Một tòa án ở Mỹ cho rằng YouTube không phải trang web

Một tòa án yêu cầu mạng xã hội không được kiểm duyệt bài viết đăng bởi cư dân Texas sau khi thẩm phán cho rằng YouTube không phải website.

Ngày 11/5, Tòa phúc thẩm khu vực 5 (Fifth Circuit Court of Appeals) đã phán quyết ủng hộ Ken Paxton, Tổng chưởng lý bang Texas trong vụ kiện liên quan đến HB 20. Đây là đạo luật dành riêng cho cư dân Texas nhưng có thể ảnh hưởng đến các mạng xã hội lớn nhất hiện nay.

Theo The Verge, HB 20 cấm các mạng xã hội gỡ bỏ, hạ thấp, chặn kiếm tiền hoặc có “hành vi phân biệt đối xử” nội dung dựa trên “quan điểm của thành viên hoặc người dùng khác”.

Quy định áp dụng cho mọi “website trên Internet hoặc ứng dụng” với 50 triệu người hoạt động mỗi tháng và “cho phép người dùng liên lạc với nhau”, trừ nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) và website truyền thông.

Các mạng xã hội có thể bị người dân Texas khởi kiện nếu quy định mới có hiệu lực.

Nếu HB 20 có hiệu lực, người dân Texas được phép kiện các website như Facebook, Twitter hay YouTube nếu nội dung của họ bị kiểm duyệt. Điều này có thể khiến các mạng xã hội gặp rủi ro khi hoạt động tại Texas, mở ra nhiều cuộc chiến pháp lý tốn kém và mất thời gian.

Vào tháng 12/2021, HB 20 đã bị ngăn chặn bởi tòa án quận. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi sau phiên điều trần với diễn biến kỳ lạ ngày 9/5, khi hội đồng gồm 3 thẩm phán nhầm lẫn về sự khác biệt giữa mạng xã hội với ISP, cho rằng YouTube không phải trang web và “ngạc nhiên” khi Twitter có thể quyết định nội dung nào được xuất hiện trên nền tảng.

Theo The Verge, Paxton đã trao đổi với luật sư hiệp hội thương mại điện tử NetChoice cùng 3 thẩm phán. Ông cho rằng nên xếp các công ty mạng xã hội vào nhóm nhà mạng thông thường (common carriers) bởi sức mạnh thị trường lớn, yêu cầu họ xử lý mọi dữ liệu một cách công bằng giống cách Internet trung lập hoạt động.

Thẩm phán Andrew Oldham ủng hộ lập luận của Paxton, so sánh việc Twitter kiểm duyệt nội dung với giả thuyết Verizon có thể nghe lén cuộc gọi để cắt những chủ đề không mong muốn, dù Twitter không hoạt động như nhà mạng.

Câu chuyện đi xa hơn khi thẩm phán Edith Jones nói về Điều 230 trong đạo luật Chuẩn mực Truyền thông ban hành năm 1996 tại Mỹ, được xem như lá chắn bảo vệ các hãng công nghệ lớn. Tòa án đã áp dụng thuật ngữ “dịch vụ máy tính tương tác” cho mọi thứ từ diễn đàn web, công cụ gửi email hàng loạt và cả trang thông tin.

Tuy nhiên khi luật sư NetChoice cho rằng các website cần được bảo vệ bởi Tu chính án I Hiến pháp Mỹ (First Amendment), thẩm phán Jones đã bối rối về thuật ngữ website.

“Đó không phải website. Khách hàng của bạn là các nhà mạng Internet. Chúng không phải trang web”, Jones cho biết. Bà khẳng định Facebook, YouTube và Google không phải website do được xác định trong Điều 230 là “các dịch vụ máy tính tương tác”.

Nếu HB 20 có hiệu lực, các mạng xã hội sẽ phải tìm cách tuân thủ quy định nếu không muốn vướng rắc rối pháp lý. Theo CNN, Facebook hay Twitter có thể chọn cách tạm dừng thuật toán lọc nội dung. Tuy nhiên, Daphne Keller, đại diện Trung tâm Internet và Xã hội Đại học Stanford cho rằng đó chỉ là cách giải quyết tốt nhất chứ không phải dễ dàng nhất.

Nếu áp dụng biện pháp trên, các mạng xã hội có thể tràn ngập nội dung khiêu dâm, kích động bạo lực hoặc tin rác. Tuy nhiên dựa trên HB 20, Facebook hay Twitter vẫn có thể bị kiện nếu người dùng cho rằng bài viết của họ chìm trong nội dung rác.

Một giải pháp đơn giản hơn là rút lui khỏi Texas. Tuy nhiên, cách này vẫn mang đến rủi ro bởi HB 20 quy định các nền tảng không được phân biệt đối xử với người dùng Texas dựa trên vị trí của họ. Hiện tại, các tổ chức phản đối HB 20 có thể nộp đơn lên Tòa án Tối cao hoặc hội đồng thẩm phán khác để hy vọng lật ngược phán quyết về quy định.