Môn gì cũng học, khó định hướng nghề
Bàn về đổi mới giáo dục phổ thông, các chuyên gia đã đưa ý kiến: buộc học sinh phải học quá nhiều môn, không có điều kiện đi sâu vào những lĩnh vực cần cho nghề nghiệp tương lai.
Góp ý về đổi mới giáo dục hiện nay, GS.VS Đào Trọng Thi – nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội – đ.ánh giá vấn đề phân luồng cũng là điểm yếu của giáo dục.
“Giáo dục cần phân luồng chủ động sau bậc học THCS. Luật Giáo dục nghề nghiệp hiện nay quy định học sinh học hết THCS đi học nghề ngay được miễn hoàn toàn chi phí đào tạo, tuy nhiên có vẻ điều này chưa đủ lực hút.
Trong khi hiện nay, chúng ta mới chỉ quan tâm phân luồng sau THPT. Thậm chí, nhiều em sau khi thi trượt ĐH, không có hướng đi nào khác mới quay sang học nghề”, GS.VS Đào Trọng Thi nhận xét.
Đổi mới giáo dục cần mạnh dạn hơn trong việc đáp ứng phân luồng sớm.
Nhiều môn, thiếu chuyên sâu
Còn theo GS Nguyễn Minh Thuyết – nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể vẫn bắt học sinh phải học quá nhiều môn, không có điều kiện đi sâu vào những lĩnh vực cần cho nghề nghiệp tương lai.
Nội dung học tập chủ yếu vẫn giới hạn trong một số môn học truyền thống như Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học nhưng không đáp ứng được nhu cầu định hướng nghề nghiệp rất đa dạng của học sinh.
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể vắng bóng hoàn toàn các môn chuẩn bị định hướng nghề nghiệp cho những học sinh có nguyện vọng theo học các ngành Kiến trúc, Mỹ thuật, Âm nhạc, Sân khấu – Điện ảnh, Thể dục thể thao…
Về vấn đề này, GS Nguyễn Lân Dũng chỉ rõ học sinh hiện nay phải học đến 14 môn, nên học gì cũng “lớt chớt”, không thể đi sâu để chuẩn bị tiếp cận nghề nghiệp được. Theo GS Nguyễn Lân Dũng, ở các nước phát triển, học sinh cấp THPT chỉ học khoảng 4, 5 môn.
Video đang HOT
Lựa chọn 5 môn định hướng nghề
Trước đòi hỏi đổi mới giáo dục phổ thông, GS Nguyễn Minh Thuyết đưa ra biện pháp khá quyết liệt. Theo đó, thay vì dạy tràn lan hơn 10 môn học trong suốt 3 năm THPT thì học sinh cuối cấp chỉ cần tập trung vào một số môn có tính hướng nghiệp do các em lựa chọn phù hợp với năng lực, sở thích.
GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng nếu như học sinh lớp 10 THPT chưa đủ độ chín để định hướng nghề nghiệp đúng sở trường và lựa chọn môn học phù hợp với định hướng nghề nghiệp thì vẫn được học đủ các môn.
Tuy nhiên, nội dung hướng nghiệp của từng môn rõ hơn chương trình hiện hành. Trừ 3 môn công cụ Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ được dạy suốt năm học, các môn còn lại mỗi môn chỉ được bố trí trong một học kỳ. Từ lớp 11, lớp 12, học sinh cần được tập trung vào các môn học chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai.
GS Nguyễn Minh Thuyết đề xuất để đáp ứng nhu cầu đa dạng về định hướng nghề nghiệp, chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ phải bổ sung nhiều môn học hoặc nội dung học tập thuộc các lĩnh vực Công nghệ, Kinh tế, Tài chính, Nghệ thuật, Thể dục thể thao…
“Theo tính toán của chúng tôi, mỗi học sinh chỉ cần chọn khoảng 5 môn học. Bên cạnh những môn cần cho nghề nghiệp tương lai, các em có thể chọn thêm những môn phù hợp với sở trường, sở thích của mình” – GS Nguyễn Minh Thuyết nhấn mạnh.
