Lớp trẻ hiện đại với giáo dục 9+
Học sinh chia sẻ:” Con biết khả năng của mình không thi được vào lớp 10, con chỉ thích học nghề này thôi cô ạ, nhưng bố mẹ con không cho vì sợ xấu”.
Giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh trong Giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025 được Thủ tướng chính phủ ban hành là một chương trình rất tốt và phù hợp với thực tế hiện nay.
Mỗi học sinh đều có ưu điểm và có khả năng riêng, nhưng không phải học sinh nào cũng tiếp tục theo học Trung học phổ thông hoặc lên Đại học.
Nhiều học sinh cảm thấy áp lực với một số môn học mà các em không có khả năng tiếp thu, nên khó có thể hoàn thành chương trình học một cách tốt nhất.
Với những em đó nếu lựa chọn chương trình học nghề sau Trung học cơ sở hoặc 9 thì lại rất phù hợp.
Không phải gia đình nào cũng có điều kiện cho con theo học hết cấp 3 rồi vào Đại học, nó là cả một quãng thời gian rất dài mà kinh tế gia đình nhiều khi không thể đáp ứng được.
Thực tế các gia đình và bản thân các em học sinh đó cũng rất lo lắng khi ra trường cũng chưa biết thế nào, vì hiện nay rất nhiều sinh viên ra trường cũng đang thất nghiệp.
Cô Bùi Thị Ngọc Lan – Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Mỹ Đình II, Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ảnh: Tùng Dương.
Trao đổi với phóng viên báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Bùi Thị Ngọc Lan – Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Mỹ Đình II, Nam Từ Liêm, Hà Nội chia sẻ quan điểm: “Tôi thấy có rất nhiều lợi ích cho học sinh cũng như cho gia đình các em đó, các em được hỗ trợ rất nhiều trong việc học nghề cũng như học văn hóa.
Thứ nhất là các em sẽ được học những nghề mình yêu thích, phù hợp với khả năng của mình mà không phải đóng phí học nghề, các em vẫn được học văn hóa và có bằng tốt nghiệp cấp 3 theo quy chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Thứ hai là với các chương trình 9 như hiện nay, các em sẽ rút ngắn được thời gian theo học một lộ trình rất dài gần 10 năm.
Nhưng nếu học nghề thì chỉ với 3 năm là các em có thể hòa nhập với xã hội và phát triển kinh tế theo đúng nghề, khả năng của mình.
Thực tế hiện nay đang thừa thầy thiếu thợ nên mô hình 9 hoàn toàn rất thích hợp với xu thế chung của xã hội, đất nước đang rất cần những công nhân giỏi về mọi lĩnh vực nhất là trong thời đại 4.0″.
Cũng theo cô Lan: “Chương trình 9 ở Trường Trung cấp Công nghệ Thăng Long – Hà Nội mà tôi đã có dịp tham khảo thì thấy đây là một mô hình Giáo dục hay, giúp cho học sinh có nhiều cơ hội để phát triển hết khả năng của mình.
Các em được ra nước ngoài học tập mở mang suy nghĩ, kiến thức, cũng như định hướng nghề nghiệp của bản thân.
Thực tế, nhiều năm qua học sinh Việt Nam đã được học tập và giao lưu với những nước có nền kinh tế phát triển thì các em đã học được rất nhiều kiến thức thực tế”.
Theo học nghề, các em không những được học hỏi về kỹ năng mà còn học được ý thức, tư duy, nghiêm túc trong công việc của người nước ngoài. Những điều đó chỉ có được khi tiếp xúc học hỏi thực tế.
Những kiến thức đó được các em mang về nước áp dụng cho công việc thực tế mà chính các em đang thực hiện. Nó dần tạo nên và hình thành một lớp người mới, trẻ trung có tay nghề cao cũng như ý thức nghiêm túc trong mọi công việc.
“Tôi cho rằng đó sẽ là một thế hệ không Đại học, nhưng các em đang mang trong mình những điều văn minh đã học được, các em sẽ đại diện cho lớp trẻ có kiến thức thực tế chứ không phải lý thuyết suông.
Thế hệ đó rất đáng được coi trọng và tin tưởng, các em sẽ làm thay đổi cách nhìn cũng như tư duy của rất nhiều người, vốn chỉ coi con đường vào Đại học là duy nhất để đi đến thành công”, cô Lan nhấn mạnh.
Video đang HOT
Hội thảo Du học Đức tại Hà Nội được rất nhiều các em học sinh và phụ huynh quan tâm tìm hiểu. Ảnh: Tùng Dương.
