Ngoài tiêu cực, đại dịch Covid-19 còn mang đến nhiều tác động tích cực

Cướp đi mạng sống của hàng trăm nghìn người, khuynh đảo nền kinh tế thế giới…nhưng Covid-19 cũng có một số tác động tích cực của nó.

Giảm ô nhiễm không khí và nước

Một trong những tác động tích cực của đại dịch Covid-19 là việc giảm đáng kể ô nhiễm không khí ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt tại Trung Quốc, Mỹ và các quốc gia công nghiệp phát triển ở châu Âu. Các nhà nghiên cứu đã ghi nhận mức giảm ô nhiễm không khí bởi carbon dioxide từ 5-10% ở New York; lượng khí thải mêtan cũng giảm đáng kể.

Giao thông vận tải chiếm 23% lượng khí thải carbon toàn cầu, nhưng nhờ các sân bay đóng cửa và có rất ít máy bay trên bầu trời, khí nhà kính được thải ra ít hơn, ô nhiễm không khí giảm. Trong ba tháng đầu năm 2020, số lượng hành khách hàng không ít hơn 67 triệu so với bất kỳ năm nào trước đó. Trên thực tế, việc giảm tần suất hoạt động của các phương tiện giao thông dẫn đến giảm khí thải, và nhờ đó, chất lượng không khí cũng được cải thiện, tầng ozone trái đất đang hạ nhiệt và hồi phục.

Nhờ Covid-19, chất lượng không khí ở Trung Quốc được cải thiện rõ rệt. Ảnh: cosmopolitanme.com

Hiện tại, Trung Quốc là một trong những nhà sản xuất và tiêu thụ than lớn nhất thế giới – thủ phạm tạo các chất ô nhiễm trong không khí như carbon dioxide, carbon monoxide và oxit nitơ… Người ta ước tính, trong năm 2018, nước này đã tiêu thụ khoảng 59% than của họ cho nhu cầu năng lượng – phục vụ phần lớn các ngành công nghiệp và sử dụng làm nhiên liệu cho nhiều người dân.

Một nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford đã tính toán, việc cải thiện về chất lượng không khí được ghi nhận ở Trung Quốc có thể đã cứu sống 4.000 trẻ em dưới 5 tuổi và 73.000 người lớn trên 70 tuổi. Thậm chí, các ước tính thận trọng hơn cũng cho thấy, số lượng người được cứu sống nhờ việc cải thiện chất lượng không khí nhiều gấp khoảng 20 số lần tử vong do virus.

Venice đang tự hào với làn nước của các kênh đào trong vắt như trong ký ức. Ảnh: cosmopolitanme.com

Italy là một trong số nhiều nước bị Covid-19 tàn phá nghiêm trọng, nhưng có lẽ một chiến thắng nhỏ cho đất nước này là điểm du lịch nổi tiếng Venice hiện đang tự hào với làn nước của các kênh đào trong vắt như trong ký ức, nhờ lượng khách du lịch giảm vì dịch bệnh; các xuồng máy không hoạt động, sự khuấy động trầm tích và các chất ô nhiễm nước khác đã giảm đáng kể. Ở hầu hết các khu vực của danh thắng Venice, người ta giờ đây lại có thể nhìn thấy nhiều cá trong các kênh rạch.

Giảm chất thải và phân tán mật độ người

Khi các quốc gia đóng cửa các trường học, cửa hàng, nhà máy và các điểm vui chơi giải trí…, lượng khí thải sẽ giảm, bởi vì hầu hết mọi người làm việc tại nhà, sử dụng ít nhựa hơn, in ít hơn, đi lại ít hơn và mua sắm ít hơn… Các phương tiện giao thông cũng được giảm tải.

Tại Madrid, trong tuần, giao thông giảm 14% lưu lượng vào giờ cao điểm, số lượng hành khách tàu điện ngầm giảm 35,8% so với bình thường. Số lượng và mật độ khách tại các khu vui chơi giả trí cũng giảm mạnh. Nhờ những bãi trống vắng người dọc theo bờ biển của bang Odisha (phía đông Ấn Độ), hơn 475.000 con rùa biển Olive Ridley đang bị đe dọa đã lên bờ để đào tổ và đẻ – ước tính 60 triệu quả trứng – hứa hẹn một nấc tăng dân số lớn của loại rùa biển nổi tiếng này.

Một số ngành và bộ phận phát triển

Các dịch vụ online từ mua bán quần áo, giầy dép, máy móc, thiết bị gia đình…, đến đồ ăn, thực phẩm, nhu yếu phẩm…đã có cơ hội mở rộng lĩnh vực dịch vụ và nâng cao số lượng khách hàng cũng như doanh số trong thời đại dịch. Riêng tập đoàn bán hàng trên mạng Amazon đã tạo ra tổng số 100.000 việc làm toàn thời gian và bán thời gian trên mạng từ khi Covid-19 bùng phát. Cá dịch vụ này được tin là sẽ tiếp tục phát triển cả sau khi đại dịch bị đánh bại.

Điều chỉnh mô hình sống và phương pháp làm việc

Đối với nhà máy được vận hành hoàn toàn bởi công nhân-robot, dịch bệnh không là vấn đề vì robot có thể làm việc không mệt mỏi 24/7, làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại…mà người công nhân không đủ sức khỏe để thực hiện. Có dự báo rằng, sau khi đại dịch kết thúc, nhiều công việc có thể được thay thế bởi robot; tự động hóa sản xuất và dịch vụ sẽ trở thành xu thế.

