Ngày càng dư thừa nguồn nhân lực ngành Sư phạm

Ông Nguyễn Văn Áng – Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính, Bộ GD-ĐT cho biết: “Bộ GD-ĐT đã phát thông điệp ngành Sư phạm bắt đầu bị dư thừa nhân lực. Một hai năm trước, thông điệp này đã được phát đi nhưng năm nay sẽ được phát mạnh hơn”.

Trả lời phỏng vấn Đài Truyền hình Việt Nam về nguyên nhân dư thừa nguồn nhân lực ngành Sư phạm (SP), ông Nguyễn Văn Áng cho biết, dư thừa nguồn nhân lực ngành Sư phạm đã tồn tại của nhiều năm về trước. Do chúng ta không dự báo được tình hình giảm số lượng học sinh ở các bậc học do tác động của quá trình thực hiện kế hoạch hóa gia đình trong nhiều năm qua. Bên cạnh đó, hệ thống trường đào tạo SP chưa thay đổi kịp, vẫn được giữ như trước đây dẫn đến sinh viên tốt nghiệp ngành SP ra đang bị dư thừa. Bên cạnh đó, sức hút của ngành SP đang giảm, mặc dù nhà nước đã thực hiện chính sách hỗ trợ về học phí hoặc miễn giảm học phí đối với sinh viên ngành SP.

Giải quyết tình trạng khó khăn này, ông Áng cho hay: Dư thừa thì phải giảm nhưng giảm thế nào mới là khó, giảm ở trường nào, trên địa bàn của địa phương nào. Thực tế, quy mô đào đào ngành SP trong hai ba năm gần đây đã giảm dần. Đối với các trường thuộc Bộ, chúng tôi sẽ có chỉ đạo mạnh hơn. Với trường không thuộc quyền quản lý trực tiếp của Bộ GD-ĐT thì chủ yếu là cảnh báo. Vì trên thực tế, việc xác định chỉ tiêu đào tạo bao nhiêu chủ yếu do các trường xác định trên cở sở năng lực đào tạo, đảm bảo được chất lượng.

Được biết, hiện nay cả nước có 330 cơ sở đào tạo hệ SP và 14 trường chuyên đào tạo SP trên cả nước đang giảm dần sức hút. Ông Áng cho biết, vừa rồi, Bộ GD-ĐT đã phát thông điệp ngành SP bắt đầu bị dư thừa nhân lực. Một hai năm trước thông điệp này đã được phát đi nhưng năm nay sẽ được phát mạnh hơn.

Nghề giáo đang giảm dần sức hút đối với giới trẻ.

Trước thực trạng rất đáng lo ngại như vậy, nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình cho rằng, cần phải tập trung sửa đổi chính sách đối với nhà giáo và cải cách công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, từ đó nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, làm cho các thầy cô giáo đáp ứng yêu cầu về phẩm chất, năng lực và có thu nhập từ lương và phụ cấp cao hơn mức thu nhập trung bình trong xã hội ; đồng thời làm cho nghề dạy học trở thành một trong những lĩnh vực nghề nghiệp được xã hội thực sự coi trọng và có sức thu hút đối với học sinh khá, giỏi sau khi tốt nghiệp bậc THPT. Nhằm mục đích đó, tập thể các nhà giáo, nhà khoa học tham gia đề tài nghiên cứu về giáo dục do Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam tổ chức đã đề xuất 5 nhóm giải pháp.

Cụ thể, đổi mới công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển nhân lực của ngành giáo dụctheo hướng đại học hóa giáo viên phổ thông và nâng cao chất lượng tuyển sinh vào ngành SP. Từ năm học 2013-2014 chấm dứt tuyển sinh đào tạo giáo viên phổ thông ở trình độ trung cấp và cao đẳng; thiết lập cơ chế bảo đảm cân bằng giữa đào tạo và tuyển dụng giáo viên phổ thông, đồng thời tính toán để việc đào tạo chẳng những đáp ứng yêu cầu về chất lượng mà cả về cơ cấu loại hình giáo viên do chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) sau 2015 đặt ra.

Sắp xếp lại các trường đại học SP thành một hệ thống có chung chiến lược phát triển. Xây dựng cơ chế tạo ra quan hệ gắn bó giữa hệ thống các trường sư phạm với hệ thống GDPT trên cả 3 mặt: cộng tác xác định mục tiêu đào tạo (về chất lượng, số lượng, cơ cấu môn học), cộng tác thực hiện quá trình đào tạo và bồi dưỡng, cộng tác trong nghiên cứu khoa học giáo dục. Nhà nước cần ưu tiên đầu tư xây dựng/nâng cấp cơ sở vật chất và có chính sách thu hút các nhà giáo/nhà khoa học có năng lực cho các đại học SP.

Đổi mới nội dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phổ thông theo hướng chuyển từ đào tạo một lần sang đào tạo căn bản/ban đầu kết hợp với đào tạo bổ sung/thường xuyên theo chu kỳ (hiện gọi là bồi dưỡng), trọng tâm là phát triển liên tục khả năng đáp ứng của giáo viên trước yêu cầu chuyên nghiệp hóa.

Sửa đổi chính sách về tiền lương và phụ cấp, bảo đảm để giáo viên dạy ở trường công và gia đình họ có mức sống cao hơn mức sống trung bình trong xã hội cũng như tạo điều kiện về tài chính để giáo viên nâng cao trình độ nghề nghiệp thông qua học tập tiếp tục và tham gia các hoạt động văn hóa.

Xây dựng và ban hành Luật nhà giáo và nghề dạy học tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện các giải pháp đã nêu, đặc biệt là xác lập chuẩn mực pháp lý về phẩm chất, năng lực của nhà giáo và những người tham gia quản lý nhà trường; xác định các quy định về quyền và trách nhiệm của nhà giáo trong việc tổ chức quá trình dạy học, lựa chọn sách giáo khoa/ tài liệu giảng dạy và áp dụng phương pháp giảng dạy; quy định về việc thu hút người giỏi vào ngành sư phạm, tổ chức đào tạo, tuyển dụng, bồi dưỡng nhà giáo và về hệ thống các trường đào tạo giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục…

Hồng Hạnh

Theo dân trí