Không được đầu tư, phòng thí nghiệm trường học có thể gây họa
Nhiều giáo viên lo lắng khi giờ thực hành cả thầy và trò không có quần áo bảo hộ, không được tập huấn cách xử lý khi gặp sự cố.
Phòng thực hành, thí nghiệm ở trường học có thể ươm mầm cho những đề tài, sáng chế của học sinh, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu người sử dụng không tuân thủ quy trình. Vụ tai nạn tại trường THCS Phan Đình Phùng (Vũ Quang, Hà Tĩnh) khiến n.ữ s.inh 14 t.uổi bị rách giác mạc, lộ tổ chức nội nhãn là ví dụ.
Ông Trương Bá Năng, Hiệu phó trường THCS Phan Đình Phùng (Hà Tĩnh), kể trong giờ thực hành Hóa ngày 22/2, nhóm học sinh đã tự ý trộn các chất hóa học với nhau, dẫn tới phản ứng gây nổ bình dung dịch, khiến n.ữ s.inh bị thương. Sau tai nạn, ba phòng thí nghiệm được niêm phong để nhà chức trách điều tra.
Trước đó ngày 5/1/2017, khi dọn dẹp sau tiết thực hành Hóa của lớp 12A2 trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Nội), hai n.am s.inh nghịch đốt mẩu giấy phenolphtalein cho vào chiếc cốc khô, bên trong không đựng gì. Một học sinh khác đã lấy lọ đựng C2H5OH-ancol etylic (dù lọ này đã được cất ra chỗ khác) để làm thí nghiệm ngoài chương trình học.
Do không để ý bên trong lọ còn tàn giấy phenolphtanlein, n.am s.inh đổ cồn rượu vào và làm nổ chai nhựa. Ba học sinh ở gần hiện trường bị bỏng, trong đó một n.ữ s.inh bị bỏng độ 3, từ mặt đến bụng, phải điều trị nhiều tháng.
Sau vụ nổ bình thí nghiệm, công an đã niêm phong ba phòng thực hành của trường THCS Phan Đình Phùng (Hà Tĩnh) để điều tra. Ảnh: Đức Hùng
Nhìn nhận về tai nạn ở phòng thí nghiệm, thầy Trương Bá Năng cho rằng sự cố để lại nhiều bài học trong công tác dạy học, mua sắm hóa chất, thiết bị phục vụ cho giờ thực hành các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học khối lớp 8 và 9.
“Trường không có kinh phí, t.iền mua sắm trích vào ngân sách nên mỗi năm chỉ có thể chi khoảng 20 triệu đồng mua một số loại hóa chất thông thường biểu diễn cho học sinh xem”, thầy Năng nói và đ.ánh giá hệ thống cơ sở vật chất phòng thí nghiệm của trường chỉ đáp ứng ở mức độ trung bình.
Một giáo viên dạy môn Hóa học tại trường THCS Phan Đình Phùng chia sẻ, giờ thực hành, thầy cô và học sinh không được trang bị quần áo, găng tay bảo hộ. Mỗi năm, Sở Giáo dục và Đào tạo cũng không có lớp tập huấn nào cho giáo viên hệ THCS trong dạy thí nghiệm, khi xảy ra sự việc ai cũng lo lắng.
Video đang HOT
“Chúng tôi rất hoang mang khi không có quy định chung nào trong phòng thí nghiệm về giảng dạy cũng như xử lý tình huống khi có sự cố. Khi xảy ra rủi ro, giáo viên bộ môn bị quy trách nhiệm đầu tiên”, thầy giáo nói.
Việc không được đầu tư cũng là thực trạng chung tại phòng thí nghiệm của nhiều trường THCS, THPT ở Hà Tĩnh. Các trường muốn sắm mới song thiếu t.iền, chỉ có thể sắm lẻ tẻ theo từng năm. Giáo viên và học sinh do đó vẫn thấp thỏm lo âu mỗi khi đến giờ thực hành.
