Mù mờ cấu trúc đề thi
Hướng dẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT 2014 với nhiều thay đổi quan trọng về lịch, thời gian, quyền tự chọn môn đã khiến nhiều giáo viên băn khoăn.
Bên cạnh sự khích lệ, ủng hộ việc đổi mới theo hướng giảm tải của Bộ GD-ĐT, các thầy cô giáo cũng chỉ ra những vướng mắc, khó khăn từ các quy định mới này như việc tổ chức hội đồng thi, tổ chức giám thị, giờ thi, việc chọn môn…
Học sinh lớp 12 trường THPT Marie Curie, quận 3, TP.HCM ghi vào giấy đăng ký môn thi tốt nghiệp năm 2014.
Bớt thời gian, thêm áp lực
Nếu nhìn qua lịch thi tốt nghiệp THPT năm 2014 với tám môn trong 2,5 ngày, ai cũng thấy học sinh được lựa chọn môn thi, giảm môn thi, áp lực thành tích theo đó cũng giảm bớt. Thời gian thi vơi được nửa ngày cho giáo viên và học sinh so với các năm học trước đó. Nhưng ngẫm kỹ lại, chúng ta không khỏi cảm thấy băn khoăn.
Trước tiên là số môn thi, thay vì chỉ chuẩn bị nhân lực, vật lực để ra đề, coi thi, chấm thi cho sáu môn, giờ đây các bộ phận chức năng phải huy động thêm lực lượng, đội ngũ nhà giáo, nhân viên cho hai môn nữa. Kinh phí cho công tác này chắc chắn sẽ đội lên nhiều hơn. Ngoài hai buổi chỉ thi một môn, hội đồng thi phải chuẩn bị cho hai môn thi trong các buổi còn lại. Khoảng cách thời gian chuẩn bị giữa hai môn thi không nhiều khiến áp lực vốn không nhỏ đối với giám thị trong công tác tổ chức và coi thi càng tăng. Đây lại là lần đầu tiên tổ chức thi như thế này nên ắt không tránh khỏi sai sót. Và các thầy cô chính là những người chịu ảnh hưởng đầu tiên.
Bên cạnh đó, với thời gian thi như lịch ấn định từ 8h-17h15 mỗi ngày, các thầy cô giáo vẫn cứ phải đến hội đồng thi từ rất sớm, và chắc chắn ra về khi trời đã… tối mịt vì sau khi kết thúc môn thi, các thầy cô sẽ phải mất hàng giờ nữa cho các thủ tục nộp bài. Giáo viên ở thành phố mà ra về lúc tan tầm như trên sẽ phải chịu đựng thêm những chặng đường kẹt xe nữa khi trở về nhà. Thầy cô tại vùng sâu vùng xa chắc còn khó khăn hơn. Coi thi cả ngày, các thầy cô đã căng thẳng lắm rồi…
Nhìn vào lịch thi, các thầy cô dạy môn lịch sử sẽ thêm một lần lắc đầu ngao ngán. Xếp lịch thi như thế có khác gì việc tạo cơ hội cho các em… không đăng ký thi môn này. Buổi thi chiều 2/6 chắc chắn các em học sinh sẽ chọn thi môn Vật lý vì vừa dễ học, vừa được nghỉ ngơi buổi trưa, có thời gian ôn bài. Cả hội đồng thi đông đảo hàng trăm giám thị vẫn phải làm việc cho vài chục thí sinh thi môn lịch sử. Lãng phí là điều không thể tránh khỏi trong trường hợp này.
Cứ đến các kỳ thi quốc gia hằng năm, cả xã hội lại cùng quan tâm và trông đợi những đổi mới tích cực. Làm thế nào để kỳ thi tốt nghiệp THPT chỉ là một đợt kiểm tra định kỳ nhẹ nhàng và nghiêm túc, không kèm theo thành tích, không sinh thêm áp lực và đơn giản, tiết kiệm vẫn là một mong ước đau đáu của người dân và cả những người đứng trên bục giảng.
Cuộc chơi bắt đầu mà luật chơi chưa có!
Kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học năm nay có nhiều thay đổi môn thi, thời gian thi. Mục đích của Bộ GD-ĐT là muốn giảm áp lực thi cử, làm cho việc thi cử trở nên nhẹ nhàng và hợp lý hơn. Nhưng có những vấn đề bất cập làm cho giáo viên và học sinh “vắt chân lên cổ” chạy mà vẫn không kịp.
