Một hành động khi vừa thức dậy có thể rước nguy cơ đột quỵ
Việc bật dậy ngay khi vừa tỉnh giấc có thể làm thay đổi huyết áp đột ngột, khiến máu lưu thông không đủ lên não, gây chóng mặt, hoa mắt, nhìn mờ, thậm chí ngất xỉu, đột quỵ.
Bật dậy ngay khi vừa tỉnh giấc có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ mà bạn nên tránh. Ảnh: Telegrafi.
Đột quỵ là tình trạng nguy hiểm tới tính mạng, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Các cơn đột quỵ thường xảy ra bất ngờ khi lượng cấp máu lên não bị gián đoạn do động mạch tắc nghẽn, các cục máu đông hoặc mạch máu vỡ ra. Đặc biệt, tình trạng này thường gặp nhất vào buổi sáng sớm, thậm chí ngay khi thức dậy.
Vì sao đột quỵ thường xảy ra vào sáng sớm?
Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), đột quỵ thường dễ xảy ra vào sáng sớm một phần là do huyết áp tăng vào thời điểm này. Khi thức dậy vào buổi sáng, bạn sẽ chuyển từ tư thế tĩnh sang động, làm thay đổi nồng độ các hormone.
Các hormone này làm tăng nhịp tim và tăng huyết áp , đồng thời làm tăng trương lực của động mạch. Thông thường, huyết áp của cơ thể xuống mức thấp nhất vào lúc khoảng 3h sáng, sau đó tăng dần lên và tăng nhanh lúc thức dậy vào buổi sáng.
Lúc này, cơ thể tiết ra adrenaline và các hormone gây căng thẳng khác, làm tăng áp lực máu và nhu cầu cung cấp oxy.
Theo Health Shots, nồng độ PAI-1, hay chất ức chế hoạt hóa Plasminogen-1, loại protein ngăn ngừa cục máu đông tan rã, thường cao ngay sau khi thức dậy. Điều này có nghĩa là máu thường đặc hơn vào buổi sáng.
Đặc biệt, sau một đêm, cơ thể mất đi một lượng nước tương đối lớn, khiến máu cô đặc hơn, tim phải làm việc vất vả để bơm và đẩy máu đi, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, đột quỵ.
Ngoài ra, rối loạn hô hấp khi ngủ như chứng ngưng thở khi ngủ cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là tình trạng “đột quỵ khi tỉnh giấc” được phát hiện khi vừa thức dậy. Việc chuyển đổi từ chế độ nghỉ ngơi sang hoạt động hàng ngày có thể gây căng thẳng cho cơ thể, đặc biệt là những người mắc bệnh mạch máu tiềm ẩn.
Thói quen gây đột quỵ khi vừa tỉnh giấc cần tránh
Theo Medical News Today, đây có lẽ là thói quen mà rất nhiều người thường hay làm ngay sau khi tỉnh giấc, đặc biệt là ở những người hay dậy muộn. Tuy nhiên, trên thực tế, đây lại là thói quen không tốt cho sức khỏe , đặc biệt có nguy cơ gây đột quỵ cao.
Video đang HOT
Điều này là do khi bạn nằm xuống, huyết áp ổn định. Thông thường, huyết áp thường sẽ tăng dần trong vài giờ trước khi thức dậy. Nhưng việc bật dậy ngay khi vừa tỉnh giấc sẽ khiến cho huyết áp tăng đột ngột, từ đó gây sức ép lên các thành mạch máu và hình thành các cục máu đông gây tắc lòng mạch.
Việc đột ngột thay đổi tư thế ở những người có sẵn bệnh lý mạn tính sẽ càng nguy hiểm và dễ dẫn tới đột quỵ.
Bên cạnh đó, việc ngồi bật dậy hoặc thay đổi tư thế đột ngột sau khi thức dậy cũng có thể khiến huyết áp giảm đột ngột. Sự sụt giảm huyết áp đột ngột này được gọi là hạ huyết áp tư thế đứng. Tình trạng này khiến máu lưu thông không đủ lên não, gây chóng mặt, hoa mắt, nhìn mờ hoặc thậm chí ngất xỉu, té ngã, đột quỵ.
Để tránh tình trạng này xảy ra, thay vì đột ngột đứng dậy, bạn nên dành khoảng 3-5 phút nằm trên giường sau khi tỉnh giấc. Thực hiện các động tác co duỗi chân tay, vươn vai nhẹ nhàng để cơ thể chuyển dần từ trạng thái nghỉ ngơi sang trạng thái hoạt động.
Ngoài ra, thói quen nhấn nút báo lại có thể làm giấc ngủ bị gián đoạn, khiến chất lượng nghỉ ngơi kém hơn so với một giấc ngủ liền mạch.