Kệ đựng hóa chất của trường THPT Hương Khê. Ảnh: Đức Hùng
Tại trường THPT Hương Khê có ba phòng chức năng, mỗi phòng rộng 80 m2, các dãy bàn được gắn vòi rửa để vệ sinh trong giờ thực hành. Ngoài ra, trường còn có hai phòng nhỏ bảo quản hóa chất, rộng 18 m2. Theo Hiệu trưởng Phan Thanh Toàn, trước kia việc học thí nghiệm ít được quan tâm. Gần đây, kỳ thi học sinh giỏi tỉnh đưa nội dung thí nghiệm vào sát hạch nên các trường chú ý hơn.
“Dù được sắm mới, các phòng thí nghiệm của trường mới đáp ứng khoảng 70% nhu cầu. Ban giám hiệu muốn mua sắm, nhưng chi phí rất cao. Chẳng hạn chiếc kính hiển vi cũng tốn 20 triệu đồng, ngân sách trường không đủ”, thầy Toàn nói.
Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh thông tin, các trường đã được giao tự chủ nên phải tự kiểm tra hóa chất, thiết bị hư hỏng, tự liên hệ với nhà cung cấp để đảm bảo cho việc dạy và học. Hàng năm Sở chỉ có kế hoạch hỗ trợ một số thiết bị lớn như tivi, máy chiếu để học ngoại ngữ.
“Với các trường THPT kinh phí mua sắm không khó khăn lắm, quan trọng là họ phải biết cân đối. Ở hệ thống THCS, ngân sách do huyện phân bổ nên gặp nhiều vướng mắc”, một lãnh đạo Sở Giáo dục nói.
Đức Hùng
Theo VNE
Thí nghiệm tại trường: Dễ sự cố nếu bất cẩn
Việc thực hành thí nghiệm hóa học tại trường sẽ kích thích sự tò mò, tạo hứng thú cho học sinh nhưng nếu bất cẩn, sự số có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Mới đây, một n.ữ s.inh lớp 8 tại Hà Tĩnh đã bị rách giác mạc vì nổ hóa chất trong phòng thí nghiệm hóa. Sự việc trên một lần nữa cho thấy những sự cố khi thực hiện thí nghiệm hóa học có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Bốn lý do khiến sự cố dễ xảy ra
Hiện nay tại hầu hết các trường học đều xây dựng các phòng thí nghiệm để học sinh (HS) có được những trải nghiệm thú vị từ lý thuyết đến thực hành. Đặc biệt, đối với bộ môn hóa học, với tính chất đặc thù thì việc tiến hành thí nghiệm lại trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Đề cập đến vấn đề này, thầy Trần Trung Trực, giáo viên môn hóa Trường THPT Nguyễn Chí Thanh, quận Tân Bình, TP.HCM, cho biết khi đi liền với thực nghiệm, bộ môn hóa học đã đem lại nhiều sự hấp dẫn cho HS. Việc trực tiếp được thực nghiệm giúp HS nhớ kiến thức rất lâu. Tuy nhiên, những hạn chế về điều kiện thực nghiệm đã làm giảm độ hấp dẫn của bộ môn cũng như khiến sự cố xảy ra nhiều hơn.
Theo thầy Trực, hiện tại những tiết thực hành dành cho bộ môn hóa học còn khá ít. Đơn cử, chương trình hóa lớp 11 nặng kiến thức nhất có chín chương với 47 bài, trong đó có sáu bài thực hành (trung bình 1,5 chương có một tiết thực hành). Trong quá trình giảng dạy trên lớp, giáo viên cũng có thể làm thí nghiệm minh họa cho HS xem nhưng HS chỉ được quan sát, không có điều kiện thực hành thường xuyên.
Hơn nữa, khi có tiết thực hành với số lượng khá đông 40-50 HS đã khiến cho việc thực hành thí nghiệm bị hạn chế về khả năng tham gia (có em làm, em khác quan sát); hạn chế về hóa chất, dụng cụ... (không thể tất cả cùng thực nghiệm vì không đủ), hạn chế về phía giáo viên như HS đông sẽ khó hướng dẫn, chỉnh sửa... Và khi đông HS thì mức độ an toàn cũng sẽ giảm xuống.