Về môn thi, trong tương lai hai môn văn, toán nên trở thành bắt buộc cho tất cả khối thi là điều hoàn toàn đúng. Đại học Kiến trúc đã làm văn bản xin bộ thay đổi môn Lý thành môn Văn đã ba năm nhưng bộ không đồng ý. Nhưng ngay trong năm nay khi kỳ thi đại học chỉ còn ba tháng nữa là bắt đầu mà các thí sinh thi vào đại học Kiến trúc khối V1 đã chuẩn bị tinh thần thi môn Vật lý bỗng dưng đổi thành Ngữ văn là rất cập rập, bởi thông thường các em định hướng môn thi từ lớp 11. Những em đang học lớp 12 năm nay đã khổ nhưng những em tốt nghiệp phổ thông cách đây vài năm còn khổ hơn nháo nhào học, vừa học vừa run… vì thời gian quá ngắn, chưa kịp chuẩn bị kiến thức.
Về thời gian thi, những năm trước hai môn Văn, Toán thời lượng thi 150 phút, năm nay đổi lại 120 phút. Thoạt nhìn cứ nghĩ bớt thời lượng sẽ bớt câu, điều này có lẽ đúng với môn tự nhiên. Nhưng môn Văn không đơn giản như vậy bởi liên quan đến cấu trúc đề thi. Những năm trước cấu trúc đề thi gồm câu 2 điểm tái hiện kiến thức về giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam; câu 3 điểm vận dụng kiến thức xã hội và đời sống để viết bài nghị luận xã hội ngắn; câu 5 điểm vận dụng khả năng đọc – hiểu về kiến thức văn học để viết bài nghị luận văn học.
Liệu năm nay có thay đổi hay không khi thời gian thi thay đổi? Bởi cấu trúc đề thi thay đổi sẽ dẫn tới cách dạy của giáo viên và cách học của học sinh sẽ thay đổi. Thế nhưng đến giờ phút này Bộ GD-ĐT vẫn chưa công bố cụ thể về cấu trúc đề thi năm nay như thế nào. “Cuộc chơi đã bắt đầu mà luật chơi chưa có”. Người học và người dạy vẫn trong trạng thái mù mờ và liệu đề thi đại học sắp tới có thay đổi không? 150 phút hay vẫn 180 phút? Hai câu hay vẫn ba câu như những năm trước? Sắp đến ngày thi rồi! Xin lãnh đạo bộ công bố sớm.
Những chủ trương chính sách, quy định, quy chế của bộ năm nay công bố quá trễ ảnh hưởng đến người dạy, người học rất nhiều. Cũng không nên tất cả chủ trương, giải pháp đều đưa ra lấy ý kiến rộng rãi, nhiều lúc trở nên rối mù chín người mười ý mà có những lúc cần thể hiện trách nhiệm và bản lĩnh của người quản lý. Năm 2015 chắc chắn sẽ nhiều thay đổi, mong bộ công bố sớm ngay từ đầu năm học.
Đừng để nước tới chân mới nhảy
Bộ GD-ĐT vừa ban hành thông tư sửa đổi, bổ sung quy chế thi tốt nghiệp THPT, trong đó có nội dung thay đổi thời gian thi môn ngữ văn từ 150 phút còn lại 120 phút.
Cấu trúc đề thi môn ngữ văn từ năm 2008-2009 đến năm học 2013-2014 đã ổn định với ba phần thi (trong thời gian 150 phút). Trong đó, câu 1 kiểm tra kiến thức văn học (2 điểm). Câu 2 nghị luận xã hội (3 điểm). Câu 3 nghị luận văn học (5 điểm). Như vậy trong 150 phút học sinh phải viết hai bài văn và trả lời một câu hỏi ngắn. Đây là khoảng thời gian làm bài phù hợp với cấu trúc đề thi nêu trên.
Vì là môn học đương nhiên phải thi tốt nghiệp nên giáo viên dạy ngữ văn khối 12 từ đầu năm học đã phải vừa dạy vừa xin thêm tiết để ôn tập theo cấu trúc đề thi, nhằm giảm thiểu áp lực cho học sinh vào cuối năm học. Giáo viên cứ đinh ninh mọi việc vẫn như cũ nên cứ “đều đều” ôn tập theo cấu trúc đề thi vốn đã ổn định từ trước.
