Lao động trẻ thời công nghệ: Học chưa bao giờ là đủ

Có kiến thức, kỹ năng, có lòng đam mê và thái độ nghiêm túc với công việc, luôn học hỏi để vươn lên, họ chính là những lao động trẻ đang từng ngày làm việc để mang lại hạnh phúc cho chính mình và mọi người.

Chị Nguyễn Thị Thúy Hằng, trưởng phòng marketing của một resort nổi tiếng mà xuất phát điểm là một người không có bằng cấp chính quy – ẢNH: NGUYÊN TRANG

Trưởng phòng marketing… không bằng cấp

Ngoại trừ bằng bổ túc THPT, chị Nguyễn Thị Thúy Hằng, trưởng phòng marketing của một resort nổi tiếng chỉ có các chứng chỉ ngắn hạn. Chị Hằng luôn tự nhận mình là người may mắn, cần cù, chăm học hỏi mà thành công.

Nghỉ học năm 13 tuổi

“Công việc mới, tiếp xúc nhiều thứ mới, tôi thấy mình cần phải học thêm. Thế là lại đăng ký thêm khóa học về PR. Nhận thấy công ty cũng chưa có ai biết thiết kế, tôi đề xuất cho đi học khóa đồ họa và được duyệt”

Nguyễn Thị Thúy Hằng

Năm 13 tuổi chị Hằng bỏ học giữa chừng, làm công nhân may, phụ bưng bê quán ăn… Nhưng giờ đây ở tuổi 38 chị có thể ngồi triển khai kế hoạch phát triển với vai trò trưởng phòng marketing, giao dịch bằng tiếng Anh với đối tác, phiên dịch cho giám đốc người nước ngoài trước khách hàng. Chỉ với tinh thần ham học hỏi, chị Hằng đã làm được điều ít người có thể làm được.

Chị chia sẻ: “Quê tôi ở Đồng Nai tại một xã nghèo, gia đình làm nông. Nhà có 4 anh em nhưng chỉ có anh đầu và em út học hành tới nơi tới chốn. Năm 13 tuổi, lớp 6, tôi bỏ học để ở nhà phụ giúp gia đình. Thực ra trong thâm tâm tôi luôn muốn đi học nhưng gia cảnh khó khăn, nên phải nghỉ. Ở nhà đến năm 16, mẹ tôi khuyên con đi học may để sau này lập gia đình có cái nghề để nuôi con. Thế là tôi đi học. Thạo nghề, mở một tiệm may được 2 năm thì tôi theo anh trai lên Sài Gòn. Lúc đó có người quen giới thiệu cho vô làm ở xí nghiệp may. Thời đó làm cực lắm, ngày nào cũng làm việc đến 9 giờ tối mà lương mỗi tháng chỉ 500.000 – 600.000, nhiều lúc cũng muốn bỏ về quê. Lúc đó anh trai khuyên tôi nên đi học lại. Vậy là tôi bắt đầu trở lại học lớp 6 khi 18 tuổi”.

Cái gì cần cho công việc là… học

Chị Hằng kể thêm: “Để có thời gian đi học, tôi nghỉ may và đi làm việc bán thời gian. Tôi làm đủ việc để có tiền đi học. Tôi mất 6 năm để hoàn thành bậc trung học. Tôi chú ý đến tiếng Anh năm học lớp 10. Ngày tốt nghiệp lớp 12 tôi đã khóc và gọi cho anh trai, để cảm ơn anh. Sau đó tôi đăng ký học trung cấp. Ban ngày vẫn đi may, bán hàng, buổi tối đi học. Cuối khóa, tôi đi thực tập tại khách sạn Park Royal. Đây cũng là nơi đã nhận tôi vào làm ngay từ lúc chưa tốt nghiệp. Và đến giờ vẫn chưa tốt nghiệp để nhận bằng”.

