Mô hình 996 và những ‘guồng’ tăng ca

Theo dõi VGT trên

Mô hình làm việc 996 trong các công ty công nghệ được cho là di chứng của cơn sốt Internet 2 năm trước, cuốn người lao dộng vào những guồng tăng ca.

Ngày 29/12, nữ nhân viên tên Zhang, sinh năm 1998, làm việc tại công ty thương mại điện tử Pinduoduo, qua đời ở tuổi 22. Cô làm việc liên tục nhiều giờ liền vào ban đêm và chết trên đường về nhà cùng đồng nghiệp lúc 1h30 sáng. Zhang là nạn nhân của văn hoá 996 (làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày một tuần). 10 ngày sau, một kỹ sư họ Tan làm việc cho Pinduoduo nhảy lầu tự tử tại nhà riêng. Theo Global Times, cái chết của Tan có liên quan đến văn hóa làm việc “996″.

Mô hình 996 và những guồng tăng ca - Hình 1

Văn phòng sáng đèn đến nửa đêm là hình ảnh quen thuộc ở các công ty Internet Trung Quốc. Ảnh: SCMP.

Nhiều người đã kêu gọi tẩy chay văn hoá làm việc này nhưng cũng không ít người ủng hộ. Ý kiến ủng hộ cho rằng đây là cách tốt nhất để thúc đẩy nền kinh tế đi lên. Những người phản đối thì nói “996 là minh chứng cho sự méo mó của thị trường. Các công ty Internet giàu lên nhanh chóng bằng việc bóc lột sức lao động thay vì đổi mới công nghệ”.

Di chứng của giai đoạn bùng nổ Internet

Mọi việc bắt đầu vào một ngày đầu đông cách đây 7 năm. Cheo Hao, một kỹ sư có tiếng trong giới lập trình viên Trung Quốc lúc bấy giờ, đầu quân về Alibaba. Nhóm của anh dự định phát triển một công cụ nhắn tin cạnh tranh với WeChat đang ngày càng lớn mạnh. “Một kế hoạch làm việc 6 ngày trong tuần, ngay tại trụ sở chính của Alibaba tại Hàng Châu được thông qua. Nhân viên phải làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối hàng ngày”, Cheo kể lại với tạp chí Sanlian Life Weekly . Khi ấy, những người trong công ty gọi tắt “sáng kiến” này là 969, sau đó được đổi lại thành 996 – thuật ngữ phổ biến đến ngày nay.

Thời điểm đó, Chen Hao là trưởng nhóm trong bộ phận kinh doanh của Alibaba. Số người anh trực tiếp quản lý khoảng 30 – 40 người. Sau ba tháng liên tục làm “điên cuồng”. Chen nghỉ việc vì không thể chịu đựng thêm. Nhưng mô hình 996 vẫn duy trì và lan rộng khắp các công ty công nghệ Trung Quốc. Một số công ty Internet nổi lên trong vài năm qua, như ByteDane, Meituan, Pinduoduo, đều áp dụng mô hình này như luật bất thành văn với người lao động.

Ngày 11/4/2019, trong một sự kiện nội bộ của Alibaba, Jack Ma tuyên bố: “996 là mô hình may mắn của tập đoàn”. Ông cho rằng còn trẻ mà không làm việc chăm chỉ thì khi nào nhân viên mới cống hiến cho công ty và khi nào mới có thành tựu.

Video đang HOT

Tháng 9/2020, chủ tịch Jia Guolong của Xibei viết trên mạng xã hội: “996 không là gì cả. Chúng tôi có cả 715 – làm việc 7 ngày trong tuần, mỗi ngày không dưới 15 tiếng”.

Một tháng sau, trong ngày lễ kỉ niệm 5 năm thành lập công ty, chủ tịch Huang Zheng của Pinduoduo đã khuyến khích tất cả nhân viên bắt đầu mô hình “làm việc tuần và siêu tuần” – làm việc 7 ngày trong tuần và 6 ngày trong “siêu tuần”. Như vậy, nhân viên Pinduoduo phải làm việc liên tục trong 13 ngày, không dưới 10 giờ một ngày và trên 300 giờ mỗi tháng.

