Nghệ sĩ nhiếp ảnh nổi tiếng Argentina với cuốn ‘Hồi ức chiến tranh’ Việt Nam
“Mỗi câu chuyện của từng cựu binh Việt Nam trong cuốn sách ảnh “Hồi ức chiến tranh” của tôi không giống như những thông tin lịch sử thông thường, mà đằng sau mỗi câu chuyện đều có tính nhân văn sâu sắc, khắc họa những cống hiến và hy sinh lớn lao của các thế hệ cha ông đi trước, để thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay được sống trong tự do và hòa bình”, nghệ sĩ nhiếp ảnh nổi tiếng Argentina Jorge Monaco tâm sự.
Vũ Kỳ Lân, cựu chiến binh Việt Nam. Ảnh chụp tháng 1/1998. Tác giả: Jorge Monaco (Ảnh: do tác giả cung cấp)
Trong những ngày này khi cả dân tộc Việt Nam đang tưng bừng hướng về lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội nhân dân (22/12/1944), phóng viên cơ quan thường trú TTXVN tại Buenos Aires đã tìm gặp nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Argentina, Jorge Monaco, tác giả của cuốn sách ảnh “ Hồi ức chiến tranh” (Memoria de la Guerra), hiện vẫn đang trên bản thảo.
Mở đầu câu chuyện, ông Jorge Monaco, Giám đốc Trường Nhiếp ảnh Quốc gia Buenos Aires, bày tỏ vô cùng xúc động khi được làm nhân vật chính trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm thành lập lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ông cho biết lần đầu tiên ông tới Việt Nam là vào cuối năm 1997, khi đó Việt Nam mới mở cửa. Sự hiện diện của một nhiếp ảnh gia tóc dài, lãng tử khi đó tại Việt Nam là điều rất khác lạ và đôi lúc vẫn còn có sự hoài nghi về một người “phương Tây”.
“Là một nghệ sĩ, trong chuyến đi đầu tiên tới Việt Nam, tôi chỉ có ý định tìm hiểu về văn hóa của các bạn. Nhưng chỉ ít ngày sau khi tới Việt Nam, tôi đã bị đất nước và con người Việt Nam chinh phục hoàn toàn. Tôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, đất nước và con người Việt Nam. Và tinh thần chiến đấu chống giặc ngoại xâm anh dũng của dân tộc Việt Nam đã cuốn hút tôi. Tôi quan tâm tới cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc Việt Nam không ở trên góc độ những con số, mà tôi quan tâm tới khía cạnh con người trong các cuộc chiến đó, họ bao gồm những chiến sĩ, những thanh niên xung phong, những người phụ nữ, người dân tộc thiểu số, mọi tôn giáo, những mất mát hy sinh của cả dân tộc, hậu quả cuộc chiến tranh, các nạ.n nhâ.n chất độc màu da cam…”, ông Jorge Monaco chia sẻ.
Bức ảnh trong cuốn “Hồi ức chiến tranh”do nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco chụp năm 2010. Ảnh: Tác giả cung cấp
“Vào năm 1997, tôi đã gặp nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Phức, khi đó ông là Tổng thư ký Hội nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam và là Tổng biên tập Báo ảnh Việt Nam. Qua ông tôi được làm quen với nhiều nhà báo TTXVN. Bức hình đầu tiên tôi chụp về một cựu chiến binh Việt Nam đó là một bức ảnh đen trắng vào tháng 1/1998. Ông là cha của một nhà báo TTXVN. Chính bức hình này đã gieo mầm cho dự án về đề tài các cựu binh Việt Nam và chiến tranh Việt Nam của tôi”, nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco tâm sự.
“Ấp ủ ý tưởng sáng tác về các cựu binh, năm 2010 tôi trở lại Việt Nam với một kế hoạch rõ ràng. Tôi muốn thực hiện các bức ảnh về các cựu binh và chứng tích chiến tranh Việt Nam.
Trong suốt một tháng rưỡi, được sự hỗ trợ của Bộ Ngoại giao, Hội Cựu chiến binh và Hội Nạ.n nhâ.n chất độc màu da cam và TTXVN, tôi đã tới nhiều địa phương và ghi lại hình ảnh các cựu binh từng tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ ngay tại nhà của họ”, ông nhớ lại.