Sau 2 năm làm phục vụ, chị Hằng đăng ký học khóa thư ký và quản trị văn phòng của một trường ĐH tại TP.HCM, với mong muốn thay đổi công việc. Học xong, chị được nâng lên làm thư ký tại phòng kinh doanh và PR của khách sạn.

“Công việc mới, tiếp xúc nhiều thứ mới, tôi thấy mình cần phải học thêm. Thế là lại đăng ký thêm khóa học về PR. Nhận thấy công ty cũng chưa có ai biết thiết kế, tôi đề xuất cho đi học khóa đồ họa và được duyệt. Cứ đi làm, thấy cần thứ gì thì tôi lại đi học để bổ sung. Không học bạn bè thì mình đến trường. Đến giờ sự thành công của bản thân đều dựa vào tinh thần ham học”, chị Hằng nói.

Rời khỏi vùng an toàn

Năm 2014 là thời điểm mang tính bước ngoặt với chị Thúy Hằng. Chị kể: “Ở một nơi mãi, không có sự tiến bộ. Có một khách sạn khác lúc đó đề nghị tôi mức lương gấp đôi thời điểm đó, nhưng vì làm việc ổn định lâu rồi nên mình cũng ngại thay đổi. Nhưng rồi nghĩ về tương lai nên tôi lại quyết định ra đi”.

Từ thư ký, rồi PR, chị Thúy Hằng sang làm nhân viên truyền thông và marketing cho một khu nghỉ dưỡng ở Phú Quốc. Chị lại tiếp tục học thêm về tiếp thị số. Về sau lĩnh vực này “lên ngôi” nên chị chuyển qua các công ty mới ở những vị trí cao.

“Nhìn lại ngày cũ thấy mọi thứ đều có lý do của nó. Cơ hội chỉ đến với người đã chuẩn bị sẵn sàng, mình luôn tự học, tự trau dồi bản thân, không bao giờ tự hài lòng với kiến thức đã có, cứ học đi, kiến thức không bao giờ lãng phí”, chị Hằng nhấn mạnh.

Ý KIẾN

Thế hệ trẻ có tham vọng phát triển nghề nghiệp

Thế mạnh nổi bật của lao động trẻ chính là tham vọng phát triển nghề nghiệp. Họ thể hiện quan điểm tích cực về nghề nghiệp khi xác định phát triển sự nghiệp đồng nghĩa với quá trình hoàn thiện những kỹ năng chuyên môn, có năng lực đảm nhiệm những vị trí cao hơn và đạt được sự chủ động về tài chính. Do đó, nhiều bạn trẻ hiện nay không quá đòi hỏi phải được tạo điều kiện cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Thay vào đó họ sẵn sàng dành nhiều thời gian cho công việc và cho các cơ hội học hỏi, rèn luyện kiến thức và kỹ năng.

Tuy nhiên thế hệ trẻ cũng có những điểm cần cải thiện. Có thể do tham vọng, do tự tin, do thói quen chỉ biết “nhận” mà chưa biết “cho”, hoặc do thiếu sự hỗ trợ trong việc định hướng nghề nghiệp, có khá nhiều bạn trẻ không đủ kiên nhẫn để gắn bó với doanh nghiệp, tổ chức, đủ lâu để cống hiến và qua đó học tập, rèn luyện được năng lực chuyên môn.

Trong giai đoạn hiện tại và tương lai, bạn trẻ cần lưu ý đến các kỹ năng như học hỏi chủ động, hợp tác với người khác, quản lý con người, kỹ năng đánh giá và ra quyết định, tư duy cảm xúc. Ngoài ra, các kỹ năng liên quan đến kiến thức công nghệ hoặc vận dụng công nghệ trong công việc cũng được nhà tuyển dụng ưu tiên, cũng như khả năng ngoại ngữ và tư duy toàn cầu hóa.