Do đó, bạn nên tập thói quen rời giường sau tiếng chuông báo thức đầu tiên. Để dễ chịu hơn, có thể chọn loại báo thức đánh thức từ từ hoặc bằng giai điệu nhẹ nhàng thay vì âm thanh chói tai dễ gây giật mình.
Thiếu máu não thoáng qua làm sao phân biệt với bệnh lý khác?
Cơn thiếu máu não thoáng qua gây ra các triệu chứng tương tự như đột quỵ. Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột, chỉ kéo dài vài phút, thường được xem là một dấu hiệu cảnh báo của một cơn đột quỵ trong tương lai.
Vậy làm sao để nhận biết được cơn thiếu máu não thoáng qua và phân biệt với các bệnh lý khác ?
Cần cảnh giác với cơn thiếu máu não thoáng qua
Cơn thiếu máu não thoáng qua là tình trạng mạch máu đến não bị tắc nghẽn tạm thời gây ra triệu chứng khá giống với đột quỵ nhưng không gây ra nhồi máu cấp tính hoặc tổn thương vĩnh viễn. Các triệu chứng này chỉ kéo dài từ vài phút, vài giờ và không bao giờ quá 24 giờ.
Vì vậy cơn thiếu máu não thoáng qua còn được gọi là một cơn đột quỵ nhỏ, nó thường là dấu hiệu cảnh báo một cơn đột quỵ có thể xảy ra trong tương lai.
Nguyên nhân cơ bản gây ra cơn thiếu máu não thoáng qua thường là do tình trạng xơ vữa trong động mạch hoặc một nhánh cung cấp máu cho não, dẫn đến giảm lưu lượng máu qua động mạch hoặc tạo điều kiện hình thành cục máu đông. Cục máu đông hình thành từ một vị trí khác trong cơ thể (ví dụ như tim) rồi di chuyển đến mạch máu cung cấp máu cho não cũng có thể gây ra cơn thiếu máu não thoáng qua.
Biểu hiện thiếu máu não thoáng qua
Cơn thiếu máu não thoáng qua với các triệu chứng xuất hiện và biến mất nhanh chóng có thể khiến người bệnh chủ quan, không đi khám. Nhưng theo nghiên cứu có đến 1/3 số người đã thực sự bị đột quỵ trong vòng một năm sau khi bị cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây được xem là một yếu tố cảnh báo đột quỵ cần lưu ý với 3-4% nguy cơ hàng năm, 11% nguy cơ trong 7 ngày sau cơn thiếu máu não thoáng qua và 24-29% nguy cơ trong 5 năm tiếp theo. Trong số những bệnh nhân được cấp cứu đột quỵ thiếu máu cục bộ, có 7% đến 40% trường hợp báo cáo đã bị cơn thiếu máu não thoáng qua trước đó.
Nhiều cơn đột quỵ có thể được ngăn chặn bằng cách lưu ý các dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua và điều trị các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.
Nếu trước đây đã từng bị đột quỵ, hãy chú ý cẩn thận đến các dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua, vì chúng có thể báo hiệu một cơn đột quỵ thứ hai có thể xảy ra trong tương lai.
Nhận biết và phân biệt cơn thiếu máu não thoáng qua
Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra đột ngột và hầu hết biến mất trong vòng một giờ, hiếm khi các triệu chứng kéo dài đến 24 giờ. Các triệu chứng giống với các dấu hiệu sớm trong một cơn đột quỵ, cụ thể:
- Người bệnh yếu, tê hoặc liệt ở một bên cơ thể.
- Lú lẫn, khó nói hoặc khó hiểu người khác đang nói gì.
- Nhìn mờ hoặc mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt.
- Chóng mặt.
- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
- Mất thăng bằng hoặc mất sự phối hợp cơ thể
Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân cảnh giác với thiếu máu não thoáng qua
Tuy nhiên, một người có thể bị cơn thiếu máu não thoáng qua nhiều lần với các triệu chứng giống hoặc khác nhau. Chính vì vậy, cơn thiếu máu não thoáng qua cần được chẩn đoán phân biệt với các tình trạng: đột quỵ, bóc tách động mạch cảnh, viêm màng não, viêm màng não mô cầu, đa xơ cứng, xuất huyết dưới nhện, ngất.
