Khi thầy cô dùng “chiêu” né quy định
Tôi đã dành thời gian để suy ngẫm về những gì mình đã làm trong đời dạy học. Điều tôi băn khoăn nhất là đến giờ vẫn có thầy cô giáo chưa thật sự yêu thương học sinh, lúc nào cũng tính toán làm sao để đừng bị vướng vào các quy định của ngành chứ chưa vì học sinh thật sự.
Cần xây dựng mối quan hệ tương tác thân thiện giữa thầy và trò
Bắt học sinh viết cam kết “tự xử”
Đồng nghiệp cho biết trước đây đã có cô giáo cho học sinh viết bản cam kết “tự xử” với nội dung tự chịu hình phạt do mình đề xuất nếu vi phạm những điều cô đưa ra như: nói chuyện trong giờ học, không học thuộc bài, khi phát biểu không đứng lên, đi muộn, nghỉ không xin phép, trang phục không đúng quy định… Bản cam kết “tự xử” này đưa xuống, các em tự đưa ra nhiều hình thức chịu phạt như: qu.ỳ gố.i suốt tiết, tự vả miệng nhiều cái, thụt dầu 50 lần, hít đất 20 cái…
Cô giáo hài lòng vì có thể bào chữa rằng cô không vướng vào quy định cấm xúc phạm thân thể, nhân phẩm học sinh mà vẫn phạt học sinh được. Rằng đây là các em “tự xử” theo cam kết. Cô cũng tỏ ra dân chủ cho học sinh biểu quyết chọn lựa trong 2 hình thức trừng phạt: hít đất hay thụt dầu. Cuối cùng cả lớp chọn: nếu vi phạm quy định của cô, học sinh sẽ phải thụt dầu – hai tay nắm lấy hai vành tai, đứng lên ngồi xuống vài chục lần tùy mức độ do cô định. Thật ra, việc học sinh có nói chuyện riêng trong giờ học cũng là bình thường.
Nếu làm ảnh hưởng việc tiếp thu của cá nhân và của các bạn, thầy cô có thể nhắc nhở chứ không thể tùy tiện phạt các em. Chưa kể có thể nguyên nhân làm các em không tập trung là bài giảng của thầy cô không gây hứng thú cho HS, các em chán nản không thích học nữa. Chưa kể nói là “tự xử” nhưng thực chất là cô đã ép học sinh phải kí tên tự nhận hình phạt vì cô đâu chịu áp dụng hình thức nhắc nhở, phê bình, bản cam kết này do cô soạn sẵn, đưa tận tay từng em. Học sinh nào dám không ký.
Phê sổ với kết luận nặng nề
Trong giáo dục học sinh có thầy cô dùng biện pháp trấn áp học sinh bằng cách phê vào sổ bằng những kết luận nặng nề như: vô lễ với giáo viên, thách thức thầy cô… mỗi khi các em chưa ứng xử đúng mực với thầy cô. Thầy cô chủ nhiệm nhìn thấy, căn cứ vào đấy mà đán.h giá hạnh hiểm học sinh hay thông báo về gia đình. Lẽ ra, thầy cô phải độ lượng, kiên nhẫn và chân tình chỉ ra cái sai của học sinh và nếu cần thiết sẽ nghiêm khắc phê bình giúp các em nhận thức tốt, biết sửa chữa, cả lớp rút ra được bài học rèn luyện cho từng em…, trái lại thầy cô chỉ biết thỏa mãn tự ái của mình muốn khẳng định quyền lực của mình.
Học sinh vì vậy ngày càng xa cách, mất lòng tin thầy cô trong khi ngành Giáo dục kêu gọi xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực từ nhiều năm qua. “Sáng kiến” ấy được một số giáo viên áp dụng xem như lá bùa hộ thân vì họ nghĩ rằng người thầy không trực tiếp tác động đến thân thể học sinh! Mãi cho đến khi có một thầy giáo quá hưng phấn đã yêu cầu một học sinh thụt dầu 1.000 lần vì tội không thuộc bài, không làm bài tập thầy giao.