“Văn hoá sói” trở thành thuật ngữ nói về làm việc chăm chỉ để vươn lên của người lao động trong những công ty công nghệ ở Trung Quốc. Không chỉ thời gian làm thêm bị kéo dài, quyền vệ sinh của họ cũng bị tước đoạt. People Magazine mô tả: “Có hàng nghìn người trong mỗi tầng của tòa nhà văn phòng Pinduoduo, nhưng họ chỉ có 8 toilet. Nhân sự thậm chí còn cài bộ đếm giờ ngoài nhà vệ sinh để rút ngắn thời gian cá nhân của nhân viên”.

Hiệu ứng rạp hát trong các công ty Internet

Văn hoá 996 “lây lan” chóng mặt trong các công ty Internet Trung Quốc như hiệu ứng rạp hát. Hãy tưởng tượng mọi người cùng ngồi trong một rạp hát. Người đầu tiên ở hàng ghế thứ hai đứng lên xem, kéo theo toàn bộ những người phía sau đứng dậy. Việc đứng xem có thể không thoải mái, nhưng một khi đã thành hiệu ứng dây chuyền, người không muốn cũng phải đứng nếu muốn xem tiếp.

Văn hoá 996 cũng thế. Khi một công ty áp dụng mô hình làm việc này và đạt được những thành quả nhất định. Các công ty khác sẽ bắt chước, thậm chí biến tấu thành 007 – làm việc thâu đêm suốt sáng 7 ngày trong tuần.

Ẩn trong văn hoá làm việc điên cuồng trên là cơ chế khuyến khích nhân viên làm thêm giờ. Không chỉ lương, nó còn là lợi ích sát sườn của nhân viên, như cung cấp bữa sáng, bữa tối miễn phí. Các ông chủ biến 996 thành một điều may mắn của người lao động, để khuyến khích họ làm việc nhiều hơn. Tuy nhiên, văn hoá mật ngọt, tư tưởng cống hiến hết mình vì một tương lai tốt đẹp đã tạo ra những cái chết trẻ.

Khi số lượng nhân viên đột tử vì làm việc quá sức trong các công ty Internet xảy ra liên tục, người ta phản đối văn hoá 996 mạnh mẽ. Nhưng thực tế chẳng có cuộc biểu tình nào. Luật pháp Trung Quốc cũng không thể quy kết 996 là bóc lột sức lao động bởi nó nằm trong “thoả thuận mở rộng” giữa chủ lao động và người làm. Người lao động có thể làm thêm tới 9h tối với lương cao ngất hoặc ra về lúc 5h chiều với thu nhập cơ bản. Khi công ty cơ cấu lại nhân sự, những người chăm chỉ hơn, được việc hơn có cơ hội ở lại hoặc thăng tiến hơn.

Cô gái 22 tuổi qua đời vì văn hóa làm việc '996'

Sau khi làm việc nhiều giờ đồng hồ, một nữ nhân viên 22 tuổi tại Trung Quốc đã qua đời vì kiệt sức.

Sáng ngày 29/12, một nữ nhân viên làm việc tại công ty thương mại điện tử Pinduoduo đã qua đời, hưởng dương 22 tuổi. Sau khi làm việc nhiều giờ liền vào ban đêm, cô gái đã kiệt sức và ngã quỵ trên đường về nhà cùng đồng nghiệp lúc 1h30 sáng.

Nữ nhân viên mất sau 6 tiếng cấp cứu tại một bệnh viện gần đó. Theo SCMP , sự ra đi của cô gái này là một ví dụ điển hình cho văn hóa làm việc "996" nổi tiếng.

Hôm 4/1, Pinduoduo đã xác nhận sự ra đi của nữ nhân viên họ Zhang, sinh năm 1998, làm việc tại đơn vị Duoduo Maicai, phía tây Tân Cương, Trung Quốc.

Tin tức về cái chết của Zhang nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội quốc gia này. Trên Weibo, hashtag về vụ việc đã thu hút hơn 190 triệu lượt xem. Trong đó, hashtag #996, tượng trưng cho lịch trình làm việc khắc nghiệt từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày/tuần của người lao động Trung Quốc, đã bị gỡ xuống khỏi nền tảng.