Dốt mới học nghề?
Cô Lan chia sẻ: “Đó là quan niệm và suy nghĩ hoàn toàn sai lầm! Thực tế việc phân luồng học sinh không phải bây giờ mới có, nhưng việc truyền thông để các phụ huynh hiểu rõ bản chất của việc phân luồng thì thực sự là chưa nhiều.
Cho đến thời điểm này có nhiều phụ huynh vẫn nghĩ rằng con tôi nhất định phải đi học cấp 3, phải học Đại học…Chứ không phải đi học nghề bởi quan niệm học dốt quá mới phải đi học nghề”.
Nhiều gia đình cho rằng con mình đi học nghề sẽ làm cho bố mẹ xấu hổ, sợ mang tiếng không thi được vào lớp 10, không được học cấp 3 công lập nên mới phải đi học nghề.
Năm nay, vấn đề phân luồng học sinh được truyền thông mạnh mẽ hơn cũng như sự đồng loạt triển khai từ Bộ xuống Sở, cho đến các trường giúp cho rất nhiều phụ huynh hiểu được đúng về vấn đề học nghề hay chương trình 9 .
Cô Lan cho biết: “Trước đây chỉ có khoảng dưới 10% phụ huynh hiểu đúng về việc phân luồng học sinh, thì tới năm nay con số này đang tăng lên 40 % và thậm chí nhiều khu vực là 60%. Đó cũng là một tín hiệu đang mừng.
Nhiều phụ huynh cũng xác định một hướng đi, một bước ngoặt mới cho tương lai của con mình, họ cũng đã định hướng và lựa chọn các trường nghề phù hợp hoặc chương trình 9 .
Có rất nhiều phụ huynh tỏ ra hào hứng và tự tin khi con mình chọn và theo học ở trường nghề”.
Cái gốc của sự thay đổi
Việc cần làm hiện nay là phải thay đổi suy nghĩ của phụ huynh, đó là mấu chốt của vấn đề, phụ huynh có thông thì việc phân luồng mới có hiệu quả.
“Có rất nhiều học sinh chia sẻ với tôi rằng: Con biết khả năng của mình không thi được vào lớp 10, con chỉ thích học nghề này thôi cô ạ, nhưng bố mẹ con không cho và cứ nhất định bắt con phải thi.
Những em học sinh đó lên lớp hôm nào cũng ngồi ủ rũ, chống cằm và tỏ thái độ vô cảm với những tiết ôn thi. Tinh thần của những em đó quá mệt mỏi và áp lực.
Nhiều em tâm sự nhờ tôi nói giúp cho bố mẹ em đó hiểu được việc học nghề. Vậy cho nên đối tượng cần phải đả thông suy nghĩ đầu tiên là các bậc phụ huynh.
Năm nào tôi cũng mời các chuyên gia đến trường để tư vấn cho học sinh về hướng nghiệp nghề và bản thân các em cũng rất hiểu và hào hứng”, cô Lan nói.
Mục tiêu chung là để các em học sinh và gia đình hiểu được việc hướng nghiệp, chọn nghề phù hợp trong tương lai là rất quan trọng, bản thân các em phải là người nhận thức và lựa chọn cho đúng.
Việc này phải rất kiên trì để họ hiểu về chủ trương hay mô hình 9 này, phân tích mặt được và không được, rồi thực tế học lực của con em họ, về điều kiện kinh tế của gia đình, rồi sau cùng là nói đến mong muốn của các con.”Một vấn đề khó khăn mà tôi vẫn thường gặp phải khi tiến hành phân luồng học sinh, có phụ huynh nghe hiểu và thông, nhưng có những phụ huynh tôi phải gặp đến 10 lần.
Có trường hợp phụ huynh nghe xong thì hiểu nhưng vẫn nhất quyết bắt con phải thi vào 10 cho bằng nhà bên hàng xóm.
Ngay trường chúng tôi hiện nay có khoảng 20 phụ huynh như vậy mặc dù lực học của 20 em này rất kém, khó có khả năng thi đậu.
Nếu như các phụ huynh thay đổi quan niệm thì thời gian con em họ học tập sẽ không nhiều, các em có thể vào đời kiếm sống, cống hiến cho xã hội sớm hơn và tự vươn lên khẳng định bản thân mình.
Như vậy sẽ tốt hơn với những em đã học kém nhưng lại bị kéo dài thời gian học tại các trường dân lập hay các trường bổ túc.
