Lãi suất ngân hàng và lợi tức trái phiếu tiếp tục giảm sâu
Mặc dù lãi suất liên ngân hàng tăng nhẹ, nhưng các ngân hàng tiếp tục điều chỉnh giảm lãi suất huy động. Trong khi đó, lợi tức trái phiếu Kho bạc Nhà nước giảm mạnh ở các kỳ hạn từ 5 – 30 năm.
Lãi suất ngân hàng và lợi tức trái phiếu cùng giảm. Ảnh minh họa.
Thị trường mở tuần qua không phát sinh giao dịch mới. Lãi suất trên liên ngân hàng tăng 0,03 – 0,04%, đứng tại mức 0,2%/năm với kỳ hạn qua đêm và 0,25%/năm với kỳ hạn 1 tuần.
Mặc dù vậy, nhưng một số ngân hàng thương mại (NHTM) lớn vẫn điều chỉnh giảm 0,2% với lãi suất tiề.n gửi kỳ hạn dưới 12 tháng. Các NHTM cổ phần vẫn giữ nguyên biểu lãi suất huy động, phổ biến ở mức 2,5 – 3,8%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng; từ 3,7 – 5%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng; từ 4,9 – 5,8%/năm với kỳ hạn 12 và 13 tháng.
Theo thông tin từ NHNN, dư nợ tín dụng đến giữa tháng 11/2020 toàn nền kinh tế đạt hơn 8,79 triệu tỷ đồng, tăng 7,26% so với cuối năm 2019. Mặc dù đã tăng hơn so với 6 tháng nhưng vẫn thấp hơn nhiều mức cùng kỳ 2019 là 10,28%. Thanh khoản các NHTM vẫn đang rất dồi dào và lãi suất tiề.n gửi dự kiến tiếp tục đi ngang trong một vài tháng tới.
Cũng giống lãi suất tiề.n gửi, lợi tức trái phiếu cũng giảm mạnh. Tuần qua, KBNN đã gọi thầu 10.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ (TPCP) ở 4 kỳ hạn 5, 10, 15 và 30 năm. Kỳ vọng lãi suất giảm đã khiến nhu cầu đầu tư TPCP gia tăng mạnh, tỷ lệ đăng ký tăng 311% và tỷ lệ trúng thầu tính trên lượng gọi thầu cũng tăng cao 91,4% so với tuần trước đó.
Trong khi đó, lãi suất trúng thầu giảm khá mạnh 0,07 – 0,09% ở 2 kỳ hạn ưa thích là 10 và 15 năm nhưng toàn bộ lượng gọi thầu vẫn được phát hành hết.
Video đang HOT
Ngân hàng Chính sách Xã hội (VBSP) cũng có phiên gọi thầu đầu tiên trong năm 2020 khá thành công, với 1.900 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 10 và 15 năm được phát hành ở mức lãi suất cao hơn lãi suất TPCP là 0,22 – 0,27%, thấp hơn mức chênh lệch khoảng 0,4 thường thấy ở các phiên đầu thầu năm 2019 do tác động từ mặt bằng lãi suất thấp và thanh khoản dồi dào của các NHTM giai đoạn hiện tại.
Lợi tức trái phiếu cũng giảm khá mạnh ở các kỳ hạn 5 năm trở lên trên thị trường thứ cấp. Cụ thể, kỳ hạn 1 năm lãi suất là 0,17%, giảm 0.01%; 3 năm ở mức 0,37%, giảm 0,01%; 5 năm ở mức 1,19%, giảm 0,06%; 10 năm ở mức 2,43%, giảm 0,13%; 15 năm ở mức 2,65%, giảm 0,1%; 20 năm ở mức 3,04%, giảm 0,05%; và 30 năm ở mức 3,18%, giảm 0,04%. Thanh khoản thị trường tăng mạnh, giá trị giao dịch tuần đạt mức cao nhất trong 8 tháng gần đây, ở mức 74.400 tỷ đồng, tăng 48% so với tuần trước. Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng 1.250 tỷ đồng sau 3 tuần mua ròng trước đó.
