Kỳ thi THPT quốc gia 2016: Nên thi mấy môn?
Thống kê từ kỳ thi THPT quốc gia 2015 cho thấy ở các cụm thi địa phương, gần như 100% học sinh chỉ thi 4 môn tối thiểu theo quy định. Số thí sinh chọn thi 5-6 môn chỉ tập trung ở các cụm thi do các trường ĐH chủ trì
Ngoài việc giảm số môn thi tốt nghiệp THPT xuống 4 môn (thay vì 6) và chỉ có 2 môn bắt buộc là toán và văn, năm 2014 lần đầu tiên thí sinh (TS) được tự quyết định chọn 2 môn còn lại để xét tốt nghiệp THPT. Các số liệu khảo thí cho thấy mặc dù học sinh đăng ký chọn môn thi tốt nghiệp THPT sau (tháng 4-2014) nhưng xu hướng chọn khá phù hợp với khối thi vào các trường ĐH, CĐ mà TS đã đăng ký trước đó vào tháng 3-2014.
Chọn môn tốt nghiệp theo tổ hợp xét tuyển ĐH
Năm 2015, lần đầu tiên chỉ còn 1 kỳ thi THPT quốc gia nhằm 2 mục đích: vừa để xét tốt nghiệp THPT vừa dùng làm cơ sở để xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ; học sinh chưa tốt nghiệp THPT được quy định phải thi tối thiểu 4 môn, trong đó 3 môn bắt buộc là toán, văn, ngoại ngữ, còn môn thi thứ tư được chọn trong số 5 môn: lý, hóa, sinh, sử, địa. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có một quy định ràng buộc trong giai đoạn xét tuyển là các trường ĐH, CĐ phải dùng 75% chỉ tiêu để xét tuyển theo tổ hợp các môn thi tương ứng với các khối thi truyền thống, chỉ bổ sung điều chỉnh đối với một số ngành thật cần thiết để không gây khó khăn cho TS.
Thí sinh thi THPT quốc gia năm 2015 tại TP HCM Ảnh: TẤN THẠNH
Như vậy, với 2 quy định mang tính ràng buộc này, để được xét tuyển vào các ngành vốn thi khối A, B, C, TS chưa tốt nghiệp THPT (đang học lớp 12) sẽ phải đăng ký thi ít nhất 5 môn chứ không phải là 4 môn. Với khối D, dù cả 3 môn thi truyền thống của khối thi là toán, văn, ngoại ngữ đều là các môn thi bắt buộc nhưng đương nhiên theo 2 quy định trên, TS vẫn phải chọn thêm một môn tự chọn cho đủ 4 môn thi tối thiểu. Với các TS đã tốt nghiệp THPT từ những năm trước thì chỉ phải dự thi các môn thi theo yêu cầu của ngành, trường mà TS đăng ký xét tuyển (phổ biến là 3 môn).
Qua thống kê, có thể thấy rằng về cơ bản, việc chọn môn thi của học sinh là không thay đổi nhiều lắm. Việc giảm tỉ lệ đăng ký thi môn hóa năm 2015 (có trong tổ hợp khối thi truyền thống A và B) có thể giải thích là chỉ cần với 4 môn thi tối thiểu toán, văn, ngoại ngữ, lý thì các TS cũng có thể đăng ký xét tuyển vào 2 khối thi truyền thống là khối D (toán, văn, ngoại ngữ) và A1 (toán, lý, ngoại ngữ).
Tỉ lệ chọn môn địa lý trong 2 kỳ thi THPT năm 2014 và THPT quốc gia 2015 lại khá cao, có hơn 1/3 tổng số học sinh đã chọn môn địa lý là môn thi tốt nghiệp. Giải thích, nhiều học sinh cho rằng việc được phép sử dụng Atlas địa lý trong phòng thi khiến các em tự tin hơn khi làm bài. Bên cạnh các môn bắt buộc khác là toán và văn thì ngoại ngữ (tiếng Anh) cũng là môn rất phổ biến trong các tổ hợp môn dùng để xét tuyển TS vào các ngành tuyển sinh. Hiện có đến 90% tổng số ngành tuyển sinh (97/108 ngành) của các trường thành viên ĐHQG TP HCM có môn tiếng Anh là 1 trong 3 môn xét tuyển của các ngành.
