Nga đang giành lại lãnh thổ ở tỉnh Kursk; Kiev trước nguy cơ mất ‘quân bài mặc cả’

Lực lượng của Moskva đã giành lại một số ngôi làng và lãnh thổ mà Ukraine chiếm được trong cuộc tấn công xuyên biên giới vào tỉnh Kursk.

Những bước tiến này có thể làm tiêu tan hy vọng của Kiev trong việc đưa Nga vào bàn đàm phán.

Theo tờ New York Times, các lực lượng Nga đã chiếm lại một số ngôi làng ở vùng biên giới phía Tây mà Ukraine đã xâm nhập vào mùa hè, đe dọa quyền kiểm soát của Kiev đối với vùng lãnh thổ mà họ coi là đòn bẩy quan trọng để thúc đẩy Moskva tiến tới các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh.

Trong những ngày gần đây, quân đội Nga đã tăng cường nỗ lực để đánh bật lực lượng Ukraine khỏi vùng lãnh thổ mà họ chiếm được ở tỉnh Kursk, với một số cuộc tấn công do các đơn vị xe bọc thép dẫn đầu. Bản đồ chiến trường do các nhóm độc lập biên soạn bằng cách sử dụng hình ảnh vệ tinh và cảnh quay chiến đấu cho thấy lực lượng Nga đã tạo ra một khe hở ở rìa phía Tây của vùng biên giới Ukraine, chiếm lại ít nhất ba ngôi làng.

“Nhìn chung, tình hình ở Kursk không mấy khả quan”, DeepState, một nhóm có quan hệ chặt chẽ với Quân đội Ukraine, chuyên phân tích cảnh quay chiến đấu, cho biết hôm 13/10. Các lực lượng Ukraine “đang thực hiện các biện pháp ổn định, nhưng rất khó để giành lại những gì đã mất”.

Emil Kastehelmi, một nhà phân tích quân sự của Black Bird Group – có trụ sở tại Phần Lan, cho biết một số thành phần của các đơn vị Nga đã “tiến khá xa vào hậu phương Ukraine, gây ra nhiều vấn đề và tổn thất cho Ukraine”.

Theo Black Bird Group, Ukraine vẫn nắm giữ khoảng 480km2 lãnh thổ của Nga, giảm so với khoảng 640km2 trong những tuần đầu tiên của cuộc tấn công xuyên biên giới ở Kursk, được phát động vào đầu tháng 8.

Cuộc tấn công có hai mục tiêu chính: buộc Điện Kremlin phải điều động quân từ các khu vực khác của mặt trận rộng lớn để đáp trả cuộc tấn công, qua đó giảm bớt áp lực cho các lực lượng Ukraine; và chiếm giữ lãnh thổ mà Moskva sẽ tìm cách giành lại, có khả năng buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán.

Trong khi mục tiêu đầu tiên dường như đã thất bại cho đến nay với việc Điện Kremlin chủ yếu triển khai lực lượng dự bị từ bên trong nước Nga trong khi vẫn tăng cường các cuộc tấn công ở miền Đông Ukraine các quan chức ở Kiev đã bám vào mục tiêu thứ hai như một phần của cái gọi là “kế hoạch chiến thắng” của họ nhằm thúc đẩy Nga tham gia các cuộc đàm phán hòa bình.

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã phát biểu trong một cuộc họp báo vào cuối tháng 8 rằng cuộc tấn công Kursk là một trong những “giai đoạn để chấm dứt chiến tranh”.

Nhưng lúc này mỗi bước tiến của Nga ở Kursk đều có nguy cơ làm giảm giá trị của cái mà Ukraine hy vọng là “quân bài mặc cả” đó.

“Các cuộc phản công của Nga liên tục làm giảm tầm quan trọng về mặt chính trị của khu vực do Ukraine kiểm soát ở Kursk”, ông Kastehelmi cho biết. “Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, người Ukraine có thể cần xem xét lại sự hiện diện của họ trong khu vực và tương lai của toàn bộ chiến dịch”.

