Kì lạ, đề thi học sinh giỏi Ngữ văn cấp tỉnh giống đề Olympic như đúc

Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn lớp 12 của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trùng với đề thi Olympic 30 tháng 4 năm 2013.

Đề thi giống từng dấu chấm, dấu phẩy

Ngày 11/12/2019, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức kì thi chọn học sinh giỏi lớp 12 cấp tỉnh, trong đó có môn Ngữ văn.

Sau kì thi, đề Ngữ văn lớp 12 của tỉnh này lan truyền trên mạng xã hội, thu hút sự chú ý của giáo viên và học sinh.

Nhiều giáo viên khen đề thi hay, độc đáo, xứng tầm là một đề thi dành cho học sinh giỏi.

Thế nhưng, đọc kĩ đề thi này, chúng tôi phát hiện Câu 1 (8 điểm) trùng với câu Nghị luận xã hội lớp 10 của kì thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013.

Theo đó, Câu 1 đề thi tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàucó nội dung như sau:

Suy nghĩ của anh/chị về hai ý kiến sau:

“Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi…” (Trích lời bài hát Cát bụi của Trịnh Công Sơn).

“Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu trong trái tim người khác.” (Xukhômlinxki)

Đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (Ảnh do tác giả cung cấp)

Đề Olympic 30 tháng 4 năm 2013. (Ảnh do tác giả cung cấp)

Còn câu Nghị luận xã hội (8 điểm) của kì thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013 có nội dung:

“Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi…” (Trích lời bài hát Cát bụi của Trịnh Công Sơn).

“Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu trong trái tim người khác.” (Xukhômlinxki)

Trình bày suy nghĩ của anh/chị về hai ý kiến trên.

So sánh hai đề thi, có thể nhận thấy, đề thi của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàunăm 2019 hoàn toàn trùng với đề thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013 từ hình thức đến nội dung.

Điều đáng nói, đề thi Ngữ văn Olympic này được đưa vào sách “Tuyển tập đề thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX – 2013 Ngữ văn” do Nhà xuất bản Đại học Sư phạm ấn hành. Sách này được phát hành trên toàn quốc và đã tái bản nhiều lần.

Như vậy, học sinh tham dự kì thi học sinh giỏi ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàucó thể “trúng tủ” đề nếu các em đã đọc sách này hoặc được giáo viên luyện tập.

Và, với cách ra đề thế này, liệu có công bằng cho tất cả thí sinh hay không?

Hơn nữa, giáo viên ra đề thường là những thầy cô dạy giỏi, có kinh nghiệm hoặc chuyên viên của Sở Giáo dục và Đào tạo. Lẽ nào thầy cô thiếu đầu tư chuyên môn hoặc bất cẩn đến thế?

Điều này hoàn toàn có cơ sở, bởi (như đã phân tích) hai đề thi giống nhau đến từng dấu chấm, dấu phẩy thì không có chuyện “tư tưởng lớn gặp nhau”.

Đáp án đề thi Olympic 30 tháng 4

Chúng tôi nhận thấy, câu Nghị luận xã hội của đề thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX năm 2013 hay, có tính phân loại cao. Vì vậy, chúng tôi đăng kèm đáp án để bạn đọc có thêm một kênh tham khảo. (Nguồn: “Tuyển tập đề thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX – 2013 Ngữ văn” trang 45, 46).

Suy nghĩ về hai ý kiến của Trịnh Công Sơn và Xukhômlinxki.

* Giải thích.

- Ý kiến thứ nhất: nhấn mạnh sự nhỏ bé mong manh, hư vô của kiếp người.

- Ý kiến thứ hai: khẳng định giá trị của con người – chính là từ sự “ in dấu”, những đóng góp của họ cho cuộc đời.

Hai ý kiến trên bộc lộ quan điểm sống trái ngược nhau.

* Bàn luận.

- Ý kiến thứ nhất: xuất phát từ sự suy nghĩ nhỏ bé, hữu hạn của con người trong cuộc đời, lối sống tiêu cực, thiếu niềm tin; không có động lực, ý chí để vươn lên…

- Ý kiến thứ hai: tin tưởng vào giá trị của con người trong cuộc sống. Cuộc sống sẽ có ý nghĩa khi con người biết “in dấu” qua những cống hiến, đóng góp cho cuộc đời và bằng tình cảm nhân ái…

- Phê phán những người có cách nghĩ bi quan, tiêu cực về cuộc sống, biểu dương những đóng góp; những “ in dấu” giản dị, chân thành có ý nghĩa với chuẩn mực của xã hội, của đạo lí dân tộc.

- Về sâu xa hai ý kiến này có mối quan hệ với nhau chính vì con người chỉ là hạt bụi nhỏ bé trong vũ trụ bao la, sự tồn tại của con người là ngắn ngủi nên càng phải sống có ý nghĩa, sống tích cực để làm một “hạt bụi tuyệt vời”.

(Lưu ý: Học sinh dùng dẫn chứng thực tế để chứng minh)

* Bài học nhận thức và hành động.

- Cần có nhận thức đúng đắn, tích cực về cuộc sống.

- Xác định và rèn luyện lối sống đẹp, hướng thiện…

Tài liệu tham khảo:

Ban tổ chức kì thi (2013), Tuyển tập đề thi Olympic 30 tháng 4, lần thứ XIX – 2013 Ngữ văn, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm

Cao Nguyên

Theo giaoduc.net