“Mê hồn trận” sách ôn thi tốt nghiệp

Vì lo lắng cho kỳ thi tốt nghiệp THPT (diễn ra từ ngày 2-4/6 sắp tới), hiện nay không ít thí sinh (TS) đã “tậu” cho mình rất nhiều sách tham khảo (STK). Nhưng, những tài liệu ôn thi này chỉ có ý nghĩa với những đối tượng học sinh (HS) nào? Ở thời điểm “nước đã đến chân” thì STK liệu có cần?

Chiều 18/4, tại nhà sách Nguyễn Văn Cừ, em N.L., học viên của Trung tâm Giáo dục thường xuyên Q.5, TP.HCM đứng tần ngần trước một dãy tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Văn. “Em đứng cả tiếng ở đây để đọc, tìm các bài văn mẫu chuẩn nhất nhưng các sách lại na ná nhau nên không biết phải chọn bộ sách nào”, N.L. bối rối nói.

Thị trường STK vốn đã “trăm hoa đua nở” nhưng trong những ngày này – khi sáu môn thi tốt nghiệp 2012 đã được công bố và ngày thi đang đến gần, lại càng “rối” hơn. Mới nhất là bộ sách Hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp THPT năm học 2011-2012 cho sáu môn Văn, Sử, Địa, Toán, Hóa, Anh văn của NXB Giáo Dục. Theo các tác giả, bộ sách này được biên soạn căn cứ vào “hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học của Bộ GD-ĐT, bám sát nội dung hướng dẫn ôn tập mà Vụ Giáo dục trung học, Bộ GD-ĐT chỉ đạo các Sở GD-ĐT, các trường THPT thực hiện, nhằm chuẩn bị đầy đủ điều kiện cho HS tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao”. Phụ huynh và TS chắc chắn sẽ không tiếc tiền khi đọc được những thông tin này.

Ngoài bộ sách kể trên của NXB Giáo Dục, còn có nhiều sách ôn thi tốt nghiệp của các NXB ĐH QG Hà Nội, NXB ĐH QG TP.HCM, NXB Tổng Hợp, sách luyện thi cấp tốc với các dạng bài tập từ đề thi quốc gia của NXB ĐH Sư phạm… với giá bán khoảng hơn 50.000đ/cuốn.

Không chỉ có sách, thị trường tài liệu ôn thi tốt nghiệp THPT năm nay còn có sự góp mặt của những đĩa DVD bài giảng trực tuyến của NXB Giáo Dục. Một phụ huynh loay hoay tìm bộ tài liệu này nhưng trên kệ chỉ còn duy nhất bộ đĩa ôn tập môn Hóa. Với giá bán mỗi đĩa 65.000đ, chỉ riêng bộ đĩa bài giảng môn Hóa (ba đĩa) TS đã tốn gần 200.000đ. Môn Toán có tám đĩa, giá cả bộ là hơn 500.000đ.

Cô Cao Thị Đan Thanh, Trường THPT dân lập Thanh Bình (Q.Tân Bình), nhận xét: “Có nhiều sách ôn thi viết “cạn” nhưng bán đắt như tôm tươi. HS mua sách chỉ tham khảo được vài bài, vì không ít nội dung trong các sách được sao chép qua lại với nhau. Nhiều HS mua STK như mua “bùa hộ mệnh”, mua sự an tâm, còn sử dụng thì rất hạn chế”. Tương tự, thầy Nguyễn Minh Tâm, GV môn Địa lý Trường THPT Mạc Đĩnh Chi (Q.6) cho rằng: “Nhiều sách ôn tập môn Địa có “vỏ” khác nhau, năm xuất bản khác nhau nhưng ruột lại y hệt nhau”.

Phụ huynh đang chọn sách ôn thi tốt nghiệp THPT tại nhà sách Hồng Ân, trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1

Vì danh, vì lợi, nhiều tác giả, nhóm tác giả và các NXB đã cho ra đời những cuốn sách không có giá trị giáo dục và tìm mọi “chiêu” để “móc túi” HS là một thực tế. Có thể thấy rõ điều này qua bộ Cấu trúc đề thi tốt nghiệp được nhóm tác giả của Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng – Bộ GD-ĐT biên soạn và xuất bản liên tục trong nhiều năm qua. Đây là một bộ STK bán rất chạy, nhưng nhiều ý kiến cho rằng nó rất phản giáo dục, bởi khuyến khích HS học vẹt, làm thui chột sự sáng tạo trong học tập của HS và giảng dạy của giáo viên làm cho khâu ra đề thi bị công thức hóa. Vụ Sở GD-ĐT Hải Phòng nhân danh Bộ GD-ĐT chỉ đạo HS mua sách Hướng dẫn ôn tập tốt nghiệp THPT của NXB Giáo Dục vừa xảy ra cũng là minh chứng cho thấy thị trường STK đang vô cùng béo bở.

Không thể phủ nhận giá trị của STK, nhưng chọn sách nào trong một “rừng” STK với chất lượng “vàng thau lẫn lộn” thì thật khó cho TS. Thầy Đặng Quang Quỳnh – một chuyên gia luyện thi ĐH, nguyên cán bộ giảng dạy Trường ĐH Sư phạm TP.HCM – mách nước: “Nên chọn sách của các tác giả có tên tuổi, đặc biệt là khi tác giả vừa là thầy cô giáo đứng lớp vừa viết sách. Khi đó, nội dung kiến thức trong sách sẽ được cập nhật, bám sát yêu cầu của chương trình, phương pháp trình bày được chắt lọc giúp HS dễ hiểu”. Thầy Quỳnh cũng khuyên, nếu không tự chọn lựa được sách, HS có thể nhờ thầy cô giáo của mình giới thiệu những quyển sách có chất lượng.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, khi chỉ còn hơn một tháng nữa là bước vào kỳ thi tốt nghiệp, thì không phải là lúc đi tìm STK. Thầy Quỳnh nói: “STK phải được dùng song song với sách giáo khoa (SGK), giúp HS dễ dàng đối chiếu để tìm được những ý tưởng mới và mở rộng kiến thức. Vì thế, STK chỉ thích hợp với những HS khá giỏi của từng bộ môn”. Cô Lê Thúy Hòa – Hiệu trưởng Trường THPT tư thục Thái Bình (Q.Tân Bình), cũng có cùng suy nghĩ: “STK chỉ có tác dụng với những HS khá giỏi. Còn với những HS trung bình thì STK chỉ làm rối thêm. Trong bối cảnh thi cử như hiện tại, nếu sử dụng STK không khéo còn có hại”. Cô Cao Thị Đan Thanh phân tích: “STK viết quá cao, trong khi đề thi tốt nghiệp lại hỏi những câu bám sát nội dung SGK thì HS sẽ không trả lời được, hoặc làm không sát ý, dẫn đến mất điểm. Vì thế, để việc ôn thi được hiệu quả nhất trong giai đoạn hiện tại, HS chỉ cần bám kỹ SGK, hiểu được bài học một cách căn bản là đủ”.

Theo PNO