Liên quan đến vấn đề trên, cô Nguyễn Thị Thắm, giáo viên Trường THPT Võ Trường Toản, quận 12, TP.HCM, bổ sung: "Thực tế cho thấy phòng thí nghiệm ở trường vẫn chưa đạt chuẩn. Dụng cụ bảo hộ như áo khoác, bao tay, mắt kính không phải trường nào cũng trang bị đầy đủ. Mặt khác, chính sự tò mò, không tuân thủ kỷ luật của HS cũng khiến sự cố dễ xảy ra".
Học sinh Trường THPT Nguyễn Chí Thanh, quận Tân Bình, TP.HCM trong một tiết thực hành thí nghiệm hóa học. Ảnh: TRỰC TRẦN
Làm sao hạn chế sự cố?
Để hạn chế những sự cố xảy ra, theo cô Thắm, trước khi tiến hành thí nghiệm, giáo viên và HS cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chính sự cẩn thận trong quá trình thực hiện sẽ hạn chế tối đa sự cố.
Đối với HS cần phải hiểu và nắm vững những tính chất cơ bản của các hóa chất trước khi thực hành thí nghiệm. Mặt khác, giáo viên cần đặt ra những nguyên tắc, nội quy đối với HS khi vào phòng thí nghiệm như nghiêm túc thực hiện theo chỉ dẫn của giáo viên, không lấy đồ lung tung, không đùa nghịch... Ngoài ra, giáo viên cần quan sát lớp học, hướng dẫn chi tiết cho HS khi thực hiện.
Tương tự, thầy Trực cũng cho rằng do ít có điều kiện thực hành nên kỹ năng của HS khá yếu, vì vậy giáo viên cần hướng dẫn cụ thể, rõ ràng. Ví dụ như không đổ nước vào acid, không mồi lửa trực tiếp cho đèn cồn này từ đèn cồn khác... HS phải tự nghiên cứu trước nội dung thực hành về lý thuyết và thực nghiệm để tránh sai sót.
Đồng thời, hóa chất không nên chuẩn bị dư nhiều, đặc biệt các hóa chất dễ gây nguy hiểm. Đối với hóa chất độc hại, nguy hiểm, giáo viên bộ môn cần phải nhắc nhở HS cẩn thận khi sử dụng. Quá trình tạo chất độc hại như CO, CI2, BR2, NO2, H2S... nên hạn chế số nhóm thực hành hay chỉ để giáo viên thực hiện còn HS quan sát, ghi chép.
Thí nghiệm với chất dễ cháy nổ (ancol, xăng, dầu, xeton) phải cách xa nguồn nhiệt, nguồn điện. Với những trường hợp này, HS không ngồi làm thí nghiệm ngang tầm mắt và mặt. Nếu gặp sự cố tai nạn, dính hóa chất độc hại như acid H2SO4 đặc, kiềm đặc... phải hết sức bình tĩnh, không hoảng loạn, thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên bộ môn.
Một số tai nạn xảy ra trong phòng thí nghiệm
Tai nạn trong phòng thí nghiệm hóa học cũng đã xảy ra ở Trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Nội). Ngày 5-1-2017, cuối giờ thực hành của lớp 12A2, ba n.am s.inh đổ cồn rượu vào những lọ hóa chất gây nổ. Ba HS ở gần hiện trường bị bỏng, trong đó có một n.ữ s.inh bị bỏng từ mặt đến bụng.
Ngày 22-2, tại Trường THCS Phan Đình Phùng, huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh, thầy giáo dạy bộ môn hóa học lớp 8 làm thí nghiệm cho HS xem. Trong lúc thực hiện, chất hóa học phản ứng gây nổ bình đựng dung dịch khiến nhiều mảnh thủy tinh văng xuống lớp. Hậu quả, một n.ữ s.inh phải nhập bệnh viện trong tình trạng rách giác mạc.
NGUYỄN QUYÊN
Theo plo.vn
Giám đốc sở nói về vụ nổ bình thí nghiệm khiến n.ữ s.inh rách giác mạc Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh cho biết một đoàn cán bộ kiểm tra đã làm việc với trường THCS Phan Đình Phùng (thị trấn Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh) ngay sau khi vụ việc xảy ra. Liên quan vụ nổ bình thí nghiệm trong giờ thực hành Hóa học ở trường THCS Phan Đình Phùng, báo Đất Việt dẫn lời ông Trần...