Nguyễn Phương Mai (Giám đốc điều hành Navigos Search)

Khả năng thích nghi nhanh

Lao động trẻ ngày nay có tư duy phát triển nghề nghiệp và sự nghiệp khác hơn, với xu hướng muốn gia nhập vào thành phần kinh tế tư nhân nhiều hơn. Lực lượng lao động trẻ năng động hơn, có khả năng thích nghi nhanh với yêu cầu công việc của xã hội hiện đại, đặc biệt là các kỹ năng như ngoại ngữ, tin học. Tuy nhiên điểm yếu thường thấy đó là thiếu sự kiên nhẫn, thiếu sự trung thành với công việc. Đó chính là rào cản khiến người trẻ khó được giao phó đảm trách các vị trí chủ chốt, quản lý với đòi hỏi sự thấu hiểu lâu dài đối với một tổ chức.

Cao Trung Hiếu (Giám đốc điều hành Công ty Dân Trí Soft)

Liên tục cập nhật về công nghệ

Người lao động cần nâng cao nhận thức trong việc trang bị kỹ năng để hòa nhập vào thị trường lao động hiện nay, cũng như trong tương lai. Cụ thể là: người lao động cần chú ý về kỹ năng giao tiếp để truyền đạt sao cho mang lại hiệu quả cao trong công việc.

Trước xu hướng phát triển của thời đại, người lao động phải cập nhật liên tục về công nghệ, cũng như các yêu cầu thực tế của doanh nghiệp, nếu không các bạn sẽ bị tụt hậu và văng ra khỏi đường ray trong khi chuyến tàu thì cứ tiếp tục chạy về phía trước.

Nguyễn Văn Sang (Phó giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm thanh niên TP.HCM)

Tư duy sẵn sàng đổi mới

Xu hướng toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, làm việc ở nước khác là việc bình thường với các bạn trẻ ngày nay. Do đó, ngoài việc trang bị kiến thức chuyên môn giỏi, người lao động phải trang bị cho mình thật kỹ về tâm thế, kỹ năng và tư duy sẵn sàng đổi mới. Chính vì vậy, người lao động trẻ ngày nay bắt buộc phải đào sâu về chuyên môn nghiệp vụ, nâng tầm chất lượng lên cao hơn để cạnh tranh với lao động các nước khác. Muốn vậy, bạn trẻ phải ra sức học tập và thực hành thực tế nhuần nhuyễn về các kỹ năng nghiệp vụ của mình.

Ngoài kiến thức chuyên môn thì nhân tâm, nghị lực vượt qua khó khăn, thử thách sẽ là tiêu chí mà nhà tuyển dụng chọn lao động. Điểm yếu của lao động VN là ngoại ngữ, thích ứng văn hóa chưa tốt.

Nguyễn Thanh Liêm (Giám đốc Công ty TNHH Liên Hiệp Phát, Q.Tân Bình, TP.HCM)

Phải luôn sáng tạo

Để đáp ứng được nhu cầu đòi hỏi ngày càng cao của thị trường lao động, các bạn phải luôn nâng cấp bản thân, đầu tư vào học tập, kiến thức kỹ năng để nâng cao giá trị của sức lao động, tạo ra nhiều giá trị mà doanh nghiệp có thể nhìn thấy. Ngoài ra, người lao động phải luôn có những sáng tạo về phương thức làm việc, cải tiến quy trình rút ngắn thời gian, gia tăng hàm lượng chất xám trong mỗi sản phẩm.

Thời đại của sự cạnh tranh về chất xám, cạnh tranh về sự đột phá, sáng tạo, do đó các bạn trẻ phải luôn đặt mình trong bối cảnh đó để không ngừng nâng cấp về trình độ, trau dồi thêm nhiều kỹ năng, tư duy cần thiết.

Nguyễn Văn Đức (Giám đốc Công ty TNHH Technics Lê Nguyễn, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu)

Mỹ Quyên – Lê Thanh (ghi)

Theo Thanh niên