Nghi án hối lộ 80 triệu yen cho quan chức đường sắt VN

Thông tin Chủ tịch Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản hối lộ cho quan chức ngành đường sắt VN hơn 80 triệu yen để trúng gói thầu tư vấn dự án đường sắt đô thị số 1 tại Hà Nội đang gây chấn động dư luận.

Bài viết thông tin nghi án hối lộ do báo The Japan News trích dẫn từ tờ Yomiuri – Atnh: T.L

Đáng nói là Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) đã tham gia nhiều dự án đường sắt do Tổng công ty đường sắt VN (ĐSVN) làm chủ đầu tư. Năm 2009, Tổng công ty ĐSVN và liên danh nhà thầu JKT (Nhật Bản) cũng đã ký kết hợp đồng gói thầu dịch vụ tư vấn kỹ thuật thuộc dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) Yên Viên – Ngọc Hồi. Trước đó, Chính phủ VN đã nhận được nguồn vốn vay ODA từ Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản – JBIC giá trị 4,68 tỉ yen để khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật và hỗ trợ đấu thầu cho dự án. Tổng công ty ĐSVN làm chủ đầu tư, Ban Quản lý các dự án đường sắt là đại diện chủ đầu tư. BQL các dự án đường sắt đã tổ chức lựa chọn danh sách nhà thầu mời tham gia đấu thầu, phê duyệt phát hành hồ sơ mở thầu… cho gói thầu dịch vụ tư vấn kỹ thuật của dự án. Kết quả nhà thầu trúng gói thầu này là liên danh JTC và một số công ty Nhật – Việt Nam khác như JARTS, JRC, TEDI, TRICC-JSC… gọi tắt là liên doanh JKT. Giá hợp đồng là 2,9 tỉ yen Nhật và 320 tỉ đồng, thực hiện trong 74 tháng.

Tổng Công ty ĐSVN đã đấu thầu gói tư vấn giai đoạn 2 Về dự án đường sắt đô thị số 1, theo thông tin từ Bộ GTVT, đến thời điểm này liên danh tư vấn JKT đã cơ bản hoàn thành thiết kế kỹ thuật, nhưng do cầu vượt sông Hồng và đoạn tuyến phía bắc cầu sông Hồng chưa được thống nhất, nên hợp đồng tư vấn đã giải ngân khoảng 80% phần tiền yen và 69% phần tiền đồng (giá trị hợp đồng còn lại là 705 triệu yen và 72 tỉ đồng). Hiệp định vay JICA lần 2 cho dự án này cũng đã được ký ngày 22.3.2013 với giá trị 16,58 tỉ yen. Tổng công ty ĐSVN cũng đã tổ chức đấu thầu gói thầu tư vấn kỹ thuật giai đoạn 2, hiện đang thương thảo tài chính với liên danh nhà thầu do JTC đứng đầu.

Đình chỉ công tác giám đốc ban quản lý

Theo thông tin trên, lãnh đạo Công ty JTC đã hối lộ 80 triệu yen (tương đương với 16,4 tỉ đồng) cho một quan chức trong Ban quản lý các dự án đường sắt của Tổng công ty ĐSVN để trúng thầu dự án này.

Trả lời Thanh Niên, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty ĐSVN Trần Ngọc Thành cho biết đã tiếp nhận thông tin báo Nhật công khai vụ công ty Nhật hối lộ 80 triệu yen cho quan chức ngành đường sắt từ tối 21.3. Chiều qua 23.3, Tổng công ty ĐSVN đã họp với Ban Quản lý các dự án đường sắt (RPMU) và các đơn vị có liên quan để nghe báo cáo giải trình. Ngay sau cuộc họp, lãnh đạo Tổng công ty ĐSVN đã ra quyết định đình chỉ công tác với ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đường sắt, trong vòng 15 ngày để xác minh vụ việc.

Ông Thành cũng khẳng định Tổng công ty ĐSVN sẽ lập đoàn kiểm tra do Tổng giám đốc Nguyễn Đạt Tường làm trưởng đoàn, rà soát lại toàn bộ các dự án ODA có liên quan đến nhà thầu JTC, kiểm tra lại toàn bộ các khâu thủ tục liên quan. Về việc một số cá nhân liên quan đến vụ việc có thể đã nghỉ hưu hoặc chuyển công tác, ông Thành cho biết sẽ báo cáo lên Bộ GTVT để xin ý kiến.