Càng học giỏi càng thi nhiều môn
Trong kỳ thi THPT quốc gia 2015 có 133.000 TS đã tốt nghiệp THPT từ những năm trước, nay để xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ, những TS này chỉ cần thi tối thiểu 3 môn phù hợp với tổ hợp môn thi mà TS đăng ký xét tuyển sau đó. Các số liệu thi năm 2015 cho thấy khoảng 70% TS đã tốt nghiệp chỉ chọn thi 3 môn.
Với 872.000 học sinh chưa tốt nghiệp thì sao? Số TS “an phận chấp hành” đúng quy định thi tối thiểu 4 môn trên cả nước chiếm hơn phân nửa (57%) nhưng số TS thi 5 môn trở lên cũng không phải ít, chiếm đến 43% (5 môn là 32%, 6 môn là 10%, 7 hoặc 8 môn là 0,5%).
Tuy nhiên, điều lý thú là nhìn chung, học sinh có học lực càng giỏi càng có khuynh hướng chọn thi 5-6 môn. Thống kê ở các cụm thi địa phương (do các sở giáo dục và đào tạo chủ trì), gần như 100% học sinh chỉ thi 4 môn tối thiểu theo quy định. Như vậy, số TS chọn thi 5-6 môn chỉ tập trung ở các cụm thi do các trường ĐH chủ trì. Chẳng hạn, tại 8 cụm thi thuộc khu vực TP HCM (hơn 158.000 TS), số TS chọn thi từ 5 môn trở lên chiếm gần 55% tổng số TS chưa tốt nghiệp THPT (so với 43% trên bình diện cả nước). Và hơn thế nữa, số TS thi từ 5 môn trở lên chiếm tỉ lệ khá lớn (dao động từ 40%-60%) ở các trường có thành tích học tập cao (các trường chuyên).
Cần nhớ rằng trong những năm trước đây, điểm các môn thi tốt nghiệp THPT không có liên quan hay tác động gì đến điểm các môn thi của kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ. Còn từ kỳ thi THPT quốc gia 2015, chính việc chọn thi môn nào, số lượng các môn thi và điểm thi các môn này là bao nhiêu sẽ tác động trực tiếp đến kết quả xét tuyển (đậu hoặc rớt).
Vì vậy, khi đăng ký chọn môn thi trong hồ sơ dự thi THPT quốc gia (dự kiến vào giữa tháng 3-2016), TS cần cân nhắc thận trọng chọn môn thi sao cho không chỉ để xét tốt nghiệp THPT mà còn phải đạt được mức điểm cao nhất có thể được để tăng cơ hội xét tuyển ĐH, CĐ.
Video đang HOT
Theo nld.com.vn
GS Hoàng Tụy: Quay lại kiểu thi cũ là một tội ác đối với con em chúng ta
"Muốn hiểu giáo dục Việt Nam lạc hậu đến đâu chỉ cần quan sát một mùa thi. Cho nên tôi thật sự nghĩ rằng ngày nay mà còn tiếp tục duy trì kiểu thi cũ kỹ, cực kỳ tốn kém và lạc hậu đó, là một tội ác đối với con em ta...".
Đó là nhận định của GS Hoàng Tụy về đổi mới thi kỳ thi THPT Quốc gia và xét tuyển ĐH,CĐ 2015.
Nhận định về kỳ thi, GS Hoàng Tụy cho rằng: "Mặc dù giáo dục được long trọng tuyên bố là quốc sách hàng đầu nhưng trong một thời kỳ dài cách đây không lâu chất lượng sút kém của giáo dục là nỗi lo thường xuyên của mọi gia đình, của toàn xã hội. Tuy nhiên rất may, từ vài năm nay giáo dục đã bắt đầu chuyển mình. Đặc biệt năm nay giáo dục đã có một thành công đáng ghi nhận: bắt đầu đổi mới mạnh mẽ kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ.
