Mobile Money sẽ giúp Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu thanh toán không dùng tiền mặt?
Thanh toán không dùng tiền mặt là một trong những mục tiêu lớn đã được Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) định hướng từ cách đây 12 năm, kỳ vọng sẽ tạo nhiều thay đổi cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, cho tới nay tiền mặt vẫn là phương tiện thanh toán chính của người dân. Chủ trương cho phép các nhà mạng viễn thông cung cấp dịch vụ thanh toán qua di động liệu có tạo được sự bứt phá, hiện thực hóa mục tiêu này?
Tiền mặt vẫn là phương tiện thanh toán chính
Năm 2006, Chính phủ đã ban hành Quyết định 291/2006/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án Thanh toán không dùng tiền mặt ( TTKDTM) giai đoạn 2006-2010 và định hướng đến năm 2020″, đặt mục tiêu đến cuối năm 2010 phát hành 15 triệu thẻ, 70% các trung tâm thương mại, siêu thị, nhà hàng, khách sạn, cửa hàng tự chọn… lắp đặt các thiết bị chấp nhận thanh toán thẻ, đến năm 2020 con số này đạt lần lượt là 30 triệu thẻ và 95%. Đến năm 2010 tỷ lệ tiền mặt/tổng phương tiện thanh toán đạt không quá 18%, đến năm 2020 còn khoảng 15%. Cùng với những chủ trương khuyến khích, thúc đẩy, số lượng người có thẻ ngân hàng tại Việt Nam gia tăng nhanh chóng và hình thức thanh toán bằng thẻ bắt đầu xuất hiện.
Tiếp đó, vào khoảng những năm 2008, thị trường lại xuất hiện hàng loạt công ty công nghệ tài chính ( fintech) tham gia TTKDTM dưới hình thức dịch vụ trung gian thanh toán hay còn gọi là các Ví điện tử. Hơn 7 năm sau đó, ngân hàng nhà nước mới chính thức cấp phép cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ này. Tiếp đó là sự ra đời của các hình thức TTKDTM khác như sử dụng QR code, mPOS…
Cho tới nay, khái niệm về thanh toán thẻ, ví điện tử, thanh toán bằng QR code đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa rằng TTKDTM đang trở nên phổ biến tại Việt Nam.
Theo một phóng sự ngắn được đài truyền hình Việt Nam thực hiện mới đây về tình hình sử dụng các phương tiện thanh toán điện tử của người dân. Mặc dù được thực hiện tại Hà Nội – một trong những trung tâm kinh tế lớn của đất nước, nơi nhiều người dân có thẻ ngân hàng, nhiều cửa hàng hỗ trợ thanh toán điện tử song phần lớn những thanh toán trong ngày vẫn chỉ thực hiện được bằng tiền mặt.
Từ đó có thể thấy rằng, tại những khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa hay thậm chí tại nhiều tỉnh thành khác, đại đa số các thanh toán đều sử dụng tiền mặt sau hơn 12 năm “Đề án TTKDTM giai đoạn 2006-2010 và định hướng đến năm 2020″ được phê duyệt.
Theo số liệu do Ngân hàng Thế giới công bố vào năm 2018, Việt Nam có lượng giao dịch phi tiền mặt thấp nhất trong khu vực với mức 4,9%, trong khi đó tỷ lệ này tại Trung Quốc là 26,1%, Thái Lan đạt 59,7% và Malaysia đến 89%. Theo một thống kê khác của Hội Thẻ Ngân hàng Việt Nam, 40% dân số Việt Nam có tài khoản ngân hàng, nhưng 90% chi tiêu hàng ngày sử dụng tiền mặt.
Mobile Money liệu có làm thay đổi thói quen của người Việt?
Với nhiều ưu điểm, thanh toán điện tử đã trở thành phương tiện thanh toán chính ở nhiều quốc gia phát triển. Tại Việt Nam, trong bối cảnh Chính phủ đang ban hành nhiều chính sách để thúc đẩy hình thành một nền kinh tế số thì việc hình thành và phổ biến các phương tiện thanh toán số không còn là “khuyến khích” nữa mà đã trở thành “bắt buộc” nếu muốn nắm bắt những cơ hội mà CMCN 4.0 đem lại.
