Mỹ đề nghị Trung Quốc ngừng xây dựng cơ sở mới ở Biển Đông

Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và khu vực Thái Bình Dương Michael Fuchs hôm qua (12/7) đã lên tiếng kêu gọi các quốc gia có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông ngừng mọi hoạt động làm thay đổi nguyên trạng ở khu vực này, để giảm thiểu nguy cơ bùng nổ xung đột tại đây.

Tàu Trung Quốc tập kết vật liệu xây dựng trái phép ở bãi Đá Gạc Ma, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam

Đề nghị này được ông Fuchs đưa ra tại Hội thảo về Biển Đông lần thứ 4 do Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) – cơ quan tư vấn chính sách đối ngoại hàng đầu của chính phủ Mỹ.

Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cũng bày tỏ mối quan ngại rất lớn đối với “tình trạng ngày càng mong manh dễ đổ vỡ” tại Biển Đông, trong bối cảnh Trung Quốc – quốc gia ngày càng có những đòi hỏi độc đoán và đối đầu với cả 4 quốc gia láng giềng Đông Nam Á trong các tranh chấp về chủ quyền đối với các đảo, cũng như các khu vực giàu tài nguyên thủy sản và khoáng sản ở Biển Đông.

Mặc dù không cho rằng chỉ có một bên phải chịu trách nhiệm về tình trạng căng thẳng hiện tại, nhưng ông Fuchs đã chỉ trích cách hành xử “đơn phương và khiêu khích” của Trung Quốc.

Quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ đã đưa ra đề nghị các bên tranh chấp ngưng mọi hoạt động xây dựng mới, nhằm thực thi Tuyên bố chung về ứng xử của các bên ở Biển Đông (gọi tắt là DOC) giữa khối ASEAN và Trung Quốc, được thông qua năm 2002. Mỹ sẽ thúc đẩy đề nghị này tại cuộc họp các Ngoại trưởng ASEAN vào tháng tới tại Myanmar. Cụ thể, các bên tranh chấp cần ngừng mọi hoạt động xây dựng các các cơ sở mới, cũng như mở rộng các căn cứ đã có tại “các vị trí tiền tiêu” hiện tại ở khu vực này.

Theo ông Fuchs, việc ngưng xây dựng các cơ sở mới tại những vùng tranh chấp ở Biển Đông sẽ cho phép giảm căng thẳng và tạo điều kiện cho việc đàm phán nhằm thông qua Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC).

Trước đó, ngày 10/7, Thượng viện Mỹ thông qua nghị quyết S.Res 412 kêu gọi Trung Quốc và các quốc gia xung quanh Biển Đông không có “các hành động gây mất ổn định” và khẳng định cam kết của Hoa Kỳ trong việc bảo đảm tự do hàng hải tại châu Á-Thái Bình Dương.

Căng thẳng tranh chấp lãnh thổ âm ỉ ở khu vực Biển Đông đã tăng vọt kể từ đầu tháng 5, khi Trung Quốc ngang ngược hạ đặt trái phép giàn khoan dầu Hải Dương 981 ngay trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.

Trong khoảng thời gian từ đầu năm 2014 đến nay, Trung Quốc cũng tập kết vật liệu biến đá thành đảo ở Tư Nghĩa cùng với Chữ Thập, Gạc Ma, Gaven (nhóm 6 bãi đá trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc dùng vũ lực xâm lược và chiếm đóng bất hợp pháp từ năm 1988 đến nay).

Vào giữa tháng 6, Bắc Kinh lại tiếp tục xây dựng trái phép một trường học trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa (của Việt Nam, bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đóng trái phép từ năm 1974) để tăng cường tuyên bố “chủ quyền” của họ với quần đảo này.

Các vụ việc này đã thôi thúc Philippines – một quốc gia khác cũng có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông lên tiếng đề xuất ASEAN kêu gọi thiết lập một lệnh cấm xây dựng trên khu vực này.

Theo Năng Lượng Mới