Mỹ quyết cứu cựu đặc nhiệm bị Venezuela bắt
Ngoại trưởng Mike Pompeo khẳng định Mỹ sẽ dùng mọi biện pháp để đảm bảo hai cựu đặc nhiệm nghi bị Venezuela bắt được phóng thích.
“Chúng tôi sẽ bắt đầu quy trình xác định phương án giải cứu nếu người Mỹ bị phía Venezuela bắt”, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm qua cho biết trong cuộc họp báo tại thủ đô Washington, đề cập đến tuyên bố của Caracas rằng họ đang giữ hai cựu đặc nhiệm Mỹ tham gia vào cuộc đột kích bất thành lên bờ biển nước này hôm 4/5.
Pompeo khẳng định Mỹ muốn đưa mọi công dân trở về. “Nếu chính quyền Maduro quyết định giữ họ, Mỹ sẽ dùng mọi công cụ có sẵn để đưa họ về nước”, ông nói.
Ngoại trưởng Pompeo họp báo tại thủ đô Washington hôm 6/5. Ảnh: AP.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ngày 4/5 tuyên bố lực lượng vũ trang nước này đã ngăn chặn một “cuộc xâm lược” từ đường biển, tiê.u diệ.t 8 lính đán.h thuê và bắt sống nhiều tay sún.g, trong đó có hai công dân Mỹ là Luke Denman, 34 tuổ.i, và Airan Berry, 41 tuổ.i.
Truyền hình Venezuela hôm qua công bố video lờ.i kha.i của Denman, trong đó anh ta thừa nhận mình là cựu đặc nhiệm Mỹ, được cựu đặc nhiệm Mũ nồi xanh Jordan Goudreau tuyển mộ với thù lao 100.000 USD để huấn luyện nhóm lính đán.h thuê đột kích vào Venezuela từ phía biển.
Denman nói rằng kế hoạch của nhóm là chiếm một sân bay, bắ.t có.c Tổng thống Maduro và đưa lên máy bay chuyển tới Mỹ. Tổng thống Maduro cho rằng lờ.i kha.i của Denman cho thấy Nhà Trắng đứng sau vụ đột kích bất thành.
Bộ trưởng Tư pháp Venezuela Tarek William Saab trước đó cáo buộc lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido ký hợp đồng thuê nhóm lính đán.h thuê và trả bằng tiề.n rút từ tài khoản các công ty dầu mỏ nhà nước đang bị Mỹ phong tỏa. Ông công bố ảnh chụp hợp đồng do Guaido và Goudreau ký để chứng minh cáo buộc.
Tuy nhiên, cả Tổng thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đều bác cáo buộc Washington có liên quan đến vụ đột kích. Trump nói chính phủ Mỹ “không liên quan gì” đến vụ đột kích, trong khi Pompeo khẳng định nếu Mỹ tham gia vào chiến dịch đổ bộ này, “mọi thứ đã rất khác”.
Mỹ - Trung tạm gác lại cuộc khẩu chiến 'virus Vũ Hán'
Mỹ và Trung Quốc tạm gác những tranh cãi về nguồn gốc của virus corona chủng mới sau khi nhận ra lợi ích chiến thuật trong việc hòa hoãn.
Tổng thống Donald Trump, nổi tiếng với những phát ngôn gâ.y số.c, đã dừng sử dụng cụm từ "virus Trung Quốc" và kiềm chế những chỉ trích nhắm vào cách Trung Quốc ứng phó đại dịch Covid-19.
Những thay đổi được ghi nhận kể từ sau cuộc điện đàm giữa ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 26/3, gần một tháng hai nước côn.g kíc.h qua lại về nguồn gốc của chủng virus corona mới (SARS-CoV-2) và việc Trung Quốc thiếu minh bạch trong dữ liệu dịch bệnh.
Tổng thống Trump hạ tông những chỉ trích nhắm vào Trung Quốc giữa lúc Mỹ cần vật tư y tế chống Covid-19. Ảnh: AFP.
Thay đổi giọng điệu
Ngay cả Ngoại trưởng Mike Pompeo, người từng quyết liệt yêu cầu sử dụng cụm từ "virus Vũ Hán" đến mức hội nghị ngoại trưởng G7 không thể đưa ra tuyên bố chung, cũng đã bắt đầu đề cập đến hợp tác Mỹ - Trung.
"Chúng tôi hiểu đây là một đại dịch toàn cầu. Đã đến lúc mọi quốc gia cùng hợp tác giải quyết", Ngoại trưởng Pompeo phát biểu ngày 7/4 về quan hệ hai nước.
Bắc Kinh chọc giận Washington hồi tháng 3 khi một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra thuyết âm mưu cáo buộc quân đội Mỹ mang virus corona chủng mới đến Vũ Hán.
Nhưng đến tuần này, Đại sứ Trung Quốc Thôi Thiên Khải đã bày tỏ sự cảm mến dành cho người dân Mỹ trong một một bài xã luận đăng trên New York Times. Ông hứa hẹn Trung Quốc sẽ "làm mọi điều trong khả năng để hỗ trợ nước Mỹ".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Morgan Ortagus, hoan nghênh thiện chí của ông Thôi. Cơ quan này tiếp tục kêu gọi Trung Quốc chia sẻ dữ liệu về virus corona và đảm bảo quyền tự do ngôn luận.
Thông điệp được bà Ortagus đưa ra với giọng điệu nhẹ nhàng hơn hẳn những chỉ trích qua lại giữa hai nước thời gian qua. "Hợp tác thực chất đòi hỏi sự minh bạch và hành động thực chất, không phải những lời nói lớn lao", bà nhấn mạnh.
