Không nới lỏng điều kiện cấp tín dụng
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Chỉ thị 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng trong năm 2022, trong đó yêu cầu điều hành tín dụng hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát và không nới lỏng điều kiện cấp tín dụng.
Thống đốc NHNN yêu cầu các ngân hàng “nắn” vốn vào lĩnh vực ưu tiên. Nguồn: ITN
Định hướng tín dụng tăng 14%
Theo Chỉ thị này, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng năm 2022 là điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu.
Năm 2022, NHNN định hướng tín dụng tăng khoảng 14%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế để hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát và hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên.
Video đang HOT
Bên cạnh đó, ngành ngân hàng tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng dịch bệnh. Theo đó, các tổ chức tín dụng điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ; khuyến khích các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí để phấn đấu giảm lãi suất cho vay hỗ trợ sản xuất kinh doanh…
Doanh nghiệp hiện rất kỳ vọng giảm lãi suất, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế đang nỗ lực phục hồi sau đại dịch và Quốc hội vừa thông qua gói hỗ trợ phục hồi kinh tế, trong đó có gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng và doanh nghiệp có khả năng phục hồi. Tại Kỳ họp bất thường của Quốc hội mới đây, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết dư địa chính sách tiền tệ trong gói hỗ trợ ít hơn chính sách tài khóa, dù vậy hệ thống sẽ “phấn đấu” giảm lãi suất từ 0,5 – 1% trong vòng 2 năm tới.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia và tổ chức, mặt bằng lãi suất năm 2022 sẽ khó giảm thêm so với cuối năm 2021. Thậm chí lãi suất nhiều khả năng sẽ tăng nhẹ trở lại (quanh mức 0,25 – 0,5 điểm phần trăm), nhất là trong nửa cuối của năm 2022. Tương tự, trong báo cáo khảo sát điều tra mới đây về tình hình kinh doanh quý I.2022, các tổ chức tín dụng dự báo mặt bằng lãi suất sẽ được giữ ổn định trong quý I này và có thể tăng nhẹ trở lại vào cuối năm 2022.
Hạn chế tối đa nợ xấu mới phát sinh
Theo số liệu của NHNN, tỷ lệ nợ xấu nội bảng năm 2021 là 1,9%, cao hơn so với mức 1,69% tính đến cuối năm 2020. Tuy nhiên, tính cả nợ tiềm ẩn, nợ đã bán cho Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng – VAMC và nợ có khả năng chuyển xấu thì con số này là 3,79%. Nếu tính cả các khoản nợ được cơ cấu lại, giãn hoãn nợ theo Thông tư 01 (Thông tư 03 và Thông tư 14 sửa đổi), tỷ lệ nợ xấu dự báo lên tới 8,2%, tăng vọt so với cuối năm 2020 là 5,08%. Nợ xấu dự báo khả năng có thể cao hơn trong thời gian tới nếu dịch bệnh vẫn còn phức tạp.
Trước thực tế này, tại Chỉ thị 01/CT-NHNN làThống đốc NHNN yêu cầu tiếp tục thực hiện công tác cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng theo “Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 – 2025″ sau khi được phê duyệt, trong đó tập trung xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém. Cùng với đó, đẩy mạnh thực hiện các giải pháp kiểm soát và xử lý nợ xấu; ngăn ngừa, hạn chế tối đa nợ xấu mới phát sinh; phấn đấu duy trì tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức an toàn (dưới 3%); ngăn ngừa tình trạng đầu tư chéo, sở hữu chéo và sở hữu có tính thao túng, chi phối trong các tổ chức tín dụng liên quan. Đồng thời, tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động của tổ chức tín dụng, đặc biệt là với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao.
Đặc biệt, Thống đốc NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng không nới lỏng các điều kiện cấp tín dụng; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như đầu tư, kinh doanh bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông, trái phiếu doanh nghiệp…
Trái phiếu doanh nghiệp tăng 'nóng', Ngân hàng Nhà nước siết quy định mua
Một trong những nội dung chú ý của Thông tư 16/2021/TT-NHNN vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành có nêu: Tổ chức tín dụng (TCTD) chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% theo kỳ phân loại gần nhất của NHNN.
Nợ xấu vẫn có dấu hiệu tăng nên ngân hàng cần thận trọng khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Ảnh: CTV.
Quy định này được kỳ vọng sẽ là một "nút chặn" để chặn hoạt động bắt tay "mua tay trái, bán tay phải" qua TPDN, giữa các ngân hàng có hệ sinh thái bao gồm các công ty con, đặc biệt trong các lĩnh vực hoạt động bất động sản, chứng khoán...
Theo quy định mới, TCTD cũng không được mua TPDN trong các trường hợp: TPDN phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành; TPDN phát hành trong đó có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác; TPDN phát hành trong đó có mục đích để tăng quy mô vốn hoạt động. TCTD không được bán TPDN cho công ty con của chính TCTD đó, trừ trường hợp TCTD là bên nhận chuyển giao bắt buộc bán TPDN cho ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc.
