Mùa rươi “chín” khi quýt hôi vào mùa
Tháng chín đôi mươi, tháng mười mùng năm”, là câu dân gian ám chỉ khi rươi vào vụ. Nhưng với tôi mùa rươi chỉ thực sự ” chín” khi quýt hôi từ miền ngược xuôi về phố. Bởi dù có trần bì, có vỏ quýt cất ngăn đá đi nữa thì vỏ quýt tươi vẫn là số 1.
Mùa ăn rươi ngắn ngủi ngon nhất là đúng vào tiết đông lạnh se sắt. Dân gian cũng truyền miệng nhiều câu ca dao tục ngữ về mùa rươi này:
“Bao giờ cho đến tháng mười, bát cơm thì trắng bát rươi thì đầy”, rồi thì “tháng chín đôi mươi, tháng mười mùng năm” hay “Tháng chín ăn rươi, tháng mười ăn nhộng”…
Những câu ca này kể cho chúng ta về sự xuất hiện từ của con rươi đã từ lâu đời, song hành trong cuộc sống nhà nông Bắc Bộ bao đời nay, cũng như sự có mặt của thứ nguyên liệu đặc biệt này trong ẩm thực Việt.
Có những người Hà Nội cả năm ngóng đợi ăn những thứ “vào mùa”, chứ nhất quyết không ước nó có quanh năm để ăn cho hả dạ.
Vậy nên có những thức vốn chả phải sinh ra mọc rễ ở Hà Nội như rươi, nhưng cuối cùng lại là món ăn gắn bó với Hà Nội bởi những lẽ trên. Rươi ngon Tứ Kì Hải Dương mang lên từ sáng mờ sương chưa kịp nắng, tới Hà Nội còn roi rói chân. Đi chợ sớm chỉ mong gặp mẻ rưoi ngon. Và đồng ngày hôm đó mà gặp chị quýt hôi thì thôi cứ gọi là chúa! Không chạy đi đâu được.
Xách túi quýt hôi hớn hở tạt qua chợ Hàng Bè mua nửa cân rươi, dăm quả trứng gà có trống, lạng thịt vai xay nhỏ, ít hành củ, thì là, xà lách, thơm mùi Láng, chanh, ớt rồi chuẩn bị nghênh đón bữa chả rươi chuẩn vị.
Thịt, trứng, rươi, hành củ băm nhỏ, thì là, hành hoa cắt nhỏ, bóc vỏ quýt thái chỉ rồi băm nhỏ cho vào tô trộn nhẹ tay. Thịt hồng nhạt, rươi hồng sậm, hành củ trắng, hành lá xanh non, thì là xanh sẫm, vỏ quýt vàng tươi. Mùi vỏ quýt, thì là đ.ánh bạt mùi tanh của rươi.
Lấy chảo đặt lên bếp ở giữa bàn ăn, cho ít mỡ lợn, mỡ bắt đầu sủi lăn tăn múc một muôi rươi thả vào nghe xèo một cái. Miếng chả rươi bập bềnh trong chảo mỡ, thoáng cái đã toả mùi thơm nhức nhối khiến hàng xóm không thể không chạnh lòng ” nhà nào đang rán chả rươi mà thơm thế” Rươi chín rất nhanh nên chỉ hơi vàng là đã ăn được, không nến rán kỹ quá rươi bị xác ăn không ngon.
Video đang HOT
Chả rươi ngon nhất là chỉ rán một lần và ăn thật nóng. Nên thú nhất là chỉ ăn một món chả rươi và đặt chảo ngay tại bàn vừa ăn vừa rán. Miếng chả rươi n.óng b.ỏng môi chấm khẽ khàng vào bát nước chấm vắt chanh ớt thêm tý hạt tiêu ăn cùng hành củ chẻ mỏng, xà lách, húng láng, bún hến thêm chén rượu nếp cái hoa vàng quả là tuyệt.