Bức ảnh trong cuốn “Hồi ức chiến tranh”do nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco chụp năm 2010. Ảnh: Tác giả cung cấp
“Trở về Argentina, trong gần 2 năm, tôi đã chép lại những câu chuyện qua những lời kể của các cựu binh. Tra cứu lịch sử, tìm hiểu thông tin, để đảm bảo sự chính xác có thể nói là gần như tuyệt đối, khi biên tập nội dung từng câu chuyện và chú thích trong từng bức hình. Với sự giúp đỡ của các bạn phóng viên thường trú TTXVN tại Buenos Aires khi đó, tôi cũng đã hoàn thành bản thảo song ngữ cuốn “Hồi ức chiến tranh”, ông kể lại.
Video đang HOT
Bức ảnh trong cuốn “Hồi ức chiến tranh”do nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco chụp năm 2010. Ảnh: Tác giả cung cấp
Trở lại Việt Nam vào năm 2012 với bản thảo “Hồi ức chiến tranh” trên tay, trong một tháng rưỡi đi khắp các tỉnh thành Việt Nam, tôi đã gặp lại những cựu binh tôi đã chụp hình vào năm 2010, một số người trong số họ đã không còn nữa. Thật sự là những cảm xúc vô cùng khó tả trong tôi. Tôi tiếp tục sáng tác và nhận được sự hỗ trợ tối đa của nhiều cơ quan. Hiện tại tôi còn có tới gần 100 bức ảnh chọn lọc từ chuyến đi đó. Và tôi ấp ủ một ngày nào đó sẽ hoàn thành dự án của mình”, nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco cười nói.
Bức ảnh trong cuốn “Hồi ức chiến tranh”do nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco chụp năm 2010. Ảnh: Tác giả cung cấp
Với 100 trang sách khổ 30 x30, bản thảo cuốn “Hồi ức chiến tranh” của nhiếp ảnh gia Jorge Monaco, có bìa vải là hình lá cờ đỏ sao vàng. Sách gồm 3 chương; chương một có tên “Cựu binh trong cuộc chiến của một dân tộc”, với 21 cựu quân nhân và những câu chuyện về chiến tranh; chương hai có tên “Những nạ.n nhâ.n khác”, với 10 cựu quân nhân bị phơi nhiễm chất độc màu da cam và con cái của họ, có những người bị dị tật bẩm sinh và chương ba với tên gọi “Chứng tích cuộc chiến”, gồm 8 bức ảnh, trong đó bức hình chụp xác máy bay B52 rơi tại hồ Hữu Tiệp, Ngọc Hà, Hà Nội và các nghĩa trang liệt sĩ vô danh ở Việt Nam.
Bức ảnh trong cuốn “Hồi ức chiến tranh”do nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco chụp năm 2010. Ảnh: Tác giả cung cấp
“Điều làm tôi cảm nhận sâu sắc nhất trong các cuộc trò chuyện với các cựu binh đó là trong các cuộc chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc của dân tộc Việt Nam có sự tham gia của tất cả nhân dân. Quân đội Nhân dân Việt Nam đó là quân đội của dân, do dân và vì dân. Những người lính họ đều từ nhân dân mà ra và vì nhân dân chiến đấu. Khối đại đoàn kết dân tộc chính là yếu tố hàng đầu quyết định thắng lợi của dân tộc Việt Nam trước mọi kẻ thù trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc”, nhiếp ảnh gia Argentina khẳng định.
“Hình ảnh những nữ thanh niên xung phong quyết bám giữ trận địa, đảm bảo vận hành thông suốt tuyến đường chi viện huyết mạch của hậu phương ra tiề.n tuyến thực sự là một bản anh hùng ca, là huyền thoại sẽ còn mãi vang vọng”, ông Jorge Monaco bùi ngùi xúc động nhắc lại.