Mặc dù kỳ thi diễn ra khá suôn sẻ nhưng vì là lần đầu thưc hiện nên không tránh được một số khuyết điểm, đặc biệt trong khâu tuyển sinh. Nhưng những khuyết điểm này cũng không quá nghiêm trọng đến mức phủ định cả thành công của kỳ thi. Cho nên một sự đán.h giá bình tĩnh, khách quan, có cơ sở khoa học, là cần thiết để biết những cái hay cần giữ lại và những cái dở cần tránh cho năm sau".
GS Hoàng Tụy (ảnh: Hồng Hạnh)
Thi cử giống như kiểm tra chất lượng trong nhà máy
Trước hết, đổi mới thi cử cần xuất phát từ một quan niệm đúng đắn về thi tốt nghiệp ở mọi cấp học, trong một nền giáo dục tiên tiến.
Theo tôi, thi cử trong nhà trường cũng giống như kiểm tra chất lượng trong nhà máy. Sản phẩm cuối cùng (thành phẩm) của một nhà máy thường gồm nhiều bộ phận (mô-đun) lắp ráp lại mà thành. Mỗi bộ phận này làm ra ở phân xưởng nào thì phải kiểm tra chất lượng ngay ở phân xưởng đó. Đến khi quy tập các bộ phận để lắp ráp ra thành phẩm thì chỉ cần chú ý xem khâu lắp ráp có vấn đề gì không chứ không có chuyện đến lúc đó lại lôi ra từng bộ phận để kiểm tra lại chất lượng lần nữa.
Tương tự như thế, một quy trình học tập, đào tạo, gồm nhiều học phần (môn), mỗi học phần học đến đâu phải kiểm tra nghiêm túc đến đó, đến năm cuối cấp nếu mọi học phần đều đã đạt yêu cầu kiểm tra thì cấp bằng tốt nghiệp, chứ không cần bắt phải thi lại từng học phần.
Nghĩa là không cần thi tốt nghiệp, hoặc có chăng chỉ cần một cách thi có tính chất tổng hợp (ví dụ bảo vệ một tiểu luận), giống như kiểm tra khâu lắp ráp trong nhà máy. Nhiều nước, chẳng hạn Mỹ, đã làm như vậy từ lâu rồi. Rất ít thấy có nước nào thi tốt nghiệp mà phải thi lại hầu hết các môn một cách nặng nề như ta đã làm suốt nhiều năm trước đây.
Như vậy, việc đầu tiên là phải xem lại cách dạy và học của chúng ta, bỏ cách dạy và học lơ mơ, không kiểm tra thường xuyên nghiêm túc từng học phần để bảo đảm kết quả vững chắc, mà chỉ dồn hết mọi cố gắng vào kỳ thi tốt nghiệp nặng nề, căng thẳng, rất hình thức mà thiếu nghiêm túc.
Từ cách dạy và học này đã sinh ra hội chứng thi rất đặc biệt của giáo dục Việt Nam: gần thi mới lo học, học đối phó, học nhồi nhét chỉ cốt để thi, thi cái gì học cái nấy, thi thế nào học thế ấy, chủ yếu là học thuộc lòng các loại bài mẫu, các đáp án mẫu.
Thêm nữa, vì chỉ mấy ngày thi mà quyết định tốt nghiệp hay không cả một quá trình học tập nhiều năm trời, nên may rủi nhiều, dù học nghiêm túc suốt cả quá trình cũng không chắc thi tốt, điều đó dễ dẫn đến tư tưởng phòng vệ tiêu cực bằng "phao" hay những cách gian lận, quay cóp khác. Thi nhiêu khê, mất nhiều công sức nhưng kết quả thực tế là thường chỉ rớt một số rất ít thí sinh quá kém mà thật ra không cần thi, chỉ cần xét học bạ cũng đủ loại ra được ngay.