Ngoại trưởng Mike Pompeo bắt đầu kêu gọi hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc để chống đại dịch virus corona. Ảnh: AFP.
Không có thời gian cho đổ lỗi
Dù cách Trung Quốc phản ứng trước đại dịch có thể có bất cập gì đi nữa, cách Tổng thống Trump đổ lỗi cho Bắc Kinh vẫn khiến nhiều nhà quan sát hoài nghi là một chiêu bài chính trị.
Nhà lãnh đạo đối diện không ít chỉ trích vì hành động chậm trễ và không ngăn chặn được Covid-19 tại Mỹ, khiến hơn 12.000 người t.ử von.g tính đến ngày 7/4.
Gần 1/2 số khẩu trang y tế của Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc. Với tình trạng nguồn cung vật tư y tế của Mỹ đang thấp đến mức báo động, Tổng thống Trump hiểu rằng ông cần Trung Quốc.
"Washington chắc chắn không muốn xa cách Bắc Kinh đến mức phía họ cấm bán trang thiết bị y tế sang Mỹ", Elizabeth Economy, Giám đốc bộ phận nghiên cứu châu Á tại tổ chức tư vấn Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), cho biết.
Bà nhận định "bộ phận lớn tại Mỹ nhận thấy thời điểm này không phải lúc để chơi trò đổ lỗi quốc tế, mà ưu tiên cần là cứu người".
Theo chuyên gia của CFR, cũng có thể chính phủ Mỹ đã nhận thấy họ không cần ra mặt chỉ trích như trước, đặc biệt khi nhiều nước khác đang bắt đầu phê phán Bắc Kinh.
Elizabeth Economy cho rằng sự thay đổi về giọng điều giữa lãnh đạo hai nước sẽ không cải thiện đáng kể quan hệ song phương vốn sóng gió từ trước đại dịch. Chính phủ của Tổng thống Trump đã quyết tâm đối trọng Trung Quốc trên nhiều mặt trận, từ vấn đề nhân quyền đến đầu tư quốc phòng.
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 6/4 tiếp tục lên án sự hung hăng của Trung Quốc trên Biển Đông, chỉ trích hành động dùng tàu hải cảnh đâ.m chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa.
Ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc là khôi phục nhu cầu hàng hóa của thế giới để đảm bảo xuất khẩu và tăng trưởng. Ảnh: AFP.
Giữ cho Tổng thống Trump bình tĩnh
Từ góc nhìn của Trung Quốc, rạ.n nứ.t quan hệ với Mỹ làm hạn chế các lợi ích quốc gia, đặc biệt khi Bắc Kinh đang muốn xây dựng hình ảnh "mạnh thường quân" giữa lúc đại dịch lây lan khắp thế giới.
Trung tâm Tiếp cận Toàn cầu, cơ quan của Bộ Ngoại giao Mỹ giám sát hoạt động tuyên truyền nước ngoài, cho biết mạng xã hội Trung Quốc đã bắt đầu dập tắt những thuyết âm mưu cáo buộc Mỹ gây ra đại dịch.
Theo Douglas Paal, học giả thuộc Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie, mục tiêu của Trung Quốc là "giữ cho ông Trump bình tĩnh và ngăn xảy ra những thiệt hại không cần thiết, duy trì kênh ngoại giao với ông Trump".
Cựu cố vấn về các vấn đề châu Á cho 2 đời tổng thống Mỹ, Ronald Reagan và George H.W. Bush, cho rằng Trung Quốc cũng rất quan tâm đến bầu cử Mỹ vào tháng 11.
Theo ông Paal, ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc là hồi sinh nhu cầu thế giới cho hàng hóa của nước này. Bắc Kinh ban đầu dự đoán việc Tổng thống Trump tái đắc cử sẽ là kịch bản có lợi nhất. Trung Quốc từng lo sợ những đối thủ của ông Trump ở đảng Dân chủ có thể can thiệp mạnh tay hơn vào các vấn đề nhân quyền và thương mại.
Douglas Paal cho biết truyền thông nhà nước của Trung Quốc thời gian qua có thái độ tích cực bất ngờ dành cho ông Joe Biden, ứng viên sáng giá của đảng Dân chủ. Cựu phó tổng thống Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama đã dành rất nhiều công sức để xây dựng mối quan hệ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng nhận ra "cơ hội chiến lược lịch sử" để mở rộng sức ảnh hưởng sau khi Tổng thống Trump tự làm suy yếu hệ thống đồng minh Mỹ.
"Theo quan sát dựa trên truyền thông chính thống, Trung Quốc không còn quá mặn mà như một năm trước với viễn cảnh ông Trump tái đắc cử. Vì vậy, họ không còn quá nhiều tham vọng để dính líu đến ông Trump. Họ có thể đứng yên và lo đảm bảo các lợi ích của mình", Paal nhận định.
Hàng chục nghìn người rời Vũ Hán từ nửa đêm sau phong tỏa
Thành phố miền Trung Trung Quốc chính thức dỡ bỏ phong tỏa từ 0h ngày 8/4 sau hơn 2 tháng "nội bất xuất, ngoại bất nhập" để ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19.
Mỹ: Có thể cân nhắc nới lỏng trừng phạt Iran vì COVID-19 Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói Mỹ liên tục đán.h giá lại các chính sách của mình và đương nhiên có thể cân nhắc lại vấn đề trừng phạt Iran. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 31-3 cho hay Mỹ có thể xem xét nới lỏng trừng phạt Iran và các quốc gia khác nhằm hỗ trợ cuộc chiến chống COVID-19. Tuy nhiên,...