Mỹ lo ngại hệ thống Vòm Sắt của Israel sẽ bị Hezbollah áp đảo

Các quan chức Mỹ thực sự lo ngại rằng trong trường hợp xảy ra chiến tranh toàn diện giữa Israel và phong trào Hezbollah ở Liban, lực lượng này có thể áp đảo hệ thống phòng không của Israel ở phía Bắc, kể cả hệ thống phòng không Vòm Sắt.

Nỗi lo về Vòm Sắt

Hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt tại Bet Hillel, Israel ngày 21/11/2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo kênh CNN ngày 20/6, nỗi lo này gia tăng khi Israel đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công trên bộ và trên không vào Hezbollah ở Liban. Các quan chức Israel đã thông báo với Mỹ rằng họ đang lên kế hoạch chuyển các nguồn lực từ miền Nam Gaza sang miền Bắc Israel để chuẩn bị cho một cuộc tấn công Hezbollah tiềm tàng.

Bản thân Israel cũng đã trao đổi với phía Mỹ về lo ngại liên quan hệ thống phòng không. Một quan chức chính quyền cấp cao của Israel cho biết: “Chúng tôi đánh giá rằng ít nhất một số khẩu đội Vòm Sắt sẽ bị quá tải”.

Nếu Hezbollah tiến hành cuộc tấn công quy mô lớn, chủ yếu sử dụng vũ khí dẫn đường chính xác, thì đây có thể là thách thức đối với hệ thống phòng thủ của Israel.

Hezbollah đã dự trữ đạn dược và tên lửa dẫn đường chính xác trong nhiều năm qua và khiến Israel nhiều lần bày tỏ lo ngại.

Đầu tháng này, Hezbollah đã công bố một đoạn video cho thấy một thiết bị bay không người lái tấn công và làm hư hỏng một khẩu đội Vòm Sắt tại một căn cứ quân sự ở miền Bắc Israel. Báo chí Israel đưa tin đây dường như là trường hợp đầu tiên mà đối phương tấn công thành công hệ thống Vòm Sắt.

Dù quân đội Israel nói rằng hệ thống trên không bị thiệt hại, song các quan chức nước này cho biết Vòm Sắt có thể dễ bị tổn thương, đặc biệt là ở miền Bắc Israel. Theo hai quan chức Mỹ, phía Israel ngạc nhiên về mức độ tinh vi của các cuộc tấn công mà Hezbollah thực hiện cho đến nay. Lo ngại hàng đầu là Hezbollah sử dụng một số lượng lớn vũ khí và tên lửa dẫn đường chính xác.

Hezbollah cũng công bố một đoạn video dài 9 phút trong tuần này, do UAV quay và cho thấy các địa điểm quân sự nhạy cảm của Israel ở một số thành phố.

Theo một quan chức Mỹ khác, trong trường hợp xảy ra chiến tranh toàn diện, Israel sẽ cần được bổ sung các hệ thống phòng không và đạn dược cho Vòm Sắt.

Vòm Sắt đóng vai trò quan trong trong hệ thống phòng thủ của Israel và chính phủ Mỹ đã chi hơn 2,9 tỷ USD cho dự án phòng thủ này. Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố hệ thống này có tỷ lệ thành công 95,6% khi chặn rocket do nhóm Jihad Hồi giáo bắn vào năm 2023. Vì vậy nếu Hezbollah áp đảo hệ thống phòng thủ tên lửa của Israel, điều đó sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng của binh sĩ và người dân Israel.

Giai đoạn nguy hiểm

Tòa nhà bị phá hủy sau một cuộc không kích của Israel tại Jannata, Liban ngày 14/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Nỗi lo về Vòm Sắt xuất hiện trong bối cảnh tình hình ở biên giới phía Bắc của Israel đang ở tình trạng nguy hiểm đỉnh điểm.

Một quan chức cấp cao của Mỹ nhận định: “Chúng ta có thể giữ vững mặt trận trong thời gian dài như vậy đã là một điều kỳ diệu”. Nhận định này đề cập đến những nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công giữa Israel và Hezbollah biến thành một cuộc chiến tranh tổng lực.

Một người khác cho biết: “Chúng ta đang bước vào thời kỳ rất nguy hiểm. Điều gì đó có thể bắt đầu mà không có cảnh báo trước”.

Hệ lụy của một cuộc chiến lớn giữa Israel và Hezbollah có thể rất tàn khốc. Hezbollah có kho rocket, tên lửa và UAV lớn hơn theo cấp số nhân, tinh vi hơn và có sức tàn phá mạnh hơn Hamas. Hầu hết đều là rocket tầm ngắn, nhưng một số có thể bay sau vào lãnh thổ Israel một cách chính xác. Ước tính Hezbollah có khoảng 150.000 rocket và tên lửa, trong đó có hàng nghìn tên lửa chính xác.

Lực lượng mặt đất của Hezbollah cũng lớn hơn Hamas, với khoảng 40.000 đến 50.000 tay súng. Trong khi đó, ông Nasrallah nói rằng số lượng tay súng Hezbollah thực sự đã vượt 100.000. Nhiều tay súng có nhiều năm kinh nghiệm chiến đấu ở Syria.