Video đang HOT
Như đã nói, các hình thức thanh toán số như thẻ ngân hàng, ví điện tử, QR code chúng ta đều đã có từ cách đây vài năm nhưng tỷ lệ giao dịch không dùng tiền mặt vẫn còn vô cùng khiêm tốn (chưa tới 5% tổng phương tiện thanh toán cả nước). Một lý do dễ thấy chính là hiện nay tại Việt Nam các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, ví dụ như như hàng ăn, hiệu tạp hóa, quầy hàng trong chợ truyền thống …. vẫn chiếm một tỷ lệ rất lớn. Và việc trang bị các phương tiện thanh toán điện tử cho tất cả các hộ này là khó khả thi.
Mobile Money – hình thức sử dụng tài khoản di động để thanh toán thì lại khả thi trong trường hợp này bởi hiện hầu như tất cả người dân đều sở hữu điện thoại di động. Vì vậy, phát triển thanh toán qua di động có thể sẽ là một cú huých cho sự phát triển thanh toán điện tử tại Việt Nam.
Các nhà mạng viễn thông lớn trong nước đều cho biết đã sẵn sàng để triển khai dịch vụ này. VNPT – doanh nghiệp đang quản lý mạng di động VinaPhone cho biết với hơn 70.000 trạm thu phát sóng, kênh bán hàng rộng khắp trên cả nước, VinaPhone đảm bảo phủ sóng 100% dân số cả nước và có thể hỗ trợ thanh toán qua tài khoản di động ở bất kỳ nơi nào, bất kỳ thời điểm nào. Bên cạnh đó, đã VNPT cũng đã sẵn sàng cả về tài chính và công nghệ để có thể triển khai ngay dịch vụ này khi được phép. VNPT cũng đã đưa ra một số đề xuất với cơ quan nhà nước để đưa phí dịch vụ xuống mức phù hợp, cung cấp một hình thức thanh toán tiện lợi, chi phí thấp cho người dân.
VNPT cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong tham gia vào thị trường fintech với việc góp vốn phát triển Ví điện tử VNPT EPAY từ những năm 2008. Mới đây nhất, VNPT đã cho ra mắt ứng dụng VNPT Pay để cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
VNPT Pay là một nền tảng thanh toán tập trung giúp khách hàng có thể thực hiện nhiều giao dịch khác nhau, từ thanh toán cước dịch vụ viễn thông (cước di động, cước truyền hình cáp…), đóng phí giao thông (mua vé máy máy, vé xe) tới thanh toán bảo hiểm, tiền điện nước, vé xem phim… Ứng dụng hiện đã kết nối với 13 ngân hàng lớn trong đó có 4 ngân hàng có mạng lưới giao dịch rộng khắp các tỉnh thành phố trên cả nước.
Theo XHTT
QR Code tại Việt Nam: Ngân hàng, công ty fintech và cả cơ quan nhà nước nhảy vào
Phương thức thanh toán QR Code đang được các công ty fintech, ngân hàng, một số cơ quan nhà nước triển khai. Thị trường rộng lớn nhưng vẫn cần những nỗ lực nữa từ nhiều phía để hình thức thanh toán này phổ dụng.
QR Code trên đà phổ biến
TP.HCM hôm qua 8/3 chính thức thử nghiệm thanh toán tự động trên một số tuyến xe buýt. Theo đó, khách đi xe thay vì mua vé giấy như thông thường có thể dùng điện thoại cài ứng dụng ZaloPay, mở QR Code trên ứng dụng này để thanh toán trên máy đọc đặt trên xe buýt. Khách cũng có thể mua thẻ nhựa để trả tiền thay cho vé giấy.
Nếu thí điểm thành công, TP.HCM sẽ mở rộng thử nghiệm thanh toán tự động ra nhiều tuyến xe buýt, đồng thời có thể dùng thẻ này để thanh toán cho nhiều phương tiện công cộng cho tương lai. Như vậy, phương thức thanh toán dùng mã QR sẽ có cơ hội đi sâu vào cuộc sống người dân hơn sau đợt thử nghiệm này.
