Lợi dụng chương trình “Trái tim Việt Nam”, chiếm đoạt hàng trăm tỷ đồng

Ngày 6/7, TAND TP Hà Nội mở phiên toà hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Trần Đức Trung (SN 1961, ở phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), cựu Chủ tịch HĐTV Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới (viết tắt là Trung tâm hỗ trợ người nghèo), thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn Việt Nam, bị truy tố về tội “ Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Trước khi gây ra vụ án này, bị cáo Trung đã có một tiền án 2 năm tù về tội “Giả mạo giấy chứng nhận tài liệu của cơ quan Nhà nước, của tổ chức xã hội”.

Bị cáo Trung (ngồi hàng trên) và đồng phạm tại phiên toà.

Cùng hầu toà với bị cáo Trung về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là các bị cáo: Bùi Thị Oanh (SN 1956, ở phường Mai Động, quận Hoàng Mai, Hà Nội), cán bộ hưu trí; Phạm Văn Lực (SN 1978, ở phường Hải Tân, TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) là lao động tự do; Nhâm Sỹ Phúc (SN 1967, ở phường Phú Khánh, TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình) là lao động tự do; Phạm Thị Thoa (SN 1989, ở xã Nguyên Xá, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình) là lao động tự do.

Liên quan đến vụ án này còn bà Lê Thị Hằng (SN 1963, ở phường Xuân La, quận Tây Hồ, Hà Nội), cựu Tổng Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ người nghèo. Tuy nhiên, do bà Hằng đã mất vì bệnh lý nên cơ quan tố tụng quyết định đình chỉ điều tra đối với bà Hằng.

Bị cáo Trần Đức Trung và đồng phạm được cơ quan tố tụng xác định đã lợi dụng chương trình “Trái tim Việt Nam” để chiếm đoạt hàng trăm tỷ đồng của hơn 1.000 người ở khắp cả nước. Trong đó, bị cáo Trần Đức Trung giữ vai trò chủ mưu. Vụ án từng được TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử vào tháng 11/2019, nhưng sau đó Toà án đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Trong phần thủ tục phiên toà, bị cáo Trung đề nghị thay đổi chủ tọa phiên toà, đồng thời từ chối luật sư bào chữa cho mình vì bị cáo muốn tự bào chữa.

Trước diễn biến trên, sau khi hội ý, HĐXX đã bác đề nghị của bị cáo Trung về yêu cầu thay chủ tọa phiên toà do bị cáo không đưa ra được lý do chính đáng. HĐXX chấp nhận yêu cầu của bị cáo Trung về việc từ chối luật sư bào chữa cho mình, để bị cáo tự bào chữa. HĐXX đề nghị đại diện Viện Kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên toà chỉ cung cấp những tài liệu liên quan đến bị cáo Trung nếu bị cáo đề nghị.

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo được Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn Việt Nam thành lập. Trần Đức Trung làm Chủ tịch HĐTV. Bà Lê Thị Hằng làm Tổng Giám đốc. Từ tháng 4/2015, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo chưa được cấp phép hoạt động, nhưng Trần Đức Trung và đồng phạm lấy danh nghĩa đơn vị này, tổ chức chương trình “Trái tim Việt Nam” và nhiều hội thảo thu hút, lôi kéo người dân nộp tiền để hưởng lãi suất cao.

Trần Đức Trung cùng Lê Thị Hằng soạn tâm thư, thư kêu gọi ủng hộ rồi giao cho Lê Thị Hằng đi xin chữ ký ủng hộ của nhiều người. Các bị cáo đưa thông tin gian dối rằng trung tâm có nguồn vốn, ai tham gia đóng góp sẽ được nhận tiền theo chính sách. Tuy nhiên, nguồn tiền chi trả hầu hết là lấy của người tham gia sau trả cho người trước đó theo mô hình đa cấp.

Năm 2015, Phạm Văn Lực, Nhâm Sỹ Phúc và Bùi Thị Oanh được giao điều hành Câu lạc bộ triệu phú tích lũy làm giàu, hoạt động theo mô hình đa cấp nhưng chưa được cấp phép. Sau đó, Trần Đức Trung và Lê Thị Hằng sáp nhập câu lạc bộ trên vào trung tâm. Phạm Văn Lực được phân công khai thác, thu hút các hội viên mua một hộp thực phẩm chức năng với giá 1,2 triệu đồng. Đến tháng 4/2015, do câu lạc bộ hoạt động kém hiệu quả nên Trần Đức Trung ký văn bản hủy bỏ Câu lạc bộ triệu phú tích lũy làm giàu và triển khai chương trình “Trái tim Việt Nam”.

Từ đây, các bị cáo đã lập 26 điểm tư vấn, phân công 6 nhóm đi thu tiền của người tham gia chương trình tại 16 tỉnh, thành phố. Sau đó, tiền được chuyển về Văn phòng trung tâm ở 102 Trường Chinh (Hà Nội). Ban đầu, các bị cáo thu về 148 tỷ đồng từ các địa phương và hơn 42 tỷ đồng tại Văn phòng trung tâm ở 102 Trường Chinh. Sau đó, các bị cáo lấy một phần tiền của người nộp sau trả cho người trước.

Thông qua chương trình “Trái tim Việt Nam”, Trần Đức Trung và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 49 tỷ đồng của hơn 1.000 bị hại. Trong đó, Trần Đức Trung chiếm hưởng 26,3 tỷ đồng. Cuối năm 2015, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn Việt Nam giải thể Trung tâm Hỗ trợ người nghèo. Tuy nhiên, các bị cáo tiếp tục móc nối với Nguyễn Tuấn Lân (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần quốc tế NewStar) tổ chức chương trình “Liên kết ba miền” hoạt động theo mô hình đa cấp để bán thực phẩm chức năng.

Qua chương trình “Liên kết ba miền”, các bị cáo tiếp tục thu về gần 17,5 tỷ đồng của 104 người tham gia trên khắp cả nước. Số tiền này, Trần Đức Trung chi trả một phần tiền cho những người tham gia chương trình “Trái tim Việt Nam”, còn chiếm đoạt 2,7 tỷ đồng. Quá trình xét xử vụ án này, nhiều bị hại không đến dự phiên toà. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị hại nên sau khi hội ý, HĐXX quyết định hoãn phiên toà.