Trong cuốn sách, nhiếp ảnh gia Jorge Monaco ghi lại câu chuyện Thiếu tướng Trần Minh Đức, từng tham gia cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, về cuộc Tổng tấ.n côn.g Tết Mậu Thân 1968. Quân đội nhân dân Việt Nam đã tấ.n côn.g và giữ thành phố Huế trong 25 ngày đêm trước khi rút lui. Điều đáng ghi nhớ nhất trong chiến dịch này là tại một thành phố trọng điểm chiến lược, hàng nghìn người đã tham gia công tác hậu cần bí mật và cung cấp thông tin trong nhiều tháng trời, mà kẻ địch không hề hay biết.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco trong cuộc nói chuyện với phóng viên thường trú TTXVN tại Buenos Aires. Ảnh. Diệu Hương
Hay như câu chuyện của Trung tá Hoàng Đức Dũng, cựu binh của cả cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông cho biết nỗi đau lớn nhất là chứng kiến cảnh đất nước bị chia cắt và niềm tự hào lớn nhất của ông đó là giữ cho lá cờ đỏ sao vàng tung bay bên bờ sông Bến Hải trong suốt cuộc chiến tranh chống Mỹ, bất chấp làn bom đạn hàng ngày của quân địch.
Câu chuyện của bà Đào Thị Tâm, 18 tuổ.i cắt má.u viết đơn xin nhập ngũ. Bà là một trong 60 nữ chiến sĩ lái xe tải dọc Đường mòn Hồ Chí Minh, không quản ngại hiểm nguy bom đạn, đã hy sinh tuổ.i thanh xuân, xương, má.u, để vận chuyển vũ khí, lương thực đảm bảo chi viện cho chiến trường, mong ước tới ngày non sông nối liền một dải.
Bức hình cuối cùng của cuốn sách là hình ảnh 2 b.é gá.i ngồi chơi trên xác xe tăng Mỹ tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam. Nhiếp ảnh gia Jorge Monaco bồi hồi chia sẻ: “Hai em bé đâu có biết chiếc xe tăng này đã sá.t hạ.i bao người Việt Nam. Để có được nền hòa bình ngày nay, có được hạnh phúc và ấm no, biết bao người đã đổ má.u, biết bao người đã ngã xuống…”. Câu chuyện của chúng tôi tới đây bị ngắt nhịp. Cả hai chúng tôi đều nấc nghẹn trong lòng.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco dưng dưng: “Qua bức ảnh này, tôi muốn gửi tới các bạn trẻ một thông điệp: hãy luôn ghi nhớ công ơn của ông cha, của thế hệ đi trước, những người đã hi sinh xương má.u để có nền độc lập và hòa bình ngày hôm nay. Hãy trân trọng và bảo vệ sự bình yên này!”.
Bức ảnh trong cuốn “Hồi ức chiến tranh”do nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco chụp năm 2010. Ảnh: Tác giả cung cấp
Các tác phẩm của nghệ sĩ nhiếp ảnh Jorge Monaco được trưng bày tại các triển lãm ở nhiều quốc gia như Argentina, Mexico, Pháp, Bồ Đào Nha, Singapore và Hong Kong (Trung Quốc), và cùng từng đạt nhiều giả.i thưởn.g quốc tế danh giá. Mới đây, ông Jorge Monaco đã giành giải nhất Giả.i thưởn.g nhiếp ảnh Sony World Photography Awards 2024, trong hạng mục “Portfolio” với tác phẩm “Chân dung và Phong cảnh” (“Retratos y paisajes”). Ông cũng cho biết nhiều bức hình ông thực hiện trong dự án cuốn sách “Hồi ức chiến tranh” đã được gửi đi dự triển lãm ở nhiều quốc gia trên thế giới và hiện tại đang được trưng bày tại Festival Ảnh Hyderabad, Ấn Độ và triển làm này sẽ kéo dài tới ngày 5/1/2025.
Kết thúc cuộc nói chuyện đầy xúc động giữa chúng tôi, nghệ sĩ Jorge Monaco, người từng 6 lần tới thăm Việt Nam, bày tỏ hy vọng một ngày nào đó cuốn “Hồi ức chiến tranh” sẽ được ra mắt bạn đọc Việt Nam và Argentina.
Cuộc chiến AI của Israel ở Gaza
Việc nhà nước Do Thái Israel triển khai trí tuệ nhân tạo (AI) ở Gaza đã đán.h dấu một sự thay đổi đáng kể trong bối cảnh chiến tranh hiện đại.
Tác giả bài viết, Jonathan Fenton-Harvey, nhà báo kiêm nhà nghiên cứu chuyên về những vấn đề xung đột, địa chính trị và nhân đạo tại Trung Đông và Bắc Phi.
