Mỹ đề xuất thỏa thuận với Israel: Không tấ.n côn.g các mục tiêu của Iran để đổi lấy viện trợ
Mỹ đang nỗ lực đạt được thỏa thuận với Israel nhằm ngăn chặn một cuộc tấ.n côn.g trả đũa vào Iran sau vụ tấ.n côn.g ngày 1/10 của Tehran.
Đổi lại, Israel sẽ nhận được viện trợ quân sự bổ sung và hỗ trợ ngoại giao.
Các tên lửa phóng từ Iran bị hệ thống phòng không Israel đán.h chặn trên bầu trời Jerusalem ngày 1/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Những nỗ lực ngoại giao gần đây của Mỹ đã tập trung vào việc đề xuất một thỏa thuận với Israel nhằm ngăn chặn một cuộc tấ.n côn.g trả đũa vào Iran. Đài phát thanh Israel Kan đưa tin rằng Nhà Trắng đang nỗ lực đạt được thỏa thuận với Israel để nước này không tấ.n côn.g các mục tiêu của Iran nhằm đáp trả vụ phóng gần 200 tên lửa của Tehran vào ngày 1/10.
Đổi lại, Mỹ đề nghị Israel một gói viện trợ bổ sung bao gồm viện trợ quân sự và hỗ trợ ngoại giao. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán kéo dài nhiều ngày mà vẫn chưa đi đến thỏa thuận cuối cùng giữa các bên.
Giới phân tích cho rằng Mỹ đang cố gắng ngăn chặn leo thang căng thẳng ở Trung Đông, đặc biệt là khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần.
Video đang HOT
Theo hãng thông tấn AP, từ ngày 7/10/2023 đến 7/10/2024, Mỹ đã cung cấp cho Israel 17,9 tỷ USD viện trợ quân sự. Gói viện trợ này bao gồm tài trợ trực tiếp, thiết bị quân sự như đạn pháo, tên lửa phá boongke và đạn dược. Đây là một phần trong nỗ lực củng cố quan hệ đồng minh giữa Washington và Tel Aviv, đồng thời giúp Israel đối phó với các mối đ.e dọ.a an ninh từ khu vực.
Một trong những lý do chính khiến Mỹ hối thúc Israel không tấ.n côn.g các mục tiêu chiến lược của Iran là để tránh nguy cơ leo thang không kiểm soát được. Nhà nghiên cứu cao cấp Nikolay Surkov tại Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông cho biết, một cuộc tấ.n côn.g trả đũa từ Israel có thể tạo ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Iran có thể phản ứng bằng cách đóng cửa eo biển Hormuz, tuyến đường quan trọng đối với thương mại dầu khí toàn cầu. Điều này sẽ gây ra những tác động lớn đến thị trường dầu mỏ thế giới, mà không cần đến các cuộc tấ.n côn.g trực tiếp từ Tehran.
Ngoài những lo ngại về kinh tế và an ninh khu vực, leo thang căng thẳng ở Trung Đông sẽ có tác động tiêu cực đến chiến dịch tranh cử tổng thống sắp tới của đảng Dân chủ tại Mỹ. Một cuộc khủng hoảng lớn tại Trung Đông sẽ khiến chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden phải đối mặt với lời chỉ trích mạnh mẽ về việc thất bại trong chính sách đối ngoại. Chuyên gia Surkov nêu rõ: “Một cuộc khủng hoảng lớn ở Trung Đông không phải là điều mà chính quyền Mỹ cần. Điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự ủng hộ của cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024″.
Tuy nhiên, chuyên gia Surkov cũng nhấn mạnh rằng dù Mỹ đang cố gắng ngăn chặn căng thẳng, Israel vẫn có thể tự quyết định hành động của mình, đặc biệt là khi đảng Dân chủ cần sự ủng hộ từ cử tri Do Thái tại các bang quan trọng trong cuộc bầu cử. Do đó, khả năng Washington gây áp lực mạnh mẽ lên Tel Aviv là rất thấp.
Về phần mình, chuyên gia Kirill Semenov tại Hội đồng các vấn đề quốc tế của Nga cũng nhận định rằng, dù Mỹ đang kêu gọi Israel kiềm chế, không ai có thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Một sự leo thang căng thẳng do các hành động quân sự của Israel có thể gây ra những tác động tiêu cực trong bối cảnh chính trị tại Mỹ, đặc biệt là trong giai đoạn nhạy cảm của cuộc bầu cử tổng thống. Các nhà lãnh đạo Mỹ sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức nếu tình hình Trung Đông vượt ngoài tầm kiểm soát.