Để nhận biết phân biệt chính xác tình trạng thiếu máu não thoáng qua chúng ta cần phải đi đến bệnh viện để bác sĩ chuyên khoa khám, đánh giá kỹ càng.
Tuy nhiên, nếu để ý chúng ta có thể phân loại ban đầu. Ví dụ khi chỉ xảy ra một triệu chứng đơn độc thì không phải đó là đột quỵ. Nếu như triệu chứng đó là chóng mặt, đối với những ai tìm được nguyên nhân gây chóng mặt, ví dụ say tàu xe, uống rượu bia quá nhiều, mất ngủ nhiều... sẽ dẫn đến rối loạn chức năng thăng bằng làm cho chúng ta chóng mặt. Đây chỉ là chóng mặt đơn thuần thôi, bệnh nhân nên nằm nghỉ.
Cũng có nhiều trường hợp, bệnh nhân bị chóng mặt kèm theo buồn nôn. Khi ta nhắm mắt lại sẽ cảm thấy đỡ còn nếu mở mắt ra thì chúng ta thấy căn nhà xoay tròn, kèm nôn mửa nhiều, đó là triệu chứng của rối loạn tiền đình.
Rất nhiều bệnh nhân cũng ngộ nhận trường hợp thiếu máu não thoáng qua hay đột quỵ nhẹ là rối loạn tiền đình. Do đó, nôn ói (không yếu tay chân, nói đơ, mất cảm giác nửa người) chính là rối loạn tiền đình đơn thuần. Nhưng nếu như chóng mặt, nôn ói kèm theo tê yếu tay chân, nói đớ, mặt méo thì không phải rối loạn tiền đình, đó là hiện tượng đột quỵ đáng quan tâm, chúng ta cần đưa người đó đi bệnh viện ngay.
Làm rớt đồ chưa chắc đã là triệu chứng thiếu máu não. Hiện tượng rớt đồ đạc có thể xảy ra trong lúc chúng ta đang quá tập trung vào việc khác cùng lúc nên bị lơ là việc cầm nắm. Do đó, cần xem kỹ việc làm rớt đồ có kèm yếu tay chân, yếu nửa người, nói khó... hay không thì mới xác định đây là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ.
Cần làm gì khi bị cơn thiếu máu não thoáng qua?
Mặc dù các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua có thể biến mất sau đó, nhưng khó có thể phân biệt được các triệu chứng trên là cơn thiếu máu não thoáng qua hay đột quỵ. Do đó, điều quan trọng là không nên chờ đợi, mà cần đến bệnh viện ngay khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng đột quỵ nào.
Nếu vừa bị cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đã bị cơn thiếu máu não thoáng qua trước đó nhưng chưa được đánh giá y tế thì cũng nên đến gặp bác sĩ để thăm khám.
Điều quan trọng là cần xác định được nguyên nhân gây ra cơn thiếu máu não thoáng qua, để từ đó có biện pháp ngăn ngừa các biến cố sức khỏe trong tương lai.
Tùy vào nguyên nhân gây ra cơn thiếu máu não thoáng qua mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị. Bao gồm điều trị nội khoa, chẳng hạn như sử dụng thuốc chống tập kết tiểu cầu có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ; can thiệp xâm lấn hoặc phẫu thuật.
Đối với các vấn đề sức khỏe là yếu tố nguy cơ của đột quỵ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, bệnh động mạch cảnh, bệnh tim... cần tuân thủ điều trị và kiểm soát tốt.
Ngoài ra, việc thay đổi lối sống có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ, bao gồm không hút thuốc, hạn chế rượu bia, có chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.
Dấu hiệu kiệt sức do nắng nóng Nắng nóng cực đoan có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, trong đó có đột quỵ và sốc nhiệt, dưới đây là cách phân biệt và sơ cứu kịp thời. Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp, Bộ Quốc phòng, nhiệt độ cao, đặc biệt khi vượt quá 40C, là nguyên nhân chính gây ra...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Loại cá Việt bổ như cá hồi, rất tốt cho tuổi trung niên

