Không còn chỗ cho hòa giải nếu Mỹ tấn công Syria

Việc Mỹ viện cớ lo ngại về kho vũ khí hóa học để tấn công Syria có thể làm cho cuộc chiến lan rộng trong khu vực Trung Đông.

Cuộc khủng hoảng kéo dài gần 18 tháng nay tại Syria làm hơn 23.000 người thiệt mạng (theo số liệu thống kê của Tổ chức Nhân quyền Observatory của Syria), đang khiến cộng đồng quốc tế như “ngồi trên đống lửa” vì chưa tìm ra được giải pháp hữu hiệu nhằm chấm dứt chiến tranh tại nước này.

Trong khi đó, những cuộc giao tranh giữa lực lượng quân đội của Chính phủ Syria và phe nổi dậy vẫn diễn ra hàng ngày, gây thêm nhiều thương vong cho dân thường và trẻ em.

Quân nổi dậy với súng phòng không ở thành phố Aleppo (Ảnh: CNN)

Không dễ áp dụng lệnh cấm bay tại Syria

Mặc dù trong những ngày gần đây, lực lượng quân đội Syria tuyên bố đã giành lại được thành phố Damascus và Aleppo nhưng phe nổi dậy tại nước này vẫn rất “rắn” với quyết tâm không chịu lùi bước. Điều này được thể hiện rõ khi mới đây, phe nổi dậy đã cầu cứu Mỹ và các nước phương Tây hỗ trợ cung cấp thêm vũ khí và kêu gọi các cường quốc thực hiện vùng cấm bay ở Syria giống như ở Libya trước đây. Lời kêu gọi này được đưa ra ít ngày khi Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cho biết, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đang cân nhắc một loạt biện pháp nhằm giúp đỡ phe nổi dậy Syria, trong đó có biện pháp áp đặt lệnh cấm bay.

Thực tế trong tháng 3/2011,Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã từng áp dụng lệnh cấm bay tại Libya. Lệnh cấm bay này đã góp phần giúp phe nổi dậy tại Libya lật đổ chính quyền của cố Tổng thống Muammar Gaddafi một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, đối với Syria, việc áp đặt lệnh cấm bay khó khả thi khi một số nước đồng minh của Syria kịch liệt phản đối phương án này.

Mới đây, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov lên tiếng phản đối áp đặt lệnh cấm bay và cho rằng, đây là việc làm vi phạm chủ quyền của Syria. Ông Lavrov cũng cảnh báo rằng, hành động này sẽ chỉ khiến cho việc giải quyết cuộc chiến tại nước này trở nên rắc rối thêm.

Ngoài ra, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Ramin Mehmanparast cũng vừa lên tiếng phản đối kế hoạch của Mỹ về thiết lập vùng cấm bay tại Syria. Ông Mehmanparast cho rằng, hành động này là một mưu đồ đáng lo ngại của Mỹ và đồng minh nhằm chuẩn bị tiến tới can thiệp quân sự vào Syria. Hành động này cũng cho thấy, Mỹ đang gây tổn hại đến sự phát triển của khu vực Trung Đông và có thể Mỹ sẽ lặp lại kịch bản Libya tại Syria.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran cũng kêu gọi các nước trong khu vực ngăn chặn hành động này của Mỹ và các nước phương Tây.

Trên bình diện quốc tế, Mỹ và đồng minh đang vấp phải sự phản đối của Nga, Trung Quốc và Iran khi có kế hoạch thực hiện lệnh cấm bay ở Syria. Còn xét về khía cạnh quân sự, hiện hệ thống phòng không của Syria được đánh giá là tinh vi gấp 5 lần so với Libya. Tất cả các hệ thống phòng không này đều được dàn trận trên biên giới phía Tây Syria- nơi tập trung đông dân cư.

Trong cuộc điều trần trước Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ hồi tháng 3/2012, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey cho rằng: Để bảo vệ vùng cấm bay ở Syria sẽ mất một khoảng thời gian dài cũng như số lượng đáng kể máy bay. Và cho dù có tiêu diệt được hệ thống phòng không của Syria thì cũng đồng nghĩa với lượng dân thường thiệt mạng sẽ rất lớn.

Nếu con số thương vong do lệnh cấm bay tại Syria lớn ngoài sức tưởng tượng thì Mỹ và đồng minh sẽ không tránh khỏi sự phản đối và lên án mạnh mẽ từ phía cộng đồng quốc tế.

Lấy con bài vũ khí hóa học làm cớ để tấn công

Thực chất, khi cân nhắc áp dụng lệnh cấm bay ở Syria, Mỹ và các đồng minh đang có kế hoạch chuẩn bị tiến tới can thiệp quân sự vào nước này. Điều này đã được khẳng định khi ngày 20/8, Tổng thống Brack Obama đe dọa sẽ phát động tấn công nếu Syria triển khai sử dụng kho vũ khí hóa học. Đây được coi là sự thay đổi về quan điểm của Tổng thống Obama sau nhiều tháng sử dụng biện pháp đối thoại ngoại giao và chính trị để giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria.