Thông báo của Pinduoduo không nêu rõ nguyên nhân qua đời của Zhang cũng như các báo cáo chi tiết của cơ quan điều tra. Tối ngày 4/1, cơ quan lao động địa phương tại thành phố Thượng Hải tuyên bố mở một cuộc điều tra về điều kiện lao động của Pinduoduo.

Cho đến nay, Pinduoduo vẫn từ chối bình luận.

Pinduoduo cho biết công ty đã cử các đồng nghiệp tham gia tang lễ cùng gia đình Zhang. Bên cạnh đó, việc công ty không đưa ra thông báo công khai vốn là mong muốn từ cha mẹ cô gái. Sau khi được sự đồng ý, Zhang đã được hỏa táng vào ngày 3/1/2021.

Trong một bức ảnh chụp phần thông báo được cho là của cha Zhang, ông cho biết gia đình không muốn con gái trở thành chủ đề cho những lời đàm tiếu. Tài khoản WeChat được cho thuộc về người cha đã đăng tải lời cảm ơn gửi đến Pinduoduo và các đồng nghiệp có mặt tại lễ tang.

Tuy nhiên, cả người cha và bạn trai Zhang đều từ chối phỏng vấn và không thể liên hệ.

Duoduo Maicai là mảng kinh doanh mới của Pinduoduo, nằm trong mục tiêu theo đuổi lợi thế trên thị trường mua bán theo nhóm trị giá hàng tỷ USD. Quá trình tăng trưởng của lĩnh vực này đã dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ như Meituan, phần nào tạo ra áp lực cùng khối lượng công việc khổng lồ đè nặng lên nhân viên.

Cô gái 22 tuổi qua đời vì văn hóa làm việc 996 - Hình 1

Ông chủ Alibaba, Jack Ma, từng công khai ủng hộ văn hóa làm việc 996.

Cái chết của Zhang xảy ra vài ngày sau khi xuất hiện thông tin Colin Huang, người sáng lập Pinduoduo, vượt qua Jack Ma (ông chủ của Alibaba Group Holding) và Pony Ma (nhà sáng lập Tencent Holdings) để trở thành tỷ phú giàu thứ 2 Trung Quốc.

Cô gái 22 tuổi qua đời vì văn hóa làm việc 996 - Hình 2

Pinduoduo sẽ bị cơ quan quản lý Trung Quốc điều tra điều kiện lao động.

Mặc dù không có bằng chứng, cộng đồng mạng Trung Quốc vẫn cho rằng sự ra đi của Zhang có liên quan đến tình trạng làm việc quá sức, đồng thời liên kết vụ việc với văn hóa 996.

Đầu năm 2019, một nhóm lập trình viên Trung Quốc đã khởi tạo kho lưu trữ mang tên 996.ICU trên GitHub nhằm chỉ trích lịch trình làm việc không hợp lý của các công ty công nghệ trong nước, bao gồm cả Youzan và JD.com. Không lâu sau, các chủ đề về 996 đã thổi bùng lên làn sóng tranh luận trên khắp Trung Quốc.

"Nếu bạn thường xuyên tuân thủ lịch trình làm việc '996', bạn có nguy cơ phải đi vào đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU)", thông tin trên 996.ICU giải thích.

Chiến dịch này nhanh chóng trở thành kho lưu trữ thịnh hành nhất trên GitHub và được đông đảo nhân viên công nghệ tham gia. Đồng thời khiến một số ông trùm công nghệ phải lên tiếng về vấn đề này.