Khi bộ chính thức thay đổi thời gian thi môn ngữ văn từ 150 phút còn 120 phút, đồng nghĩa với việc sẽ phải thay đổi cấu trúc đề thi ở môn học này, vì trên thực tế 120 phút không thể viết nổi hai bài văn và một câu tự luận ngắn được. Nhưng cho đến nay bộ mới chỉ thống nhất việc thay đổi thời gian thi nhưng chưa thống nhất việc thay đổi cấu trúc đề thi. Đây sẽ là một khó khăn không nhỏ trong việc ôn thi của giáo viên dạy ngữ văn khối 12 hiện nay. Bởi lẽ khi ôn tập cho học sinh, giáo viên luôn dựa vào cấu trúc của đề thi để xây dựng kế hoạch ôn thi phù hợp, tránh việc ôn tập tràn lan thiếu trọng tâm, trọng điểm.
Chúng tôi vẫn hoan nghênh những thay đổi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay. Tuy nhiên mọi sự thay đổi đều cần được thực hiện một cách đồng bộ, đặc biệt cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để giáo viên và học sinh không phải ngỡ ngàng. Ai từng tham gia công tác ôn tập thi tốt nghiệp mới thấu hiểu được sự nhọc nhằn, gian khó đè nặng lên vai với bao trách nhiệm đối với học sinh, phụ huynh, với trường, với sở.
Chúng tôi khẩn xin bộ đừng để nước tới chân mới nhảy như thế!
Theo Tuổ.i Trẻ
Đề xuất một dạng đề thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ môn Ngữ văn năm 2014
Ví dụ về đề thi năm 2014 (có tham khảo cách làm của PISA và đề thi tốt nghiệp tại bang California - Hoa Kỳ) của chuyên gia Phạm Thị Thu Hiền (Vụ Giáo dục Trung học - Bộ GD&ĐT).
Video đang HOT
Trong kì thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2014, cần đổi mới cách ra đề theo hướng đán.h giá năng lực Ngữ văn của người học và yêu cầu cao dần qua các năm theo hướng sau:
Đề thi gồm 2 phần: Phần 1 (5 điểm): Kiểm tra đán.h giá (KTĐG) kĩ năng đọc của HS (theo hình thức của PISA); Phần 2 (5 điểm): KTĐG kĩ năng viết (làm văn) của HS (theo hướng mở, tích hợp).
Cụ thể là:
Phần 1 (5 điểm). Có 2 phương án ra đề thi:
Phương án 1: Đưa ra một số văn bản ngắn (gồm cả văn bản hoàn chỉnh và đoạn văn), lấy từ những nguồn khác nhau, ngoài chương trình SGK (như sách báo, Internet...); nội dung bàn về một vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, nghệ thuật, y học, khoa học...; thuộc hai dạng: văn bản văn học và văn bản thông tin; được viết theo các phong cách ngôn ngữ mà học sinh THPT đã học, tập trung vào các phong cách ngôn ngữ nghệ thuật/văn học, khoa học, báo chí, hành chính.
Các văn bản phù hợp với trình độ nhận thức của HS; khuyến khích các văn bản có hình thức trình bày đa dạng (gồm cả chữ viết, hình ảnh...).
Xây dựng bộ câu hỏi gồm 5 loại câu hỏi của PISA (như đã nêu ở trên). Hạn chế các câu hỏi nhận biết, tăng cường các câu hỏi thông hiểu và vận dụng. Yêu cầu học sinh tìm kiếm thông tin từ văn bản; tích hợp và suy luận thông tin đã đọc; phản ánh và đán.h giá, tìm hiểu văn bản và liên hệ với kinh nghiệm bản thân.
Mục đích của phương án này là kiểm tra kĩ năng đọc các loại văn bản khác nhau.
Phương án 2: Đưa ra một văn bản văn học (thơ hoặc văn xuôi, có thể là văn bản hoàn chỉnh hoặc một đoạn trích) không có trong chương trình, SGK nhưng cùng chủ đề hoặc đề tài và thể loại với các văn bản đã học. Xây dựng bộ câu hỏi như cách 1.
Mục đích của phương án này là kiểm tra đán.h giá kĩ năng đọc văn bản văn học - loại văn bản mà học sinh được học nhiều nhất trong chương trình, SGK hiện nay.
Cả hai phương án này đều có thể sử dụng để ra đề thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh ĐH, CĐ
Phần 2 (5 điểm). Có 3 phương án ra đề thi:
Phương án 1: Yêu cầu HS viết bài văn nghị luận xã hội.