Video đang HOT
Học sinh này ốm yếu, nhỏ con dù đang học lớp 9. Không hiểu được vì sao em thực hiện được đến lần 750 mới xin thầy cho ngưng lại vì chịu hết xiết, phần còn lại em xin trả nợ vào tiết sau. Thầy đồng ý với điều kiện vì thiếu nợ nên tiết sau, học sinh này phải thụt cho đủ 500 lần chứ không phải 250. Đúng như lời thầy đã nói, tiết học sau đó, học sinh này phải thực hiện đúng con số 500 lượt đứng lên ngồi xuống như vậy.
Thầy hả hê vì đã phạt được một học sinh “bất trị”. Lớp kinh hoàng vì hình phạt của thầy. Cứ đến tiết thầy, em nào, em nấy sợ như gặp cọp, còn đâu là thân thiện. Học sinh này sau lần “tự xử” ấy đã phải nghỉ học mấy ngày vì đau nhức toàn thân, gia đình phải mua thuố.c cho em uống. Em vẫn không nói lý do nên gia đình cứ ngỡ em bệnh. Mãi tháng sau, em lại vi phạm quy định về học tập do thầy đề ra, sợ chịu không nổi hình phạt, em bỏ học. Gia đình gặng hỏi mãi mới biết sự thật, đòi làm lớn chuyện. Nhà trường và giáo viên phải tốn công dàn xếp mọi việc mới êm. Thế nhưng vẫn còn giáo viên khác chống chế: 1.000 thì quá nhưng 100 thì được!
GD khởi đầu từ yêu thương
Đuổi học sinh ra khỏi lớp
Rồi có giáo viên thấy có học sinh vi phạm nội quy, ồn ào trong lớp, không ghi chép bài…, nhắc nhở nhiều lần không được nên cứ đến giờ là đuổi học sinh này ra ngoài, không cho ngồi trong lớp. Có trường hợp giáo viên đưa các em này lên văn phòng phạt đứng suốt tiết để rồi không giúp các em sửa đổi được gì. Có giáo viên chọn phương pháp bắt viết tự kiểm, cứ vi phạm là viết, không nghĩ rằng viết tự kiểm mãi học sinh đâ.m nhàn, không phấn đấu tiến bộ nữa mà cũng chẳng sợ kỷ luật.
Tìm hiểu mới biết được các em này phần lớn sống trong một gia đình có hoàn cảnh phức tạp, đáng thương. Cha mẹ thường đã li dị hay do kiếm sống phải đi xa, gởi con cho ông bà lo. Em nào còn sống với cha mẹ thì cả ngày cha mẹ không trò chuyện với con được năm phút nói chi dạy dỗ, quan tâm đến việc học tập, rèn luyện đạo đức của con vì đã quá mệt mỏi sau một ngày lao động.
Các năm học trước, để cho yên mọi bề, không ảnh hưởng đến thành tích cá nhân và của lớp, thầy cô buông xuôi, không quan tâm dạy bảo mặc cho các em ngày càng lún sâu trong sai sót. Cuối năm, các em này vẫn được xếp loại hạnh kiểm ở mức khá, tốt. Các em vì thế chưa ngoan, chưa học tốt được. Một số hành vi, lời nói của các em có sai trái là điều dễ hiểu. Nếu người thầy độ lượng, quan tâm, thương yêu, cảm thông với cuộc sống các em, chắc chắn sẽ có cách giúp học sinh sửa sai, tiến bộ. Đằng này, học sinh nhìn thấy thầy cô là nhìn thấy hình phạt thì còn gì gần gũi, thương yêu nữa (?)
Giáo dục phải khởi đầu từ yêu thương
Hiện nay, nhà trường đang thực hiện giáo dục học sinh sai phạm bằng hình thức kỷ luật tích cực. Kỷ luật nhưng không phải là trừng phạt học sinh. Trên hết là tạo sự thay đổi trong nhận thức từng học sinh về tự đán.h giá hành vi và hình thức điều chỉnh cho phù hợp nội quy, pháp luật.
Khi kỷ luật học sinh, người thầy không thể bỏ qua cảm xúc với các em. Các em phải hiểu được thầy cô cũng đau lòng, luôn mong muốn và tạo điều kiện để các em khắc phục khuyết điểm. Các em tin tưởng thầy cô không thành kiến vì những sai lầm của mình… Cụ thể, ban giám hiệu cần nhắc nhở thầy cô không được đuổi học sinh khỏi lớp, cần thiết, thầy cô phối hợp với giáo viên phụ trách nề nếp, tổng phụ trách Đội và phụ huynh uốn nắn các em. Các hình thức xử phạt không được làm tổn hại thân thể, tinh thần học học sinh, việc “tự xử” không được chấp nhận.