Bởi mục đích cuối cùng là để giúp tất cả các em học sinh đều được đến trường và không có ai bị thất nghiệp.
Mặc dù rất thích nhưng các em nói quyền quyết định vẫn là do bố mẹ. Theo tôi đó cũng là một cản trở”, cô Lan chia sẻ.
Những thế hệ học sinh này nếu không được đến trường, lại không được đào tạo nghề thì sẽ trở thành một vấn nạn rất lớn cho xã hội, dẫn đến những hành vi tiêu cực.
“Một số trường hợp mà tôi biết các em học nghề ra sau 3 năm đã tự mở được những xưởng điện lạnh và hiện có thu nhập rất cao, bản thân tôi cũng đã phải thuyết phục gia đình em đó rất nhiều trước khi em đó muốn học nghề.
Một em nữa cũng đi học trường nghề và hiện nay em đã thành lập một công ty thiết kế quảng cáo với thu nhập cao và ổn định”, cô Lan nói.
Tùng Dương
Theo giaoduc.net
Dấu ấn giáo dục hướng nghiệp
Trong Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới, giáo dục hướng nghiệp được xây dựng trên cơ sở kế thừa ưu điểm của chương trình giáo dục hướng nghiệp hiện hành; bám sát nội dung Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong GDPT giai đoạn 2018 - 2025".
Nội dung giáo dục hướng nghiệp trong một số môn học, hoạt động giáo dục có vai trò quan trọng trong hình thành năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh.
Sứ mạng quan trọng của môn Công nghệ
Theo PGS.TS Lê Huy Hoàng, Chủ biên Chương trình môn Công nghệ, Trưởng khoa Sư phạm Kỹ thuật, Trường ĐHSP Hà Nội - Giáo dục công nghệ phổ thông chuẩn bị cho học sinh học tập và làm việc hiệu quả trong môi trường công nghệ ở gia đình, nhà trường và xã hội; hình thành và phát triển các thành phần năng lực công nghệ: nhận thức, giao tiếp, sử dụng, đánh giá công nghệ và thiết kế kĩ thuật; chuẩn bị cho học sinh tri thức, kĩ năng nền tảng để lựa chọn ngành nghề thuộc các lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ.
Giáo dục hướng nghiệp trong môn Công nghệ được triển khai chủ yếu ở các lớp cuối cấp THCS và toàn bộ giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp. Ở lớp 7 và lớp 8, Chương trình môn Công nghệ giúp học sinh tìm hiểu các ngành nghề liên quan tới các lĩnh vực nông - lâm nghiệp và thủy sản, kĩ thuật cơ khí, kĩ thuật điện. Ở lớp 9, Chương trình môn Công nghệ giúp học sinh tìm hiểu hệ thống nghề nghiệp, hệ thống giáo dục quốc dân, thị trường lao động và phương pháp lựa chọn nghề nghiệp. Học sinh chọn học một mô đun có tính nghề về công nghiệp, nông nghiệp hoặc dịch vụ; từ đó đánh giá khả năng của bản thân đối với nghề nghiệp đó.
Trong giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, môn Công nghệ trang bị cho học sinh tri thức nền tảng và các năng lực cốt lõi phù hợp với sự lựa chọn ngành nghề thuộc một trong hai định hướng công nghiệp hoặc nông nghiệp sau khi tốt nghiệp THPT.
Môn Tin học dành 6% đến 10% cho hướng nghiệp
Trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, có nhiều ngành nghề và việc làm mới xuất hiện đòi hỏi kiến thức, kĩ năng tin học chuyên sâu. Môn Tin học có cơ hội góp phần giúp học sinh định hướng nghề nghiệp tương lai hoặc ra đời khởi nghiệp, lập nghiệp trong lĩnh vực tin học. Do vậy, Chương trình môn Tin học rất coi trọng giáo dục hướng nghiệp.
Chương trình dành từ 6% đến 10% cho các chủ đề hướng nghiệp với tin học. Đồng thời, tích hợp giáo dục hướng nghiệp thông qua việc giới thiệu cho học sinh một số nghề nghiệp liên quan tới ứng dụng tin học, mạng máy tính và Internet, một số chủ đề hiện đại của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hướng dẫn học sinh thực hiện các dự án học tập, tạo sản phẩm số.