7 thay đổi nhỏ vào buổi sáng giúp hạ mỡ máu tự nhiên

Cách xử lý sốc hông khi chạy bộ

Cứu sống bệnh nhi bị đa chấn thương do tai nạn ngã từ trên cao

Cần Thơ: Bé gái 4 tuổi có biểu hiện hội chứng 'công chúa tóc mây'

5 cách chế biến đậu xanh hỗ trợ giấc ngủ ngon, tốt cho sức khỏe

Ăn mì tôm nhiều có gây tăng cân không?

Ăn đu đủ khi mang thai: Nguy cơ từ quả xanh và lợi ích từ quả chín

Sốc phản vệ sau khi tự ý dùng thuốc

Sốt cao và đau đầu, đi viện được bác sĩ phát hiện lý do bất ngờ

'Thủ phạm' khiến bé gái bỗng dưng đau khớp gối

Giảm eo bằng giấm táo: Nghiên cứu Ý chỉ ra sự thật
Có thể bạn quan tâm

Chủ tịch xã giúp em trai "biến" đất công thành tư khiến 5 cán bộ liên lụy
Pháp luật
17:06:35 25/09/2025
Quảng Tây (Trung Quốc) áp dụng nhiều biện pháp ứng phó bão RASAGA
Thế giới
16:55:29 25/09/2025
Nhan sắc phù nề cứng đờ của nữ thần thanh xuân gây sốc, không nhìn tên còn lâu mới nhận ra là ai!
Nhạc quốc tế
16:26:41 25/09/2025
Nhóm fangirl của Dương Domic chi gần 3 triệu bao cả quán net, cày MV hùng hục cả đêm chỉ đổi lấy 1 view
Nhạc việt
16:20:30 25/09/2025
Luật sư đại diện Thiều Bảo Trâm lên tiếng về việc biểu diễn tại sự kiện của trang web cá độ
Sao việt
16:17:05 25/09/2025
Cô dâu Việt tiết lộ chi phí sống ở quốc gia đắt đỏ bậc nhất thế giới
Netizen
16:06:39 25/09/2025
Đến lượt Yoona (SNSD) bị tố "thượng đẳng" hơn Jeon Ji Hyun, khán giả tẩy chay cực gắt
Sao châu á
16:04:15 25/09/2025
Bão số 9 chưa đến, người dân lại lo bão số 10
Tin nổi bật
15:34:07 25/09/2025
Phim thảm họa có Cát Phượng rời rạp
Hậu trường phim
15:14:40 25/09/2025