Sau Covid-19, tự động hóa được cho sẽ là xu thế chung; Nguồn: insights.daffodilsw.com

Tại hầu hết các quốc gia có Covid-19 bùng phát, các trường học đang đóng cửa và mở ra một kỷ nguyên giáo dục hoàn toàn mới – dạy và học trực tuyến. Rất nhiều phụ huynh đang khuyến khích chuyển sang học tại nhà, và vì trẻ học tại nhà thường đạt điểm cao trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn hơn so với trẻ đến trường – lý do để nhiều phụ huynh sẽ quyết định chọn nó. Cũng tương tự, các cuộc họp, giao ban, hội nghị, giao lưu…trực tuyến hứa hẹn mang lại nhiều đổi mới trong cải cách hành chính…

Thế giới đang tham gia vào một thử nghiệm toàn cầu về làm việc-tại nhà và xu hướng này được cho là bền vững. Nhân viên sẽ thay đổi thói quen đến công sở, tiết kiệm thời gian đi lại, giảm mật độ giao thông giờ cao điểm, và theo đó là giảm ô nhiễm…

Đã có những nghiên cứu về vấn đề này, và kết quả rất khả quan – ước tính, những người làm việc tại nhà có thời gian làm việc hơn 16,8 ngày mỗi năm so với người làm ở công sở. Không những vậy, các thành viên có điều kiện dành thời gian cho gia đình, cho nhau; nhiều người đã bắt đầu nghĩ đến chế độ dinh dưỡng và tập thể dục, thể hình….

Điều chỉnh chính sách

Một trong những điểm lý thú là do đại dịch Covid-19, các thành viên thánh chiến IS đang tránh đến châu Âu – nơi các “con sói cô đơn” vẫn đang ấp ủ và âm thầm tổ chức các cuộc khủng bố. Sau nhiều năm kêu gọi những kẻ khủng bố tấn công các thành phố lớn ở châu Âu, vì Covid-19, IS hiện đang khuyên chúng tránh xa lục địa già.

Theo bản tin al-Naba, IS có lệnh cấm các thành viên thánh chiến khỏe mạnh thâm nhập các vùng có dịch bệnh; những kẻ đã bị lây nhiễm thì nằm im tại chỗ. Nhóm khủng bố Trung Đông cũng khuyên các chiến binh tránh xa người bị nhiễm SARS-CoV-2 và rửa tay bằng xà phòng để tránh bị lây nhiễm… Và như vậy, dù sao, châu Âu cũng có được một thời gian bớt bị khủng bố quấy nhiễu.

Các thành viên thánh chiến IS đang tránh thâm nhập châu Âu; Nguồn: ura.news

Trong những năm qua, có một số ý kiến cho rằng, khái niệm “an ninh” nên được mở rộng, và cuộc khủng hoảng Covid-19 đã đặt ra một câu hỏi quan trọng về việc liệu an ninh y tế toàn cầu có thể là một phần trung tâm của an ninh quốc gia hay không.

Ở Anh, một đại dịch quốc tế được xếp vào các mối đe dọa an ninh quốc gia cấp 1 – thuộc các ưu tiên cao nhất, cùng với ba nguy cơ khác là khủng bố, chiến tranh và tấn công mạng. Sau Anh, chắc chắn nhiều quốc gia sẽ xem xét lại chiến lược của mình để hoạch định đối sách và các biện pháp nhằm phòng chống dịch bệnh một cách hiệu quả nhất.

Cách đây một vài tháng, ở hầu hết các quốc gia, thu nhập cơ bản phổ cập dường như là chuyện trong mơ, không xảy ra sớm. Hậu Covid-19, theo nhiều nhà quan sát, vì nhiều lý do, ý tưởng cấp cho mỗi công dân một tấm séc hàng tháng, ngay cả khi họ không đi làm, sẽ trở thành hiện thực bước đầu tại một số quốc gia.

Covid cảnh tỉnh mọi người và có những tác dụng phụ tích cực của nó; Nguồn: lovingparents.in

Trong cuộc chiến chống Covid-19, người ta bắt đầu nhận ra, các thành viên xã hội có mối liên hệ hữu cơ với nhau hơn người ta vẫn nghĩ; sức khỏe của người nghèo ảnh hưởng đến tất cả mọi người và cộng đồng nói chung; những cuộc thảo luận đầu tiên hậu đại dịch sẽ liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe phổ cập. Hiện nay, chỉ có một số ít quốc gia có dịch vụ chăm sóc sức khỏe phổ cập và đây có thể là thời điểm thúc đẩy phần còn lại của thế giới cải tổ hệ thống chăm sóc sức khỏe theo hướng miễn phí.

Theo một tác giả trên trang lovingparents.in, nếu chú ý đến tất cả những gì đang do Covid-19 gây ra, chúng ta sẽ nhận thấy, tất cả các tác động tiêu cực của Covid-19 chỉ được giới hạn đối với nhân loại. Các đồng sở hữu Trái Đất của chúng ta – hệ thực vật và động vật cũng như tự nhiên – đang tận hưởng những điểm tích cực từ loại virus chết người này, đòi lại vùng đất mà chúng ta quên chia sẻ hoặc thay vào đó là cướp mất của chúng. Tất cả những điều này có thể được coi là tác dụng phụ tích cực của Covid-19./.

CTV Lê Ngọc