Chiều 23.3, Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng đã chủ trì cuộc họp bất thường về thông tin công ty Nhật hối lộ để trúng thầu dự án ODA. Ngoài việc yêu cầu đình chỉ trưởng ban quản lý, một số người nghỉ hưu và chuyển công tác cũng đã được yêu cầu làm giải trình. Ông Thăng yêu cầu ngay trong hôm nay 24.3, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông sẽ làm việc với Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và Đại sứ Nhật, trao đổi thông tin với Đại sứ quán Nhật. Bộ trưởng cũng yêu cầu thành lập đoàn thanh tra rà soát tất cả các dự án mà Công ty JTC tham gia, dừng giải ngân các dự án đang tiến hành, dừng đàm phán giai đoạn 2 với các dự án. Ngoài ra, các cơ quan liên quan của Bộ GTVT phải rà soát các dự án có vốn ODA của Ngân hàng hợp tác phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB) để báo cáo lên Chính phủ.

JTC đang tham gia nhiều dự án

Vụ hối lộ để trúng gói thầu tư vấn dự án đường sắt đô thị số 1 tại Hà Nội đang đặt câu hỏi về những dự án mà JTC đã tham gia tại VN. Đó là Dự án nâng cao an toàn cầu đường sắt trên tuyến Hà Nội – TP.HCM được khởi động cuối năm 2007, tổng mức đầu tư thời điểm đó là 3.790 tỉ đồng. Dự án do Ban Quản lý các dự án đường sắt thuộc Tổng công ty đường sắt VN làm chủ đầu tư. Thiết kế kỹ thuật do liên danh giữa Công ty JTC, Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (PCI) và Công ty dịch vụ kỹ thuật đường sắt Nhật Bản (JARTS) đảm nhiệm.

Dự án Đại lộ Đông – Tây TP.HCM khi còn đang trong quá trình xây dựng cũng dính án hối lộ – Ảnh: Diệp Đức Minh

Liên danh tư vấn Việt Nam – Nhật Bản (VJC) gồm Công ty cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng GTVT (TRICC – JSC) là đại diện liên danh, Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản JTC, Hiệp hội Dịch vụ kỹ thuật đường sắt Nhật Bản, Công ty trách nhiệm hữu hạn Nippon Koie là tư vấn lập báo cáo đầu tư dự án đường sắt cao tốc Việt Nam. Chủ đầu tư dự án là Tổng công ty ĐSVN. Theo tính toán ban đầu của liên danh tư vấn, dự án đường sắt cao tốc Hà Nội – TP.HCM có tổng mức đầu tư dự kiến lên tới 55,8 tỉ USD. Tuy nhiên, dự án này sau đó chưa được Quốc hội thông qua. Ngoài ra, JTC đã và đang tham gia tư vấn cho dự án tuyến đường sắt Trảng Bom – Hòa Hưng (TP.HCM); dự án tuyến đường sắt Biên Hòa – Vũng Tàu…

TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học công nghệ và quản lý TP.HCM nói vụ việc này gợi nhớ lại vụ đã xảy ra ở dự án đại lộ Đông – Tây TP.HCM trước đây, khi cũng một nhà thầu tư vấn của Nhật Bản là Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (PCI) đã hối lộ cho ông Huỳnh Ngọc Sỹ, nguyên Phó giám đốc Sở GTVT TP.HCM, Giám đốc Ban Quản lý dự án đại lộ Đông – Tây và môi trường nước TP.HCM, để được trúng thầu gói tư vấn thiết kế của dự án. Ông Phúc bày tỏ mối lo ngại về tình trạng đút lót để được trúng thầu trong các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là đối với các gói thầu xây lắp, vì nó có giá trị lớn hơn rất nhiều so với các gói thầu tư vấn. “Đấu thầu là để minh bạch, để lựa chọn nhà thầu tốt nhất để thực hiện dự án. Có làm tử tế hay không thì chỉ có khi bị “xới” ra mới biết” – TS Phúc nói.

Trả lời PV Thanh Niên hôm qua 23.2, một lãnh đạo của Ban Nội chính Trung ương cho biết đã nắm được thông tin vụ Công ty tư vấn đường sắt JTC Nhật Bản hối lộ 80 triệu yen cho quan chức Tổng công ty đường sắt Việt Nam. Tuy nhiên vị này cũng cho rằng đây mới chỉ là thông tin trên báo chí và Bộ GTVT đang vào cuộc do vậy nên cần có thời gian trước khi đưa ra quan điểm.

Hôm qua, Bộ GTVT đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Ban Nội chính Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao để cung cấp thông tin và phối hợp xử lý khi có những thông tin tiếp theo.