Tấ.n côn.g vào cơ sở năng lượng Iran có thể đẩy giá dầu vượt ngưỡng 100 USD
Giới phân tích nhận định một cuộc tấ.n côn.g tiềm tàng của Israel vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran có thể phản tác dụng và gây sức ép lên thị trường năng lượng toàn cầu.
Một nhà máy lọc dầu ở Wasit, Iraq. Ảnh: THX/TTXVN
Dẫn lời cảnh báo của ông Marc Ayoub, nhà nghiên cứu chính sách năng lượng người Liban và là thành viên tại Viện Tahir về Chính sách Trung Đông, đài phát thanh Sputnik cho hay trong trường hợp Israel quyết tấ.n côn.g cơ sở hạ tầng năng lượng của Iran để đáp trả đợt tấ.n côn.g tên lửa hồi đầu tuần của nước này vào Tel Aviv, thiệt hại đối với các cơ sở dầu thô của Iran chắc chắn sẽ gây ra hậu quả và gây áp lực lên thị trường năng lượng toàn cầu.
Nhà nghiên cứu lưu ý trong vài ngày qua, giá dầu đã tăng và có thể đạt 80 USD/thùng ngay cả trước khi Israel tấ.n côn.g.
Bình luận của ông Ayoub được đưa ra vào thời điểm Israel đang cân nhắc phản ứng trước cuộc tấ.n côn.g bằng tên lửa trả đũa của Iran.
Các quan chức Iran tiết lộ một trong những lựa chọn là tấ.n côn.g vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran và đang thảo luận các phương án với đồng mình Mỹ. Tuy nhiên, trong một tuyên bố ngày 4/10, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Israel vẫn chưa có quyết định cuối cùng nào về phương án đáp trả song nhà lãnh đạo gợi ý nước này nên kiềm chế trong việc tấ.n côn.g cơ sở dầu của Iran.
"Điều này có thể tương tự như những gì đã xảy ra khi Iraq tấ.n côn.g Kuwait vào năm 1990 tùy thuộc vào quy mô của cuộc tấ.n côn.g. Nguy cơ xung đột có thể khiến giá dầu tăng lên và vượt mốc 100 USD. Dự kiến chúng ta sẽ tổn thất 1,5 triệu thùng dầu mỗi ngày", nhà phân tích Marc lý giải.
Nói về phản ứng có thể của Iran, ông Marc cho rằng nước này có thể sử dụng vũ khí hạt nhân và chặn Eo biển Hormuz - tuyến đường vận tải quan trọng với khoảng 20 triệu thùng dầu và các sản phẩm dầu mỏ đi qua mỗi ngày.
"Việc sử dụng eo biển Hormuz sẽ là một sự leo thang khác, đặc biệt là đối với một số quốc gia vùng Vịnh, vì khoảng 27% lượng dầu thế giới đi qua đây, bao gồm cả các chuyến hàng của Iran đến Trung Quốc. Điều này chắc chắn gây thêm áp lực lên nguồn cung và thị trường", nhà phân tích chỉ ra.
Theo dữ liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, Iran và Libya đều là thành viên của OPEC. Iran, mặc dù chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ, đã sản xuất khoảng 4 triệu thùng dầu mỗi ngày trong năm 2023, trong khi Libya sản xuất khoảng 1,3 triệu thùng dầu mỗi ngày vào năm 2023. Các nhà phân tích của ANZ cho biết sản lượng dầu của Iran đã tăng lên mức cao nhất trong sáu năm là 3,7 triệu thùng/ngày trong tháng 8/2024.
Cuộc họp ngày 2/10 của các bộ trưởng hàng đầu của Tổ chức các Nước xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh (OPEC ) - một ngày sau khi Iran tấ.n côn.g Israel - đã quyết định giữ nguyên chính sách sản lượng dầu. Nhóm này dự kiến sẽ tăng sản lượng thêm 180.000 thùng/ngày mỗi tháng kể từ tháng 12/2024.
Ngay sau cuộc tấ.n côn.g 1/10, giá dầu Brent Biển Bắc 34 xu Mỹ (0,46%) lên 73,90 USD/thùng. Giá dầu thô ngọt nhẹ của Mỹ (WTI) tăng 27 xu Mỹ (0,39%) lên 70,10 USD/thùng.
Phản ứng của Mỹ về vụ Iran tấ.n côn.g tên lửa vào Israel Chính quyền Biden-Harris thể hiện sự ủng hộ không lay chuyển đối với Israel, trong khi các nghị sĩ đảng Cộng hòa kêu gọi đáp trả Iran bằng hành động quân sự và tăng cường hỗ trợ quân sự cho Israel. Tên lửa phóng từ Iran bị hệ thống phòng không của Israel đán.h chặn trên bầu trời Jerusalem, ngày 1/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN...