Ngành sư phạm dần khởi sắc

Từ khi Bộ GD-ĐT quyết định nâng chuẩn đầu vào bằng việc giữ quyền quyết định điểm sàn xét tuyển (từ năm 2018 đến nay), điểm chuẩn của ngành sư phạm được nâng lên qua từng năm.

Dù chỉ tiêu, số thí sinh đăng ký xét tuyển giảm, nhưng điểm chuẩn vẫn tăng lên nhờ có nhiều chính sách ưu đãi cho ngành sư phạm.

Chất lượng đầu vào tăng dần

Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, cả nước hiện có 56 trường đại học (ĐH) đào tạo ngành sư phạm. Với 31 ngành đào tạo trình độ ĐH, một ngành trình độ cao đẳng, tính đến tháng 12-2020, quy mô đào tạo ĐH sư phạm chính quy là gần 52.400 sinh viên. Tính riêng các trường sư phạm tập trung đào tạo giáo viên mầm non, phổ thông thì Trường ĐH Sư phạm Hà Nội và Trường ĐH Sư phạm TPHCM là hai trường hàng đầu, luôn lấy điểm đầu vào cao nhất.

Năm 2017, khi bỏ điểm sàn thì điểm chuẩn các ngành sư phạm có khoảng cách lớn giữa các trường. Hai trường sư phạm lớn nhất cả nước có điểm chuẩn thấp nhất là 17 (đối với các ngành đào tạo giáo viên), trong khi mức thấp nhất của Trường ĐH Sư phạm (ĐH Huế) là 12,75 điểm hay của Trường ĐH Sư phạm (ĐH Thái Nguyên) là 15,5 điểm…

Do điểm chuẩn một số ngành sư phạm quá thấp, không cần 5 điểm mỗi môn cũng có thể trúng tuyển, nên nhiều người lo lắng về chất lượng đội ngũ giáo viên. Trước thực trạng này, Bộ GD-ĐT phải quy định mức sàn chung cho các ngành đào tạo giáo viên kể từ năm 2018. Từ thời điểm này, mức điểm chuẩn thấp nhất của các trường cùng về bằng điểm sàn. Nhờ vậy, chất lượng đầu vào các ngành sư phạm đồng đều hơn.

Tại Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, năm 2018, điểm chuẩn cao nhất là 24,8; những năm tiếp theo tăng lên từ 1,6 đến 4 điểm. Đặc biệt năm 2021, điểm chuẩn ngành Sư phạm Tiếng Anh – Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cao nhất là 28,83 điểm; Trường ĐH Sư phạm TPHCM lấy 27,15 điểm. Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) có ngành Giáo dục tiểu học với 27,6 điểm; Trường ĐH Sư phạm (ĐH Thái Nguyên) lấy điểm chuẩn ngành Giáo dục mầm non 27,5 điểm. Trong khi đó, mức điểm cao nhất của Trường ĐH Sư phạm (ĐH Huế) và ĐH Đà Nẵng lần lượt 24 và 24,4, tức trung bình mỗi môn phải đạt 8-8,13 điểm.

Ngoài những trường chuyên về ngành sư phạm nói trên thì ở các trường ĐH đa ngành có đào tạo ngành sư phạm (các ĐH địa phương), điểm chuẩn trong những năm gần đây đều có chung xu hướng năm sau tăng hơn so với năm trước từ 1-2 điểm.

Cần thêm giải pháp căn cơ

Theo PGS-TS Mỵ Giang Sơn, nguyên Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Sài Gòn, từ năm 2018, Bộ GD-ĐT giữ quyền công bố điểm sàn để siết đầu vào, cắt giảm tổng chỉ tiêu của ngành sư phạm đến 38%, nhưng kết quả khá bất ngờ là điểm chuẩn đầu vào ngành sư phạm lại tăng (thấp nhất cũng 17 điểm) và chấm dứt tình trạng điểm chuẩn ngành sư phạm “đội sổ”. Điều này cho thấy ngành sư phạm vẫn có sức hút lớn đối với thí sinh. Đặc biệt, theo Nghị định 116/2020/NĐ-CP ngày 25-9-2020 của Chính phủ, từ tháng 11-2020, sinh viên theo học ngành sư phạm sẽ được hỗ trợ chi phí sinh hoạt 3,63 triệu đồng/tháng. Như vậy, ngoài việc miễn 100% học phí, hiện sinh viên sư phạm được hưởng ưu đãi khá nhiều so với các ngành khác.