Dù có những tiến bộ trong việc dùng AI nhưng sự tàn phá nghiêm trọng nhà cửa và cơ sở hạ tầng ở Gaza (cùng với gióng lên tiếng chuông cảnh báo về tổng số người thiệ.t mạn.g hiện đã chạm mốc 2 vạn người, theo số liệu ngày 21/12/2023) đã làm gia tăng sự lo ngại sâu sắc về việc dùng tự động hóa và người máy trong các hoạt động chống nổi dậy. Trước đó là nhờ bài viết đăng trên tạp chí 972 và Local Call mang tính đột phá mà nhờ đó người ta biết đến vũ khí đi đầu của Israel là một hệ thống mới có tên là "haBsora" (Phúc Âm), nền tảng AI này được cho là làm tăng tốc việc lựa chọn mục tiêu để đán.h bom ở Gaza cũng như theo dõi nhanh chóng các vị trí của dân quân Hamas, trong khi lại cung cấp ước lượng số người thiệ.t mạn.g trong cuộc tấ.n côn.g.
Quả vậy, trong khi những hệ thống AI cũ hơn có thể tạo ra 50 mục tiêu/ngày, thì hệ thống Phúc Âm giờ đây có thể ước tính được việc quân đội Israel sẽ tạo ra 100 mục tiêu. Nhưng chính xác thì hệ thống này làm việc ra sao? Nói vắn tắt thì nó tạo ra các mục tiêu bằng một mô hình gọi là "suy luận xác suất" - một tính năng chủ chốt của thuật toán học máy. Về cơ bản thì những thuật toán dạng này sẽ phân tích một lượng lớn dữ liệu để xác định các mẫu. Hiệu quả của những thuật toán này phần đa phụ thuộc lớn cả vào chất lượng và số lượng dữ liệu mà chúng tạo ra. Các thuật toán dùng các mẫu để đưa ra những dự báo hoặc các đề xuất dựa trên khả năng xảy ra. Nếu một cá nhân có những đặc điểm giống với những người khác được nhận diện là lính tráng của địch thì hệ thống cũng sẽ dán nhãn cá nhân đó là địch. Quá trình này dựa trên khả năng hoặc xác suất rằng chúng có cùng trạng thái chứ không phải dựa trên sự chắc chắn tuyệt đối.
Hệ thống trí tuệ nhân tạo "haBsora" được Israel phát triển để nhận diện và tấ.n côn.g các mục tiêu ở dải Gaza. Ảnh nguồn: New Arab.
Chiến lược AI của Israel
Hoạt động thu thập dữ liệu và thu thập thông tin quan trọng của Israel được xem là thành phần cốt lõi giúp làm nên chiến lược mới này. Nhà báo độc lập Antony Loewenstein kiêm tác giả cuốn sách "Phòng thí nghiệm Palestine", giải thích: "Trong thời gian qua Israel đã tích lũy đáng kể một lượng thông tin tình báo bằng cách dùng các trang thiết bị giám sát, máy bay không người lái (drone), nhiều điệp viên nằm vùng trong hàng ngũ Hamas, cũng như trong số những người Palestine vượt biên. Khối lượng tình báo đồ sộ này cho phép Israel tạo ra và bơm vào số lượng mục tiêu khổng lồ này". Khả năng lựa chọn mục tiêu để đán.h bom của hệ thống Phúc Âm sâu sắc đến độ một cựu quan chức tình báo Israel phải thốt lên rằng đó là một "cỗ máy giế.t ngườ.i khổng lồ". Theo cuộc điều tra riêng của nhà báo Loewenstein thì Phúc Âm cho phép quân đội Israel tiến hành các cuộc không kích nhắm vào nhà cửa dân cư, khi một thành viên Hamas sống ở đó, trên quy mô lớn, ngay cả những người là thành viên cấp dưới của Hamas.
