Miễn học phí, nhưng đừng lạm thu các khoản khác

Trong Nghị quyết phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 7.2018 vừa được ban hành mới đây, Chính phủ thống nhất chủ trương thực hiện miễn học phí đối với trẻ mầm non 5 tuổi, học sinh trung học cơ sở trường công lập và hỗ trợ đóng học phí cơ sở ngoài công lập đối với trẻ em, học sinh diện phổ cập.

Thông tin này đã nhận được sự quan tâm và đồng tình của các bậc phụ huynh; nhiều phụ huynh cũng mong muốn khi miễn học phí rồi thì ngành giáo dục, chính quyền các địa phương cần có những giải pháp giám sát chặt chẽ các trường để tránh tình trạng “miễn học phí, nhưng lại lạm thu những khoản khác”.

Sẽ miễn học phí cho trẻ mầm non và học sinh THCS

Liên quan đến dự án Luật giáo dục (sửa đổi) được nêu tại Nghị quyết 104 ngày 8.8.2018 của Chính phủ đề cập đến nhiều vấn đề, trong đó Chính phủ thống nhất chủ trương thực hiện miễn học phí đối với trẻ mầm non 5 tuổi (hiện nay đã thực hiện chính sách miễn học phí cho học sinh cấp tiểu học – PV), học sinh trung học cơ sở trường công lập và hỗ trợ đóng học phí cơ sở ngoài công lập đối với trẻ em, học sinh diện phổ cập, đặc biệt là đối với các thôn, xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa theo quy định của Hiến pháp năm 2013, Nghị quyết số 29 khóa XI. Chính phủ giao Bộ Giáo dục – Đào tạo chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính và các địa phương xác định nhu cầu nguồn kinh phí thực hiện chính sách này theo lộ trình phù hợp.

Trong một diễn biến khác tại TPHCM, vào ngày 13.8, khi làm việc với Sở Giáo dục – Đào tạo (GD-ĐT) TPHCM, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, thành phố đang tính toán và cân đối ngân sách để có thể từ tháng 1.2019 sẽ miễn học phí cho học sinh bậc THCS tại TPHCM. Theo Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân, trong năm học 2017 -2018 vừa qua, tổng số học phí bậc THCS của học sinh thành phố đóng khoảng 310 tỷ đồng. Vì vậy, thành phố đang bàn sẽ tiến tới không thu học phí THCS. Việc này đã được thành phố giao cho Sở Tài chính lên phương án để trình HĐND xem xét, dự kiến thông qua vào cuối năm nay. Quan điểm của thành phố, việc đi học là quyền của công dân, để mọi người phải có trách nhiệm cho con em đi học.

Theo nhận định của một số chuyên gia thì việc TPHCM tính toán miễn học phí cho bậc THCS là hoàn toàn khả thi. Bởi lẽ, năm học 2017 vừa qua, tổng số học phí thành phố thu được đối với học sinh bậc THCS khoảng hơn 310 tỉ đồng, con số này thật sự không quá lớn so với ngân sách thành phố, do dó thành phố có thể cân đối được ngân sách để miễn học phí. Được biết, TPHCM hiện có khoảng hơn 1,6 triệu học sinh các cấp, trong đó học sinh cấp THCS khoảng hơn 400.000 học sinh. Trong những năm qua, TPHCM được xem là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong việc chăm lo và tạo điều kiện để tất cả các em trong độ tuổi đi học được đến trường. Và một trong những việc làm cụ thể đó là không tăng học phí trong những năm gần đây.

Ngay cả năm học mới 2018-2019, UBND TPHCM cũng chính thức có văn bản chấp thuận đề xuất của Sở GD-ĐT TPHCM giữ nguyên mức học phí năm học 2018 – 2019 như năm học 2017-2018. Theo đó, mức học phí áp dụng đối với cấp nhà trẻ (dưới 3 tuổi) từ 140.000 – 200.000 đồng/tháng/học sinh (tùy địa bàn thuộc nhóm 1 hoặc nhóm 2); cấp mẫu giáo (từ 3-5 tuổi) từ 100.000-160.000 đồng/tháng/học sinh; bậc THCS và bổ túc THCS 85.000 – 100.000 đồng/tháng/học sinh; bậc THPT và bổ túc THPT 100.000 -120.000 đồng/tháng/học sinh…

Hiện nay, ngoài khoản học phí, học sinh còn đóng thêm những khoản khác. Ảnh: CTV

Cần giám sát chặt chẽ để không lạm thu những khoản ngoài học phí

Chúng tôi làm một khảo sát nho nhỏ khi hỏi ý kiến của khoảng 15 phụ huynh học sinh về chính sách miễn học phí dự kiến sẽ được áp dụng trong thời gian tới thì 100% ý kiến đều tỏ ra vui mừng và đồng tình ủng hộ chủ trương miễn học phí cho cả trẻ mầm non 5 tuổi và học sinh THCS. Đa phần ý kiến cũng cho rằng, việc miễn học phí còn thể hiện tính nhân văn và sự chăm lo của nhà nước đối với thế hệ trẻ, tạo điều kiện cho các em trong độ tuổi đi học, nhất là các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn được đến trường như bao bạn trẻ khác mà không phải lo lắng về vấn đề học phí.

