3 bệnh do muỗi truyền cần chủ động phòng chống sau mưa bão
Bệnh do muỗi truyền thường gặp tại Việt Nam gồm có: sốt xuất huyết Dengue, viêm não Nhật Bản và sốt rét.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Sau mưa bão, lũ lụt, môi trường ẩm ướt, tạo điều kiện cho muỗi phát triển, người dân cần trang bị cho mình những kiến thức để phòng bệnh do muỗi truyền.
Muỗi là trung gian truyền bệnh nguy hiểm
Trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết là do muỗi vằn cái có mang virus gây ra. Virus gây bệnh này có 4 chủng huyết thanh khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Bệnh nhân nhiễm với chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng virus đó mà thôi. Chính vì vậy mà những người sống trong vùng lưu hành dịch sốt xuất huyết dengue có thể mắc bệnh sốt xuất huyết nhiều hơn một lần trong đời.
Khi mắc người bệnh có biểu hiện: Nhức đầu, chán ăn, nóng rát mắt, sốt đột ngột và phát ban ở chi trên và chi dưới, đau hạ sườn phải, nặng hơn có: xuất huyết dưới da, chả.y má.u chân răng.
Muỗi là trung gian truyền bệnh nguy hiểm.
Viêm não Nhật Bản
Bệnh viêm não Nhật Bản là do muỗi cỏ/muỗi ruộng có tên khoa học là Culex tritaeniorhynchus) có mang virus gây ra. Bệnh được phát hiện lần đầu tiên ở Nhật Bản, các nhà khoa học Nhật Bản đã phân lập được virus này vào năm 1935, nên bệnh được đặt tên là viêm não Nhật Bản.
Virus viêm não Nhật Bản thuộc nhóm Arbovirus, họ Togaviridae, giống Flavivirus, lây truyền qua trung gian truyền bệnh là muỗi Culex. Loại virus này thuộc họ flavivirus có liên quan đến bệnh sốt xuất huyết, sốt vàng da và nhiễm virus West Nile, lây lan qua đường muỗi đốt.
Khi mắc viêm não Nhật Bản, người bệnh có biểu hiện sốt cao, đau đầu vùng trán, co giật, hôn mê và nhức đầu dữ dội. Bệnh nhân có hội chứng màng não và rối loạn ý thức nhẹ.
Sốt rét
Bệnh sốt rét là do muỗi có tên khoa học là Anopheles có mang ký sinh trùng gây ra. Khi gây bệnh sẽ có các triệu chứng và biến chứng khác nhau và cần có các phương pháp điều trị riêng biệt.
Nguyên nhân gây bệnh sốt rét là do ký sinh trùng sốt rét tên khoa học là Plasmodium, chủ yếu lây truyền qua trung gian loài muỗi Anopheles với các triệu chứng đặc trưng như sốt (theo chu kỳ), ớn lạnh, vã mồ hôi, thiếu má.u… Bệnh sốt rét xảy ra thường xuyên quanh năm, nhưng bệnh sẽ bùng phát vào mùa mưa ở khu vực đồi núi…
Khi mắc người bệnh ớn lạnh, nôn mửa, sốt, đổ mồ hôi, ngất xỉu và ho khan…
Video đang HOT
Chẩn đoán bệnh do muỗi truyền
Tùy từng các biểu hiện mà các bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm. Nếu nghi ngờ sốt xuất huyết dengue sẽ làm xét nghiệm kháng nguyên và kháng thể để chẩn đoán bệnh.
Nếu nghi ngờ viêm não Nhật Bản sẽ làm xét nghiệm kháng thể IgM đặc hiệu của virus JEV trong dịch não tủy.
Nếu nghi ngờ sốt rét sẽ soi lam má.u tìm ký sinh trùng sốt rét dưới kính hiển vi.
Cách phòng bệnh do muỗi truyền
Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết Dengue
Bộ Y tế khuyến cáo như sau:
Kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thau rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiê.u diệ.t lăng quăng.
Thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất diệt bọ gậy vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ…
Loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng.
Ngủ màn phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày, mặc quần áo dài tay, dùng bình xịt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện muỗi… để diệt muỗi và phòng muỗi đốt.
Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các chiến dịch diệt bọ gậy/lăng quăng và các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.
Phòng ngừa bệnh viêm não Nhật Bản
Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở để phòng bệnh.
Cần thực hiện theo khuyến cáo của Bộ Y tế cụ thể:
Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở, chuồng gia súc sạch sẽ để hạn chế nơi trú đậu của muỗi cỏ, nên dời chuồng gia súc xa nhà, loại bỏ các ổ bọ gậy.
Khi đi ngủ cần mắc mùng, thường xuyên sử dụng các biện pháp xua, diệt muỗi trong các hộ gia đình, không cho tr.ẻ e.m chơi gần chuồng gia súc đề phòng muỗi đốt.
Tiêm vaccine viêm não Nhật Bản đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất. Lưu ý, nếu chỉ tiêm 1 mũi vaccine thì không đủ hiệu lực bảo vệ, tiêm 02 mũi vaccine hiệu lực bảo vệ trên 80%, tiêm 03 mũi vaccine hiệu lực bảo vệ 90% – 95% trong khoảng 03 năm.
Phòng ngừa bệnh sốt rét
Để phòng ngừa sốt rét người bệnh cần ngủ màn kể cả ở nhà, nương rẫy hoặc ngủ trong rừng. Phòng chống muỗi truyền bệnh vẫn được coi là biện pháp hữu hiệu nhất cụ thể:
Diệt muỗi bằng phun tồn lưu mặt trong tường vách và tẩm màn bằng hóa chất diệt muỗi mỗi năm một lần vào trước mùa mưa.
Xoa kem xua muỗi.
Phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh quanh nhà, làm nhà xa rừng và xa nguồn nước, mặc quần áo dài vào buổi tối.
Hạn chế bọ gậy: khơi thông dòng chảy, vớt rong rêu làm thoáng mặt nước;
Uống thuố.c dự phòng: các nước sốt rét lưu hành nặng có chủ trương uống thuố.c dự phòng cho những người vào vùng sốt rét ngắn ngày, phụ nữ có thai ở vùng sốt rét, người mới đến định cư tại vùng sốt rét.
Ở nước ta hiện nay, do bệnh sốt rét đã giảm mạnh nên không uống thuố.c dự phòng mà chỉ cấp thuố.c cho các đối tượng trên để tự điều trị khi đã mắc bệnh sốt rét; An toàn truyền má.u, đặc biệt với người có tiề.n sử sốt rét hoặc đã sống trong vùng sốt rét.
Muỗi đốt gây ra những bệnh truyền nhiễm nào?
Muỗi là nguyên nhân lây lan rất nhiều căn bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, sốt rét hay viêm não Nhật Bản.
Muỗi là nguồn trung gian gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho con người. Ảnh minh họa: Pexels.
Chỉ cần một vết đốt nhỏ của muỗi cũng có thể khiến bạn đổ bệnh vì nó gây ra những căn bệnh nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Dưới đây là 6 căn bệnh nguy hiểm do muỗi lây truyền.
Sốt xuất huyết
Theo Hindustan Times, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm gây ra do vector truyền qua vết đốt từ muỗi vằn mang mầm bệnh. Đây là căn bệnh truyền nhiễm phổ biến thường xuất hiện ở những nơi có vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới như Puerto Rico, quần đảo Thái Bình Dương, châu Mỹ Latinh và Đông Nam Á.
Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh có thể sốt, phát ban, nhức đầu, dễ bầm tím và chả.y má.u răng, nặng hơn là đau bụng, tiêu chảy, xuất huyết dưới da. Đôi khi nó dẫn đến sốt xuất huyết, có thể gây t.ử von.g.
Sốt rét
Gần 50% dân số thế giới có nguy cơ mắc căn bệnh này. Hầu hết trường hợp xảy ra ở châu Phi cận Sahara, Nam Mỹ, Nam Á và nhiều khu vực khác.
Nguyên nhân gây sốt rét là do muỗi cái Anopheles truyền ký sinh trùng Plasmodium vào cơ thể người qua vết đốt. Bệnh gây sốt cao, nhức đầu, ớn lạnh, nôn mửa và triệu chứng như cúm nặng, có thể gây t.ử von.g nếu không được điều trị.
