Không như kỳ vọng, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số vấp phải sự thờ ơ của người dùng Trung Quốc

Với việc hầu hết người tiêu dùng Trung Quốc đã sử dụng Alipay và WeChat Pay để thanh toán điện tử, lợi ích của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số vẫn chưa thực sự rõ ràng…

Từ đồ dùng nhà bếp đến rau quả tươi, Sun Xuhong, một cư dân ở Thượng Hải, đều mua sắm trực tuyến vì có nhiều lựa chọn thương hiệu nhập khẩu tốt hơn so với các thương hiệu được tìm thấy ở các nhà bán lẻ truyền thống.

Lựa chọn đa dạng cùng với việc liên kết với các ứng dụng thanh toán di động hoạt động trơn tru như Alipay của Ant Group hay WeChat Pay của Tencent là lý do tại sao Sun ít quan tâm đến việc tham gia vào các thử nghiệm tiền kỹ thuật số có chủ quyền của Trung Quốc, vốn cho đến nay chỉ giới hạn ở một số nhà bán lẻ và một số trang thương mại điện tử.

“Tôi đã mở một ví nhân dân tệ điện tử từ 2 tháng trước chỉ để “ủng hộ” một nhân viên ngân hàng,” Sun nói. “Nhưng thực sự không có lý do gì để tôi thay đổi cách chi tiêu. Tiền kỹ thuật số vẫn là một cái gì đó mang tính lý thuyết đối với tôi.”

Trong bối cảnh Trung Quốc chạy đua để trở thành nền kinh tế lớn đầu tiên tung ra một loại tiền kỹ thuật số có chủ quyền, câu chuyện trên đặt ra câu hỏi về việc hệ thống thanh toán này sẽ được sử dụng rộng rãi như thế nào. Với việc hầu hết người tiêu dùng đã quá quen với việc sử dụng Alipay và WeChat Pay để thanh toán điện tử, lợi ích của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số vẫn chưa thực sự rõ ràng.

Vấn đề lớn nhất của Trung Quốc nằm ở việc thuyết phục người dân chuyển đổi từ các hệ thống thanh toán di động phổ biến hiện tại là Alipay và WeChat Pay, hai ví điện tử có tổng thị phần trên 90%, là điều rất khó khăn.

Những người dùng mạng xã hội của nước này cho biết đồng tệ số dường như không cung cấp bất kỳ điều gì mới mẻ hơn. “Chỉ bằng cách nhìn vào sự khác biệt giữa các ứng dụng di động ngân hàng và Alipay, đã có thể thấy rõ chất lượng kém hơn nhiều của các sản phẩm cộp mác nhà nước”, một người dùng trên Bilibili – trang web chia sẻ video phổ biến ở Trung Quốc, nhận xét.

Sun cho biết cô không có nhu cầu sử dụng đồng tệ số thay thế ví điện tử Alipay trừ khi cô bị buộc phải làm như vậy. “Tôi không có thói quen mua sắm trên Taobao cho đến hai năm trước, tôi chỉ đơn giản là cần theo kịp thời đại”, Sun nói khi đề cập đến nền tảng mua sắm trực tuyến phổ biến của Trung Quốc. “Nhưng nếu việc không sử dụng đồng nhân dân tệ điện tử trong tương lai trở nên bất tiện, tôi sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận nó.”

Trong một nỗ lực quảng bá đồng Nhân dân tệ số, hồi tháng 4, chính phủ Trung Quốc đã mở rộng phạm vi thử nghiệm tới 11 khu vực và thành phố thí điểm, thậm chí là cung cấp tiền số cho cả du khách nước ngoài tại Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh dự kiến diễn ra vào tháng 2 năm sau.

Tờ SCMP đưa tin, tính tới thời điểm hiện tại đã có hơn 2 tỷ nhân dân tệ kỹ thuật số (314 triệu USD) được người tiêu dùng Trung Quốc chi tiêu cho khoảng 4 triệu giao dịch tại các cửa hàng, nhà hàng và trên một số nền tảng trực tuyến nhất định. Để khuyến khích người dân sử dụng, mới đây Chính phủ Trung Quốc quyết định sẽ chi khoảng 40 triệu nhân dân tệ số cho người dân Bắc Kinh theo hình thức quay số. Trước đó, vào tháng 2, thành phố Thành Đô cũng đã phân phát 40,2 triệu nhân dân tệ số qua những bao lì xì xổ số cho người dân. Năm ngoái, khu trung tâm công nghệ Thâm Quyến cũng tổ chức một đợt xổ số tương tự.

Trong khi các thử nghiệm thí điểm đã tập trung vào người tiêu dùng ở các thành phố lớn, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đang mở rộng tích hợp sang các giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B). Trong đó, Ngân hàng Tiết kiệm Bưu điện Trung Quốc và Tập đoàn Công nghệ Kỹ thuật số Xinte đã tiến hành thử nghiệm trên nền tảng B2B trong lĩnh vực vận chuyển từ tháng 03 năm nay.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc còn đang đặt nền móng cho việc sử dụng đồng nhân dân tệ ở nước ngoài, mặc dù các biện pháp kiểm soát vốn nghiêm ngặt của Trung Quốc là một trở ngại lớn đối với việc mở rộng quy mô sử dụng đồng nhân dân tệ. Hồng Kông (Trung Quốc), Thái Lan và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đang nghiên cứu tính khả thi của việc sử dụng CBDC để thanh toán xuyên biên giới.

Các nhà phân tích cho biết, quyết định tung ra đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của Bắc Kinh không chỉ nhằm giành quyền kiểm soát nhiều hơn đối với thanh toán di động mà còn giảm bớt sự phụ thuộc của các công ty Trung Quốc vào hệ thống tài chính toàn cầu tập trung vào đồng đô la và tránh các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Oriol Caudevilla, một thành viên của Hiệp hội đồng tiền kỹ thuật số, cho biết việc áp dụng đồng nhân dân tệ điện tử ở nước ngoài có thể giúp Trung Quốc chuyển đổi một số mặt hàng xuất khẩu bằng đô la Mỹ của họ thành hàng xuất khẩu bằng đồng nhân dân tệ.

“Lợi ích của Trung Quốc không chỉ là biến đồng nhân dân tệ kỹ thuật số trở thành công cụ hiệu quả cho thanh toán bán lẻ của người tiêu dùng nội địa mà còn nâng tầm đồng tiền này như một loại tiền tệ thanh toán trong hệ thống tài chính toàn cầu”.

Tuy nhiên, trả lời truyền thông vào tuần trước, cựu thống đốc ngân hàng trung ương Zhou Xiaochuan khẳng định, nỗ lực số hóa hệ thống thanh toán bằng đồng nhân dân tệ sẽ giúp nâng cao vị thế quốc tế của đồng tiền này ở một mức độ nhất định, nhưng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số không được thiết kế để thay thế đô la Mỹ.

Hailong Xia, một luật sư về tuân thủ không gian mạng tại Shen Lun Law, cho biết một trong những thách thức lớn để tạo ra một “hệ thống tương thích” cho các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương là các chính sách tiền tệ và cơ chế trao đổi khác nhau của mỗi quốc gia.

“Nhưng những lo lắng liên quan đến việc giám sát rủi ro, sử dụng và sở hữu dữ liệu, cũng như các vấn đề tài chính liên quan vẫn có thể được giải quyết thông qua các thỏa thuận song phương hoặc đa phương,” Hailong nói.