Tích hợp trong môn Giáo dục côn dân
Ảnh minh họa
Giáo dục hướng nghiệp cũng thể hiện rõ trong môn Giáo dục công dân, Giáo dục kinh tế và pháp luật. Ở THCS, Chương trình môn Giáo dục công dân yêu cầu học sinh xác định được hướng phát triển phù hợp của bản thân sau THCS với sự tư vấn của thầy giáo, cô giáo và người thân. Nội dung giáo dục hướng nghiệp được tích hợp vào các chủ đề: Xác định mục tiêu cá nhân, Sống có lí tưởng, Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân, Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế.
Bậc THPT, Chương trình môn Giáo dục kinh tế và pháp luật yêu cầu học sinh bước đầu biết tạo lập, xây dựng ý tưởng cho một hoạt động kinh doanh nhỏ; lựa chọn được mô hình hoạt động kinh tế thích hợp trong tương lai đối với bản thân; xác định được hướng phát triển phù hợp của bản thân sau THPT.
Chương trình hướng dẫn học sinh tìm hiểu những chủ đề và chuyên đề học tập làm nền tảng cho định hướng nghề nghiệp như: Nền kinh tế và các chủ thể của nền kinh tế, Thị trường và cơ chế thị trường, Sản xuất kinh doanh và các mô hình sản xuất kinh doanh, Mô hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ (lớp 10); Lạm phát, thất nghiệp, Thị trường lao động, Việc làm, Ý tưởng, cơ hội kinh doanh và các năng lực cần thiết của người kinh doanh, Đạo đức kinh doanh, Một số vấn đề về luật pháp lao động (lớp 11); Hội nhập kinh tế quốc tế, Lập kế hoạch kinh doanh, Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, Một số quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh tế, Một số vấn đề về LuậT Doanh nghiệp.
Hướng nghiệp trong hoạt động trải nghiệm
Hoạt động hướng nghiệp là một trong bốn mạch nội dung hoạt động chính và được thực hiện trong cả hai giai đoạn giáo dục cơ bản và giáo dục định hướng nghề nghiệp, giúp học sinh hiểu biết về nghề nghiệp và những phẩm chất liên quan tới nghề nghiệp, có khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với sự tư vấn của thầy cô và gia đình, biết lập và thực hiện kế hoạch học tập đáp ứng yêu cầu của nghề nghiệp.
Nội dung hoạt động hướng nghiệp gồm: Tìm hiểu nghề nghiệp, cụ thể là: Ý nghĩa, đặc điểm và yêu cầu của nghề. Tìm hiểu yêu cầu về an toàn và sức khoẻ nghề nghiệp. Tìm hiểu thị trường lao động. Ví dụ, ngay từ lớp 2, học sinh đã được hướng dẫn để đạt được các yêu cầu sau: Tìm hiểu được công việc của bố mẹ hoặc người thân; nêu được một số đức tính của bố, mẹ, người thân có liên quan đến nghề nghiệp của họ; biết cách sử dụng an toàn một số dụng cụ lao động quen thuộc;
Hoạt động rèn luyện phẩm chất, năng lực phù hợp với định hướng nghề nghiệp, cụ thể là: Tự đánh giá sự phù hợp của bản thân với định hướng nghề nghiệp. Rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với định hướng nghề nghiệp. Ví dụ, học sinh lớp 8 được hướng dẫn để đạt được các yêu cầu: Xây dựng và thực hiện được kế hoạch khảo sát hứng thú nghề nghiệp của học sinh trong trường; rèn luyện được sức khoẻ, độ bền, tính kiên trì, sự chăm chỉ trong công việc và có thái độ tôn trọng đối với lao động nghề nghiệp; tự đánh giá được việc rèn luyện phẩm chất và năng lực của bản thân phù hợp với yêu cầu của người lao động trong xã hội hiện đại;
Hoạt động lựa chọn hướng nghề nghiệp và lập kế hoạch học tập theo định hướng nghề nghiệp, cụ thể là: Tìm hiểu hệ thống trường trung cấp, cao đẳng, đại học và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp khác của địa phương, Trung ương. Tham vấn ý kiến của thầy cô, người thân và chuyên gia về định hướng nghề nghiệp. Lựa chọn cơ sở đào tạo trong tương lai và lập kế hoạch học tập phù hợp với định hướng nghề nghiệp. Ví dụ, ở lớp 10, học sinh được hướng dẫn để đạt được các yêu cầu: Trình bày được một số thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo liên quan đến nghề định lựa chọn; tham vấn ý kiến thầy cô, gia đình, bạn bè về dự định lựa chọn nghề và định hướng học tập của bản thân; xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập, rèn luyện theo nhóm nghề lựa chọn.
