Mẹ bị HIV, trẻ sinh ra cần được chăm sóc tốt

Một đứa trẻ khi sinh ra từ người mẹ bị nhiễm HIV có thể nhiễm hoặc không. Quá trình chăm sóc trẻ sinh ra từ mẹ có HIV sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với những đứa trẻ bình thường khác.

Trẻ có mẹ nhiễm HIV sinh ra cần được chăm sóc tốt (Ảnh minh họa)

Chị Trần Thị Q. (tỉnh Hòa Bình) bị nhiễm HIV, sau khi sinh con được hai ngày tại bệnh viện thì được đưa về nhà chăm sóc. Trong lúc sức khỏe của chị còn yếu, rất cần người chăm sóc cho bé nhưng hầu hết những thành viên trong gia đình đều e ngại tiếp xúc với bé, dù trong thai kỳ bé được xác định là không bị lây truyền từ mẹ.

Chính vì vậy, bé không được chăm sóc chu đáo do mọi việc đều mình chị Q làm. Do sức khỏe không ổn định, chị thường bị mệt, choáng váng, trong khi đó lại mới sinh, chị phải tắm cho con vì không ai dám động vào bé. Rồi khi con khóc đêm cũng mình chị bế bồng. Do không được bú mẹ mà phải uống sữa ngoài, nên dù cả ngày đêm không được chợp mắt, chị Q vẫn phải một mình chăm sóc con.

Những người thân trong gia đình ở ngay sát bên cạnh cũng chỉ chạy sang thấp thoáng, mua giúp chị ít đồ ăn, cắm giúp chị nồi cơm rồi cũng chẳng ai dám nán lại lâu. Có hôm con khóc quá mà chị thì mệt đến xây xẩm mặt mày, nhờ được cô em gái sang bế con một chút thì cũng chỉ được mấy phút là thôi.

“Những người trong gia đình vẫn thương tôi nhưng ai cũng sợ lây nhiễm. Tôi thì như thế nào cũng được nhưng con không được chăm sóc sau khi sinh ra, tôi rất buồn và đau lòng”, chị Q chia sẻ.

Theo các chuyên gia y tế, khi người mẹ mang thai, HIV từ mẹ truyền qua nhau thai vào cơ thể thai nhi từ rất sớm, có thể ngay từ tuần thứ 8 của thai kỳ. Khi người mẹ sinh con, HIV lây từ dịch và máu của mẹ nhiễm HIV vào cơ thể trẻ và khi cho con bú, HIV có thể lây qua sữa mẹ hoặc các vết nứt, trầy xước ở núm vú mẹ sang cơ thể trẻ.

Tuy nhiên, người phụ nữ mắc bệnh HIV nếu được phát hiện sớm, sử dụng thuốc kháng virus ARV cho bà mẹ và trẻ sơ sinh có thể giảm tỷ lệ lây nhiễm cho trẻ từ 25% xuống còn 2%, thậm chí thấp hơn. Ngay cả khi chỉ uống thuốc dự phòng ARV trong chuyển dạ và 24 – 48 giờ đầu sau sinh cũng có khả năng giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm cho trẻ, tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang con chưa đến 10%.

Quá trình chăm sóc trẻ sinh ra từ mẹ có HIV sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với những đứa trẻ bình thường khác. Do vậy, nhiều vấn đề cần được quan tâm và định hướng rõ ràng trong quá trình nuôi dưỡng để giúp hạn chế khả năng lây truyền virus HIV từ mẹ sang con.

Theo các bác sĩ, tắm cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV càng sớm càng có lợi. Cần điều trị ARV cho trẻ để dự phòng lây nhiễm HIV, bởi theo thống kê, có khoảng một nửa những đứa trẻ sinh ra từ mẹ có HIV sẽ tử vong trong vòng 2 năm đầu đời. Sử dụng sữa công thức thay thế sữa mẹ là điều cần thiết khi chăm sóc trẻ sinh ra từ mẹ có HIV, điều này giúp giảm tỷ lệ lây nhiễm mầm bệnh từ mẹ sang con. Tuyệt đối không được cho trẻ vừa ăn sữa mẹ vừa ăn sữa công thức bởi sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV cho trẻ sơ sinh.

Kể cả khi trẻ bị nhiễm HIV thì bệnh không lây truyền qua những tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm hôn, ăn uống chung. Do đó, vẫn có thể chăm sóc trẻ nhiễm HIV tại nhà mà không sợ lây cho người khác theo đúng hướng dẫn chuyên môn y tế. Nếu để trẻ yếu, dinh dưỡng kém sẽ kích hoạt HIV phát triển, sức đề kháng ngày càng suy sụp, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, nhanh chóng chuyển sang giai đoạn AIDS.

Ảnh minh họa

Lây truyền HIV từ mẹ sang con là một trong ba con đường chính lây truyền HIV/AIDS. Qua nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trên các bà mẹ mang thai có HIV (không được can thiệp) cho thấy, cứ 100 trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV thì có khoảng 36 trẻ bị lây nhiễm. Tuy nhiên nếu người mẹ được tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con thì tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con sẽ giảm xuống còn dưới 5%.