Những việc đáng tiếc gần đây mà báo chí thông tin vì cách giải quyết tình huống ở lớp học của thầy cô còn nhiều sai sót chắc chắn có yếu tố chưa thật sự thương yêu học sinh, không xây dựng được mối quan hệ tương tác thân thiện giữa thầy và trò.
Nguyễn Hữu Nhân (GV Trường THCS Võ Thị Sáu – TP Sa Đéc, Đồng Tháp)
Theo giaoducthoidai.vn
Không nên lạm dụng "chiêu" cuối cùng
Lạm dụng việc hạ hạnh kiểm người học là không thể chấp nhận trong nhà trường. Tự đặt ra biện pháp chế tài học sinh chưa hẳn mang lại hiệu quả giáo dục cao.
Cô giáo và phụ huynh trao đổi thân thiện bên trẻ
Ngay từ đầu năm, nhiều trường đã phổ biến đến học sinh những điều vi phạm sẽ dẫn đến bị hạ bậc hạnh kiểm. Đơn cử như đi muộn 3 lần trong tháng, nghỉ học không xin phép, sử dụng điện thoại trong lớp, vô lễ với giáo viên... Bộ phận quản lý nền nếp học sinh mà chủ yếu là Tổng phụ trách đội, chi đoàn giáo viên... theo dõi, kiểm tra, ghi các lỗi học sinh mắc phải rồi thông báo cho thầy cô chủ nhiệm. Cuối tháng, học sinh tùy theo vi phạm sẽ bị hạ bậc hạnh kiểm.
Cũng có một số em phạm lỗi do ngoài ý muốn hoặc do thầy cô đán.h giá mức độ vi phạm trầm trọng hơn nó vốn có nên những em đó bị hạ bậc hạnh kiểm oan uổng mà không có cơ hội trình bày.
Trên cương vị là giáo viên, tôi rất ít khi hạ bậc hạnh kiểm học sinh. Không phải vì tôi dễ dãi, bỏ qua mọi khuyết điểm của các em. Tôi luôn lắng nghe, tìm hiểu ngọn nguồn những vi phạm đã xảy ra. Tôi mang đến cơ hội cho các em sự giãi bày và lời hứa khắc phục. Tôi chấp nhận có em chối quanh vì tôi biết chắc em đó không thể tiếp tục vi phạm sau những lời bào chữa đã một lần thốt ra với thầy.
Đồng nghiệp có nhiều lúc chưa ủng hộ nhưng sau nhiều tháng năm công tác, họ cũng hiểu ra. Đó là không nên đem việc hạ hạnh kiểm ra hù dọa học sinh. Điều quan trọng là nên giúp các em thấy được trách nhiệm của người học sinh không chỉ là học tập tốt mà còn là rèn luyện bản thân. Cứ mỗi lần học sinh vi phạm, thầy cô lại lấy việc hạ bậc hạnh kiểm ra, xem như giải pháp kết thúc sự việc.
Bình tĩnh, kiềm chế, tìm hiểu, cho học sinh có cơ hội giãi bày là rất quan trọng. Tôi nhớ có trường hợp một học sinh của tôi bị cô giáo bộ môn đề quyết là vô lễ và yêu cầu tôi hạ bậc hạnh kiểm trong tháng và cả học kỳ. Lý do là em này đã đậ.p mạnh quyển vở xuống mặt bàn sau khi kiểm tra miệng xong.
Qua tìm hiểu, em cho biết vì sơ xuất em trả lời thiếu mất một ý bị cô bớt điểm; khi về chỗ ngồi, giận mình đã để mất cơ hội nhận điểm tốt, em đậ.p quyển vở xuống mặt bàn như một phản xạ bức xúc. Biết em là học sinh ngoan, học tốt, tôi tin em không phản ứng với cô giáo. Vậy mà mất mấy buổi trao đổi, cô giáo ấy mới chịu rút yêu cầu hạ hạnh kiểm nhưng buộc em đó phải xin lỗi cô. Cuối cùng học sinh phải thực hiện theo ý cô mới xong.