Khách hàng dùng thử phương thức thanh toán QR Code tại một máy bán hàng tự động
Phương thức thanh toán QR Code đã được triển khai rộng tại các trang thương mại điện tử và các cửa hàng hiện đại, một số cửa hàng truyền thống. Chẳng hạn có thể dùng QR Code thanh toán tại Tiki.vn, các chuỗi cửa hàng tiện lợi, Coffee House, Phúc Long, các quán trà sữa, các quán cà phê lề đường khu Nguyễn Văn Chiêm, chợ Bến Thành, các hàng quán gần tòa nhà trụ sở ZaloPay, Kids Plaza, Tmart, Media Mart, thegioididong.com, Fado, 123bay...
Ông Trần Tuấn Anh - Giám đốc phát triển kinh doanh của ZaloPay - đánh giá với một thị trường mới nổi như Việt Nam, việc tiếp nhận các công nghệ tiên tiến, hữu dụng như QR sẽ rất bùng nổ trong thời gian tới do quy mô thị trường thanh toán còn nhiều dư địa.
"QR có lợi thế so với các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt tiên tiến khác là không bị giới hạn phần cứng đối với người sử dụng, chỉ cần có một thiết bị điện thoại thông minh có cài đặt ứng dụng hỗ trợ là có thể sử dụng", ông Tuấn Anh nói.
QR Code dễ triển khai cho cả cửa hàng lẫn người dùng. Đối với cửa hàng, đơn vị cung cấp chỉ cần tạo một mã QR cho cửa hàng này, khách hàng khi cần thanh toán sẽ mở ứng dụng trên điện thoại, quét mã QR của cửa hàng, số tiền cần thanh toán sẽ trừ vào tài khoản người sử dụng.
Để có tiền trong tài khoản, người dùng cần liên kết thẻ ngân hàng với ứng dụng ví điện tử, như ZaloPay, MoMo, Payoo, hay VNPay chẳng hạn.
Ngược lại, trên ứng dụng ví điện tử của mỗi người dùng cũng được tạo một hay nhiều mã QR. Khi người dùng thanh toán ở một cửa hàng nào đó, máy đọc sẽ quét mã QR của khách hàng để trừ vào tài khoản.
Ông Ngô Trung Lĩnh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ trực tuyến Cộng Đồng Việt (VietUnion, chủ sở hữu nền tảng Payoo) trả lời ICTnews cho rằng công nghệ thanh toán QR code được đánh giá cao bởi sự nhanh chóng, thuận tiện, an toàn. Người dùng sẽ bỏ qua được các bước dễ xảy ra sai sót như nhập thông tin tài khoản, thông tin thẻ và việc này giúp bảo mật thông tin thẻ tốt hơn. Ông Lĩnh cũng cho rằng thanh toán QR Code sẽ bùng nổ nhanh chóng.
"Các chuyên gia dự báo năm 2019 sẽ là năm rất bận rộn đối với các ngân hàng, các doanh nghiệp triển khai thanh toán QR Code", ông Lĩnh dự báo.
ZaloPay cho biết so với cùng kỳ 2018, tỷ lệ tăng trưởng các đơn vị chấp nhận thanh toán QR Code vào khoảng 20%. Trong năm 2019 đơn vị này sẽ đẩy mạnh triển khai các điểm chấp nhận thanh toán có áp dụng QR Code, mục tiêu sẽ đóng góp đến 50% doanh thu chung của toàn hệ thống.
Trong khi đó, tính đến thời điểm hiện tại, Payoo đã tăng 25% trên tổng số điểm chấp nhận thanh toán QR so với quý II năm 2018.
Các ngân hàng cũng nhảy vào cuộc
Không chỉ các công ty fintech phát triển ví điện tử như MoMo, Payoo, ZaloPay mới quan tâm đến QR Code, các ngân hàng cũng phát triển ứng dụng riêng sử dụng hình thức thanh toán này. Có khoảng 18 ngân hàng như BIDV, Vietcombank, VietinBank, Agribank, TPBank, VPBank, Maritime Bank, SCB, SHB... áp dụng áp dụng hình thức thanh toán bằng QR Code, với hơn 8 triệu người dùng. Nhiều ngân hàng phát triển ứng dụng riêng, cho phép thanh toán bằng hình thức này.
Để có chuẩn QR Code chung, Ngân hàng Nhà nước có kế hoạch ban hành chuẩn QR nội địa dựa trên nền tảng tiêu chuẩn kỹ thuật thanh toán của EVM.Co. Các ngân hàng nói trên khi triển khai đã xây dựng mã QR theo chuẩn chung này, do đó các địa điểm thanh toán khi áp dụng chuẩn này sẽ tạo được sự thống nhất, hầu như mọi ứng dụng đều có thể thanh toán ở mọi địa điểm.
