Khả năng Nga giành được pháo đài phòng thủ Chasiv Yar của Ukraine

Quân đội Nga được cho là đặt hy vọng sẽ chiếm được Chasiv Yar trước ngày Chiến thắng 9/5, nhưng liệu họ có đạt được điều đó?

Khói bao trùm Chasiv Yar, gần Bakhmut, ngày 7/4/2023. Ảnh: EPA-EFE

Giao tranh ở Ukraine vẫn tiếp diễn không suy giảm và lực lượng Nga vẫn tiếp tục tiến công ở nhiều điểm dọc theo phòng tuyến. Mục tiêu mới nhất của họ là thành phố Chasiv Yar, gần Bakhmut, thuộc vùng Donetsk mà Nga đã kiểm soát một phần.

Các nhà phân tích của trang Novaya Gazeta Europe nhận định rằng Nga sẽ không thể chiếm thành phố này một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, Chasiv Yar có thể thất thủ do tình trạng thiếu đạn dược của Ukraine. Tốc độ chuyển giao của gói viện trợ quân sự vừa được Quốc hội Mỹ khai thông sẽ ảnh hưởng lớn đến cục diện trận chiến Chasiv Yar sắp tới.

NGA CHUẨN BỊ CHO NGÀY CHIẾN THẮNG?

Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine (AFU), Oleksandr Syrskyi, nói rằng quân đội Nga hy vọng sẽ chiếm được Chasiv Yar trước Ngày Chiến thắng 9/5, khi Nga kỉ niệm chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Theo tờ The Kyiv Independent, Tướng Syrskyi cho biết Nga muốn xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Ukraine ở phía Tây Bakhmut, tiến tới kênh Siverskyi Donets-Donbas, chiếm Chasiv Yar và sau đó “tiến xa hơn về phía Kramatorsk”.

Ông Syrskyi nói: “Kế hoạch của Nga đang bị cản trở bởi sự phòng thủ anh dũng từ các lữ đoàn của chúng tôi, những người đã phòng thủ kiên cố và đang đẩy lùi các cuộc tấn công hàng ngày”. Nhưng vị tướng thừa nhận rằng mối đe dọa vẫn “là thật”.

Trước đó, Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine, Kyrylo Budanov, nói với đài truyền hình Đức hôm 7/4 rằng quân đội Ukraine đang chuẩn bị cho cuộc tấn công lớn sắp tới của kẻ thù. “Quân đội Nga sẽ tiến hành cuộc tấn công vào cuối tháng 5, đầu tháng 6″, ông Budanov nói và nhấn mạnh rằng nếu không có sự giúp đỡ của các đồng minh phương Tây, tình hình sẽ “khó khăn thảm khốc” đối với Ukraine.

Một nhà phân tích quân sự Nga xin giấu tên nói với tờ Novaya Gazeta Europe rằng quân đội Nga đã tiến gần đến Chasiv Yar nhưng bị tổn thất nặng nề về nhân sự và trang thiết bị. Ông cho biết phần lớn dân số 12.000 người từ trước chiến tranh của thị trấn đã sơ tán.

Roman Svitan, chuyên gia quân sự và một đại tá quân đội Ukraine, cho biết: “Người Nga đang cố gắng tấn công vào nhiều nơi cùng một lúc”. Ông nói rằng người Nga cũng nhắm mục tiêu vào các khu vực xung quanh hai thành phố khác trong vùng Donetsk – Avdiivka và Marinka – và xung quanh Bilohorivka ở vùng Luhansk, nhưng “phần lớn” lực lượng Nga đang tập trung vào Chasiv Yar.

Chuyên gia Svitan đồng ý với Tướng Syrskyi rằng người Nga rõ ràng đang nhắm mục tiêu chiếm thành phố này trước Ngày Chiến thắng. Ông nói: “Điện Kremlin có truyền thống gắn các chiến thắng quân sự vào những ngày quan trọng”.

Theo ông, Chasiv Yar là một địa điểm chiến lược quan trọng; nếu quân Nga chiếm được thành phố, cao độ của nơi này sẽ cho phép họ bắn xuống khu vực gần đó xung quanh Kramatorsk. Sự thành công hay thất bại của chiến dịch phụ thuộc “vào số lượng đạn pháo mà quân Ukraine có”. “Nếu các đồng minh kịp cung cấp [vũ khí] cho quân đội Ukraine, họ sẽ có thể bảo vệ hiệu quả các vị trí của mình và giữ vững Chasiv Yar.”

CHASIV YAR KHÔNG DỄ VƯỢT QUA

Chuyên gia Svitan gọi Chasiv Yar là nền tảng phòng thủ của Ukraine ở khu vực Donetsk. Ông nói, nếu thành phố này bị chiếm, tiền tuyến sẽ lùi lại đáng kể về phía Ukraine, cho phép quân Nga pháo kích và di chuyển đến các thị trấn Kostiantynivka, Druzhkivka, Kramatorsk và Sloviansk. Nếu Nga chiếm được những thành phố đó, trên thực tế, họ sẽ chiếm toàn bộ khu vực Donetsk.