Thầy cô có người chưa chú ý đặc điểm phát triển tâm sinh lý của học sinh, cứ thấy vi phạm là hạ hạnh kiểm. Đơn cử, tôi chủ nhiệm lớp 9, học sinh nữ có em tập trang điểm khi đến trường. Đồng nghiệp thường chỉ trích, lên án, phê bình nặng nề trước lớp kèm thêm lời dọa hạ hạnh kiểm.
Tôi có cách làm khác: "Yêu cầu của thầy đơn giản, các em chỉ cần rửa mặt cho sạch son phấn rồi vào học". Những giờ sinh hoạt cuối tuần, thầy trò dành thời gian trao đổi về việc là học sinh có nên trang điểm khi đến trường không? Tôi lại hướng dẫn các em tìm đọc những thông tin y học có liên quan đến lứa tuổ.i học sinh để tự rút ra bài học. Tôi không đ.e dọ.a hạ bậc hạnh kiểm nhưng nếu học sinh tiếp tục vi phạm, tôi tìm gặp phụ huynh để cùng phối hợp để giáo dục các em.
Hạ bậc hạnh kiểm chỉ làm thỏa mãn tự ái của thầy cô trước mắt. Nhiều học sinh sợ điều này vì đồng nghĩa với sự trừng phạt của gia đình chứ không có ý thức chịu trách nhiệm về cái sai của bản thân. Chính vì vậy, học sinh không có sự ăn năn, điều chỉnh hành vi. Học sinh buồn lòng nhận thức quyền lực của thầy cô chính là nâng lên hay hạ xuống hạnh kiểm của từng người.
Nhà trường có quan niệm rằng nhiệm vụ của học sinh là học tập tốt. Học sinh nào bị xếp loại yếu dứt khoát không được xếp hạnh kiểm tốt. Vì thế có những em dù không hề vi phạm điều gì trong nội quy nhà trường nhưng năng lực tiếp thu có giới hạn, đành chịu vậy.
Hạ bậc hạnh kiểm là việc làm cuối cùng nếu học sinh không chịu sửa sai. Không nên xem đây là cách thể hiện quyền lực của thầy cô. Khi đán.h giá hạnh kiểm của học sinh cần xem xét nhiều vấn đề từ lứa tuổ.i, giới tính, hoàn cảnh, ý chí... của các em. Người thầy nên công tâm, thấu hiểu, giúp học sinh không phạm sai lầm. Nếu đã sai, các em cần được dìu dắt khắc phục. Có thầy cô vì chỉ tiêu hạnh kiểm tốt trong năm đã không hạ bậc hạnh kiểm học sinh. Thay vào đó lời phê trong học bạ dành cho học sinh lại là: cần cố gắng rèn luyện nhiều hơn nữa! Lại có thầy xếp hạnh kiểm tốt nhưng lời phê là: cần tu dưỡng đạo đức tác phong!
Hạ bậc hạnh kiểm có thể chỉ làm thỏa mãn tự ái trước mắt của thầy cô. Nhiều học sinh sợ điều này vì nó đồng nghĩa với sự trừng phạt của gia đình, chứ không có ý thức chịu trách nhiệm về cái sai của bản thân. Chính vì vậy, học sinh không có sự ăn năn, điều chỉnh hành vi. Học sinh buồn lòng nhận thức quyền lực của thầy cô chính là nâng lên hay hạ xuống hạnh kiểm của từng người.
Nguyễn Hữu Nhân (GV Trường THCS Võ Thị Sáu, Sa Đéc - Đồng Tháp)
Theo giaoducthoidai
Từ những cái tát trong giáo dục: Cần xây dựng kỷ luật không nước mắt Dùng đòn roi để dọa nạt giáo dục khó có hiệu quả, gây tổn thương tới trẻ. Điều cần làm là xây dựng hình thức kỷ luật không nước mắt. Những ngày gần đây, xã hội không khỏi bức xúc khi liên tiếp xảy ra các vụ bạo lực của giáo viên với học sinh ngay tại lớp học, diễn ra tại nhiều...