Loại gia vị sử dụng phổ biến nhất trong nhà bếp và nguy cơ ung thư dạ dày

Muối là gia vị không thể thiếu trong nhà bếp, nhưng sử dụng như thế nào để tốt cho sức khỏe? Trong thực tế, người Việt đang sử dụng gia vị này quá ngưỡng khuyến cáo, gây nguy cơ xấu cho sức khỏe.

Theo Tổ chức Y tế thế giới WHO, người Việt ăn quá nhiều lượng muối so với nhu cầu khuyến nghị, với khoảng 9,4 gram muối/người/ngày.

Mọi người đều ăn nhiều muối hơn nhu cầu hàng ngày 1 – 2 gram, với mức sử dụng phổ biến là 10gram, nhưng mọi người không biết điều đó, vẫn cho rằng lượng muối mình ăn rất ít. Chắc hẳn nhiều người sẽ bất ngờ khi chỉ cần ăn một bát phở đã đủ nhu cầu muối cho cơ thể một ngày.

Trong khi đó, sử dụng muối quá nhiều làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tăng huyết áp, ung thư dạ dày, bệnh thận, sỏi thận… PGS.TS Lê Bạch Mai, chuyên gia dinh dưỡng cho biết, nếu bạn ăn một bát phở bò tái chín, lượng muối trong đó đủ cung cấp cho cơ thể trong một ngày, với khoảng trên 3,34gram muối.

Hay như trong bát phở bò sốt vang cung cấp gần 483 kcal, chứa tới 4,6 gr muối.

Tương tự, trong nhiều món ăn khác, nhất là các món chế biến sẵn thịt hun khói, bim bim… đều chứa muối. “Với mức khuyến nghị của WHO, không quá 5 gram muối một ngày, vậy chỉ cần một bữa ăn sáng đã đủ nhu cầu muối cho cơ thể”, PGS Mai khuyến cáo.

Theo PGS Mai, với người đã có thói quen ăn mặn, để từ bỏ là một điều vô cùng khó khăn bởi khi nấu giảm muối, món ăn nhạt thếch và không ngon miệng. Vì thế, cần thời gian để vận động, thuyết phục từ bỏ thói quen này. Nhưng với lớp trẻ, hãy điều chỉnh chế độ ăn từ con trẻ.

Nhiều người mẹ phàn nàn với bác sĩ dinh dưỡng khi nấu ăn dặm cho trẻ, mẹ không bổ sung muối thì bà nội, bà ngoại cho rằng phản khoa học, nhạt thếch trẻ không ăn được. Thực tế, dù không bổ sung muối cũng không lo thiếu muối, bởi trong thực phẩm tự nhiên luôn có sẵn muối. 10% muối có trong thực phẩm tự nhiên nên không lo sợ ăn ít, ăn thiếu muối sẽ gây ra phù. “Điều này không thể xảy ra nếu chúng ta sử dụng thực phẩm tự nhiên”, bà Mai khẳng định.

Ngay cả với những thực phẩm tự nhiên tưởng chừng như không có muối nhưng các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng đều chứa sẵn muối. Chẳng hạn, một bát cơm trắng (cơm tẻ) cung cấp 258 kcal cũng có sẵn 0,01 gr muối; cơm hến chứa 1,78 gr muối; cơm rang thập cẩm chứa 3,34 gr muối; cơm suất văn phòng (gồm thịt nạc vai và đậu phụ) cung cấp 760 kcal nhưng cũng có lượng muối lên tới 5,15 gr… Trong các món miến: gà, lươn nước, ngan… cung cấp từ 3,6 – 4 gr muối. Với các món hủ tiếu nước, mỳ Quảng, mỳ sapaghetti hải sản (thịt bò)… dù hàm lượng muối thấp hơn chỉ 1,3- 2 gr muối/tô nhưng cung cấp năng lượng khá cao (khoảng 450 – 500 kcal).

Để hạn chế lượng muối ăn qua thực phẩm các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mọi người nên giảm muối trong khẩu phần ăn, hạn chế sử dụng những thức ăn có hàm lượng muối cao như: các loại đồ kho, đồ muối, đồ hộp, các thực phẩm chế biến sẵn… Khi nấu nướng hãy cho bớt muối, chấm nhẹ tay và giảm ngay đồ ăn mặn. Hãy ăn các thực phẩm tươi, thường xuyên ăn các món luộc. Giảm các món rim, kho, rang. Đọc hàm lượng muối trên nhãn thực phẩm trước khi ăn.

Việt Nam đặc mục tiêu giảm 30% mức tiêu thụ muối của mỗi người vào năm 2025, tức là lượng muối ăn của trung bình mỗi người dân giảm còn 6,6 gram.

GS.TS Đào Văn Long, nguyên Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, nguyên Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Bạch Mai cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư dạ dày, tuy nhiên các chuyên gia cũng chưa thể khẳng định chính xác nguyên nhân cụ thể, chỉ tìm ra yếu tố thuận lợi để phát triển căn bệnh này.

Trong đó khoảng 70% trường hợp mắc ung thư dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori); 10% ung thư dạ dày do di truyền khi người thân trong gia đình mắc bệnh…

Khoa học cũng đã chỉ ra được mối liên quan giữa lượng muối trong khẩu phần ăn và sự gia tăng vi khuẩn HP cũng như làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Theo một nghiên cứu trên 270.000 người cho thấy những người ăn nhiều muối sẽ tăng 68% nguy cơ ung thư dạ dày.

“Ăn nhiều muối sẽ làm cho vi khuẩn HP phát triển nhanh hơn và hoạt động mạnh hơn. Vi khuẩn HP, nhất là loại vi khuẩn mang gen CagA có thể gây viêm loét dạ dày tá tràng, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày”, GS Long cho biết.

Thông thường, trong thành phần các đồ ăn thức uống, hoa quả hàng ngày đều có chứa một hàm lượng muối nhất định. Do đó, theo GS Long, nếu bổ sung thêm muối, ngưỡng cho phép nên là như sau:

- Người lớn không quá 6g/1 ngày.

- Trẻ em dưới 1 tuổi không sử dụng muối.

- Trẻ em từ 1-3 tuổi: không quá 2g muối/1 ngày.

- Trẻ em từ 3-4 tuổi: không quá 3g muối/1 ngày.

- Trẻ em trên 11 tuổi có thể sử dụng như người lớn.