Khoảnh khắc thay đổi đời tôi: Định luật II Newton – tiết dạy đầu đời
Năm ấy, tôi đi kiến tập sư phạm tại một trường THPT ở TP Đà Nẵng. Gần cuối đợt, tôi được thầy trưởng đoàn phân công dạy một tiết minh họa. Theo chương trình, bài tôi sẽ dạy là “Định luật II Newton”. Tôi vừa mừng vừa lo.
Từ khoảnh khắc thay đổi đời tôi, tôi vẫn da diết một nỗi niềm, một mong ước: thầy cô ơi, hãy đầu tư cho việc soạn giảng trước giờ lên lớp
Thật may mắn, thầy B. – một giáo viên kỳ cựu của trường – đưa tôi tập giáo án. Bài soạn của thầy ngắn gọn, dễ hiểu. Tôi tự tin mang về, học thuộc nội dung bài soạn và thao tác thí nghiệm. Tôi nằm một mình, đọc – thực hành, gấp giáo án, tự đọc xem mình thuộc bài chưa. Thao tác đó được lặp đi lặp lại, nhuần nhuyễn. Tôi nghĩ sẽ có một tiết dạy “trên cả tuyệt vời”.
Rồi giờ dạy minh họa đến, thời ấy làm gì có công nghệ thông tin, chỉ phấn trắng – bảng đen cùng vài dụng cụ thí nghiệm. Đoàn vào dự giờ đông lắm, sở, trường, đoàn kiến tập sư phạm có đủ. Và tôi… trả bài, mọi chuyện diễn ra suôn sẻ.
Nhưng chỉ chưa đầy 30 phút là tôi… xong tất tần tật. Mặc dù cố gắng kéo dài thời gian, thêm bài tập, câu hỏi củng cố… song do chưa có kinh nghiệm, kịch bản nối dài được tôi lúng túng thể hiện! Học sinh thương hại (thầy giáo trẻ), người dự giờ nhìn nhau ái ngại, tôi thì mong hết giờ. Thời gian tâm lý lúc này thật dài, không chỉ ngượng ngùng, người tôi mồ hôi đổ như vừa chơi xong thể thao, đứng trên bục giảng mà như người ở “cõi trên”. Sau này bạn bè nói lại, trông tôi lúc ấy thảm hại lắm.
Vì là kiến tập sư phạm nên không có góp ý gì nhiều về giờ dạy. Thầy cô và các bạn trong đoàn kiến tập cảm thông, thầy H. – lãnh đạo khoa – nói: “Hai tiết dạy (của cả đợt của đoàn) đều được đán.h giá từ trung bình trở lên”. Tôi biết chỉ là thầy động viên mình mà thôi.
Gặm nhấm nỗi buồn nhiều ngày sau đó. Trăn trở, bài học nhớ đời được rút ra sau tiết dạy đó: xin chừa học thuộc giáo án của thầy cô khác. Tự mình đọc kỹ nội dung sách giáo khoa, khi cần thiết thì tìm hiểu tài liệu tham khảo, giải bài tập để hiểu thật thấu đáo; xác định mục đích, trọng tâm, làm rõ các bước lên lớp, thiết kế cấu trúc bài học. Nội dung sách giáo khoa là chung nhưng mỗi thầy cô có cách dẫn dắt, khai thác theo một cách riêng. Chính điều này mà người thầy được ví là kỹ sư tâm hồn. Những điều ấy, theo mãi tôi cho đến tận bây giờ.
Mỗi bài soạn, tác giả có chủ đích của riêng mình và chỉ tác giả mới hiểu hết ngóc ngách, những nút thắt cần gỡ để học sinh nắm vững bài học.
