Môn Địa lý: Biến Atlat thành trợ thủ đắc lực
Tại 2 đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT của Bộ GD&ĐT có thể dễ dàng nhận thấy số lượng câu hỏi “căn cứ vào Atlat địa lý Việt Nam” chiếm từ 10 – 14/40 câu, tương đương 30 – 35% số điểm toàn bài.
Cô Nguyễn Thị Duyên hướng dẫn HS sử dụng Atlat hiệu quả. Ảnh: TG
Cô Nguyễn Thị Duyên, GV Trường THPT Trần Nhân Tông (Nam Định) chia sẻ một số kỹ năng sử dụng, khai thác hiệu quả Atlat địa lý Việt Nam.
Nắm rõ bố cục
Atlat địa lý được sắp xếp thành 4 phần, tương ứng với 4 nội dung chính trong sách giáo khoa Địa lý 12. Nắm rõ được bố cục của Atlat, các em nhanh chóng tìm được vùng kiến thức mình muốn tra cứu. Khi khai thác Atlat, cố gắng khai thác triệt để nội dung trong từng trang Atlat. Mỗi trang Atlat đều có hai nội dung: Nội dung chính được thể hiện trên bản đồ chính; Nội dung phụ gồm bản đồ phụ (nhỏ), biểu đồ, tranh ảnh, chú giải…
Ký hiệu chung Atlat được thể hiện ở trang 3 Atlat, được sử dụng chung cho tất cả các trang. Nếu HS thường xuyên sử dụng Atlat có thể nhớ được những kí hiệu này để lúc làm bài không mất thời gian.
Ký hiệu riêng: Thể hiện ở từng trang Atlat riêng. HS cần lưu ý: Có những ký hiệu gần giống nhau nên dễ nhầm lẫn. Ví dụ: Các mỏ khoáng sản và ngành công nghiệp khai thác khoáng sản; Sau khi xác định vị trí, đọc tên các đối tượng địa lý trên bản đồ; Mô tả đặc điểm, xác định các mối quan hệ giữa các đối tượng trên bản đồ. HS tiến hành khai thác Atlat theo các bước sau: Đọc tên trang để biết nội dung được thể hiện; Đọc, tìm hiểu hệ thống ký hiệu; Xác định tên, đặc điểm, mối quan hệ của các đối tượng địa lý
Các bước trả lời
Có thể dùng Atlat để lấy điểm một cách dễ dàng. Ảnh: ITN
Hầu hết, các câu hỏi khai thác Atlat trong đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2020 môn Địa lýlà dạng câu hỏi đơn giản; chủ yếu là câu hỏi chỉ cần nhìn vào trang Atlat cụ thể trả lời được ngay. Đối tượng câu hỏi loại này rất trực quan, thí sinh có thể dễ dàng lấy điểm.
Ví dụ: Căn cứ vào Atlat địa lý Việt Nam trang 4-5, cho biết tỉnh nào sau đây không giáp biển?
Video đang HOT
A. Ninh Thuận.
B. Đồng Nai.
C. Tây Ninh.
D. Bình Phước.
(Câu 70- đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT năm 2020 của Bộ GD& ĐT)
Các bước trả lời câu hỏi: Bước 1: Xác định đối tượng địa lý và trang Atlat cần sử dụng; Bước 2: Đọc bảng chú giải, tìm ký hiệu tương ứng với đối tượng; Bước 3: Lựa chọn đáp án đúng.
Với câu hỏi phức tạp, ít gặp hơn trong các đề thi. Dạng bài này đòi hỏi sự kết hợp các kiến thức đã học và kết hợp nhiều trang Atlat hoặc phải khai thác tối đa các biểu đồ, bản đồ có trong trang Atlat đó, thậm chí phải xử lý số liệu… Để làm tốt, thí sinh phải tư duy qua nhiều bước để đi đến câu trả lời.