Ukraine lần đầu tiên xâm nhập vào tỉnh Kursk ngày 6/8, nhanh chóng chiếm được hàng chục ngôi làng và khu định cư, bao gồm cả thị trấn Sudzha sát biên giới. Nga đã mất vài tuần để ổn định tình hình bằng cách gửi quân tiếp viện để ngăn chặn bước tiến của Ukraine. Các nhà phân tích quân sự và các quan chức Mỹ cho biết phản ứng của Nga ban đầu chậm và rải rác trong lúc Điện Kremlin còn xác định lực lượng quân sự và an ninh nào sẽ dẫn đầu các cuộc phản công.

Sau đó, vào giữa tháng 9, Nga đã phát động đợt phản công đầu tiên cho phép quân đội của mình chiếm được ít nhất một ngôi làng, Snagost, và một số khu định cư khác nằm ở sườn phía Tây của vùng nhô ra của Ukraine trên bản đồ biên giới hai nước.

Tuần trước, Nga đã phát động đợt tấn công thứ hai, tiến xa hơn về phía sườn phía Tây và giành lại khoảng 30km2 lãnh thổ – theo các chuyên gia độc lập theo dõi bước tiến của Nga dựa trên cảnh quay chiến đấu được định vị địa lý. Hiện họ đã chiếm lại được ngôi làng Novoivanovka và đã tiến đến vùng ngoại ô của làng Olgovka.

Các quan chức và binh lính Ukraine thường giữ im lặng về tình hình ở Kursk để bảo vệ các hoạt động. Nhưng Tổng thống Zelensky đã thừa nhận về các cuộc giao tranh dữ dội trong một thông điệp được đăng trên mạng xã hội ngày 14/10.

“Trong 5 ngày nay, người Nga đã cố gắng phá vỡ hệ thống phòng thủ của chúng tôi ở khu vực Kursk”, nhà lãnh đạo Ukraine viết, đồng thời nói thêm rằng quân đội của ông đang “giữ vững và phản công.”

Tuy nhiên, chuyên gia quân sự Kastehelmi có quan điểm thận trọng hơn. “Rõ ràng là các tuyến phòng thủ của Ukraine dường như không giữ được tốt”, ông nói.

Ông Kastehelmi lưu ý rằng quân đội Ukraine dường như vẫn chưa xây dựng bất kỳ công sự quy mô lớn nào trong khu vực, làm phức tạp thêm việc phòng thủ của họ, và nói thêm rằng sườn phía Tây hiện đang bị Nga tấn công bao gồm địa hình tương đối trống trải, với ít trung tâm đô thị mà người Ukraine có thể sử dụng để cố thủ.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một nhóm chuyên gia có trụ sở tại Washington, cho biết tuần trước rằng quân đội Nga có thể đã tăng cường các cuộc tấn công vào Kursk trước khi thời tiết mưa vào mùa thu và mùa đông khiến địa hình trở nên lầy lội.

ISW cho rằng “lực lượng Nga có thể nhận thấy cơ hội đang dần khép lại để loại bỏ cuộc xâm nhập của Ukraine” vào tỉnh Kursk.

Liệu Ukraine có thể giữ được lãnh thổ mà họ kiểm soát ở Kursk hay không vẫn còn là điều chưa biết. Nhưng điều đã rõ là cuộc tấn công của Ukraine tại đó đã kéo giãn nguồn nhân lực và vật lực, vốn rất cần thiết ở những nơi khác trên mặt trận để chống lại các cuộc tấn công không ngừng của Nga.

Ukraine có thể hy vọng sử dụng lãnh thổ mà họ nắm giữ ở khu vực Kursk làm con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán hòa bình, để đổi lấy đất đai mà Nga chiếm giữ ở Ukraine. Nhưng Moskva vẫn chưa đưa ra bất kỳ tín hiệu nào chấp nhận tham gia đàm phán theo hướng đó khi họ đang chiếm ưu thế trên chiến trường.