Nội dung ghi trong giáo án có khi chỉ vắn tắt (nhất là những giáo viên giàu kinh nghiệm), lúc lên lớp, từ nội dung chính trong giáo án, thầy cô đưa ra tình huống, câu hỏi, gợi ý, bài tập… Đó là chưa kể những cảm xúc bất ngờ, dẫn thầy cô đến với học sinh bằng chuyện kể, ánh mắt, nụ cười, điệu bộ – điều đó không ai giống ai và khó thể hiện đầy đủ trong giáo án (nếu như không muốn nói là không thể).
Khoảnh khắc tiết dạy đầu đời của tôi, nay đã gần 40 năm. Qua nhiều trường công tác, giữ nhiều nhiệm vụ được giao như giáo viên, tổ trưởng chuyên môn, phó hiệu trưởng, hiệu trưởng, tôi luôn tự dặn mình và chia sẻ cùng đồng nghiệp: để dạy tốt, hãy bắt đầu bằng việc soạn giảng.
4.0 – nhiều bài soạn có sẵn trên các trang mạng, không ít thầy cô tải về để sử dụng, có thầy cô bổ sung, sửa đổi, nhưng cũng có thầy cô in ra, đọc qua quýt rồi lên lớp. Tôi biết để soạn một giáo án có ứng dụng công nghệ thông tin, thầy cô mất nhiều thời gian; E-learning, còn mất nhiều thời gian hơn. Tất nhiên, chỉ vất vả từ ba đến năm năm, sau đó chỉ cần bổ sung là được. Cần lưu ý, kỹ năng tin học sẽ bổ trợ tốt cho bài soạn nhưng năng lực chuyên môn của người thầy trong soạn giảng vẫn là yếu tố quyết định. Hơn thế, nhất thiết phải đọc kỹ giáo án trước mỗi giờ lên lớp, chủ quan thì dễ gặp trắc trở.
Chọn nghề giáo, dù cuộc sống nhà giáo còn khó, dẫu vị thế nhà giáo còn đó nhiều trăn trở. Nhưng tôi tin rằng lớp lớp nhà giáo ai cũng muốn chu toàn trách nhiệm, đưa đàn em qua chuyến đò tri thức, vững vàng trên đường đời: sự giàu có của nhà giáo khó có thể tìm thấy ở những ngành nghề khác. Vinh quang đó, trách nhiệm đó, yêu thương đó đòi hỏi người thầy thật nhiều nhưng từ khoảnh khắc thay đổi đời tôi, tôi vẫn da diết một nỗi niềm, một mong ước: thầy cô ơi, hãy đầu tư cho việc soạn giảng trước giờ lên lớp.
Từ ngày 28-5 đến 1-6, cuộc thi “Khoảnh khắc thay đổi đời tôi” đã nhận được bài dự thi của các tác giả: Chung Thanh Huy, Nguyễn Văn Sáng (Q.7, TP.HCM); Nguyễn Văn Thước (Cà Mau); Nguyễn Thị Hà Thanh, Nguyễn Phan Thu Thảo, Nguyễn Thị Thùy Dương, Nguyễn Công Khanh (Bình Thạnh); Phạm Đình Phong, Trần Thị Kim Dung, Chi Cầu (Hà Nội); Nguyễn Hoàng Chương, Hải Lăng (Đồng Nai); Nguyễn Tuấn Đức, Lê Thị Quan (H.Bình Chánh); Trịnh Xuân Tích (Thủ Đức); Huỳnh Ngọc Yến (Hà Tiên); Trần Thị Hảo (Q.9, TP.HCM); Đỗ Thị Thúy Hằng (Q.4, TP.HCM); Nguyễn Văn Quyền, Trần Thị Nga, Võ Thị Hồng Châu (Cần Thơ); Hoàng Thị Mỹ (Q.5, TP.HCM).
Tuổ.i Trẻ tiếp tục chào đón bài dự thi của bạn đọc. Bài dự thi xin gửi về báo Tuổ.i Trẻ, 60A Hoàng Văn Thụ, P.9, Q.Phú Nhuận, TP.HCM hoặc qua email khoanhkhaccuocdoi@tuoitre.com.vn. Trân trọng.