Dạng đề: Tự luận, theo hướng mở, tích hợp liên môn nhằm kiểm tra vốn hiểu biết, kinh nghiệm sống, khả năng giải quyết vấn đề của học sinh.
Phương án này phù hợp với đề thi tốt nghiệp THPT vì có thể học sinh sau khi tốt nghiệp không thi tuyển sinh ĐH, CĐ hoặc lựa chọn các ngành nghề liên quan đến văn học.
Phương án 2: Gồm 2 câu, HS chỉ lựa chọn 1 câu để làm bài:
Câu 1: Yêu cầu học sinh viết bài văn nghị luận xã hội.
Dạng đề: Tự luận, theo hướng mở, tích hợp liên môn nhằm kiểm tra vốn hiểu biết, kinh nghiệm sống, khả năng giải quyết vấn đề của học sinh.
Câu này dự kiến được nhiều học sinh không thi ĐH, CĐ hoặc không thi vào các trường/ngành khoa học xã hội lựa chọn vì nó phù hợp với trình độ khuynh hướng nghề nghiệp của các em. Học sinh lựa chọn câu này vẫn được đán.h giá NL văn học vì ở Phần 1 của đề thi đã có những câu hỏi về VB văn học.
Câu 2: Yêu cầu học sinh viết bài văn nghị luận văn học.
Dạng đề: Tự luận, theo hướng mở, tích hợp trong môn hoặc liên môn nhằm kiểm tra năng lực tiếp nhận/cảm thụ văn học, khả năng trình bày, giải quyết vấn đề của học sinh.
Trước mắt, có thể hỏi về một hoặc toàn bộ các vấn đề liên quan đến văn bản văn học đã học hoặc đọc thêm trong chương trình, SGK nhưng không yêu cầu học sinh ghi nhớ máy móc.
Về sau, sẽ đưa vào đề thi văn bản văn học mới, có cùng chủ đề hoặc thể loại với các văn bản đã học trong chương trình, SGK. Câu này khuyến khích những học sinh thi tuyển sinh ĐH, CĐ vào các trường/ngành khoa học xã hội lựa chọn vì nó phù hợp với trình độ khuynh hướng nghề nghiệp của các em.
Phương án này có thể sử dụng trong cả kì thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ.
Phương án 3: Gồm 2 câu, HS chỉ lựa chọn 1 câu để làm bài:
Câu 1: Yêu cầu học sinh viết bài văn nghị luận văn học về tác phẩm thơ.
Câu 2: Yêu cầu học sinh viết bài văn nghị luận văn học về tác phẩm văn xuôi hoặc kịch.
Dạng đề: tương tự như Câu 2 của cách 2.
Phương án này dùng cho kì thi tuyển sinh vào các trường ĐH, CĐ có các ngành xã hội.
Ví dụ:
ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT
(Thời gian làm bài: 120 phút)
Mẹ và quả
Nguyễn Khoa Điềm
Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổ.i mẹ đợi chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
(Trích từ Mẹ của nhà thơ, NXB Phụ nữ, 2008)
Câu 2: Nêu chủ đề của bài thơ?
Câu 3: Trong nhan đề và bài thơ, chữ "quả" xuất hiện nhiều lần. Chữ "quả" ở dòng nào mang ý nghĩa tả thực? Chữ "quả" ở dòng nào mang ý nghĩa biểu tượng?
Câu 4: Nghĩa của "trông" ở dòng thơ Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng là gì?
Câu 5: Trong hai dòng thơ Những mùa quả lặn rồi lại mọc - Như mặt trời, khi như mặt trăng, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Hãy nêu tác dụng của biện pháp so sánh đó.
Câu 6: Ở khổ thơ thứ nhất, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào? Cảm xúc của nhà thơ dành cho mẹ là gì?
Câu 7: Đặc sắc nghệ thuật của hai dòng thơ: Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên - Còn những bí và bầu thì lớn xuống là gì? A. Sử dụng từ trái nghĩa. B. Sử dụng hình ảnh nhân hóa. C. Sử dụng thủ pháp miêu tả. D. Sử dụng phép tương phản, đối lập.
Câu 8: Biện pháp tu từ nào được tác giả sử dụng trong hai dòng thơ Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn - Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi? Ghi lại cảm xúc của em khi đọc hai dòng thơ này.
Câu 9: Ở khổ thơ thứ hai, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào? Hãy ghi lại cảm xúc của nhà thơ mà em cảm nhận được?