Song những lời làm chứng của người Palestine lại cho thấy các cuộc không kích của Israel cũng nhắm vào những tòa nhà không hề có thành viên Hamas nào cư trú ở đó. Tiến sĩ Rob Geist Pinfold, diễn giả về hòa bình và an ninh tại Đại học Durham (Đông Bắc nước Anh) phân tích: "Việc sử dụng hệ thống nhắm mục tiêu mới bằng AI mang tên "haBsora" là một phần nguyên nhân gây ra tỷ lệ không kích cao như vậy của Israel ở dải Gaza trong cuộc chiến này. Từ lâu Israel đã thực hiện những cuộc tấ.n côn.g kiểu đó nhưng lại cực kỳ thiếu thông tin để thực hiện điều đó theo một cách tương đối chính xác, vì thế mà việc dùng AI sẽ tăng cường tình báo cho Israel cùng những khả năng chiến đấu của họ. Loại AI này dùng tình báo hiện có để xác định chính xác những mục tiêu tiềm năng ở Gaza và lập bản đồ số lượng thương vong dân sự trên lý thuyết gây ra bởi cuộc tấ.n côn.g vào mục tiêu đó. Tất cả những việc này đều được phân loại theo hệ thống đèn giao thông: màu đỏ có nghĩa là có quá nhiều thương vong cho thường dân Palestine để biện minh cho cuộc tấ.n côn.g; màu xanh lá cây lại gợi ý điều ngược lại".
Để hỗ trợ việc này, Israel cũng đã hé lộ việc triển khai một hệ thống AI khác cùng với Phúc Âm, nó có tên là "Xí nghiệp lửa", hệ thống này dùng dữ liệu về những mục tiêu được quân đội phê duyệt để tính toán tải trọng đạn dược, ưu tiên và phân bổ hàng ngàn mục tiêu cho các loại máy bay và drone, cũng như đề xuất kế hoạch cho những lần đột kích tiếp theo. Việc Israel tham gia vào chiến tranh được AI hỗ trợ không phải là mới, khi quân đội nước này từng tuyên bố chiến đấu trong "cuộc chiến AI đầu tiên" dài 11 ngày ở Gaza vào tháng 5/2021, nhấn mạnh nỗ lực không ngừng của nhà nước Do Thái trong việc tích hợp công nghệ tiên tiến và siêu máy tính vào chiến lược quân sự của mình. Cùng lúc đó, các lực lượng Israel đã bắt đầu dùng A.I trong việc lựa chọn mục tiêu cho các cuộc không kích và lập kế hoạch hậu cần vào tháng 7/2023.
Nền tảng các hệ thống vũ khí tự động đang được quân đội Mỹ nghiên cứu và phát triển. Ảnh nguồn: Army University Press.
Những trăn trở đạo đức
Israel đang tìm cách tăng cường việc sử dụng chiến tranh tự động như đã được loan tin từ chính miệng ông Eyal Zamir, Tổng cục trưởng Bộ Quốc phòng Israel vào tháng 5/2023. Sự tích hợp này bao gồm việc thành lập một sư đoàn người máy quân sự chuyên dụng, cũng như tăng đáng kể nguồn ngân sách cho việc phát triển và nghiên cứu AI. Trọng tâm chính cho sáng kiến này là phát triển các nền tảng tấ.n côn.g bầy đàn do AI điều khiển và những hệ thống chiến đấu tự động khác. Theo lời của ông Eyal Zamir thì vì sở hữu quân đội nhỏ về quân số trong khi lại ưu tiên vào tiến bộ công nghệ nên Israel cũng đang tìm kiếm cách lấp đầy khoảng trống bằng tham vọng trở thành nhà nước "đại cường AI". Nói cách khác, AI sẽ khiến quân đội hiệu quả và sát thương cao hơn, khi mà quân đội dùng những hệ thống từ xa và tự động để lựa chọn và tấ.n côn.g mục tiêu.
"Rủi ro ở đây là hệ thống này tạo ra quá nhiều mục tiêu khiến việc giám sát của con người trở nên khó khăn hơn rất nhiều, dẫn đến nhiều quyết định đặc biệt hơn được đưa ra, và phần nào giải thích số lượng dân thường t.ử von.g cao ở Gaza", tiến sĩ Rob Geist Pinfold giải thích thêm. Và trong khi nhiều người ủng hộ đang ca ngợi AI vì "đã làm được nhiều hơn với quân số ít hơn" trong chiến tranh khi tấ.n côn.g mục tiêu chính xác hơn, giới hạn thương vong dân thường hơn, thì vẫn còn đó không ít trăn trở về chuyện đạo đức. Đó là còn chưa kể đến những khó khăn trong việc điều chỉnh những hệ thống quân sự dựa trên học máy. Nhà báo độc lập Antony Loewenstein trầm ngâm nói: "Israel và các đồng minh của họ cho rằng AI nâng cao độ chính xác trong những hoạt động của họ, vì thế hạn chế thương vong dân thường. Tuy nhiên có rất ít bằng chứng để chứng minh cho tuyên bố này".