Đó là những lý do xác đáng khiến nhiều người đã đề nghị bỏ hẳn kỳ thi tốt nghiệp THPT. Trong tình hình cụ thể của chúng ta, trước mắt chưa thể bỏ ngay được, nhưng trong bước quá độ để tiến tới đó có thể và cần giảm nhẹ đến mức tối thiểu bằng cách: chỉ thi hai môn chính bắt buộc (văn, toán), và cho thí sinh được, tự chọn thi một số môn khác, đồng thời để xét tốt nghiệp không chỉ dựa duy nhất vào kết quả thi mà còn căn cứ vào học bạ nữa.
Mặt khác, để phục vụ việc tuyển sinh ĐH-CĐ, những môn thi do thí sinh tự chọn sẽ dùng để tổ hợp thành các nhóm môn thi theo yêu cầu từng khối thi xét tuyển ĐH-CĐ. Có thể nói phần thi tự chọn đóng vai trò giống như thi 3 chung trước đây, nhưng nhẹ nhàng hơn nhiều.
Phương án này khi mới đưa ra rất được học sinh hoan nghênh. Cần chú ý rằng đây hoàn toàn không phải là sự kết hợp máy móc hai kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ.
Quả thật, nếu giữ thi tốt nghiệp như kiểu cũ thì hai kỳ thi này có yêu cầu khác biệt hẳn nhau, kết hợp gượng ép chỉ có thể gây ra thảm hoạ cho cả hai, như nhiều người đã cảnh báo từ lâu. Song vì yêu cầu thi tốt nghiệp THPT đã thay đổi, được giảm nhẹ đến mức gần như bỏ hẳn, cho nên sự kết hợp hai kỳ thi trở thành tự nhiên, có thể khả thi và hợp lý.
Hoàn toàn không phải là làm ngược với thế giới, mà theo tôi đây thật sự là một giải pháp tốt, vừa tiếp cận với kinh nghiệm quốc tế, vừa thích hợp với thực tế trong nước.
Thực chất đây không phải là kết hợp 2 kỳ thi trong 1, mà là bỏ kiểu thi 3 chung nặng nề và tốn kém trước đây và thay vào đó, cải tiến cách thi tốt nghiệp THPT để một mặt làm cho kỳ thi nhẹ nhàng vì có chú ý đến các sở thích, xu hướng nghề nghiệp tương lai khác nhau của thí sinh, mặt khác có thể dùng ngay các kết quả thi tốt nghiệp THPT phục vụ luôn cho tuyển sinh ĐH-CĐ.
Theo tôi, đó là một cách thiết kế kỳ thi khá hợp lý và khoa học. Trái lại, nếu vẫn tiếp tục giữ kiểu thi tốt nhiệp THPT nặng nề như cũ, và sau đó 1 tháng là thi 3 chung rất căng thẳng, thì e rằng đó mới chính là một cách làm không giống ai, đi ngược lại xu thế phổ biến của các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.
Bộ GD&ĐT cam kết: "Thi 2016, sẽ không còn sự căng thẳng, mệt mỏi của phụ huynh và thí sinh"
Cải cách thi cử đã giúp giải thoát cho xã hội khỏi một cảnh tượng lạc hậu phi lý
Để thấy rõ sự khác biệt, chỉ cần nhớ lại cảnh tượng hãi hùng một mùa thi trước đây hàng triệu con người vừa sĩ tử vừa cha mẹ, hoặc anh chị, dắt díu nhau về các thành phố lớn, thuê ở trọ hàng tháng trời trước kỳ thi để cố tìm một chỗ học khả dĩ trong các lò luyện thi chật chội, nóng bức, không chắc có giúp học thêm được chút gì không nhưng mọi người cứ tin là cần thiết.
Có ai thử tính tất cả gánh nặng những chi phí lớn lao về thời gian, công sức và tiề.n của mà mỗi gia đình có con em đi thi phải chịu đựng trong mỗi mùa thi như vậy, chưa kể biêt bao hệ luỵ tiêu cực gây ra từ áp lực tâm lý trong một xã hội từ xưa vốn rất nặng tư tưởng khoa bảng, bằng cấp ?
Cuộc cải cách thi cử vừa qua đã giúp giải thoát cho xã hội khỏi một cảnh tượng lạc hậu phi lý mà chỉ ở Việt Nam mới có.