Câu 10: Phần in đậm trong dòng thơ: Và chúng tôi, một thứ quả trên đời được gọi là: A. Phụ chú. B. Khởi ngữ. C. Tình thái. D. Gọi đáp.
Câu 11: Chữ "hái" trong dòng thơ Bảy mươi tuổ.i mẹ đợi chờ được hái có nghĩa là gì?
Câu 12: Chữ "mỏi" trong dòng thơ Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi có nghĩa là gì?
Câu 13: Những biện pháp tu từ nào được sử dụng trong hai dòng thơ cuối bài? Tác dụng của những biện pháp đó là gì?
Câu 14: Ở khổ thơ thứ ba, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào? Hình dung và ghi lại tâm trạng của nhà thơ trong hai dòng thơ cuối bài.
Câu 15: Suy nghĩ, cảm xúc nào của nhà thơ để lại ấn tượng sâu đậm nhất với em?
Câu 16: Đọc xong bài thơ, em nghĩ đến câu tục ngữ hay ca dao nào? Hãy ghi lại câu tục ngữ hay ca dao đó.
Câu 17: Trong văn học có nhiều tác phẩm viết về tình mẫu tử. Hãy kể tên một số tác phẩm viết về đề tài này mà em đã học hoặc đã đọc. Từ đó, chỉ ra sự khác biệt lớn nhất về mặt nghệ thuật và nội dung của bài thơ Mẹ và quả (Nguyễn Khoa Điềm) với những tác phẩm ấy.
Câu 18: Đọc xong bài thơ, em có suy nghĩ gì về cách ứng xử với cha mẹ của một số người qua những mẩu tin sau?
- Sáng 26/3, Nguyễn Duy Linh (25 tuổ.i, trú huyện Thanh Oai) bị TAND Hà Nội xét xử về tội giế.t ngườ.i. Nạ.n nhâ.n là mẹ của bị cáo.(Theo http://vnexpress.net ngày 26/3/2014)
- Cụ Nguyễn Văn Quý (84 tuổ.i) và cụ Nguyễn Thị Chén (82 tuổ.i), ngụ thôn Đồng Lư, xã Đồng Quang, huyện Quốc Oai, Hà Nội đang sống trong góc nhà nhỏ hẹp khoảng dăm m2, chiếc giường xin được ở đâu nên hai chân còn, hai chân phải lấy gạch kê lên. Tám năm qua, cả 2 cụ bị con cái đẩy ra đường dù đã dựng vợ, gả chồng cho con cái yên ấm. Hiện tại, cụ ông ngày ngày ra đồng mò cua bắt ốc về nuôi cụ bà qua những ngày đói khổ. (Theo http://vietnamnet.vn ngày 27/12/2013)
- Đùn đẩy trách nhiệm không muốn phụng dưỡng mẹ già, các con đã đẩy cụ bà 77 tuổ.i ra đường trong đêm sương lạnh. (Theo http://ngoisao.net ngày 23/2/2013)
Phần II - Viết (5 điểm)
HS chọn 1 trong 2 câu sau để làm bài:
Câu 1: Các cơ quan quản lí du lịch ở nước ta cũng như nhiều quốc gia trên thế giới hàng năm đều dành rất nhiều tiề.n để ủng hộ, đầu tư cho những địa danh nổi tiếng của đất nước. Bằng cách sử dụng các phương tiện truyền thông như áp phích, tạp chí quảng cáo, truyền hình, đài phát thanh, các cơ quan này có thể gửi thông điệp về những cảnh đẹp, và hy vọng sẽ đón được nhiều khách du lịch tới đó. Giả sử bạn được thuê bởi một cơ quan quản lí du lịch, hãy viết một bài văn, trong đó chỉ ra một nơi trên đất nước ta mà khách du lịch có thể tìm thấy nhiều điều thú vị khi đến đó.
Câu 2: Mục đích của Nguyễn Minh Châu khi xây dựng nhân vật Phùng trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa?
Theo GDTĐ
Đề thi bất thường, thí sinh báo cáo ngay giám thị Đó là lưu ý quan trọng cho thí sinh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2014. Theo quy định của Bộ GD&ĐT, ngay sau khi phát đề cho thí sinh, giám thị yêu cầu thí sinh kiểm tra tình trạng đề thi. Nếu thấy đề thi bị thiếu trang hoặc rách, nhòe, mờ, phải lập tức báo cho giám thị để kịp...