Ông Trần Tuấn Anh cho biết hiện ZaloPay đã hỗ trợ quy chuẩn về định dạng QR Code - EMV.Co do Ngân hàng nhà nước ban hành. Việc hỗ trợ này sẽ giúp cho không chỉ các doanh nghiệp triển khai có cơ hội tiếp cận và mở rộng nhanh mạng lưới chấp nhận thanh toán, mà còn giúp cho người dùng không thấy khó sử dụng hay nhầm lẫn khi có quá nhiều QR Code của các đơn vị khác nhau hiện diện tại điểm chấp nhận thanh toán.
Payoo cũng cho biết đang phát triển thanh toán QR Code trên nền tảng có thể dễ dàng điều chỉnh để phù hợp với tiêu chuẩn chung khi Ngân hàng Nhà nước có quyết định ban hành.
Có thể thấy QR Code đang được sự đồng thuận hỗ trợ từ cả phía doanh nghiệp tư nhân lẫn phía cơ quan nhà nước. Tuy vậy, việc triển khai QR Code để phương thức này thành chủ đạo không hề dễ dàng.
Doanh nghiệp hào hứng triển khai nhưng độ phủ chưa rộng
Ông Tuấn Anh cho rằng QR tại Việt Nam độ phủ chưa lớn, quá trình đồng nhất và liên thông của các đơn vị cung cấp diễn ra khá chậm chạp đang là những rào cản để người dùng tiếp cận dịch vụ này.
Mã QR Code dùng để thanh toán tại một cửa hàng tiện lợi - Ảnh: Hải Đăng
Về phía doanh nghiệp, để triển khai QR Code, dễ nhất là họ cần tạo một tài khoản trên nền tảng của đơn vị cung cấp, ví dụ tạo tài khoản ví ZaloPay chẳng hạn. Mỗi khi người dùng thanh toán, tiền sẽ vào tài khoản ví của doanh nghiệp. Tuy vậy, đối với các doanh nghiệp cần thống nhất sổ sách thì nguồn thu nhập từ ZaloPay sẽ phải được đồng bộ với hệ thống công nghệ của công ty. Việc đồng bộ hệ thống hai bên có nguy cơ lộ các bí mật kinh doanh, số liệu kinh doanh,... khiến doanh nghiệp e dè.
Ngoài ra, ông Ngô Trung Lĩnh cho biết việc triển khai thanh toán QR vẫn khó khăn khi đa số khách hàng còn thói quen sử dụng tiền mặt hoặc chưa sẵn sàng để trải nghiệm thanh toán qua di động, đây cũng là khó khăn chung của các hình thức thanh toán hiện đại.
Dù gặp những khó khăn nhất định, ZaloPay cho biết QR Code là một kênh ít tốn chi phí triển khai, không phải bận tâm về vấn đề bảo trì và vận hành thiết bị chấp nhận thanh toán như các kênh truyền thống khác (ATM, POS). Chính vì vậy, công ty sẽ nghiên cứu, cải tiến và áp dụng những công nghệ tiên tiến để triển khai đến người dùng và các đơn vị chấp nhận thanh toán; kết hợp thêm với nhiều các đối tác triển khai dịch vụ để mở rộng điểm chấp nhận thanh toán.
Payoo cũng có định hướng tương tự, sẽ tiếp tục mở rộng hệ thống điểm chấp nhận QR Code, liên kết với nhiều ứng dụng ngân hàng và ứng dụng fintech khác nhằm mang lại cho khách hàng sự tiện lợi, thống nhất và an toàn trong thanh toán.
Theo itc news
QR Code đang 'bùng nổ' và là tương lai của thanh toán hóa đơn thời @ Với các xu hướng thanh toán mới, thanh toán QR Code sẽ bùng nổ nhanh chóng trong tương lai gần. Theo VietUnion, công nghệ thanh toán QR code được đánh giá cao bởi sự nhanh chóng, thuận tiện và an toàn. Với hơn 70% dân số sở hữu điện thoại thông minh (theo báo cáo của Appota), đặc biệt là những người trẻ...