Ví dụ: Căn cứ vào Atlat địa lý Việt Nam trang 22, hãy cho biết nhận xét nào sau đây đúng với ngành công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm:
A. Giai đoạn 2000 – 2007, giá trị sản xuất tăng thêm 173,7%.
B. Tỉ trọng giảm liên tục trong giai đoạn 2000 – 2007.
C. Giá trị sản xuất tăng thêm 13,25 nghìn tỉ đồng/năm trong giai đoạn 2000-2007.
D. Giá trị tăng thêm bình quân hàng năm của giai đoạn 2000 -2005 nhiều hơn giai đoạn 2005 – 2007.
Để trả lời câu hỏi trên, thực hiện như sau:
Bước 1: Gạch chân từ khóa, xác định các đối tượng địa lý và trang Atlat cần sử dụng; Bước 2: Đọc bảng chú giải, tìm ký hiệu tương ứng với các đối tượng;
Bước 3: Phân tích, tìm mối quan hệ giữa các đối tượng; Bước 4: Lựa chọn đáp án đúng.
Cô Duyên lưu ý HS: Khi đọc Atlat phải đọc theo trật tự để tránh bỏ sót các đối tượng theo yêu cầu của đề thi.
Sử dụng Atlat cho câu hỏi lý thuyết
Theo cô Duyên, thông thường Atlat địa lý được HS dùng cho các câu hỏi bắt đầu bằng “Căn cứ vào Atlat địa lý Việt Nam trang…”, nhưng thực tế có khá nhiều câu hỏi lý thuyết có thể sử dụng Atlat. Một điều khá thú vị nữa, trong Atlat có nhiều biểu đồ và số liệu, các em có thể tham khảo để sử dụng Atlat cho các câu hỏi liên quan đến biểu đồ, bảng số liệu.
Ví dụ: Đồng bằng sông Cửu Long không có:
A. nhiều nhóm đất khác nhau.
B. khí hậu xích đạo rõ rệt.
C. hệ thống kênh rạch dày đặc.
D. nhiều khoáng sản kim loại.
(Câu 70- đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT năm 2020)
Với câu này, HS sử dụng Atlat trang 8, 9, 10, 11, 29 để chọn được đáp án.
Theo cô Duyên, các câu hỏi Atlat phần lớn không khó, nhưng ít sử dụng Atlat, chỉ chờ lúc đi thi mới mang, các em sẽ lúng túng và mất nhiều thời gian. Để rèn phản xạ nhanh với Atlat, cách duy nhất là các em sử dụng thường xuyên.
“Trong đề thi/ kiểm tra, các câu hỏi khai thác Atlat thường nêu rõ số trang cho thí sinh tra cứu, nhưng lại không nêu tên của trang Atlat đó. Sử dụng Atlat địa lý Việt Nam do NXB Giáo dục Việt Nam phát hành từ năm 2009 đến nay sẽ giúp các em tìm đúng trang có nội dung phù hợp với câu hỏi. Nếu sử dụng các cuốn Atlat khác, có thể sẽ không tìm thấy nội dung phù hợp với yêu cầu đề bài”. – Cô Nguyễn Thị Duyên
Thi tốt nghiệp THPT năm 2020: Bị can thiệp bài thi, thí sinh phải làm gì?
Theo Dự thảo Quy chế Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 do Bộ GD&ĐT vừa công bố, có quy định cụ thể những vật dụng thí sinh được và không được phép mang vào phòng thi.
Cụ thể, khi dự thi thí sinh phải có mặt tại phòng thi đúng thời gian quy định ghi trong Giấy báo dự thi để làm thủ tục dự thi: Xuất trình giấy chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân và nhận thẻ dự thi; Nếu thấy có những sai sót về họ, tên đệm, tên, ngày, tháng, năm sinh, đối tượng ưu tiên, khu vực ưu tiên, phải báo cáo ngay cho cán bộ của điểm thi để xử lý kịp thời.
