Năm học 2020 – 2021: Vì sao giá sách giáo khoa lớp 1 “phi mã” so với hiện hành?

Các Nhà xuất bản: Giáo dục Việt Nam, Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Sư phạm TPHCM vừa công bố giá thành sách giáo khoa (SGK) lớp 1 sử dụng trong năm học 2020 – 2021.

Đáng chú ý, các bộ sách đều có giá thành cao hơn nhiều lần so với bộ sách lớp 1 hiện hành.

Bộ sách do NXB Giáo dục Việt Nam biên soạn, xuất bản. ẢNH: GDVN

Các Nhà xuất bản chính thức công bố giá SGK lớp 1

Vừa qua, thay mặt Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TPHCM và Đại học Sư phạm Hà Nội, Công ty Đầu tư Xuất bản – Thiết bị giáo dục Việt Nam đã thông báo giá sách giáo khoa (SGK) lớp 1 Cánh Diều gồm 9 cuốn với tổng số tiền là 199.000đ. Trong đó, Tiếng Việt tập 1: 34.000đ, Tiếng Việt 1 tập 2: 33.000đ; Toán 1: 34.000đ; Đạo đức 1: 13.000đ; Tự nhiên và Xã hội: 27.000đ; Giáo dục thể chất 1: 17.000đ; Âm nhạc 1: 12.000đ; Mĩ thuật 1: 13.000đ; Hoạt động trải nghiệm 1: 16.000đ. Giá sách đã bao gồm SGK điện tử. Đây là điểm ưu việt của bộ sách Cánh Diều, bám sát chủ trương áp dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số của Chính phủ trong thời đại 4.0.

Ban Soạn thảo bộ SGK Cánh Diều cho biết, giải pháp SGK điện tử tương tác của bộ sách là một điểm nổi bật, với hệ thống tài liệu giáo dục đa phương tiện như hình ảnh, video bài học, bài giảng điện tử và bài tập tương tác, nhằm phục vụ công tác dạy và học của giáo viên và học sinh. Hầu hết các Tổng chủ biên, chủ biên bộ sách Cánh Diều đều là thành viên Ban Soạn thảo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Trong đó, có Tổng Chủ biên Chương trình Giáo dục phổ thông và phần lớn các Chủ biên Chương trình môn học.

Tương tự, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB GDVN) đã tổ chức biên soạn các bộ SGK mới, 4 bộ SGK của NXB GDVN đã được thông qua, được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt triển khai từ năm học 2020 – 2021. NXB GDVN đã công bố giá của từng bộ SGK, cụ thể như sau: Bộ SGK Kết nối tri thức với cuộc sống (gồm 10 cuốn): 179.000đ; Bộ SGK Chân trời sáng tạo (9 cuốn) giá 186.000đ; Bộ Cùng học để phát triển năng lực (10 cuốn): 194.000đ; Bộ SGK Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục (9 cuốn): 189.000đ.

Về việc quy định giá bán, theo đại diện của NXB GDVN, giá bán SGK lớp 1 của NXB GDVN thực hiện được hình thành từ các yếu tố cấu thành cơ bản. Cụ thể, theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, bộ SGK lớp 1 bao gồm 9 hoặc 10 cuốn sử dụng cho 8 môn học bắt buộc (Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Tự nhiên và xã hội, Âm nhạc, Mĩ thuật, Hoạt động trải nghiệm, Giáo dục thể chất) – nhiều hơn bộ SGK hiện hành từ 3 đến 4 cuốn. Chi phí này bao gồm chi phí nhuận bút; chi phí biên tập, thiết kế, minh hoạ, chế bản, đọc góp ý, thẩm định đề cương chi tiết, bài mẫu, bản thảo; chi phí dạy thực nghiệm…

Giá cao do… đội nhiều chi phí

Ngay sau khi các Nhà xuất bản công bố giá SGK lớp 1, dư luận đặc biệt quan tâm tới từng bộ sách về giá cả, nhất là so với các bộ SGK lớp 1 đang sử dụng đại trà hiện nay. Nhìn về tổng quát, các bộ SGK của các nhà xuất bản đều không chênh lệch về giá so với nhau, tuy nhiên so với bộ SGK hiện hành giá đã cao hơn rất nhiều, nếu so về từng cuốn, mức chênh lệch có thể lên tới vài lần điều này khiến nhiều phụ huynh lo lắng, bởi chưa biết chất lượng sách ra sao nhưng chi phí để mua đã cao hơn hiện nay tới vài lần (bộ SGK lớp 1 hiện nay giá khoảng 60.000đ).