Ông Loewenstein nói thêm: "Dựa trên những gì chúng tôi đã quan sát, mục tiêu chính trong chiến lược của Israel là gây thiệt hại nghiêm trọng hơn là chính xác, biến Gaza điêu tàn không thể sống được và buộc người dân phải lật đổ Hamas". Thực vậy, theo cuộc điều tra của tờ 972 thì các quan chức tình báo chóp bu của Israel đã chỉ thị cho các thuộc hạ của họ phải "th.ủ tiê.u càng nhiều điệp viên Hamas càng tốt" trong khi lại nới lỏng mọi hạn chế xoay quanh việc gây hại thường dân Palestine. Chiến lược này (liên quan đến việc xác định chính xác phạm vi di động) thường đán.h đổi độ chính xác để lấy tốc độ, dẫn đến thiệt hại tài sản thế chấp tiềm ẩn, đồng thời khơi dậy những cuộc tranh luận về đạo đức của AI dùng trong chiến tranh.
Ảnh minh họa về Trung tâm cung cấp AI mới sẽ được quân đội Israel xây dựng trong thời gian tới. Dự án trị giá 1,7 tỷ USD, cung cấp các công nghệ mới cho các công ty dân sự. Ảnh nguồn: Calcalistech / IDF .
Tương lai của chiến tranh
Việc dùng hệ thống Phúc Âm và các chiến lược tương tự của Israel đã thể hiện sự tiến bộ vượt trội trong việc tích hợp AI trong chiến tranh, một bước nhảy vọt so với các tiề.n lệ lịch sử. Từ thời chiến tranh Việt Nam, đã đán.h dấu bước đột phá đầu tiên trong việc thử nghiệm tên lửa dẫn đường bằng laser, sang cuộc chiến tranh Iraq là việc chứng kiến sự tiến bộ của hệ thống sinh trắc học để nhận diện quân nổi dậy; cùng với những loại vũ khí dẫn đường tiên tiến hơn, tiến bộ của việc áp dụng và nâng cao thiết bị AI trong chiến tranh là điều hiển nhiên. Các chính phủ trên khắp toàn cầu đang không ngừng theo đuổi những tiến bộ AI mới nhằm tăng cường sức mạnh cho quân đội của họ. Nhấn mạnh vai trò của cuộc chiến tranh Gaza trong xu hướng này, một cựu quan chức Nhà Trắng đã phát biểu trên tờ The Guardian rằng "những nước khác đang theo dõi và học tập từ ứng dụng dùng AI trong chiến tranh của Israel".
Nhà báo độc lập Antony Loewenstein nhấn mạnh: "Israel đã công bố nhiều video về các cuộc không kích của mình, điều này không chỉ nhằm mục đích hướng tới khán giả trong nước mà còn gây ảnh hưởng đến dư luận quốc tế. Mục đích chính là cho thấy khả năng của họ đối với những chính phủ khác, thiết thực nhất là thu hút các khách hàng ngoại quốc". Theo Bộ Quốc phòng Israel thì xuất khẩu vũ khí của họ đang mở rộng, tăng gấp đôi giá trị trong thập kỷ qua. Trong số các khách hàng chủ chốt là các nhà nước như Ấn Độ, các nước ở Đông Nam Á, Mỹ Latinh, Phi Châu, và các nước Arab đã duy trì bình thường hóa quan hệ với Israel kể từ Hiệp định Abraham năm 2020. Nhà báo Loewenstein kết luận: "Israel đang tích cực tiếp thị thiết bị và phương pháp của họ, thiết lập môt tiề.n lệ có thể được những nước khác noi theo trong tương lai, cụ thể là những nước tuyên bố họ đang tham gia vào cuộc chiến chống nổi dậy. Hiện tại chính xác các quốc gia có làm theo hay không nhưng xu hướng là rõ ràng".
Ông Trump xem xét đề xuất ngừng bắ.n giữa Nga, Ukraine vào Giáng sinh Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đang xem xét kỹ lưỡng đề xuất của Hungary về lệnh ngừng bắ.n và trao đổi tù binh giữa Nga và Ukraine vào Giáng sinh. Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump (Ảnh: Reuters). Ông Mike Waltz, người được Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đề cử làm cố vấn an ninh quốc gia, cho...