Những lời đường mật 'dụ' khách đổ tiề.n nghìn tỷ đồng
Lãi suất tiết kiệm giảm mạnh, nhiều người đang tìm kiếm kênh đầu tư mới,có lợi nhuận cao hơn. Đán.h vào tâm lý này, những lời mời chào mua mua trái phiếu doanh nghiệp với lãi suất hấp dẫn không ngừng "dội bom".
Theo thống kê từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), tháng 10/2020 có 90 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp thành công, với số tiề.n hơn 9.504 tỷ đồng. Con số này giảm 1.000 tỷ đồng so với tháng 9/2020 và chỉ bằng gần 1/6 so với tháng 8/2020.
Diễn biến này không có nhiều bất ngờ, khi các điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ bị xiết chặt bởi Nghị định 81/2020/NĐ-CP của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 1/9/2020. Theo đó, các doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn qua kênh trái phiếu sẽ phải chuyển sang hình thức phát hành ra công chúng. Như vậy, trái phiếu doanh nghiệp đã bị "hãm phanh" sau quy định mới.
Đủ kiểu bán trái phiếu
Tuy nhiên, lời chào mời mua trái phiếu doanh nghiệp vẫn liên tiếp "dội bom" nhà đầu tư cá nhân. Đán.h vào tâm lý lãi suất tiết kiệm giảm mạnh, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp sẽ hấp dẫn hơn.
Chị Trần Mai Thu, ở Văn Quán, Hà Đông (Hà Nội) kể, cách đây mấy năm, chị có vay một ngân hàng TMCP số tiề.n 2 tỷ đồng mua căn hộ chung cư. Chị đã thanh toán được một nửa tiề.n, số còn lại sẽ thanh toán nốt vào quý I/2021. Tuy nhiên, gần đây nhân viên ngân hàng này liên tục gọi chị, tư vấn mua trái phiếu doanh nghiệp.
Theo tư vấn của nhân viên, chị nên dùng số tiề.n 1 tỷ đồng tích cóp chờ trả nợ mua trái phiếu của một doanh nghiệp bất động sản, do ngân hàng này bán lại, với lãi suất 10%/năm kỳ hạn 2 năm. Sau đó, đến thời điểm phải trả nốt tiề.n vay mua nhà, ngân hàng này sẽ cho chị vay tiề.n, để thanh toán với lãi suất thấp hơn lãi suất trái phiếu doanh nghiệp kia. Tài sản đảm bảo cho khoản vay của chị chính là số trái phiếu chị đã mua. Như vậy, chị sẽ được hưởng khoản chênh lệch giữa lãi suất cao của trái phiếu doanh nghiệp và lãi cho vay thấp của ngân hàng. Hơn nữa, thời gian tới thị trường thứ cấp phát triển, nếu giá trị trái phiếu tăng, bán đi chị còn có thể thu lợi lớn, thay vì dùng 1 tỷ đồng trả hết nợ vay mua nhà là xong.
Nếu trước kia, các nhân viên ngân hàng thường "dụ" những khách hàng gửi tiề.n tiết kiệm, rút ra để mua trái phiếu doanh nghiệp do họ bán lại, thì nay tìm tới cả những người đang vay nợ.
Chia sẻ rủi ro?
Thời gian qua, do tín dụng tăng trưởng ì ạch nên thanh khoản của các ngân hàng dư thừa lớn, vì vậy thi nhau "đổ" vào trái phiếu doanh nghiệp. Báo cáo tài chính quý 3/2020 của nhiều ngân hàng cho thấy, các nhà băng đang "ôm" một lượng khá lớn trái phiếu doanh nghiệp.
Chẳng hạn, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) nắm giữ tới 54.400 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp, tăng hơn 24.000 tỷ đồng so với đầu năm. Hay Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), nắm giữ hơn 26.100 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp, tăng 14.100 tỷ đồng so với đầu năm... Tận dụng thời điểm lãi suất tiết kiệm hạ thấp, ngân hàng đang "dụ" khách mua lại trái phiếu doanh nghiệp.