TS Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Sư phạm TPHCM, chia sẻ, trường hiện có hơn 12.000 sinh viên chính quy, trong đó các ngành đào tạo giáo viên chiếm 50% số sinh viên theo học tại trường. So với nhu cầu chi thường xuyên, ngân sách cấp cho trường hiện nay đảm bảo khoảng 50%-60%. Trường ưu tiên việc trả đúng các chế độ về lương, phụ cấp cho người lao động và học bổng cho sinh viên, đồng thời khai thác các nguồn thu dịch vụ để bổ sung nguồn kinh phí chi hoạt động thường xuyên, khai thác các nguồn lực hỗ trợ về tăng cường cơ sở vật chất, nghiên cứu khoa học, hợp tác đào tạo, nghiên cứu…

“Đào tạo giáo viên là một trong các lĩnh vực đào tạo nghề đòi hỏi trình độ, năng lực và kỹ năng nghề nghiệp đặc thù hơn so với nhiệm vụ đào tạo trình độ ĐH đại trà khác mà trường đang thực hiện. Do đó, các trường sư phạm cần được đầu tư kinh phí thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm như: rà soát và xây dựng lại chương trình đào tạo giáo viên để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018; triển khai các mô hình, phương pháp giảng dạy mới, tổ chức thực hành, thực nghiệm chuyên môn, rèn luyện kỹ năng cho sinh viên trong quá trình đào tạo giáo viên; đánh giá, kiểm định chất lượng chương trình đào tạo và cơ sở giáo dục theo chuẩn quốc tế để nâng cao vị thế và hội nhập quốc tế của nhà trường. Ngoài ra, cần có kinh phí thường xuyên để trang bị, nâng cao hạ tầng công nghệ ứng dụng trong đào tạo, nghiên cứu và bồi dưỡng chuyên gia hướng đến xây dựng và phát triển trường học thông minh trong thời đại công nghệ 4.0, tăng cường cơ sở vật chất phù hợp với các phương thức, chương trình đào tạo mới”, TS Nguyễn Minh Hồng kiến nghị.

Trong khi đó, theo nhiều chuyên gia về giáo dục, ngoài việc miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho sinh viên thì đầu ra của sinh viên sư phạm phải đảm bảo 100% có việc làm. Cùng với đó là chính sách tiền lương, chế độ cho giáo viên phải được cải thiện hơn mức hiện nay từ 1,2 đến 2 lần. Khi có được những giải pháp căn cơ này, ngành sư phạm chắc chắn sẽ thu hút nhiều người giỏi theo học và sẽ không còn tái diễn nghịch lý thừa – thiếu giáo viên như hiện nay.

Năm 2022, Bộ GD-ĐT tiếp tục quy định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào cho nhóm ngành đào tạo giáo viên. Trong đó, các ngành sư phạm trình độ ĐH có điểm sàn là 19. Riêng ngành Giáo dục thể chất, Huấn luyện thể thao, Sư phạm Âm nhạc và Sư phạm Mỹ thuật là 18 điểm. Với mức điểm sàn này, các trường dự báo điểm chuẩn các ngành sư phạm năm nay có thể ở mức tương đương hoặc tăng nhẹ ở một số ngành.
Theo Bộ GD-ĐT, tính đến tháng 5-2021, cả nước có hơn 42.200 cơ sở giáo dục với hơn 22 triệu trẻ mầm non, học sinh phổ thông. Đến hết năm học 2020-2021, cả nước thiếu hơn 94.700 giáo viên, chủ yếu là giáo viên cho các môn học mới ở cấp tiểu học, THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông mới và giáo viên mầm non ở các tỉnh vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, cả nước cũng thừa cục bộ hơn 10.300 giáo viên ở từng cấp học.