Theo Luật Lao động Trung Quốc, nhân viên được phép kéo dài thời gian làm việc lên đến 3 giờ vì những lý do đặc biệt, tuy nhiên, nhân viên không được phép làm thêm quá 36 giờ/tháng.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Cháy quán cà phê 11 người tử vong: Lời khai của nghi phạmCháy quán cà phê 11 người tử vong: Lời khai của nghi phạm
05:59:17 19/12/2024
Vụ cháy 11 người tử vong: Nạn nhân không có cơ hội thoát bằng cửa chínhVụ cháy 11 người tử vong: Nạn nhân không có cơ hội thoát bằng cửa chính
09:49:42 19/12/2024
Clip nghi phạm đốt quán hát khiến 11 người chết ở Hà NộiClip nghi phạm đốt quán hát khiến 11 người chết ở Hà Nội
07:05:15 19/12/2024
Khởi tố vụ án "Giết người", khởi tố bị can vụ đốt quán café làm 11 người tử vong tại Hà NộiKhởi tố vụ án "Giết người", khởi tố bị can vụ đốt quán café làm 11 người tử vong tại Hà Nội
06:41:49 19/12/2024
Xoài Non tung ảnh tình tứ bên Gil Lê, netizen "zoom cận" 1 chi tiết thân mật gây xôn xaoXoài Non tung ảnh tình tứ bên Gil Lê, netizen "zoom cận" 1 chi tiết thân mật gây xôn xao
06:54:34 19/12/2024
Nóng: Diệp Lâm Anh và chồng cũ bị bắt cận cảnh tái hợp sượng trân, nhưng biểu cảm của 2 người đẹp bên cạnh mới là thú vị!Nóng: Diệp Lâm Anh và chồng cũ bị bắt cận cảnh tái hợp sượng trân, nhưng biểu cảm của 2 người đẹp bên cạnh mới là thú vị!
06:49:39 19/12/2024
Đưa dì út mỗi tháng 10 triệu chăm mẹ già bị liệt, mẹ tôi bật khóc tức giận khi lật chiếc chăn của bà ngoại lênĐưa dì út mỗi tháng 10 triệu chăm mẹ già bị liệt, mẹ tôi bật khóc tức giận khi lật chiếc chăn của bà ngoại lên
08:07:58 19/12/2024
Hyun Bin đích thân thừa nhận thời điểm yêu Son Ye Jin nhưng thật ra là nói dối?Hyun Bin đích thân thừa nhận thời điểm yêu Son Ye Jin nhưng thật ra là nói dối?
08:56:25 19/12/2024

Tin mới nhất

Nâng cao và biến đổi hình ảnh của bạn bằng trình chỉnh sửa video trực tuyến CapCut

Nâng cao và biến đổi hình ảnh của bạn bằng trình chỉnh sửa video trực tuyến CapCut

15:45:56 16/01/2024
Đã đến lúc bỏ lại các công cụ chỉnh sửa cũ và chấp nhận giải pháp thay đổi cuộc chơi. Gặp gỡ Trình chỉnh sửa video trực tuyến CapCut - giải pháp sẽ nâng cao, nâng cao và cách mạng hóa thế giới sáng tạo nội dung trực quan của bạn
Cách đăng Facebook để có nhiều lượt thích và chia sẻ

Cách đăng Facebook để có nhiều lượt thích và chia sẻ

22:01:27 21/12/2022
Chắc hẳn là ai trong chúng ta cũng luôn muốn các bài đăng trên Facebook có được nhiều lượt thích và chia sẻ. Tuy nhiên, làm thế nào để tối ưu bài đăng thì không phải ai cũng biết
Thêm nhiều bang của Mỹ cấm TikTok

Thêm nhiều bang của Mỹ cấm TikTok

21:03:46 21/12/2022
Louisiana và Tây Virginia là hai bang mới nhất cấm công chức sử dụng TikTok trên thiết bị công do lo ngại Trung Quốc có thể theo dõi người Mỹ và kiểm duyệt nội dung
Microsoft cấm khai thác tiền điện tử trên các dịch vụ đám mây để bảo vệ khách hàng

Microsoft cấm khai thác tiền điện tử trên các dịch vụ đám mây để bảo vệ khách hàng

20:03:41 21/12/2022
Microsoft đã cập nhật thỏa thuận cấm khai thác tiền điện tử trên các dịch vụ trực tuyến của mình. Việc khai thác tiền điện tử trên dịch vụ của Microsoft cần có sự cho phép bằng văn bản của công ty, nhưng cũng chỉ nhằm mục đích thử nghiệ...
Facebook trấn áp hàng loạt công ty phần mềm gián điệp