NGUYỄN HOÀNG CHƯƠNG (Lâm Đồng)
Video đang HOT
Theo tuoitre.vn
Nhà giáo tự thay đổi 8 điều này, được không?
Thực tế cho thấy chỉ ít nhà giáo chăm chút cho việc soạn giảng, còn lại là đối phó với kiểm tra của cấp trên. Có thầy cô đọc văn bản nhạt nhẽo, đứt quãng; viết sai chính tả, diễn đạt lòng vòng. Thầy vậy, trò thế nào đây?
Nhà giáo cần thay đổi để hoàn thiện mình trước xã hội. Trong ảnh: Học sinh Trường THPT Gia Định (TP.HCM) chúc mừng sinh nhật thầy Nguyễn Bảo Quốc ngay trong sân trường - Ảnh: N.HÙNG
Tôi đồng cảm với chia sẻ "Nhà giáo cũng phải thay đổi!". Nhân đây, tôi đề xuất 8 điều nhà giáo cần tự thay đổi với quý đồng nghiệp và bạn đọc.
1 Soạn giảng
Có một nhà giáo dục đã nói: "Như mặt trời phản chiếu trong giọt nước, toàn bộ hoạt động của nhà giáo thể hiện qua giờ lên lớp". Tôi nghĩ để lên lớp tốt, nhất thiết giáo viên phải đầu tư cho soạn giảng.
Thực tế cho thấy chỉ ít nhà giáo chăm chút cho việc soạn giảng, còn lại là đối phó với kiểm tra của cấp trên. Ngày càng ít những giáo án hay, dường như thầy cô mình lên mạng, tải về, sửa chút ít, in ra rồi mang nộp khi có yêu cầu.
Làm cập rập nên hình thức giáo án không chuẩn, nội dung giáo án thiếu chính xác, phương pháp thể hiện trong giáo án đơn điệu.
Mới đây thôi, kiểm tra giáo án của một thầy giáo trẻ, tôi đã nhận xét vào giáo án:
Soạn giảng = Quy chế.
Chính xác.
Kỹ càng.
Mô phạm.
Soạn giảng = Đầu tư chuyên môn.
Đọc.
Học.
Sáng tạo.
Cẩn trọng.
Soạn giảng = Tâm của nhà giáo.
Trong sáng.
Vì học sinh.
Vậy, trước tiên thầy cô cần đầu tư cho soạn giảng.
2 Đọc sách
Đọc để có thêm nguồn học liệu ngoài sách giáo khoa, đọc để biết - cảm nhận - yêu thương. Nếu làm tích cực và thường xuyên, bài soạn chắc chắn phong phú.
Đồng thời, siêng đọc sách là con đường tốt nhất để thầy cô tiếp tục phát triển kỹ năng nghe - nói - đọc - viết tiếng Việt. Hiện nay có thầy cô đọc văn bản nhạt nhẽo, đứt quãng; viết sai chính tả, diễn đạt lòng vòng. Thầy vậy, trò thế nào đây?
Mỗi ngày, thầy cô dành từ 1 đến 2 tiếng đồng hồ đọc sách, báo, tạp chí; mỗi tháng, thầy cô đọc ít nhất một cuốn sách (tiểu thuyết, thơ, chuyên môn...) được không?
3 Tin học
Hiện nay, khi lên lớp, giáo án được trình chiếu để trò nhìn - nghe - ghi, chưa bước vào ngưỡng cửa 4.0. Cần lắm nhiều bài soạn E-learning, giúp trò học thường xuyên, thầy - trò tương tác nhanh chóng, kịp thời nhằm giải quyết vướng mắc về kiến thức, lỗ hổng về kỹ năng, khoảng trống về phẩm cách.
Soạn - dạy - kiểm tra cần trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin rộng hơn, thường xuyên hơn, hiệu quả hơn.