Giáo dục trong môn Nghệ thuật
Ảnh minh họa
Môn Nghệ thuật là một môn học ghép, gồm hai môn là Âm nhạc và Mĩ thuật. Chương trình môn Âm nhạc góp phần định hướng nghề nghiệp cho những học sinh có năng khiếu và nguyện vọng được làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến âm nhạc.
Từ lớp 1 đến lớp 9, bên cạnh việc hình thành và phát triển các năng lực âm nhạc cơ bản, thông qua các hoạt động học tập âm nhạc đa dạng và phong phú như hát, đọc nhạc, nghe nhạc, chơi nhạc cụ và thưởng thức âm nhạc, học sinh còn được tạo điều kiện để nhận ra sở trường và phát huy năng khiếu âm nhạc của bản thân và bước đầu có ý thức về nghề nghiệp.
Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, Chương trình môn Âm nhạc giúp học sinh nâng cao năng lực âm nhạc và kĩ năng thực hành, mở rộng hiểu biết về âm nhạc trong mối tương quan với các yếu tố lịch sử, văn hoá và xã hội; giúp học sinh phát huy tiềm năng hoạt động âm nhạc, có định hướng nghề nghiệp phù hợp với khả năng của bản thân...
Nội dung dạy học trọng tâm bao gồm những kiến thức và kĩ năng âm nhạc mở rộng, nâng cao về hát, chơi nhạc cụ, nghe nhạc, đọc nhạc, lí thuyết âm nhạc, thưởng thức âm nhạc (thời lượng học tập là 70 tiết/năm). Bên cạnh đó, những học sinh có sở thích và năng khiếu âm nhạc có thể chọn các chuyên đề học tập (35 tiết/năm học) về kĩ năng biểu diễn âm nhạc, phương pháp soạn đệm cơ bản, sử dụng một số phần mềm âm nhạc để phát triển kĩ năng, kiến thức có thể chuẩn bị cho những nghề nghiệp liên quan đến âm nhạc trong tương lai.
Về môn Mĩ thuật, nội dung giáo dục hướng nghiệp được thực hiện qua mạch Mĩ thuật ứng dụng. Ở tiểu học, chương trình hướng dẫn học sinh tìm hiểu và làm các sản phẩm thủ công, như đồ chơi, đồ dùng học tập, đồ dùng cá nhân, đồ lưu niệm, đồ gia dụng, đồ trang trí nội thất bằng vật liệu sẵn có; thông qua đó, giúp học sinh làm quen với các nghề thủ công phổ biến ở địa phương, góp phần giáo dục hướng nghiệp.
Ở THCS, chương trình lớp 8, lớp 9, mỗi lớp dành khoảng 10% tổng thời lượng của chương trình cho nội dung giáo dục hướng nghiệp.
Ở THPT, chương trình gồm nhiều nội dung lựa chọn gắn với các ngành nghề liên quan đến mĩ thuật và có tính ứng dụng cao trong thực tiễn, như: Thiết kế đồ họa, Thiết kế thời trang, Lí luận và lịch sử mĩ thuật, Hội họa, Đồ họa; trong đó có một số ngành nghề có ưu thế tiếp cận với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như: Thiết kế công nghiệp, Thiết kế mĩ thuật đa phương tiện, Thiết kế mĩ thuật sân khấu, điện ảnh...
"Ở cấp tiểu học, giáo dục hướng nghiệp được tích hợp vào nội dung giáo dục của một số môn học, hoạt động giáo dục như Tự nhiên và Xã hội, Khoa học, Tiếng Việt, Đạo đức, Hoạt động trải nghiệm. Ở THCS, giáo dục hướng nghiệp tiếp tục được tích hợp vào các môn học, đồng thời được biên soạn thành một số chủ đề ở các môn Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật, Giáo dục công dân và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong hai năm học cuối cấp. Ở THPT, giáo dục hướng nghiệp được thực hiện ở tất cả các môn học và hoạt động giáo dục. Nội dung giáo dục hướng nghiệp cũng phản ánh xu hướng dịch chuyển ngành nghề trước tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư".
Hiếu Nguyễn
Theo giaoducthoidai
Khi người lớn vẫn còn coi giáo dục giới tính là dơ bẩn, xấu xa Đầu tư cho giáo dục giới tính, nếu không phải bây giờ - khi mà khủng hoảng giá trị và văn hoá đang bủa vây thế hệ trẻ - thì sẽ là bao giờ? Phan Tường Yên - Chuyên gia tâm lý Phan Tường Yên là chuyên gia tâm lý đang sinh sống và làm việc tại TP.HCM. Cô nghiên cứu chủ yếu...