Bệnh sốt rét có thể phòng ngừa bằng cách mắc màn ngủ, thuố.c chống côn trùng, mặc áo dài tay, đặc biệt khi đi du lịch đến khu vực, quốc gia có nguy cơ cao. Bệnh có thể điều trị, nhưng vẫn khiến nhiều người t.ử von.g.
Sốt virus Chikungunya
Sốt Chikungunya là bệnh do virus Chikungunya lây nhiễm qua trung gian là muỗi Aedes aegypti, loại muỗi này cũng gây bệnh sốt xuất huyết. Cái tên Chikungunya xuất phát từ một ngôn ngữ châu Phi và ám chỉ dáng vẻ khom lưng mà mọi người có thể gặp phải do đau khớp nghiêm trọng, theo Webmd.
Người bệnh cũng có thể bị phát ban, nhức đầu, buồn nôn và mệt mỏi. Căn bệnh này được tìm thấy ở châu Á và Ấn Độ, sau đó lan dần sang châu Âu và châu Mỹ.
Bệnh không có cách chữa trị, nhưng hầu hết người bệnh đều hồi phục. Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm.
Chỉ một nốt nhỏ do muỗi đốt cũng có thể khiến bạn mắc bệnh. Ảnh minh họa: Clevelandclinic.
Virus Zika
Bệnh xảy ra do một loại virus lây truyền qua muỗi Aedes, chúng đố.t ngườ.i vào ban ngày. Muỗi lây lan căn bệnh này ở nhiều nơi trên thế giới bao gồm Brazil và các quốc gia khác ở Nam và Trung Mỹ, vùng Caribe và Đông Nam Á.
Đối với hầu hết người bệnh, các triệu chứng của loại virus này rất nhẹ: chỉ sốt, phát ban, đau khớp và đỏ mắt. Mối nguy hiểm thực sự có thể xảy ra với phụ nữ mang thai và em bé. Bệnh có thể gây dị tật bẩm sinh gọi là tật đầu nhỏ - trẻ sinh ra có đầu nhỏ và tổn thương não. Phụ nữ mang thai cũng dễ bị sinh non hoặc sảy thai.
Viêm não Nhật Bản
Viêm não Nhật Bản là bệnh lây nhiễm gây nguy hiểm đến não do muỗi đốt. Căn bệnh này phổ biến ở châu Á, Tây Thái Bình Dương, Trung và Nam Mỹ. Một số triệu chứng nghiêm trọng của bệnh này bao gồm sốt cao, co giật, hôn mê và nhức đầu dữ dội.
Bệnh viêm não Nhật Bản lây từ động vật sang người qua vật trung gian là muỗi. Bệnh gây t.ử von.g chủ yếu ở tr.ẻ e.m dưới 5 tuổ.i. Mặc dù không có phương pháp điều trị, viêm não Nhật Bạn có vaccine phòng bệnh hiệu quả.
Sốt vàng da
Sốt vàng da là bệnh xuất huyết cấp tính do virus lây truyền qua muỗi bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng của bệnh sốt vàng da bao gồm sốt, nhức đầu, vàng da, đau cơ, buồn nôn, nôn và mệt mỏi.
Một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân nhiễm virus phát triển các triệu chứng nghiêm trọng và một nửa trong số đó có thể t.ử von.g trong vòng 7-10 ngày. Những khu vực có mật độ muỗi cao và nơi người dân có ít hoặc không có khả năng miễn dịch do thiếu vaccine dễ xảy ra dịch sốt vàng da khi có người bị nhiễm virus này.
Đắk Song gặp khó trong xử lý ổ dịch sốt xuất huyết Dengue tại thị trấn Đức An Từ năm 2019 đến nay, tại tổ dân phố 6, thị trấn Đức An, huyện Đắk Song (Đắk Nông) ghi nhận 70 ca mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue (SXHD). Hiện nay, địa phương đang gặp khó trong xử lý ổ dịch SXHD tại đây. Cụ thể, năm 2019, tại địa phương này đã ghi nhận số mắc/chết do bệnh SXHD là 21/00...