Khả năng xảy ra chiến tranh giữa Israel và Hezbollah tiếp tục gia tăng khi triển vọng đạt được thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas ngày càng mờ nhạt. Nếu đạt được thỏa thuận với Hamas, thì sẽ có một thỏa thuận ngoại giao song song giữa Israel và Hezbollah. Thỏa thuận này do đặc phái viên Mỹ Amos Hochstein đàm phán và tin rằng sẽ có hiệu lực.

Ông Hochstein đã đến thăm cả Israel và Liban trong tuần này, gặp gỡ các quan chức cấp cao của Israel và Liban để ủng hộ kế hoạch của mình và ngăn cản các bên leo thang bạo lực.

Nhưng các cuộc tấn công xuyên biên giới giữa Israel và Hezbollah đã lên đến đỉnh điểm mới vào tuần trước. Ngày 18/6, Israel đã cảnh báo Hezbollah về nguy cơ xảy ra chiến tranh tổng lực.

Các quan chức Israel và Mỹ cho rằng Israel có đủ nguồn lực để thực hiện một cuộc tấn công chống Hezbollah nếu cần, đặc biệt nếu chiến dịch của Israel ở Rafah ở miền Nam Gaza kết thúc.

Israel dự định vẫn duy trì hiện diện ở Gaza, nhưng các hoạt động ác liệt nhất tại khu vực này phần lớn sẽ kết thúc sau chiến dịch ở Rafah. Dù vậy, Mỹ cho rằng Israel chưa có kế hoạch quản lý Gaza sau cuộc chiến để đảm bảo rằng Hamas không còn kiểm soát Gaza nếu nếu Israel phải chuyển nguồn lực sang cuộc chiến với Hezbollah.

Phía Mỹ chưa phản đối Israel tấn công Hezbollah, nhưng cảnh báo rằng hành động của Israel có thể dẫn đến một cuộc chiến lớn hơn mà cả hai bên thực sự không mong muốn. Israel đã đưa ra quan điểm rằng họ có thể thực hiện một cuộc tấn công chớp nhoáng, nhưng theo Mỹ, Israel không thể đảm bảo rằng đây chỉ là một chiến dịch hạn chế.

Trong khi đó, các quan chức nhận định rằng Israel đang có ý định tiến hành tấn công trên bộ vào Liban.

Một trong những mục tiêu chính của Israel khi tấn công trên bộ là đẩy lùi Hezbollah, tạo ra một vùng đệm giữa Israel và Liban, từ đó giúp hàng chục nghìn người Israel về nhà sau khi buộc phải di dời.

Nếu cuộc chiến được ngăn chặn và kế hoạch của ông Hochstein có hiệu lực, Hezbollah sẽ rút lui khoảng 10km cách xa biên giới. Nhưng để ngăn chặn Hezbollah quay lại gần biên giới trong tương lai, Israel có thể muốn phá hủy thêm cơ sở hạ tầng của nhóm này trong khu vực.

Khói bốc lên tại Safed, Israel khi hệ thống phòng không nước này đánh chặn rocket bắn từ Liban ngày 13/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Các quan chức Mỹ đánh giá chính phủ Israel đang chịu áp lực chính trị trong nước ngày càng tăng để giải quyết tình hình ở miền Bắc vì có nhiều người Israel đã buộc phải rời bỏ nhà cửa.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đã tổ chức đánh giá hoạt động tại Bộ Tư lệnh phía Bắc ngày 19/6. Ông tuyên bố: “Chúng ta đang sẵn sàng trên bộ và trên không”.

Các nước cũng lo ngại sâu sắc về khả năng cuộc xung đột toàn diện giữa Israel và Hezbollah có thể thu hút các nhóm khác tham gia. Khi đó, hàng nghìn binh sĩ Mỹ ở Trung Đông có thể một lần nữa trở thành mục tiêu tấn công khi Hezbollah và Israel xảy ra chiến tranh.

Ngày 19/6, Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah tuyên bố nếu bị gây chiến, Hezbollah sẽ chiến đấu không giới hạn. Ông cũng nói rằng không nơi nào có thể an toàn trước các cuộc tấn công của Hezbollah trong trường hợp xảy ra chiến tranh với Israel.

Ông Nasrallah cũng cảnh báo rằng Hezbollah có thể tấn công CH Síp nếu nước này cho phép Israel sử dụng các sân bay và căn cứ của mình để tấn công vào Liban.

Trong khi đó, bất chấp tình trạng xung đột tồn tại giữa hai bên, biên giới Israel – Liban vẫn yên tĩnh nhất trong nhiều năm kể từ khi kết thúc cuộc chiến năm 2006, thỉnh thoảng có giao tranh xuyên biên giới và kết thúc tương đối nhanh chóng. Nhưng cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas đã thay đổi hoàn toàn hiện trạng giữa Israel và Hezbollah.

Các vụ phóng tên lửa và tấn công bằng UAV của Hezbollah đã trở nên thường xuyên ở miền Bắc Israel và Israel thực hiện nhiều cuộc tấn công ở miền Nam Liban hàng ngày. Các hành động thù địch giữa hai bên thường xuyên xảy ra, ngay cả khi Mỹ tiếp tục tuyên bố rằng không bên nào muốn xảy ra cuộc xung đột rộng hơn.