Có thể coi là nguồn tin tố giác tội phạm Thông tin từ phía Nhật Bản hoàn toàn có thể coi là một nguồn tin báo tố giác tội phạm và các cơ quan điều tra Việt Nam khi nhận được thông tin phải xử lý như là “thông tin tố giác tội phạm” theo quy định của bộ luật Tố tụng hình sự. Khi đó, Bộ Công an phải tổ chức phối hợp điều tra xác minh. Giữa Việt Nam và Nhật Bản chưa ký kết hiệp định tương trợ tư pháp nhưng cả hai nước đều đã tham gia Interpol (Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế) nên Văn phòng Interpol Việt Nam thuộc Bộ Công an có thể đề nghị Interpol Nhật Bản hỗ trợ thông tin về tài liệu chứng minh hành vi đưa và nhận hối lộ cũng như danh tính cụ thể của những người liên quan phía Việt Nam để có cơ sở xử lý. Từ thông tin đó nếu đủ chứng cứ thì sẽ tiếp tục khởi tố bị can. Ông Nguyễn Đình Quyền, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Bộ công an cần sớm chủ động vào cuộc Đây là vụ việc hết sức nghiêm trọng và đang thu hút sự chú ý của dư luận nên Bộ Công an cần sớm chủ động vào cuộc. Bộ GTVT rất có trách nhiệm khi lập tức tổ chức đoàn kiểm tra. Tuy nhiên khi thấy có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan công an phải chủ động làm ngay chứ chờ báo cáo thì biết đến bao giờ. Ông Nguyễn Sỹ Cương, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội

Vụ Huỳnh Ngọc Sỹ nhận hối lộ 262.000 USD của quan chức Nhật Ngày 25.6.2008, nhật báo Yomiuri đăng tin cơ quan điều tra của Nhật đang điều tra 4 cựu quan chức Nhật Bản tại Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (Pacific Consultants International – PCI, trụ sở chính tại Nhật) về những vụ gửi tiền hối lộ cho các viên chức chính phủ ở Đông Nam Á để nhận được các dự án từ nguồn vốn ODA. Trong đó có vụ đưa 20 triệu yen Nhật (khoảng 200.000 USD) tiền mặt cho các quan chức tại VN. Ngày 21.8.2008 Đại sứ Nhật Bản có công hàm gửi Bộ Ngoại giao Việt Nam đề nghị thực hiện ủy thác điều tra theo đề nghị của cơ quan tư pháp Nhật Bản về việc các nhân viên PCI đưa tiền hối lộ cho Huỳnh Ngọc Sỹ, khi đó đang giữ chức Phó giám đốc Sở GT-VT TP.HCM. Ngày 25.8.2008, Bộ Ngoại giao có văn bản chuyển yêu cầu của phía Nhật Bản cho Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (KSNDTC). Ngày 8.9.2008, Viện KSNDTC có văn bản gửi Bộ Công an yêu cầu điều tra xác minh theo ủy thác của cơ quan tư pháp Nhật Bản về lời khai của 4 nhân viên PCI đã đưa tiền hối lộ cho Huỳnh Ngọc Sỹ để được nhận và thực hiện dự án. Ngày 4.5.2009 Nhật Bản chuyển cho Việt Nam hơn 3.000 trang tài liệu liên quan đến việc các nhân viên PCI đưa hối lộ cho Huỳnh Ngọc Sỹ. Văn phòng Ban Chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng đã đề xuất Chính phủ đồng ý chi toàn bộ số tiền để dịch tài liệu. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ký hợp đồng dịch thuật với Công ty dịch thuật chuyên nghiệp CNN và Công ty INTRACO để dịch công chứng. Sau khi tiếp nhận thông tin trên, cơ quan điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án tiêu cực tại Ban quản lý dự án đại lộ Đông – Tây và môi trường nước TP.HCM và khởi tố ông Huỳnh Ngọc Sỹ cùng một số người có liên quan. Căn cứ tài liệu của Nhật Bản và kết quả điều tra của Bộ Công an, Viện KSNDTC đã có đủ căn cứ truy tố ông Huỳnh Ngọc Sỹ một lần nhận hối lộ 262.000 USD từ quan chức Nhật Bản. Ngày 18.10.2010, TAND TP.HCM xét xử tuyên phạt ông Huỳnh Ngọc Sỹ tù chung thân về tội nhận hối lộ. Sau đó, ông Sỹ kháng cáo. Ngày 1.9.2011, Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM đã chấp nhận kháng cáo trên, giảm án xuống còn 20 năm tù về tội nhận hối lộ cho ông Huỳnh Ngọc Sỹ.

Theo TNO