Khi so với giá SGK hiện hành, nhiều phụ huynh băn khoăn, theo NXB GDVN, việc thực nghiệm SGK cũng đã được thực hiện qua nhiều vòng, trên nhiều đối tượng, ở nhiều địa bàn có điều kiện giáo dục khác nhau. Khi có nhiều bộ SGK cùng được xuất bản như hiện nay, sản lượng phát hành sẽ giảm đi, các khoản chi phí tổ chức bản thảo được phân bổ theo sản lượng đó sẽ cao hơn so với SGK hiện hành. Hình thức SGK theo định hướng phát triển năng lực, tăng cường kênh hình, hình ảnh hoá nội dung với hệ thống hình ảnh minh họa phong phú, hấp dẫn, SGK lớp 1 mới được thực hiện in ấn công phu, với khổ sách lớn hơn (19×26,5cm). Chất lượng giấy và yêu cầu kĩ thuật in được nâng lên nhằm đảm bảo chất lượng hình ảnh và bảo vệ thị lực cho học sinh.

“Với việc có nhiều NXB cùng tham gia xuất bản SGK sẽ kéo theo chi phí cho các hoạt động triển khai thị trường (marketing) như: Chi phí tổ chức hội thảo giới thiệu sách tại các địa phương; chi phí tập huấn giáo viên; chi phí in và gửi sách mẫu tới các cơ sở giáo dục; chi phí truyền thông, quảng cáo… Khác với trước đây, việc tổ chức biên soạn, xuất bản SGK mới được thực hiện bằng nguồn vốn của doanh nghiệp và vay ngân hàng. Giá bán SGK một mặt phải bù đắp các chi phí, mặt khác phải đảm bảo một tỉ lệ lợi nhuận tối thiểu nhằm duy trì việc vận hành, đầu tư tái sản xuất, bảo toàn và phát triển vốn của doanh nghiệp”, Đại diện NXB GDVN cho biết.

Từng tham gia tổ chức xây dựng chương trình SGK phổ thông nên GS.TSKH Phạm Tất Dong – Phó Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng: “Việc tổ chức biên soạn, xuất bản SGK lớp 1 đáng lẽ ra Bộ GD&ĐT nên tổ chức để có một bộ SGK giá rẻ để nhân dân lựa chọn cùng với các bộ sách khác, nhưng lại để các nhà xuất bản làm. Điều này sẽ tạo ra việc biên soạn, xuất bản giá thành ra sao người dân cũng phải mua vì không có nhiều sự lựa chọn. Càng nhiều khâu thẩm định, lựa chọn ở cấp độ địa phương thì rõ ràng giá sách cũng sẽ cao hơn chứ không có chuyện giảm đi. Bộ GD&ĐT nên xây dựng phương án cho địa phương được mua bản quyền, tự tổ chức in ấn tài liệu, SGK để giảm chi phí và phù hợp với thực tiễn địa phương”.

Theo quy định của Bộ GD&ĐT, trước tháng 3/2020, địa phương phải thành lập hội đồng và công bố kết quả lựa chọn SGK lớp 1 năm học 2020 – 2021 trong danh mục SGK được Bộ GD&ĐT ký thông qua. Từ tháng 3 đến tháng 5/2020, các Sở GD&ĐT phối hợp Nhà xuất bản tổ chức tập huấn sử dụng SGK cho các giáo viên triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông mới đối với lớp 1. Từ tháng 3 đến tháng 8/2020, các nhà trường tập huấn, Nhà xuất bản triển khai chương trình in ấn và xuất bản.