Nghĩ thú ăn chơi của các cụ mà kính nể. Mùa nào thức ấy thật nhịp nhàng. Các nguyên liệu không chỉ làm món ăn ngon mà còn là những vị thuốc khắc chế lẫn nhau tỷ như vỏ quýt và rươi. Rươi giàu dinh dưỡng nhưng sống trong môi trường bùn cát, đáy nước nên rất dễ nhiễm độc. Nếu không chế biến đúng cách, có thể là vật trung gian lây truyền nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, E.coli, gây ra các bệnh đường ruột nguy hiểm. Hoặc ăn rươi không tươi cũng rất nguy hiểm vì rươi c.hết sẽ tạo ra những độc tố có hại cho cơ thể và có thể gây ra các triệu chứng như nổi ban, đau đầu, nôn ói, tiêu chảy…
Trong khi đó , vỏ quýt có thể gây ức chế sự sinh trưởng và phát triển của các loại vi khuẩn nên nó có khả năng khắc chế những tác dụng phụ từ rươi, kìm hãm và hóa giải những chất độc hại do rươi thải ra.
Vì vậy, không chỉ làm món rươi thơm, ngon mà khi chế biến các món ăn từ rươi, các cụ thường cho thêm vỏ quýt là thế.
Chả rươi, đôi khi còn gọi là rươi đúc trứng, là một trong những món chả rán đặc biệt của người Việt.
Các món ăn chế biến từ rươi có hương vị thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao khiến bất cứ ai đã một lần được thưởng thức đều không thể nào quên được.
Nguyên liệu:
- Rươi: 300 gr
- Thịt sấn vai xay: 150 gr
- Trứng gà hoặc trứng vịt: 1-2 quả
- Vỏ quýt: 1/3 quả nhỏ hoặc 1/4 quả to
- Hành lá, rau mùi (hoặc thì là),, gừng củ, hành khô
- Hạt nêm, hạt tiêu, ớt
- Cà rốt : 1 củ
Cách làm:
- Rươi sau khi mua về các bạn rửa rươi với nước. Dùng đũa khuấy kỹ nhưng nhẹ nhàng một lúc, trút bỏ nước bẩn và xả vài lần cho sạch.
- Sau đó các bạn có thể chế biến ngay hoặc chia rươi thành các túi nhỏ cất vào ngăn đá tủ lạnh để ăn dần. Hành lá, rau mùi thái nhỏ, vỏ quýt thái chỉ.
- Nếu có lá gừng các bạn cũng băm nhỏ, cho vào chả rươi để tăng thêm hương vị.
- Dùng đũa đ.ánh rươi cùng với vỏ quýt. Tuy nhiên không nên đ.ánh rươi nhuyễn quá, khi ăn sẽ mất đi cảm giác bùi, ngậy khi thỉnh thoảng nhai phải miếng rươi vẫn còn nguyên con.
- Cho hành, rau mùi, thịt xay, trứng gà, hạt nêm, hạt tiêu vào đ.ánh đều cùng rươi (có thể thêm chút ớt băm để tạo vị chứ đừng cho cay quá). Nếu cảm thấy hỗn hợp hơi đặc thì các bạn dùng thêm 1 quả trứng nhé.
- Đợi chảo nóng già, xúc từng thìa rươi đổ vào chảo lót lá chuối bên dưới rồi dàn đều tạo thành những miếng hình tròn, có độ dầy 2cm. Chả rươi rất nhanh chín nên chỉ cần nhanh cho cháy nhẹ cạnh ngoài là các bạn vớt chả ra. Cách làm này giúp cho món chả thơm hơn
- Tiếp theo cho vào chiên với dầu , cách này có thể làm rươi ngon hơn mà vẫn giữ được độ ngon.
Ba hàng chả rươi nức tiếng ở Hà Nội
Mùa thu đông hàng năm, chả rươi Hưng Thịnh, quán vỉa hè dốc Hòe Nhai hay quán Hằng Béo đều tấp nập thực khách đến ăn hoặc mua mang về.
Chả rươi Hưng Thịnh
Là hàng rươi mở bán gần 30 năm trên phố Hàng Chiếu, sát di tích Ô Quan Chưởng, năm 2019, quán Hưng Thịnh từng được phóng viên báo Hong Kong SCMP đến ăn và giới thiệu. Rươi ở đây được chế biến đúng truyền thống, trộn với thịt băm, đ.ập trứng, thì là, thêm vỏ quýt băm nhỏ. Tất cả ướp với nước mắm ngon, trộn đều, đổ vào chảo, rán nhỏ lửa, tỏa ra hương thơm hấp dẫn. Khi rán xong, chả rươi có mùi đặc trưng của thì là hơi hăng của hành củ và có chút vị đắng của vỏ quýt khô. Món chả rươi có thể ăn kèm rau sống và nước chấm có vị chua ngọt thêm chút đu đủ và cà rốt, hoặc ăn cùng bún tươi.