Vài con số để minh chứng rõ hơn cho nhận định đó. Năm 2014 có khoảng 900.000 thí sinh dự thi tốt nhiệp THPT và 1,3 triệu thí sinh dự thi cả 3 đợt tuyển sinh ĐH-CĐ. Năm 2015 trong khoảng 1 triệu thí sinh dự thi kỳ thi quốc gia chỉ có khoảng 700.000 đăng ký dự thi tuyển sinh ĐH-CĐ.
Như vậy trong khi năm ngoái, ngành giáo dục phải tổ chức thi cho tổng cộng hơn 2 triệu lượt thí sinh thì năm nay con số ấy đã giảm chỉ còn một nửa, kèm theo đó là sự tiết kiệm những khoản chi phí không nhỏ về ra đề thi, chấm thi, tổ chức thi...
Rất tiếc việc tuyển sinh ĐH-CĐ sau đó làm không được tốt đã gây ra cảnh hỗn loạn, rắc rối, nộp nộp, rút rút hồ sơ rất tốn kém và căng thẳng tinh thần cho một bộ phận thí sinh. Do đó đã phát sinh nhiều luồng ý kiến trái chiều, lẻ tẻ có ý kiến đán.h giá việc đổi mới thi cử này là thất bại, thậm chí đòi dừng đổi mới và quay lại kiểu thi cũ lạc hậu trước kia.
Đương nhiên sự bất bình đối với một số bất cập của khâu tuyển sinh là hoàn toàn chính đáng, ngành giáo dục cũng đã rút kinh nghiệm sâu sắc về việc đó. Nhưng nếu vì thế mà phủ nhận thành công căn bản của kỳ thi là quá vội vàng và không đúng.Với cách suy nghĩ thiếu bình tĩnh, nặng cảm tính đó thì chẳng bao giờ có thể đổi mới được giáo dục.
Thật ra, những bất cập trong tuyển sinh cũng có mức độ chứ đâu đến nỗi quá nghiêm trọng như một số ý kiến đã cường điệu. Theo thống kê, số lượt thí sinh phải rút hồ sơ để nộp vào trường khác, chỉ chiếm 9% tổng số, mà số này nếu thi theo kiểu cũ chắc chắn phải đổ về các thành phố lớn chui vào các lò luyện thi hàng tháng trời, cái khổ đó còn gấp mấy việc đi rút và nộp lại hồ sơ như vừa qua; hơn nữa, đâu chỉ có số hơn ba vạn thí sinh đó mà mà cả mấy chục vạn thí sinh sẽ cùng chịu cảnh khổ như thế.
Chưa kể thi theo kiểu cũ còn bao nhiêu căng thẳng, tốn kém phức tạp khác liên quan đến việc tổ chức liền mấy kỳ thi quy mô cả nước trong vòng chỉ hơn một tháng. Cho nên nếu tính đầy đủ, khách quan mọi mặt thì ngay cả với những căng thẳng và tốn kém gây ra do các bất cập trong tuyển sinh, kỳ thi vừa qua so với kiểu thi cũ vẫn là nhẹ nhàng và tiết kiệm hơn rất nhiều - điều mà, như tôi đã kiên trì kiến nghị từ cả chục năm trước, lẽ ra đã cần phải thực hiện từ lâu rồi đối với một đất nước nghèo và còn nhiều khó khăn như ta.
Đáng nói nhất là kiểu thi cũ tạo ra một tâm lý học chỉ cốt để thi đỗ, để giành giật một mảnh bằng, chứ không cốt mở mang trí tuệ, phát triển kỹ năng, rèn luyện tư cách, phẩm chất.