Facebook trấn áp hàng loạt công ty phần mềm gián điệp

20:01:24 21/12/2022
Meta (công ty mẹ của Facebook) cho biết họ đã ngăn chặn không dưới 200 hoạt động bí mật, trấn áp hàng loạt công ty phần mềm gián điệp kể từ năm 2017 tại khoảng 70 quốc gia
Meta đối mặt cáo buộc vi phạm các quy tắc chống độc quyền với mức phạt 11,8 tỷ đô

Meta đối mặt cáo buộc vi phạm các quy tắc chống độc quyền với mức phạt 11,8 tỷ đô

19:01:39 21/12/2022
Ủy ban Châu Âu - cơ quan điều hành của EU cho biết, đã phát hiện Meta vi phạm các quy tắc chống độc quyền của EU bằng cách bóp méo sự cạnh tranh trên thị trường quảng cáo trực tuyến. Meta có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt lên tới ...
Không cần thăm dò, Musk nên sớm từ chức CEO Twitter

Không cần thăm dò, Musk nên sớm từ chức CEO Twitter

15:01:33 21/12/2022
Người dùng Twitter, các nhà đầu tư Tesla và chuyên gia phân tích trong ngành đều cho rằng Elon Musk nên sớm từ chức CEO Twitter
Đại lý Việt nhập iPhone 14 kiểu 'bia kèm lạc'

Đại lý Việt nhập iPhone 14 kiểu 'bia kèm lạc'

14:01:42 21/12/2022
Muốn nhập được các mẫu bán chạy như iPhone 14 Pro/Pro Max, các chuỗi đại lý bán lẻ ủy quyền của Apple bắt buộc phải nhập thêm hàng loạt phụ kiện đi kèm
Khai trương hệ thống vé điện tử và dịch vụ trải nghiệm thực tế ảo XR tại Quần thể Di tích Cố đô Huế

Khai trương hệ thống vé điện tử và dịch vụ trải nghiệm thực tế ảo XR tại Quần thể Di tích Cố đô Huế

09:38:18 21/12/2022
Sáng 20/12, tại Ngọ Môn, Đại Nội Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức Lễ Khai trương Hệ thống vé điện tử và dịch vụ trải nghiệm thực tế ảo XR
'Dở khóc dở cười' với tính năng trợ giúp người bị tai nạn ôtô của Apple

'Dở khóc dở cười' với tính năng trợ giúp người bị tai nạn ôtô của Apple

09:37:54 21/12/2022
Tính năng phát hiện tai nạn ôtô mới ra mắt trên Apple iPhone và Apple Watch sẽ tự động tìm kiếm sự trợ giúp từ bộ phận cấp cứu khi có nguy cơ xảy ra tai nạn
Xiaomi sa thải hàng nghìn nhân sự

Xiaomi sa thải hàng nghìn nhân sự

09:35:12 21/12/2022
Gã khổng lồ smartphone Trung Quốc Xiaomi đang lên kế hoạch sa thải 15% trong số hơn 30.000 nhân sự trong bối cảnh công ty gặp khó khăn
Apple sẽ bắt đầu sản xuất MacBook tại Việt Nam vào giữa năm 2023

Apple sẽ bắt đầu sản xuất MacBook tại Việt Nam vào giữa năm 2023

09:34:00 21/12/2022
Đối với Trung Quốc, việc mất vị trí độc quyền sản xuất MacBook tượng trưng cho vị thế công xưởng thế giới của Trung Quốc đang bị suy yếu

Có thể bạn quan tâm

Kẻ phóng hỏa quán cà phê làm 11 người chết có thể đối diện hình phạt nào?

Kẻ phóng hỏa quán cà phê làm 11 người chết có thể đối diện hình phạt nào?

Pháp luật

09:46:32 19/12/2024
Theo luật sư, nạn nhân trong vụ việc này được xác định là tất cả những người có mặt trong quán, chứ không chỉ riêng 11 người tử vong.
Biotin có lợi ích sức khỏe và hạn chế gì?

Biotin có lợi ích sức khỏe và hạn chế gì?

