnh hưởng đến trí nhớ và các vấn đề thần kinh khác.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân đừng ngần ngại, hay do dự tiêm vắc-xin phòng dại khi bị chó hoặc động vật cắn. Hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, xử trí kịp thời.
Bác sĩ Nguyễn Tuấn Hải, Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec cho hay, người dân nếu có điều kiện có thể tiến hành tiêm vắc-xin dự phòng trước phơi nhiễm dại.
Theo đó, nếu tiêm dự phòng, chỉ cần tiêm 3 mũi, hoàn toàn linh động về mặt thời gian. Khi chẳng may bị chó, mèo cắn, lịch tiêm sẽ đơn giản hơn, chỉ cần tiêm 2 mũi vắc-xin mà không cần phải tiêm huyết thanh kháng dại kể cả khi vết thương nặng, vị trí cắn gần với thần kinh trung ương hoặc nơi tập trung nhiều dây thần kinh.
Trong khi đó, nếu không tiêm phòng dại trước khi bị chó, mèo cắn thì cần phải tiêm 5 mũi với thời gian khắt khe trong một tháng, đặc biệt là trường hợp bị vết thương nặng, vị trí trọng yếu thì cần phải tiêm huyết thanh, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và lịch sinh hoạt cũng như là phải chịu đựng đau đớn hơn và nhiều tác dụng phụ hơn.
Đặc biệt, ở vùng sâu, vùng xa, không phải lúc nào huyết thanh kháng dại và vắc-xin cũng luôn sẵn sàng, có những thời điểm khan hiếm khiến do người dân bị động vật cắn rất hoang mang, lo sợ.
Đối với trẻ em, việc tiêm ngừa dại trước phơi nhiễm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì trẻ em thường không để ý đến những vết thương do động vật gây ra trong quá trình đùa với thú cưng bị xây sát và có thể trẻ quên mất việc cần thông báo cho bố mẹ biết (trừ trường hợp nặng).
Hơn nữa, trẻ em có cơ thể thấp nên khi bị chó cắn thường sẽ bị ở đầu, mặt, cổ nhiều hơn là người lớn, đó cũng là nguyên nhân khiến virus dại di chuyển nhanh hơn lên hệ thần kinh trung ương và gây bệnh nhanh.
Ngoài ra, trước lo ngại vắc-xin phòng bệnh dại có tác dụng phụ, ảnh hưởng hệ thần kinh, gây mất trí nhớ, bác sĩ Chính cho biết vắc-xin thế hệ cũ tồn tại vấn đề này.
Tuy nhiên, hiện nay vắc-xin phòng dại đã được sản xuất bởi công nghệ hiện đại, không chứa các tế bào thần kinh nên không gây hại và không ảnh hưởng đến sức khỏe hay trí nhớ của người dùng.
Vắc-xin dại thế hệ mới dùng kỹ thuật ly tâm phân đoạn, đảm bảo tạp chất ở mức thấp và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) (thấp hơn 10 nanogram mỗi liều).
Một số loại vắc-xin không sử dụng chất bảo quản thimerosal (thủy ngân), do đó vắc-xin dại thế hệ mới cũng giảm tối đa các tác dụng phụ tại chỗ như sưng, đau, sốt... so với vắc-xin thế hệ cũ đã ngừng sử dụng.
Người bị suy thận có nên chạy bộ? Nhiều người bệnh suy thận rất muốn chạy bộ nhưng lại lo ảnh hưởng đến sức khỏe, vậy người bị suy thận có nên chạy bộ? Theo BS.CKII Võ Thị Kim Thanh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, thận có chức năng lọc máu để bài tiết các độc tố, chất dư thừa ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu, giúp...