Trường hợp bị mất thẻ căn cước công dân hoặc các giấy tờ cần thiết khác, phải báo cáo ngay cho trưởng điểm thi để xem xét, xử lý. Mỗi buổi thi, có mặt tại phòng thi đúng thời gian quy định, chấp hành hiệu lệnh của Ban Coi thi và hướng dẫn của cán bộ coi thi (CBCT). Thí sinh đến chậm quá 15 phút sau khi có hiệu lệnh tính giờ làm bài sẽ không được dự thi buổi thi đó.
Khi vào phòng thi phải trình thẻ dự thi cho CBC. Chỉ được mang vào phòng thi: Bút viết, bút chì, compa, tẩy, thước kẻ, thước tính; máy tính bỏ túi không có chức năng soạn thảo văn bản, không có thẻ nhớ; Atlat Địa lí Việt Nam đối với môn thi Địa lí (không có đán.h dấu hoặc viết thêm bất cứ nội dung nào khác) do Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành; các loại máy ghi âm, ghi hình chỉ có chức năng ghi thông tin nhưng không thể truyền và nhận được thông tin, tín hiệu âm thanh, hình ảnh trực tiếp nếu không có thiết bị hỗ trợ khác.
Thí sinh vẫn được mang thiết bị ghi âm, ghi hình (không có chức năng nhận, phát tán dữ liệu).
Thí sinh không được mang vào phòng thi: Giấy than, bút xoá, đồ uống có cồn; vũ khí và chất gây nổ, gây cháy; tài liệu, thiết bị truyền tin hoặc chứa thông tin có thể lợi dụng để gian lận trong quá trình làm bài thi và quá trình chấm thi.
Cũng theo Dự thảo quy chế, khi trong phòng thi, thí sinh phải tuân thủ các quy định sau: Ngồi đúng vị trí có ghi số báo danh của mình; Trước khi làm bài thi, phải ghi đầy đủ số báo danh và thông tin của thí sinh vào đề thi, giấy thi, Phiếu trả lời trắc nghiệm (TLTN), giấy nháp;
Khi nhận đề thi, phải kiểm tra kỹ số trang và chất lượng các trang in; Nếu phát hiện thấy đề thiếu trang hoặc rách, hỏng, nhoe, mờ phải báo cáo ngay với CBCT trong phòng thi, chậm nhất 10 phút sau khi phát đề.
Thí sinh không được trao đổi, chép bài của người khác, sử dụng tài liệu trái phép để làm bài thi hoặc có những cử chỉ, hành động gian lận và làm mất trật tự phòng thi; Nếu muốn có ý kiến phải giơ tay để báo cáo CBCT được phép mới được nêu ý kiến của mình.
Không được đán.h dấu hoặc làm ký hiệu riêng, không được viết bằng bút chì, trừ tô các ô trên Phiếu TLTN; Chỉ được viết bằng một màu mực (không được dùng mực màu đỏ); Khi có hiệu lệnh hết giờ làm bài, phải ngừng làm bài ngay;
Bảo quản nguyên vẹn, không để người khác lợi dụng bài thi của mình; Phải báo cáo ngay cho CBCT để xử lý các trường hợp bài thi của mình bị người khác lợi dụng hoặc cố ý can thiệp; Khi nộp bài thi tự luận, phải ghi rõ số tờ giấy thi đã nộp và ký xác nhận vào Phiếu thu bài thi; Thí sinh không làm được bài cũng phải nộp tờ giấy thi (bài thi tự luận), Phiếu TLTN (bài thi trắc nghiệm).
Thí sinh cũng lưu ý, khi có sự việc bất thường xảy ra, phải tuyệt đối tuân theo sự hướng dẫn của CBCT và cán bộ có trách nhiệm tại điểm thi.
Ôn thi tốt nghiệp THPT môn Địa lý: 5 bí quyết khi vào phòng thi Trong quá trình ôn tập, thí sinh cần bám sát cấu trúc đề thi tham khảo do Bộ GD&ĐT công bố. Lưu ý là đề này chỉ mang tính chất tham khảo và định hướng chủ đề ôn tập nên cần có sự linh hoạt, tránh tình trạng "học tủ". Cô và trò Trường THCS - THPT Đào Duy Anh. Ảnh: NTCC Tránh...