4 Tiếng Anh
Nhiều thầy cô có chứng chỉ tiếng Anh trong hồ sơ viên chức. Nhưng còn ít thầy cô giao tiếp được bằng tiếng Anh, không truy cập được nguồn tài liệu hay từ nước ngoài.
Không cập nhật kịp thời, đồng nghĩa với thầy cô mình tụt hậu, làm sao dạy học sinh sáng tạo, hội nhập, phát triển được? Học tiếng Anh là điều thứ tư nhà giáo cần tự thay đổi.
5 Khoan dung
Khoan dung với đồng nghiệp, phụ huynh, học sinh; sống khoan dung làm nhà giáo cởi mở, yêu công việc, cảm xúc đong đầy với cuộc sống. Mỗi ngày đến trường được vui hơn, tự tin trên bục giảng, thoải mái trong sinh hoạt, chan hòa với đồng nghiệp, trọn vẹn với học sinh.
6 Thẳng thắn
Trong các buổi họp, rất ít ý kiến đóng góp của thầy cô. Năm học nào cũng có hội nghị, đại hội, quanh quẩn chỉ mấy ý kiến của chi ủy, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, chủ tịch công đoàn..., còn lại là im lặng và biểu quyết.
Nhiều quy định rất rõ như việc đán.h giá, xếp loại học sinh THCS, THPT (thông tư 58/2011/TT-BGDĐT), có thầy cô do ngại "tránh đâu" với ban giám hiệu nên... thi đi, thi lại, sửa điểm. Giá mà thầy cô thẳng thắn, trên tinh thần xây dựng, trong một tập thể đoàn kết, hiệu trưởng muốn làm sai cũng không thể được.
7 Kỷ luật
Kỷ cương trong nhà trường hiện nay có vấn đề, do đâu? Phải chăng giáo viên mình chưa làm việc với tinh thần kỷ luật? Như thế, dạy học sinh kỷ luật liệu có hình thức, sáo rỗng?
Học đường phải kỷ luật, kỷ luật trong dạy - học, sinh hoạt, quan hệ, ứng xử; kỷ luật trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo, dạy thêm - học thêm, thu chi tài chính. Nếu những điều đó thực hiện đúng - đủ - minh bạch - thường xuyên thì những sự cố vừa qua đã không xảy ra trong nhà trường.
8 Đam mê
Cuối cùng, là nhà giáo, hãy nuôi dưỡng đam mê. Đọc sách, âm nhạc, hội họa, sáng tác, thể thao, thiện nguyện... phải là một trong những niềm đam mê của người thầy.
Chính niềm đam mê ấy thôi thúc người thầy tìm tòi, khám phá, tích lũy để thay đổi chính mình, phát triển năng lực nghề nghiệp, cảm hóa - truyền lửa cho học sinh.
Vì sao nhà giáo cần thay đổi?
Không đổ tại áp lực, không phân bua vì hoàn cảnh, không trách cứ cuộc sống còn thiếu thốn, khi nhà giáo tự thay đổi, học đường thay đổi, quản lý giáo dục thay đổi, nguồn lực xã hội phát triển. Sự phát triển đó tác động trở lại, thúc đẩy nhà giáo phát triển mọi mặt.
TS NGUYỄN HOÀNG CHƯƠNG
Theo tuoitre.vn
Phụ huynh Anh thi nhau đăng ảnh con dán mắt vào điện thoại Chụp lại khoảnh khắc con chăm chú nhìn smartphone khi ngồi giữa cảnh đẹp thiên nhiên, ông bố Anh bất ngờ nhận được nhiều bức ảnh tương tự. Theo Poke ngày 14/4, David Baddiel (54 tuổ.i), diễn viên hài kịch người Anh đăng lên Twitter bức ảnh báo động về tình trạng nghiệ.n smartphone của con trai, được hàng chục nghìn phụ huynh...