Nhiều người ngoại quốc đã nói rất đúng: cả thời kỳ dài trước đây muốn hiểu giáo dục Việt Nam lạc hậu đến đâu chỉ cần quan sát một mùa thi. Cho nên tôi thật sự nghĩ rằng ngày nay mà còn tiếp tục duy trì kiểu thi cũ kỹ, cực kỳ tốn kém và lạc hậu đó, là một tội ác đối với con em ta. Bất cứ thế nào cũng không thể quay lại kiểu thi cũ, cũng phải thay đổi, mà thay đổi như vừa qua, với tất cả những sai sót khó tránh hoàn toàn của nó, thì cái giá ấy thật chẳng có gì là cao so với thiệt hại nếu duy trì kiểu thi cũ.
Đưa công nghệ thông tin để tuyển sinh hoàn toàn trên mạng
Mặt khác cũng cần thấy rằng những bất cập trong cách tuyển sinh không gắn liền với cách thi mới mà hoàn toàn có thể khắc phục được với khả năng hiện nay của ta.
Mọi lộn xộn chỉ bắt nguồn từ việc cho thí sinh được quá nhiều tự do trong việc lựa chọn trường, trong khi đó không có biện pháp xử lý thích hợp và mọi việc đều làm phần lớn theo phương thức thủ công, không khai thác được lợi thế của công nghệ thông tin như hiện nay đã phổ biến khắp nơi trên thế giới và hoàn toàn trong tầm khả năng của ngành giáo dục.
Vấn đề khó khăn khi cho thí sinh đăng ký nguyện vọng 1, 2, 3 như đã làm trước đây là chưa bảo đảm được hoàn toàn công bằng vì có trường hợp thí sinh có kết quả thi tuyển khá cao vẫn trượt, trong khi người có điểm thi thấp hơn lại đỗ. Chính vì khó khăn đó mà đã sinh ra các lúng túng trong giải pháp tuyển sinh vừa qua.
Theo tôi, khó khăn trên sẽ không còn nếu áp dụng phương pháp có cơ sở khoa học vững chắc dựa trên phân tích toán học mà GS Hà Huy Khoái đã đề nghị với Bộ GD&ĐT và vừa mới đây đã trình bày lại trước một cử toạ khá đông tại Viện Toán học. Do đó có thể tin rằng nếu củng cố nền tảng công nghệ thông tin để tuyển sinh hoàn toàn trên mạng và áp dụng phương pháp khoa học GS Hà Huy Khoái đã đề nghị, thì sẽ không còn những khó khăn vấp váp như vừa qua.
Thay đổi một kiểu thi đã thành tập quán từ nhiều chục năm không phải là chuyện đơn giản, vì phải vượt qua không ít rào cản tư duy, tâm lý.
Cũng phải nhìn nhận, do thành kiến đã hình thành từ nhiều năm trước về sự trì trệ kéo dài của giáo dục (khiến riêng tôi cũng đã nhiều lần góp ý khá gay gắt) nên nhiều người không nhìn thấy hết những cố gắng và tiến bộ của giáo dục mấy năm gần đây.
Mặc dù giáo dục còn nhiều tồn tại lớn, nhưng công bằng mà nói, những tồn tại đó xét ra có phần không chỉ do lỗi Bộ GD&ĐT mà còn do nhiều mắc mứu trong cơ chế quản lý kinh tế xã hội hiện nay của ta nữa. Lấy ví dụ việc hàng năm một số khá lớn cử nhân, thậm chí cả thạc sĩ còn thất nghiệp. Đây là một vấn đề lớn, rất đáng ra đưa mổ xẻ, phân tích kỹ các nguyên nhân liên quan đến cả đường lối phát triển kinh tế và xây dựng công nghiệp của chúng ta, thay vì chỉ suy nghĩ đơn giản và quy hết cho yếu kém của giáo dục và đào tạo.
GS Hoàng Tụy
Theo Dantri
Ngày cuối xét tuyển đợt 1: Căng như chơi chứng khoán Chỉ còn một ngày là cánh cổng xét tuyển ĐH, CĐ đợt 1 chính thức đóng lại. Càng về cuối, phụ huynh, thí sinh phờ phạc vì theo dõi những biến động của điểm số nhất là thời điểm có nhiều thí sinh điểm cao mới bắt đầu đăng ký xét tuyển. Nhiều ngày nay, một lượng không nhỏ phụ huynh, thí sinh...