Lực lượng phòng không Syria được tổ chức thành Bộ tư lệnh riêng nằm trong lực lượng vũ trang Syria. Quân số thường trực lực lượng phòng không gồm 40.000 người với 25 lữ đoàn phòng không, trang bị chủ yếu các hệ thống tên lửa và radar cảnh giới do Liên Xô (Nga) sản xuất. Các hệ thống tên lửa phòng không tầm trung – xa mà Syria đang sở hữu gồm: S-75 Dvina, S-125 Pechora, S-200 và 2K12 Kurb (SA-6). Về số lượng các hệ thống gồm có: 37 tổ hợp phòng không S-75 Dvina, 39 tổ hợp S-125 Pechora, 5 tổ hợp S-200 cùng 50 tổ hợp 2K12 Kurb đang hoạt động. Các hệ thống tên lửa phòng không của Syria được bố trí trong 6 khu vực phòng không chiến lược. Sáu khu vực này gồm 3 khu vực quanh 3 thành phố lớn là Homs, Halab và thủ đô Damascus, vùng căn cứ không quân Tiyas, vùng ven biển Địa Trung hải và khu vực tiếp giáo với cao nguyên Golan. Theo Aus Airpower

Theo đánh giá của các nhà phân tích, Syria được coi là một trong những nước sở hữu vũ khí hóa học lớn nhất thế giới. Kho vũ khí này có chứa những chất độc hại như: hơi cay, khí Sarin- chất độc hóa học tấn công hệ thần kinh trung ương, cyanide và các chất gây rộp da như khí Iperit…

Vũ khí hóa học đang được cất giấu ở hàng chục địa điểm nằm rải rác khắp Syria và được lực lượng quân đội nước này canh giữ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, nếu chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ, liệu những loại vũ khí hóa học có ở lại Syria hay không là điều không thể tiên đoán được.

Với lý do trên, Mỹ và đồng minh là Israel đã từng bày tỏ lo ngại về khả năng các loại vũ khí này rơi vào tay phong trào vũ trang Hezbollah ở Lebanon hoặc các tổ chức khủng bố như al-Qaeda.

Để ngăn chặn nhóm vũ trang Hezbollah và lực lượng khủng bố có trong tay các loại vũ khí hóa học, trong tháng 7/2012, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Ehud Barak cũng đã tuyên bố sẵn sàng can thiệp quân sự để bảo vệ kho vũ khí hóa học ở Syria.

Rõ ràng, Mỹ đang viện cớ và dùng chiêu bài không thể kiểm soát được các loại vũ khí hóa học để phát động cuộc tấn công Syria. Và nếu khi bị dồn vào đường cùng thì Chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad sẽ sử dụng kho vũ khí hóa học để trả đũa. Điều này đã được Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Jihad Makdissi nhấn mạnh trong một phát biểu hồi tháng 7/2012 rằng, Syria sẽ không sử dụng các vũ khí hóa học và vũ khí trái quy ước khác trừ phi bị nước ngoài tấn công.

Tổng thống Bashar al-Assad sẵn sàng từ chức

Hiện nay, với Tổng thống Bashar al-Assad, lịch sử đã nhắc nhở ông nhớ đến sự việc cố Tổng thống Iraq Saddam Hussein bị tuyên án tử hình vì cho là đã để quân đội sử dụng vũ khí hóa học trong cuộc chiến tranh với Iran những năm 1980-1988. Và nếu để cho quân đội triển khai vũ khí hóa học chống lại các cuộc tấn công từ phe đối lập và nước ngoài thì ông Assad đã như tự “buộc dây vào cổ”.

Về phía Mỹ và các nước đồng minh, nếu phát động cuộc chiến tại Syria thì chắc chắn sẽ gặp phải sự phản đối, lên án của nhiều nước trên thế giới. Điều đặc biệt là cuộc chiến có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn, gây tốn kém tiền của, thiệt hại, tổn thất về người không thể lường trước.

Để tránh tổn thất cho người dân Syria, ngày 21/8, Phó Thủ tướng phụ trách các vấn đề kinh tế của Syria, ông Qadri Jamil thông báo, nước này đã sẵn sàng thảo luận việc từ chức của Tổng thống Bashar al-Assad. Đây cũng là điều mà cộng đồng quốc tế mong muốn và hy vọng đó có thể là giải pháp để chấm dứt cuộc khủng hoảng kéo dài gần 18 tháng nay tại Syria.

Tuy nhiên, cánh cửa mà Chính quyền Syria mở ra liệu có được các nước, phe đối lập và các bên liên quan sẵn sàng đàm phán, tuân thủ các nguyên tắc theo hướng tích cực hay không mới là điều quyết định cho hòa giải dân tộc, đem lại hòa bình cho người dân Syria./.

Theo VOV