PGS Trần Thị Tâm Đan – nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội – cũng đề nghị: “Ở cấp THPT, phân hóa theo hướng tự chọn thì cần làm rõ kiến thức cốt lõi là gì thì sẽ giảm được số môn học bắt buộc. Xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới phải xuất phát từ người học, dạy học là phải dạy cách học chứ không phải dạy từng thứ một”.
Trước ý kiến của các chuyên gia, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thị Nghĩa cho biết Bộ GD&ĐT đang tích cực triển khai chương trình sách giáo khoa mới để kịp tiến độ hoàn thiện sau năm 2018.
Với yêu cầu giảm tải các kiến thức trùng lặp, Bộ cũng đã triển khai một số nội dung tích hợp liên môn, giao các trường tự chủ chương trình dạy học… Theo đó, học sinh sẽ được tăng cường tính chủ động, vận dụng thực hành kiến thức liên môn, từ đó có định hướng rõ hơn với nghề nghiệp phù hợp sở thích, năng lực của mình trong tương lai.
Theo Duy Anh / An Ninh Thủ Đô
'Săn' học sinh học nghề
Một số chuyên gia và đại diện các trường cho rằng dự thảo Đề án phân luồng học sinh sau THCS tại TP.HCM đến năm 2020 xa rời thực tế.
Sẽ có 30% học sinh tốt nghiệp THCS vào học nghề; 100% các trường THCS của TP.HCM có 1 - 2 giáo viên chuyên trách làm công tác hướng nghiệp... là những nội dung dự thảo Đề án phân luồng học sinh sau THCS tại TP.HCM đến năm 2020 do Sở GD&ĐT soạn thảo.
Tuy nhiên, theo một số chuyên gia và đại diện các trường, dự thảo đang đi xa rời thực tế.
Phân luồng học học sinh sau THCS đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Ảnh: T.iền Phong.
30% học nghề
Mấy năm nay, trường Trung cấp Kỹ thuật cơ khí giao thông ở TP.HCM không tuyển được học sinh, phải giải thể. Lượng học viên khan hiếm khiến nhiều trường không mở được lớp. Đơn cử như trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật miền Nam trong đợt tuyển sinh vừa qua không mở được lớp vì số lượng người nhập học đếm trên đầu ngón tay.
Trong khi đó, theo báo cáo của Phòng giáo dục chuyên nghiệp, Sở GD&ĐT TP.HCM, việc phân luồng để đạt 30% học sinh sau tốt nghiệp cấp 2 đi học nghề vào năm 2020 là cần thiết để định hướng tương lai cho học sinh.
Công tác phân luồng học sinh thời gian qua không hiệu quả được báo cáo nhận định là do xã hội vẫn còn xem trọng bằng cấp, nhất là bằng đại học, mà chưa thấy được tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp.
Trong khi đó, một số cơ sở đào tạo vẫn chưa hấp dẫn người học, phương pháp giảng dạy lạc hậu, thiếu thốn trang thiết bị, học sinh tốt nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp nên khó tìm việc.
Vì vậy, dự thảo Đề án phân luồng học sinh sau THCS tại TP.HCM giai đoạn 2016 - 2020 do Sở GD&ĐT soạn thảo nêu các quận huyện định hướng phân luồng ngay từ đầu cấp và huy động học sinh tốt nghiệp THCS vào học giáo dục nghề nghiệp đạt tỷ lệ năm 2017 là 18%, năm 2018 là 20%, 2019 là 25% và năm 2020 là 30%...
Ông Lương Quang Ngọc, Hiệu trưởng trường Trung cấp Bến Thành, TP.HCM cho rằng tỷ lệ 30% vào học giáo dục nghề nghiệp là viễn vông và xa rời thực tế. Theo ông, hàng năm, tỷ lệ học sinh vào lớp 10 đã trên dưới 90%, gồm các loại hình như trường công, tư thục, trung tâm giáo dục thường xuyên... nên "lấy đâu ra 30% học sinh đi học nghề".
