Căng thẳng Trung Đông lan đến eo biển Hormuz

Iran dọa phong tỏa eo biển Hormuz và trả đũa các động thái của Israel trong khu vực, trong khi Israel đưa ra tuyên bố cứng rắn.

Eo biển chiến lược

Tư lệnh hải quân Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Alireza Tangsiri mới đây tuyên bố Iran có thể phong tỏa eo biển Hormuz nếu cần, đồng thời coi sự hiện diện của người Israel tại Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) là mối đe dọa. “Chúng tôi có thể đóng eo biển Hormuz nhưng hiện không làm vậy. Tuy nhiên, nếu kẻ thù đến quấy rối, chúng tôi sẽ xem lại chính sách của mình”, Hãng thông tấn ISNA ngày 9.4 dẫn lời ông Tangsiri cho biết.

Một cuộc tập trận của Iran gần eo biển Hormuz . Ảnh: AFP

Là cửa ngõ hẹp kết nối vịnh Ba Tư và vịnh Oman , eo biển Hormuz còn là tuyến đường biển duy nhất kết nối vịnh Ba Tư với Ấn Độ Dương. Theo Reuters, khoảng 1/5 tổng lượng tiêu thụ dầu của thế giới đi qua eo biển Hormuz mỗi ngày. Dữ liệu từ công ty phân tích Vortexa (trụ sở chính tại Anh) cho thấy trong thời gian từ tháng 1 – 9.2023, trung bình một ngày có 20,5 triệu thùng dầu thô, khí ngưng tụ và các sản phẩm dầu đi qua eo biển này.

Mỹ đoán Iran có thể tấn công báo thù Israel trong tuần tới

Iran từng dọa đóng cửa eo biển Hormuz vào năm 2012, giữa căng thẳng liên quan các lệnh cấm vận quốc tế. Theo trang OilPrice.com , hậu quả kinh tế của việc phong tỏa eo biển này sẽ rất nghiêm trọng đối với thị trường năng lượng toàn cầu.

Khẩu chiến Israel – Iran

Bên cạnh đó, Iran còn đe dọa trả đũa Israel sau vụ tấn công tòa nhà cơ quan ngoại giao Iran ở Damascus ( Syria ) ngày 1.4 khiến 7 sĩ quan Iran thiệt mạng. Tư lệnh hải quân IRGC Alireza Tangsiri nhấn mạnh rằng Iran “không phải là bên bị tấn công mà không đánh trả, nhưng chúng tôi cũng không vội vàng trả đũa”. Iran nói rằng tòa nhà trong khuôn viên Đại sứ quán Iran ở Syria là “lãnh thổ Iran” nên cáo buộc Israel tấn công lãnh thổ, theo Hãng thông tấn Mehr. Phát biểu tại Tehran dịp kết thúc tháng Ramadan của đạo Hồi ngày 10.4, lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Seyyed Ali Khamenei nói rằng cuộc tấn công làm tăng thêm sai lầm của Israel nên nước này “phải bị trừng phạt và sẽ bị trừng phạt”.

Trong động thái phản ứng, Ngoại trưởng Israel Israel Katz ngày 10.4 viết trên mạng xã hội X rằng “nếu Iran tấn công từ lãnh thổ của họ, Israel sẽ phản ứng và tấn công tại Iran”.

Điểm xung đột: Ông Biden vạch ’sai lầm’ của Israel; Nga phá hệ thống điện Ukraine

Tương tự, trang tin Elaph News dẫn lời một quan chức an ninh phương Tây ẩn danh cho biết Israel đã tỏ ý sẽ tấn công các mục tiêu ở Iran nếu bị nước này tấn công trực tiếp. Bản tin cho biết Israel tiến hành tập trận không quân trong vài ngày qua, bao gồm việc chuẩn bị nhắm mục tiêu vào các cơ sở hạt nhân và những hạ tầng then chốt khác của Iran.

Trong khi đó, Đài CNN dẫn các nguồn tin tình báo Mỹ cho rằng Iran có thể sẽ không tấn công Israel trực tiếp, do lo ngại Mỹ và Israel đáp trả. Thay vào đó, Iran có thể kêu gọi những lực lượng ủng hộ từ Li Băng , Syria, Iraq và Yemen tấn công nhằm vào Israel trong thời gian tới.

Rộ tin Israel nhượng bộ trong đàm phán

Reuters ngày 10.4 dẫn lời các quan chức Israel cho hay giới chức nước này đồng ý nhượng bộ để người Palestine trở lại phía bắc Dải Gaza, nhưng cho rằng lực lượng Hamas không muốn thỏa thuận.

Theo các quan chức trên, thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ đưa ra gồm việc Israel cho phép 150.000 người Palestine trở lại phía bắc Gaza mà không kiểm tra an ninh. Đổi lại, Hamas phải đưa ra danh sách các con tin nữ, cao tuổi và bệnh tật hiện còn sống. Văn phòng Thủ tướng Israel từ chối bình luận.Trong khi đó, theo tờ Al-Akhbar, Hamas sẵn sàng cân nhắc việc thả các con tin nếu Israel từng bước rút quân, đồng ý ngừng giao tranh, cho phép người dân Gaza trở lại phía bắc và thả tù nhân Palestine với “số lượng tương xứng”.