Lệnh trừng phạt các ngân hàng Nga ảnh hưởng thế nào đến người dân?

Hôm 25/2, Chính phủ Mỹ đã tuyên bố áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt dài hạn đối với các ngân hàng Nga nhằm đáp trả động thái quân sự tại Ukraine.

Người dân đi bộ trên một con phố ở Nga. Ảnh: AFP

Theo đài RT (Nga), biện pháp trừng phạt này đều được các đồng minh của Mỹ ủng hộ. Các ngân hàng nằm trong danh sách đen của phương Tây bao gồm Sberbank và 25 công ty con, Ngân hàng Ngoại thương Nga (VTB) và 20 công ty con, cùng với các tổ chức tài chính lớn khác của Nga như Bank Otkritie, Sovcombank, Novikombank và 34 công ty con.

Các ngân hàng đối mặt với lệnh trừng phạt giống nhau?

Lệnh trừng phạt nhằm vào các ngân hàng của Nga không giống nhau. Sberbank, ngân hàng lớn nhất ở Nga, đang phải đối mặt lệnh trừng phạt tài khoản đại lý và tài khoản phải trả. Các lệnh trừng phạt này nhằm mục đích hạn chế các giao dịch bằng đồng USD. Tuy nhiên, Nhà Trắng thừa nhận rằng Sberbank vẫn được kết nối chặt chẽ với hệ thống tài chính toàn cầu.

Trong khi đó, ngân hàng VTB – tổ chức tài chính lớn thứ 2 của Nga cùng Ngân hàng Otkritie, Sovcombank và Novikombank, phải đối mặt với lệnh trừng phạt ngăn chặn hoàn toàn. Điều này có nghĩa tất cả tài khoản VTB nào có liên kết với hệ thống tài chính của Mỹ đều bị đóng băng và công dân Mỹ không được phép giao dịch với những tài khoản này.

Bộ Tài chính Mỹ cho biết mỗi ngày, các định chế tài chính Nga thực hiện khoảng 46 tỷ USD giao dịch ngoại hối, trong đó 80% bằng đồng USD và phần lớn các giao dịch đó sẽ bị cắt đứt theo trừng phạt mới.

Phản ứng của người dân Nga

Trước lệnh trừng phạt kinh tế được giới chuyên gia đánh giá là “tàn khốc” này, người dân Nga đã xếp hàng dài tại các hệ thống rút tiền tự động trên khắp đất nước. Theo dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương, nhu cầu tiền mặt của các cá nhân và doanh nghiệp đã tăng lên mức cao nhất kể từ cuối tháng 3/2020.

Trong ngày 25/2, người dân đã rút hơn 1 tỷ USD trong một ngày. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn 1,5 lần so với đợt rút tiền tăng kỷ lục trong những ngày đầu của đại dịch COVID-19.

Người dân sẽ không thực hiện được các dịch vụ tài chính nào?

Hôm nay, 26/2, Ngân hàng Trung ương Nga cho biết các thẻ Ngân hàng VTB, Ngân hàng Otkritie, Sovcombank và Novikombank sẽ không thể hoạt động với các dịch vụ như ApplePay và GooglePay. VTB khuyến nghị khách hàng ở nước ngoài nên rút tiền hoặc thanh toán bằng các ngân hàng khác.

Việc sử dụng thẻ ngân hàng ở trong và ngoài nước Nga sẽ bị ảnh hưởng?

Các biện pháp trừng phạt sẽ không nhằm vào nhóm khách hàng của các ngân hàng bị trừng phạt. Tuy nhiên, Mỹ đã yêu cầu tất cả các tổ chức tài chính đóng tất cả các tài khoản đại lý và tài khoản phải trả có liên kết với Sberbank trong vòng 30 ngày. Đồng thời, các tổ chức tài chính Mỹ cũng từ chối tất cả các giao dịch tương lai liên quan đến người cho vay hoặc các công ty con ở nước ngoài của Sberbank.

Liệu Nga có bị loại khỏi SWIFT?

Logo của Hiệp hội Viễn thông Liên Ngân hàng và Tài chính Quốc tế (SWIFT). Ảnh: Reuters

Các nước phương Tây vẫn chưa công bố kế hoạch loại bỏ các ngân hàng Nga khỏi Hiệp hội Viễn thông Liên Ngân hàng và Tài chính Quốc tế (SWIFT). Washington đã không loại trừ việc ngăn chặn quyền truy cập của Nga vào hệ thống thanh toán quốc tế này. Tuy nhiên, một số nước châu Âu không ủng hộ đề xuất này. Lý do vì họ cho rằng điều đó không chỉ ảnh hưởng đến các ngân hàng Nga mà còn khiến các chủ nợ châu Âu khó lấy lại tiền. Họ cũng lưu ý rằng Nga đã và đang phát triển một hệ thống thanh toán thay thế khác.

Giới chuyên gia cho rằng người dân Nga không nên quá lo lắng trước các lệnh trừng phạt mới. Ngân hàng Trung ương Nga khẳng định các biện pháp trừng phạt này sẽ không ảnh hưởng đến các giao dịch ngân hàng của khách hàng ở Nga. Các tổ chức tài chính trong nước sẽ tiếp tục cung cấp dịch vụ mà không có bất kỳ hạn chế nào.

Tuy nhiên, việc sử dụng thẻ ngân hàng ở nước ngoài hoặc thanh toán trực tuyến tại các cửa hàng ở những nước tham gia trừng phạt là điều không thể. Các biện pháp quyết liệt mà Mỹ và các đồng minh thực hiện đã buộc cơ quan quản lý phải đưa ra một gói hỗ trợ khẩn cấp nhằm đảm bảo duy trì sự ổn định tài chính của Nga, đồng thời không gây gián đoạn đối với các hoạt động kinh doanh của các tổ chức tài chính ở nước này. Ngân hàng Trung ương cam kết với người dân Nga rằng các tổ chức tài chính của Nga đã lên kế hoạch hành động rõ ràng có thể đối phó với bất kỳ tình huống nào.