Chị Đặng Thị Oanh (làm nghề buôn bán tại chợ Tân Bình) cho biết: “Hiện tôi có 2 đứa con đang học bậc THCS: Một đứa vào lớp 6, một đứa lớp 8. Nếu có chính sách miễn học phí đối với bậc THCS thì với gia đình buôn bán nhỏ lẻ như tôi sẽ góp phần giảm được một phần chi phí hàng tháng lo cho con cái ăn học. Bởi ở TPHCM hiện nay, việc lo cho con cái ăn học luôn là gánh nặng của nhiều gia đình. Do vậy, khi nhà nước có những chính sách chăm lo, miễn giảm các chi phí cho học sinh, chúng tôi rất mừng”.

Dù đa phần ý kiến ủng hộ và cho rằng việc miễn học phí cho trẻ mầm non và bậc THCS là rất cần thiết, song nhiều phụ huynh cũng mong muốn chính quyền địa phương và ngành giáo dục cần phải có giải pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ để làm sao tránh tình trạng: Học phí thì miễn, nhưng các khoản phụ thu khác lại tăng. Trên thực tế theo phản ánh của không ít phụ huynh, hiện nay đối với cấp tiểu học đã được miễn học phí, vậy mà tại nhiều trường lại phát sinh thêm các khoản phụ thu khác còn tốn kém hơn cả mức học phí được miễn. “Với mức học phí của bậc THCS tại TPHCM phải đóng hiện nay khoảng 85.000 – 100.000 đồng/tháng/học sinh – tính ra cả một năm học khoảng 1 triệu đồng – tuy số tiền không nhiều, nhưng nó mang tính nhân văn và có tác động tâm lý rất lớn đến phụ huynh, nhất là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Tuy nhiên, để chính sách miễn học phí càng có ý nghĩa thì theo tôi chính quyền địa phương và ngành giáo dục cần phải giám sát chặt chẽ những khoản thu ở các trường, vì nếu không khéo nó rất dễ biến tướng, phát sinh thêm các khoản thu khác ngoài học phí dưới hình thức là các khoản thu xã hội, vận động khác sẽ làm xấu đi tính nhân văn này” – ông Nguyễn Văn Cường (Q.2) phản ánh.

Theo các phụ huynh, miễn học phí chỉ thật sự có ý nghĩa khi tổng chi phí cả năm học cho mỗi học sinh không tăng, góp phần giảm gánh nặng cho phụ huynh. Bởi vì thực tế, mức học phí hiện nay chỉ chiếm một tỉ trọng khá nhỏ trong các khoản mà phụ huynh phải đóng cho con cái khi học ở các trường. “Miễn học phí là điều rất tốt. Tôi ủng hộ. Tuy nhiên, phụ huynh chúng tôi chỉ yên tâm khi miễn học phí mà không phải đóng những khoản ngoài học phí quá nhiều như lâu nay” – Chị Nguyễn Thị Ngọc (Q.11) chia sẻ.

Luật sư Trần Quốc Minh (Đoàn Luật sư TPHCM): Cứ đầu năm học mới là các phụ huynh kêu ca rất nhiều về các khoản phải đóng cho nhà trường và đóng cho Ban phụ huynh học sinh. Người dân, phụ huynh kêu không phải vì khoản học phí, vì thật ra mức học phí nó chẳng đáng là bao. Vấn đề mà phụ huynh than phiền nhiều là các khoản ngoài học phí như: Tiền cơ sở vật chất, đồng phục, vệ sinh…Và đáng nói nhất là các khoản thu theo kiểu “hỗ trợ”, “vận động”, “tự nguyện” mà phụ huynh phải đóng thông qua Ban phụ huynh học sinh. Vì vậy theo tôi, Bộ GD-ĐT và chính quyền các địa phương cần quy định công khai những khoản thu bắt buộc đối với học sinh ở các cấp học, ngoài các khoản đã công khai thì nhà trường không được thu thêm các khoản khác, kể cả việc thu dưới hình thức thu “tự nguyện” thông qua Ban phụ huynh học sinh. Trong trường hợp trường nào thu ngoài các khoản quy định thì chính quyền địa phương, ngành giáo dục cần phải vào cuộc quyết liệt xử nghiêm. Có như vậy, người dân mới cảm thấy yên tâm.

Theo laodongtre.laodong.vn