Ngoài ra, các ngân hàng chỉ được mua trái phiếu của công ty phát hành không có nợ xấu tại các TCTD trong 12 tháng gần nhất; doanh nghiệp phát hành cam kết mua lại trái phiếu trước hạn khi thay đổi mục đích sử dụng tiền thu từ phát hành trái phiếu trong thời gian TCTD nắm giữ trái phiếu... Đây không phải lần đầu tiên NHNN lên tiếng cảnh báo, siết lĩnh vực này. Từ năm 2019 đến nay, có không ít đợt phát hành TPDN, các ngân hàng đã xuất hiện và ôm trọn lô, trong đó có rất nhiều trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản. Một số ngân hàng thương mại không mua trực tiếp nhưng lại thông qua các công ty chứng khoán thành viên để mua.
Giới đầu tư đánh giá: Thông tư này đã đánh trực diện vào đối tượng mua TPDN của các doanh nghiệp bất động sản. Bởi doanh nghiệp bất động sản là đối tượng phát hành TPDN lớn nhất do nhu cầu vốn đầu tư lớn nhưng bị siết nguồn vay từ các TCTD.
Theo Công ty Chứng khoán SSI, quý 3/2021, các doanh nghiệp bất động sản dẫn đầu thị trường trái phiếu khi phát hành 85,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu, giảm khoảng 4% so với quý 2/2021 và cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, sự kiện "Evergrande" (khủng hoảng nợ của Tập đoàn Evergrande, Trung Quốc) cũng không làm thị trường trái phiếu bất động sản kém sôi động. Chỉ tính riêng tháng 9/2021, tổng giá trị trái phiếu bất động sản phát hành là 30,4 nghìn tỷ đồng - chiếm 36% tổng lượng phát hành trong quý.
Giới chuyên gia của SSI nhận định: Thời gian qua, các loại TPDN được phát hành tại Việt Nam đều chưa được xếp hạng tín nhiệm, nhiều loại không tài sản đảm bảo, không bảo lãnh thanh toán. Một số doanh nghiệp công bố huy động vốn với lãi suất cao nhưng không có phương án kinh doanh khả thi rõ ràng nên không đảm bảo cho khả năng trả nợ gốc và lãi sau này. "Trong ngắn hạn, rủi ro vỡ nợ đến từ các doanh nghiệp này là chưa nhiều khi thời điểm đáo hạn sẽ rơi nhiều vào năm 2023 - 2024. Tuy nhiên, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp như hiện tại sẽ đẩy nhanh nguy cơ vỡ nợ từ các doanh nghiệp này khi không thể kiểm soát được dòng tiền khiến dòng tiền bị mất cân đối", đại diện SSI cho biết.
"Việc ngân hàng ồ ạt mua TPDN thời gian qua không loại trừ mục đích đảo nợ, cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp. Nói cách khác, đây là một cách ngân hàng và doanh nghiệp bắt tay nhau dùng TPDN để đảo nợ. Các doanh nghiệp không nên sử dụng những đòn bẩy tài chính như vậy để xóa nợ xấu của mình. Các ngân hàng cũng không nên tìm cách đảo nợ qua mua trái phiếu, bởi làm như thế sẽ có rất nhiều nợ xấu lại được 'trưng' lên như nợ tốt, làm gia tăng rủi ro cho nền kinh tế", chuyên gia ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết.
"Quy định rất đáng chú ý này của Thông tư 16 trước mắt chưa thể ảnh hưởng đến nhiều ngân hàng thương mại. Nhưng sẽ là lời cảnh báo vì phân tích về nợ xấu, có thể thấy các ngân hàng đang trích lập dự phòng rủi ro theo các Thông tư, với lộ trình dài và tỷ lệ theo từng giai đoạn nên con số nợ xấu này chưa phản ánh đầy đủ, hoàn toàn có thể thay đổi ở mỗi TCTD theo mỗi kỳ", TS Nguyễn Duy Phương, chuyên gia phân tích tài chính Quỹ DG Investment cho biết.
Theo Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC), quy định mới của NHNN sẽ có tác động không đáng kể do trước đây các ngân hàng không tham gia vào các hoạt động này. Đối với quy định các ngân hàng không được bán và mua lại trái phiếu của doanh nghiệp chưa niêm yết trong vòng 12 tháng, VCSC cho rằng: Các ngân hàng trước đây kiểm soát tăng trưởng tín dụng bằng cách bán TPDN vào cuối năm và sau đó mua lại vào năm mới nhưng hành vi này hiện đã bị cấm bởi quy định trước đó.
Với quy định các ngân hàng không được chuyển nhượng TPDN cho các công ty con của họ, VCSC lấy ví dụ tại Techcombank, điều khoản này hiện không cho phép Techcombank chuyển nhượng TPDN cho Công ty CP Chứng khoán Kỹ thương (TCBS). Tuy nhiên, đại diện Techcombank cho biết: Số lượng này rất nhỏ và sẽ không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động của ngân hàng. Do đó theo VCSC, Thông tư 16 sẽ có tác động làm giảm lượng giao dịch TPDN trên thị trường liên ngân hàng.
VN-Index giảm nhẹ sau 3 phiên phá đỉnh liên tiếp Sau 3 phiên phá đỉnh liên tiếp, chỉ số VN-Index đã điều chỉnh hơn 5 điểm, tương đương 0,37%, dù hàng loạt cổ phiếu vốn hóa lớn lao dốc. VN-Index giảm nhẹ sau 3 phiên phá đỉnh liên tiếp Chỉ số VN-Index đã chính thức điều chỉnh trong phiên giao dịch đầu tháng 11, qua đó chấm dứt chuỗi 4 phiên tăng liên...