Nhân viên một ngân hàng TMCP tại Hà Nội cho hay trái phiếu doanh nghiệp hiện vẫn bán rất tốt. Từ tháng 9/2020 đến nay, ngân hàng "chúng em" bán tới hàng trăm tỷ đồng giá trị trái phiếu doanh nghiệp, chủ yếu cho các nhà đầu tư cá nhân. Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp trong khoảng từ 9-11%/năm nên hấp dẫn hơn gửi tiết kiệm chỉ 6-7%/năm.
Theo chuyên gia ngân hàng Nguyễn Đắc Hưng, khi "dụ" được khách hàng mua trái phiếu doanh nghiệp theo cách này, ngân hàng lợi đủ đường. Họ vừa thu hồi được vốn, vừa tăng dư nợ cho vay, lại vừa chia sẻ được rủi ro.
Với nhà đầu tư cá nhân, trong hoàn cảnh này cần cân nhắc bởi lợi ích được hưởng không nhiều. Thứ nhất, phải xem xét việc dùng trái phiếu doanh nghiệp có giá trị 1 tỷ đồng có thể được thế chấp để vay khoản tiề.n 1 tỷ đồng hay không. Cao nhất, ngân hàng chỉ cho vay khoảng 70% giá trị tài sản thế chấp. Nếu vậy, thế chấp lô trái phiếu giá trị 1 tỷ đồng chỉ được vay 700 triệu đồng, số còn lại phải vay thêm mới đủ để trả nợ cho ngân hàng. Với khoản vay thêm, cũng phải có tài sản đảm bảo và cũng phải trả lãi. Vậy, tính ra chênh lệch lãi suất chưa hẳn đã hấp dẫn.
Hơn nữa, lãi suất vay ưu đãi thấp được ngân hàng "chốt" cố định trong suốt thời gian vay hay chỉ mấy tháng đầu, sau đó lại thả nổi? Nếu lãi suất vay chỉ ưu đãi khoảng 6 tháng đầu, sau thả nổi cộng với biên độ khoảng 3% thì coi như chẳng được lợi gì.
Cứ cho là nhà đầu tư được vay với lãi suất ưu đãi 7%/năm, kéo dài suốt 2 năm và được hưởng lãi suất trái phiếu 10%/năm thì chênh lệch là 3%/năm. Với số tiề.n 1 tỷ đồng, sẽ được hưởng lãi mỗi năm 30 triệu đồng, 2 năm khoảng 60 triệu đồng, như vậy có nên đầu tư?
Chờ đợi trái phiếu doanh nghiệp mình đầu tư tăng giá để bán ra thu lợi cũng chỉ là kỳ vọng, bởi thị trường thứ cấp đến nay vẫn chưa phát triển. Chưa kể, nhiều trái phiếu ngân hàng mua của doanh nghiệp bất động sản là để giúp những doanh nghiệp này đảo nợ, vẫn tiềm ẩn rủi ro. Khi doanh nghiệp không thanh toán được lãi đúng kỳ hạn và trả nợ gốc thì không chỉ ngân hàng mất mà nhà đầu tư cũng bị thiệt hại.
Giám đốc Chi nhánh của một ngân hàng TMCP tại Hà Nội cũng thừa nhận, chia nhỏ trái phiếu doanh nghiệp thành nhiều sản phẩm "con" bán cho nhà đầu tư cá nhân trên thực tế là giúp các ngân hàng chia sẻ rủi ro của khoản đầu tư này, thay vì "ôm" trọn.
VietinBank vừa huy động được hơn 2.400 tỷ đồng qua trái phiếu Đây đều là trái phiếu thỏa mãn các điều kiện để tính vào vốn cấp 2 của ngân hàng. Ảnh minh họa. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - VietinBank (mã CTG) vừa công bố kết quả chào bán trái phiếu ra công chúng đợt 2 năm 2020. Theo đó, ngân hàng đã phân phối thành công 2.459 tỷ đồng trái phiếu...