Nga giành lại quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc cho một loài cá nổi tiếng, cá tra Việt có bị cạnh tranh?

Các nhà xuất khẩu cá minh thái của Nga đã giành lại quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc gần như đã bị đóng cửa từ cuối năm 2020 do kiểm soát dịch Covid-19.

Liệu cá tra Việt Nam có bị cạnh tranh với cá minh thái Nga tại thị trường này?

Nga giành lại quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc cho sản phẩm cá minh thái

Theo thông tin từ Seafoodsource, các nhà xuất khẩu cá minh thái của Nga đã giành lại quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc, gần như đã bị đóng cửa từ cuối năm 2020 do các biện pháp kiểm soát dịch Covid-19.

Theo đó, trong một thông cáo báo chí, Cơ quan Thủy sản Liên bang Nga cho biết, cảng Đại Liên và Thanh Đảo của Trung Quốc đã dỡ bỏ các hạn chế áp đặt trước đây đối với số lượng lớn thủy sản nhập khẩu từ Nga.

Cụ thể, vào giữa tháng 1/2022, chiếc tàu thủy đầu tiên của Nga đã đến cảng Đại Liên (Trung Quốc) kể từ khi lệnh cấm được dỡ bỏ, 7.000 tấn cá minh thái Nga đã được thông quan thành công.

Nga giành lại quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc cho sản phẩm cá minh thái. Ảnh: VASEP.

Được biết, các công ty thủy sản Nga đã gặp khó trong việc tiếp cận thị trường Trung Quốc khi vào tháng 1/2021, Cơ quan Hải quan Trung Quốc thông báo họ đã tìm thấy chủng Covid-19 sống trên bao bì thủy sản nhập khẩu từ Nga.

Chính vì vậy, Trung Quốc đã tăng tần suất và mức độ kiểm tra kỹ lưỡng đối với thủy sản nhập khẩu của Nga, đồng thời lặng lẽ đưa ra lệnh cấm trên thực tế đối với các tàu vận chuyển hàng hóa Nga ghé cảng ở Trung Quốc, chỉ cho phép nhập khẩu được vận chuyển bằng tàu lạnh và container lạnh.

Sự thắt chặt này là một đòn đau đối với nghề cá của Nga, đặc biệt trong mùa đánh bắt cá minh thái của Nga, vì trước đây 60% sản lượng cá minh thái xuất khẩu của Nga phục vụ thị trường Trung Quốc.

Trong khi các công ty đánh cá của Nga phản ứng với cuộc khủng hoảng bằng cách đánh bắt ít cá hơn, với mức giảm 6% sản lượng khai thác của nước này xuống còn 1,67 triệu tấn thì tình trạng thừa cá minh thái đã phát triển và gây ra căng thẳng nghiêm trọng cho chuỗi cung ứng.

Bất chấp nỗ lực của Chính phủ Nga nhằm khuyến khích tiêu thụ ở thị trường nội địa và thúc đẩy mở ra thị trường mới, các công ty cá minh thái của Nga không thể bù đắp được khối lượng đã vận chuyển sang Trung Quốc trước đó.

Họ đã cố gắng thích nghi bằng cách chuyển thẳng các chuyến hàng cá minh thái qua cảng Busan của Hàn Quốc, nơi nó được lưu lại và khử trùng.

Nhưng vào tháng 5/2021, Trung Quốc đã ngừng chấp nhận giấy chứng thư vệ sinh do Nga cấp cho các sản phẩm quá cảnh qua Busan, buộc các công ty phải đăng ký tại Hàn Quốc dưới dạng sản phẩm nhập khẩu và sau đó đăng ký lại dưới dạng xuất khẩu, phát sinh thêm chi phí.

Dù đã được xuất khẩu cá minh thái sang Trung Quốc trở lại, tuy nhiên theo ông Alexei Buglak, Chủ tịch Hiệp hội những người bắt cá minh thái của Nga, việc xuất khẩu cá minh thái sang Trung Quốc có thể gặp khó khăn với việc Trung Quốc đưa ra các yêu cầu nâng cao về nhãn mác vào năm 2022, bao gồm cả việc dán nhãn bên trong các gói cá minh thái đông lạnh.

Trung Quốc là nước nhập khẩu cá tra hàng đầu của Việt Nam

Không chỉ nhập khẩu đến 60% lượng cá minh thái xuất khẩu của Nga, Trung Quốc cũng là nước nhập khẩu cá tra hàng đầu của Việt Nam.

Trung Quốc vẫn giữ vững vị trí là nước nhập khẩu cá tra hàng đầu Việt Nam. Trong ảnh: Nông dân ĐBSCL thu hoạch cá tra. Ảnh: VASEP.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 1/2022, xuất khẩu cá tra Việt Nam đã phục hồi ngoạn mục với tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt 213,6 triệu USD, tăng gần 73% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị xuất khẩu ở hầu hết các thị trường lớn đều tăng trưởng dương.

Mặc dù kim ngạch xuất khẩu cá tra vào Trung Quốc liên tục sụt giảm 12,6% so với trước, nhưng Trung Quốc vẫn giữ vững vị trí là nước nhập khẩu cá tra hàng đầu Việt Nam với kim ngạch 450 triệu USD trong năm 2021.

Hiện nay, Việt Nam vẫn là 1 trong 3 thị trường cung cấp sản phẩm cá thịt trắng hàng đầu cho Trung Quốc – Hồng Kông.

Theo bà Tạ Hà – chuyên gia thị trường cá tra của VASEP, thị trường Trung Quốc đang thiếu cá tra và dự báo sẽ tăng nhập khẩu trong thời gian tới.

Thị trường Trung Quốc đang thiếu cá tra và dự báo sẽ tăng nhập khẩu trong thời gian tới. Đây sẽ là cơ hội tốt để các doanh nghiệp cá tra Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu cá tra sang thị trường trên 1,4 tỉ dân này.

Hiện, Việt Nam đang là nhà cung cấp cá tra đông lạnh duy nhất cho Trung Quốc, tuy nhiên, thị trường 1,4 tỷ dân này cũng sắp mở cửa cho con cá tra của Campuchia.

Do vậy, ngoài cá minh thái Nga, con cá tra Việt có thêm một đối thủ cạnh tranh là cá tra Campuchia ở thị trường Trung Quốc.