Mẹ ơi, vì sao thế – Bài hát Bắc Kim Thang trẻ con, người lớn ai cũng thuộc nhưng ý nghĩa là gì thì mấy ai hiểu?

Cùng tìm hiểu nội dung ý nghĩa của “ Bắc Kim Thang” – bài hát được mọi trẻ em hát nhưng chưa chắc đã hiểu…

“Bắc kim thang cà lang bí rợ

Cột qua kèo là kèo qua cột

Chú bán dầu qua cầu mà té

Chú bán ếch ở lại làm chi

Con le le đánh trống thổi kèn

Con bìm bịp thổi tò tí te tò te”

Chắc hẳn các mẹ cũng đều quá quen thuộc lời bài hát này rồi, phải không? Em cảm giác đó như bài hát quốc dân cho mọi trẻ em ấy. Bởi nhóc tì nhà em nó cứ líu lo hát suốt bài này thôi, đặc biệt là lúc chúng vui chơi nô đùa.

Thế nhưng hôm bữa em phải đứng hình vì cu cậu nhà em hỏi về nội dung của bài hát. Ờ thì em cũng chỉ thuộc và hát vui vậy – nào là “Bắc Kim Thang, cà lang bí rợ… cột qua kèo, kèo qua cột…” nhưng thật là cũng không thực hiểu “Bắc Kim Thang” có ý nghĩa gì.

May quá đi mất, đúng lúc đó ba thằng cu đi vào và giải vây, cứu cho em bàn thua trước mắt. Hóa ra là, có khá nhiều giả thuyết giải thích cho ý nghĩa bài hát quen thuộc này các mẹ ạ.

Nào là bài hát Bắc Kim Thang mà ta biết vốn là bài hát dùng để các em nhỏ Nam Bộ chơi trò khoèo chân, vừa chơi vừa hát.

Bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng, bài hát Bắc Kim Thang có tên chính xác là “Bắt Kim Than” (tức là Bắt con ngựa màu nâu sậm) – hay là giai điệu vần vè nói về những chú ngựa mà thôi.

Tuy nhiên, có vẻ như giả thuyết này được nhiều người đồng ý nhất. Đó là bài ca có gốc từ một câu chuyện cổ tích cảm động về tình bạn giữa một anh bán dầu và một anh bán ếch.

Cụ thể, có hai anh chàng là bạn thân sống với nhau trên một cù lao nhỏ ven sông. Một người chuyên đi bắt ếch về đêm, một người chuyên đi bán dầu thắp đèn lúc rạng sáng.

Khi mẹ anh bán ếch lâm bệnh qua đời, anh bán dầu không quản ngại chi tiền giúp đỡ anh bán ếch làm ma chay. Tình bạn của họ cứ ngày một thắm thiết, keo sơn hơn như kèo với cột vậy.

Anh bán ếch và anh bán dầu thân thiết như kèo với cột.

Một ngày nọ, anh bán ếch tình cờ phát hiện ra con bìm bịp và le le dính bẫy trên đồng kêu la thảm thiết. Chúng khẩn nài xin anh bán ếch cứu giúp và hứa đền đáp. Vốn nhân từ, anh bán ếch liền ra tay giúp đỡ thả 2 con vật tội nghiệp ra. Vài ngày sau, bìm bịp và le le bay tới báo tin cho ân nhân rằng, có hai con ma muốn giết đôi bạn thân để được đầu thai. Cách duy nhất giúp hai người sống sót là không ra ngoài vào lúc sáng sớm trong vòng 7 ngày.

Anh bán ếch đem chuyện kể với anh bán dầu nhưng anh bán dầu không tin, cho là mê tín. Để cứu bạn, anh bán ếch bèn viện nhiều cớ không cho anh đi bán dầu lúc sáng sớm.

Tới ngày thứ 7, anh bán ếch ngủ quên, anh bán dầu tỉnh dậy lúc sáng sớm, sực nhớ ra đã không đi bán hàng mấy ngày liền nên quẩy gánh lên đường.

… Nhưng vì bị trơn trượt mà anh bán dầu qua cầu té chết.

Đi qua cầu khỉ, do bị ma làm phép trơn trượt nên anh bán dầu “qua cầu mà té” chết. Anh bán ếch tỉnh dậy không thấy bạn đâu, hiểu sự tình nên đến chiều, anh bán ếch ra vớt xác bạn thân làm ma chay, lòng vô cùng đau đớn như trong câu: “Chú bán ếch, ở lại làm chi?”.

Thương cho ân nhân, hai con bìm bịp và le le bay đến, cất tiếng kêu khóc thảm thiết như tiếng kèn trống đám ma “Con le le đánh trống thổi kèn/ Con bìm bịp thổi tò tí te tò te”.

Theo Helino