Sức khỏe

09:14:13 19/12/2024
Biotin rất quan trọng để duy trì làn da khỏe mạnh, hỗ trợ sản xuất acid béo, rất cần thiết cho sức khỏe của da. Thiếu hụt biotin có thể biểu hiện bằng các triệu chứng như viêm da hoặc phát ban đỏ, có vảy.
Hoàng Dũng ra MV mới, trả lời cho bí ẩn "đi trốn ê-kíp" suốt thời gian qua

Hoàng Dũng ra MV mới, trả lời cho bí ẩn "đi trốn ê-kíp" suốt thời gian qua

Nhạc việt

09:11:34 19/12/2024
Tối 18/12, Hoàng Dũng đã phát hành sản phẩm âm nhạc Cuối tuần (1825) , tiếp nối chuỗi dự án đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ trên hành trình nghệ thuật.
Hoa hậu Tiểu Vy đối đầu đàn chị Kỳ Duyên trong phim Tết của Trấn Thành

Hoa hậu Tiểu Vy đối đầu đàn chị Kỳ Duyên trong phim Tết của Trấn Thành

Hậu trường phim

09:06:10 19/12/2024
Dàn diễn viên phim điện ảnh Bộ tứ báo thủ gồm Trấn Thành, Lê Giang, Uyển Ân, Tiểu Vy, Kỳ Duyên... tung bộ ảnh mừng Giáng sinh khiến công chúng rần rần
Hiện trường vụ cháy quán 'Hát cho nhau nghe' khiến 11 người chết ở Hà Nội

Hiện trường vụ cháy quán 'Hát cho nhau nghe' khiến 11 người chết ở Hà Nội

Tin nổi bật

09:04:02 19/12/2024
Đêm qua, vụ cháy nhà 4 tầng ở số 258 đường Phạm Văn Đồng (phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã khiến 11 người chết. Hiện trường được dựng rào phong tỏa.
Hạnh phúc bất ngờ khi lấy một người... không yêu

Hạnh phúc bất ngờ khi lấy một người... không yêu

Góc tâm tình

08:58:30 19/12/2024
Tôi nhắm mắt bước vào cuộc hôn nhân ấy chỉ để chiều lòng bố mẹ, nhưng không ngờ, người chồng tôi lấy lại hết lòng yêu thương, chiều chuộng, cho tôi một cuộc sống hạnh phúc ngoài mong đợi.
Cố đô Huế - Vùng đất của những di sản văn hóa vô giá

Cố đô Huế - Vùng đất của những di sản văn hóa vô giá

Du lịch

08:45:45 19/12/2024
Cố đô Huế ngày nay vẫn còn lưu giữ gần như nguyên vẹn những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể chứa đựng nhiều giá trị biểu trưng cho trí tuệ và tâm hồn của dân tộc Việt Nam.
Mỹ giải mã hiện tượng UAV bí ẩn

Mỹ giải mã hiện tượng UAV bí ẩn

Thế giới

08:45:26 19/12/2024
Tổng thống Mỹ Joe Biden và các cơ quan chính phủ đang trấn an người dân sau liên tiếp các vụ phát hiện máy bay không người lái (UAV) bí ẩn gần đây trên lãnh thổ Mỹ.
Sao Hàn 19/12: Nam chính 'Khi điện thoại đổ chuông' phát ngôn coi thường phụ nữ

Sao Hàn 19/12: Nam chính 'Khi điện thoại đổ chuông' phát ngôn coi thường phụ nữ

Sao châu á

08:15:00 19/12/2024
IU thắng kiện vụ đạo nhạc, được bồi thường 30 triệu won; nam chính phim Khi điện thoại đổ chuông Yoo Yeon Seok từng phát ngôn gây tranh cãi về phụ nữ.
Hoa hậu Việt ồ ạt đi thi quốc tế, mấy người giành vương miện?

Hoa hậu Việt ồ ạt đi thi quốc tế, mấy người giành vương miện?

Sao việt

08:10:29 19/12/2024
2024 được xem là năm thăng trầm của những đại diện Việt Nam tại cuộc thi sắc đẹp quốc tế, có người đạt thành tích cao nhưng nhiều người lại ra về trong lặng lẽ.