"Năm học 2010 - 2011, tỷ lệ học sinh vào hệ trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) là 7,9%; năm học 2011- 2012, tỷ lệ này là 10,6%; năm 2012- 2013 chỉ 1,7%; năm 2013 - 2014 là 2,5%; năm 2014 - 2015 là 3,6% và năm 2015 - 2016 khoảng 6 - 7%. Nếu chiếu theo đề án thì năm 2017, tỷ lệ học sinh vào TCCN là 18% tăng gần gấp 3 lần so với năm trước đó và đến năm 2020 là 30%, tôi cho rằng không thể nào đạt được", ông Ngọc nói.
Cần thực tế
Ngoài mục tiêu 30% học sinh tốt nghiệp THCS theo học nghề, dự thảo còn đặt ra mục tiêu đến năm 2020, 100% các trường THCS của TP.HCM có từ 1 - 2 giáo viên chuyên trách làm công tác hướng nghiệp, hỗ trợ 100% học phí cho học sinh học nghề đối tượng tốt nghiệp THCS, đầu tư 50 - 100 tỷ đồng/trường/năm...
Tuy nhiên, ông Nguyễn Minh Nhơn, Trưởng phòng GD&ĐT quận Bình Thạnh cho rằng mục tiêu đầu tư từ 50 đến 100 tỷ đồng/trường/năm để trang bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập tham gia đề án là không khả thi.
"Có trường nghề tại quận Bình Thạnh xin 3 tỷ đồng/năm mà còn chật vật giờ nghe 50 tỷ không biết lấy nguồn đâu ra?", ông Nhơn nói.
Ông Lương Quang Ngọc nói để đạt được con số theo đề án, sở GD&ĐT cần phải phân bổ lại chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 vào các trường công, trường tư và đặc biệt là phải xóa bỏ mô hình trung tâm giáo dục thường xuyên như hiện nay.
"Nếu mô hình này vẫn tồn tại, cộng với tâm lý ưa chuộng bằng cấp thì những em tốt nghiệp THCS không vào được lớp 10 sẽ chuyển hết qua các trung tâm giáo dục thường xuyên", ông Ngọc nói.
Theo quy định, học sinh học nghề đối tượng THCS được hưởng chế độ miễn giảm học phí nhưng buộc các em phải đóng t.iền rồi sau đó mới trả lại.
"Nhiều em phải 2 - 3 lần lên xuống mới lấy được t.iền nên cảm thấy mệt mỏi, chán nản", ông Ngọc nói.
Bên cạnh đó, việc hệ trung cấp, cao đẳng chuyển về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý ít nhiều đã gây khó khăn trong tâm lý người học như quản lý chương trình, liên thông giữa các cấp học khiến việc học nghề càng mất sức hấp dẫn.
Vì vậy, theo các chuyên gia, chính sách phân luồng nghề nghiệp chỉ đạt hiệu quả khi có một hệ thống giáo dục thống nhất, không bị cắt cúp hay ngắt quãng, không phân biệt trường công trường tư...
Trao đổi với phóng viên về tính thực tế của dự án, ông Phạm Ngọc Thanh, Phó giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM cho rằng, đây chỉ là dự thảo, đưa ra để góp ý. Những con số này là dựa trên cơ sở pháp lý của các văn bản pháp luật, hiện đang tìm giải pháp để đạt được con số này.
Theo Nguyễn Dũng / T.iền Phong
Tuyển sinh 2016: Hàng loạt trường trung cấp 'thoi thóp' Mùa tuyển sinh năm 2016 với các trường trung cấp chuyên nghiệp sắp bắt đầu nhưng sẽ rất khó khăn, nhất là khi nhiều trường đại học tuyển sinh vừa qua cũng không đủ chỉ tiêu. Tại hội nghị tổng kết giáo dục chuyên nghiệp Hà Nội vừa diễn ra ngày 22/9, ông Lê Việt Dương, Phó phòng Giáo dục chuyên nghiệp, Sở...