Bất kể liệu Nga có thể chiếm được những địa điểm quan trọng đó trước mắt hay không, người dân sẽ phải chịu thiệt hại. Khu vực này hiện là nơi sinh sống của hơn 300.000 dân và giao tranh dữ dội sẽ phá hủy điều kiện sống của họ.

Tuy nhiên, theo nhà phân tích quân sự Yan Matveyev, người Nga sẽ “gần như không thể nhanh chóng chiếm được Chasiv Yar”. Ông Matveyev nói rằng trừ khi xảy ra “thảm họa lớn với các đơn vị phòng thủ Ukraine”, chẳng hạn như cạn kiệt đạn dược, họ sẽ không chịu từ bỏ Chasiv Yar vì quy mô và vị trí chiến lược của nó. Ông Matveyev cho biết: “Lực lượng Nga vẫn chưa tiến vào thành phố nên giao tranh có thể kéo dài hàng tháng”.

Người dân địa phương ở Chasiv Yar, ngày 9/11/2023. Ảnh: EPA-EFE

Nhà phân tích quân sự Kirill Mikhailov, trước đây thuộc Nhóm tình báo xung đột – một tổ chức độc lập điều tra xung đột vũ trang, nói rằng bất kỳ kế hoạch nào Nga đưa ra để chiếm thành phố trước ngày 9/5 đều là “quá lạc quan”.

Ông nói: “Ngày Chiến thắng chỉ còn chưa đầy nửa tháng nữa và Chasiv Yar có địa hình phức tạp”. Chasiv Yar tương tự như Soledar, một thành phố gần Bakhmut mà Ukraine chỉ mất kiểm soát sau 5 tháng giao tranh.

Các chuyên gia cho rằng những thành công của Nga là nhờ vào triển khai bom lượn, chứ không phải nhờ nhân lực hay pháo binh vượt trội. Họ cho biết, bom lượn là mối nguy hiểm lớn nhất đối với quân đội Ukraine trên toàn bộ chiến tuyến.

Ông Mikhailov nói: “Ukraine hiện đang tập trung mọi nỗ lực ngoại giao vào việc tăng cường nguồn cung cấp vũ khí”. Theo ông Mikhailov, máy bay chiến đấu F-16 sẽ “giúp khắc phục tình hình” nhưng hiệu quả của chúng sẽ phụ thuộc vào tầm bắn của tên lửa không đối không được cung cấp đi kèm. Ông nói thêm rằng gần đây người Nga đã bắt đầu sử dụng các loại vũ khí mới khó đánh chặn hơn, như bom lượn UMPB D-30 và tên lửa Kh-69.

Một nhà phân tích giấu tên cho biết: “Người Ukraine rõ ràng không có cách nào đẩy lùi máy bay Nga thả bom lượn”. Họ giải thích rằng mặc dù hệ thống tên lửa đất đối không Patriot có năng lực đó, nhưng ít nhất hai bệ phóng Patriot đã bị phá hủy và các hệ thống còn lại vẫn cần thiết ở Kiev. “Hơn nữa, loại đạn mà họ sử dụng rất đắt tiền và Ukraine rõ ràng không còn nhiều”. Ông giải thích rằng, với việc Nga sử dụng bom hạng nặng không điều khiển được thiết kế để san bằng các thị trấn, Ukraine sẽ không thể phòng thủ nếu không có thêm máy bay chiến đấu.

Công sự răng rồng mới của Ukraine trên cánh đồng gần Chasiv Yar, ngày 24/2/2024. Ảnh: Anadolu

UKRAINE PHÒNG THỦ CHỦ ĐỘNG

Nhà phân tích ẩn danh nói với Novaya Gazeta Europe rằng lẽ ra Ukraine nên chuẩn bị hệ thống phòng thủ sâu, nhiều tầng ở khu vực xung quanh Chasiv Yar, khi biết rằng người Nga sẽ để mắt đến thành phố này sau khi chiếm được Bakhmut và Avdiivka.

Các nhà phân tích Ukraine tại DeepState đã báo cáo về các công sự dưới mức trung bình trong khu vực vào đầu tháng 4.

Chuyên gia quân sự Roman Svitan cũng chỉ ra rằng Ukraine chỉ bắn khoảng 2.000 viên đạn pháo mỗi ngày trong khu vực trong khi Nga bắn gần 10.000 viên đạn. “Nếu các đồng minh của Ukraine không cung cấp đạn pháo, quân đội Ukraine sẽ phải rời Chasiv Yar”, ông nói.

Dự luật viện trợ trị giá 61 tỷ USD cho Ukraine đã được Quốc hội Mỹ thông qua và Tổng thống Joe Biden ký thành luật sau nhiều tháng bế tắc. Ngay sau đó, Lầu Năm Góc đã công bố một gói viện trợ chi tiết cho Ukraine.