Trước dịch quán có bán tại chỗ nhưng không gian chật hẹp nên phần lớn khách đến mua mang về hoặc gọi đặt hàng về tận nhà. Ảnh: Khánh Trần
Quán phục vụ hai loại chả rươi, một loại đ.ánh tan rươi, một loại để nguyên con. Khi đ.ánh tan, sữa rươi hòa quyện cùng các nguyên liệu sẽ tạo ra sự thơm ngon; còn nếu để nguyên, món chả lại có phần bùi và ngậy hơn. Ngoài rươi, quán còn làm thêm nem và chả từ cua bể, bề bề. Hiện tại chả rươi ở quán có giá từ 20.000 đồng một chiếc, có loại đặc biệt và tùy kích cỡ lớn nhỏ mà có giá từ 35.000 đến hơn 200.000 đồng một chiếc. Thực khách có thể chờ mua chả rán mới để ăn ngay hoặc loại quán rán sẵn và về làm nóng lại.
Chả rươi Hằng Béo
Cũng từng được báo chí nước ngoài nhắc đến, quán chả rươi Hằng Béo ở phố Lò Đúc đã có 20 năm t.uổi. Xuất phát từ một quán vỉa hè nhỏ, năm 2007 quán mở hàng có chỗ ngồi trong nhà và bắt đầu thu hút đông khách hơn. Công thức không quá khác biệt nhưng phần chả khá lớn, kết hợp bún trở thành một bữa ăn trưa hoặc tối đầy đặn nên thực khách mê rươi ở Hà Nội ít ai bỏ qua địa chỉ này.
Cũng như các nơi khác, quán có bán thêm nem bề bề, bún thịt nướng... cho thực khách thêm lựa chọn. Chả rươi ở đây có giá từ 25.000 đồng một chiếc, bún chả rươi giá 45.000 đồng một suất. Tầm chiều muộn cả khách ăn tại chỗ và mua mang về đều rất đông. Thực khách không tiện tới nơi có thể đặt suất ăn qua ứng dụng di động.
Chả rươi Hòe Nhai
Không có báo chí quốc tế chú ý nhiều và là hàng bình dân vỉa hè, nhưng quán chả rươi dốc Hòe Nhai vẫn được lòng thực khách Hà Nội. Cô chủ là người từng nhiều năm bán rong rươi khắp phố phường thủ đô, về sau sức khỏe giảm sút mở hàng vỉa hè.
Điểm khác biệt ở đây so với những nơi khác là vị rươi đậm đà hơn nhờ bí quyết nêm gia vị. Với tiêu chí ngon bổ rẻ, và chỉ bán đúng mùa thu đông, chả rươi dốc Hòe Nhai cũng là một trong những quán rươi ngon tại Hà Nội mà nhiều người rỉ tai nhau đến ăn. Giao mùa xuân hè không còn rươi tươi, quán sẽ chuyển sang bán sứa đỏ.
Nếu muốn thưởng thức chả rươi với hương vị dân dã, không cầu kỳ thì quán vỉa hè dốc Hòe Nhai chính là một địa chỉ bỏ túi. Quán nhỏ nên chỉ được ít người ngồi, thực khách có thể mua về hoặc thưởng thức tại chỗ và xem cô chủ trực tiếp chế biến. Hiện quán bán 15.000 đồng một chiếc chả rươi.
Chả rươi là món ăn chơi nhẹ nhàng hoặc ăn kèm bún như một bữa trưa, tối. Ảnh: Khánh Trần
Mùa rươi nhớ món chả rươi của mẹ, nhưng phải làm theo bí kíp này mới ngon tuyệt, không tanh, ăn một lần nhớ mãi Nhiều bà nội trợ làm món chả rươi kêu nhạt nhẽo, chẳng có gì ngon lạ. Đó là vì họ không biết 2 bí kíp chính để làm nên món chả rươi ngon tuyệt, ăn một lần là nhớ mãi. Mỗi độ heo may là những cánh đồng lúa mùa đã gặt hết chỉ còn trơ lại những gốc rạ - cũng là...
