Phe đối lập đang kiểm soát những vùng lãnh thổ nào tại Syria?

Địa bàn hoạt động của các nhóm vũ trang tại Syria có những thay đổi đáng chú ý sau chiến dịch tấn công và lật đổ chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad.

Newsweek ngày 9.12 dẫn dữ liệu từ Viện nghiên cứu chiến tranh (ISW, trụ sở tại Mỹ) cập nhật về hoạt động của các nhóm vũ trang tại những vùng lãnh thổ ở Syria. Theo đó, Hayat Tahrir al-Sham (HTS), nhóm dẫn đầu cuộc tấn công chính quyền Syria, đã kiểm soát khu vực trải dài theo hướng tây Syria, từ thành phố Aleppo ở phía bắc đến thủ đô Damascus.

Quân đội quốc gia Syria (SNA), nhóm vũ trang đối lập do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, kiểm soát những khu vực phía bắc Syria. SNA đang đụng độ với Lực lượng dân chủ Syria (SDF) – nhóm vũ trang người Kurd được Mỹ hỗ trợ – nhằm giành quyền kiểm soát các vùng giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ ở phía đông bắc Syria.

Các vùng lãnh thổ tại Syria dưới sự kiểm soát của các nhóm vũ trang tính đến ngày 8.12, bao gồm: HTS (màu xám); SNA (màu vàng nhạt phía trên); SDF (màu tím); khu vực phi xung đột al-Tanf (màu xanh); các phe đối lập không xác định (màu vàng đậm phía dưới); khu vực từng do quân đội chính phủ Syria kiểm soát (màu trắng có gạch chéo). ẢNH: ISW

Phần lớn lãnh thổ Syria trước đây do quân đội chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad kiểm soát. Giờ đây khi chính quyền sụp đổ, những vùng này hiện chưa có lực lượng nào quản lý rõ ràng. Ngoài ra, phía nam Syria còn có “khu vực phi xung đột al-Tanf” nằm ở ngã 3 biên giới Syria, Jordan và Iraq, được đặt tên theo một căn cứ của Mỹ thành lập năm 2016 sau cuộc chiến tại Syria.

Những nhóm đối lập địa phương kiểm soát các vùng phía nam, gần biên giới Israel và Jordan. Với những diễn biến mới nhất, quân đội Israel đã đưa quân kiểm soát một số vùng lãnh thổ ở Syria, vượt qua khu phi quân sự được thiết lập ở Cao nguyên Golan, phía tây nam Damascus.

Tương lai bất định cho Syria sau khi quân đối lập lật đổ Tổng thống al-Assad

Tiến sĩ Burcu Ozcelik, nhà nghiên cứu về Trung Đông tại Viện các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), nhận định với Newsweek rằng HTS rõ ràng sẽ có vai trò nổi bật để điều hành Syria thời kỳ hậu chính quyền al-Assad. Tuy nhiên, thủ lĩnh Abu Mohammad al-Julani của HTS sẽ đối mặt với câu hỏi về tính hợp pháp khi xét đến các giải pháp chính trị.

Những tay súng từ nhóm đối lập có mặt tại thủ đô Damascus, Syria ngày 9.12. ẢNH: REUTERS

HTS hiện bị nhiều nước như Mỹ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ liệt vào danh sách khủng bố. Ngoài ra, theo ông Ozcelik, nhóm đối lập dẫn đầu tại Syria sẽ không tồn tại lâu dài nếu không có nhượng bộ và đồng thuận với các phe cánh khác. Dù cùng chung mục tiêu lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad, các phe đối lập tại Syria có một số lợi ích khác nhau và đôi khi xảy ra mâu thuẫn.