Khả năng Nga giành được pháo đài phòng thủ Chasiv Yar của Ukraine

Thu Hằng05:50 26/04/2024

Quân đội Nga được cho là đặt hy vọng sẽ chiếm được Chasiv Yar trước ngày Chiến thắng 9/5, nhưng liệu họ có đạt được điều đó?

Khói bao trùm Chasiv Yar, gần Bakhmut, ngày 7/4/2023. Ảnh: EPA-EFE

Giao tranh ở Ukraine vẫn tiếp diễn không suy giảm và lực lượng Nga vẫn tiếp tục tiến công ở nhiều điểm dọc theo phòng tuyến. Mục tiêu mới nhất của họ là thành phố Chasiv Yar, gần Bakhmut, thuộc vùng Donetsk mà Nga đã kiểm soát một phần.

Các nhà phân tích của trang Novaya Gazeta Europe nhận định rằng Nga sẽ không thể chiếm thành phố này một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, Chasiv Yar có thể thất thủ do tình trạng thiếu đạn dược của Ukraine. Tốc độ chuyển giao của gói viện trợ quân sự vừa được Quốc hội Mỹ khai thông sẽ ảnh hưởng lớn đến cục diện trận chiến Chasiv Yar sắp tới.

NGA CHUẨN BỊ CHO NGÀY CHIẾN THẮNG?

Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine (AFU), Oleksandr Syrskyi, nói rằng quân đội Nga hy vọng sẽ chiếm được Chasiv Yar trước Ngày Chiến thắng 9/5, khi Nga kỉ niệm chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Theo tờ The Kyiv Independent, Tướng Syrskyi cho biết Nga muốn xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Ukraine ở phía Tây Bakhmut, tiến tới kênh Siverskyi Donets-Donbas, chiếm Chasiv Yar và sau đó “tiến xa hơn về phía Kramatorsk”.

Ông Syrskyi nói: “Kế hoạch của Nga đang bị cản trở bởi sự phòng thủ anh dũng từ các lữ đoàn của chúng tôi, những người đã phòng thủ kiên cố và đang đẩy lùi các cuộc tấn công hàng ngày”. Nhưng vị tướng thừa nhận rằng mối đe dọa vẫn “là thật”.

Trước đó, Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine, Kyrylo Budanov, nói với đài truyền hình Đức hôm 7/4 rằng quân đội Ukraine đang chuẩn bị cho cuộc tấn công lớn sắp tới của kẻ thù. “Quân đội Nga sẽ tiến hành cuộc tấn công vào cuối tháng 5, đầu tháng 6″, ông Budanov nói và nhấn mạnh rằng nếu không có sự giúp đỡ của các đồng minh phương Tây, tình hình sẽ “khó khăn thảm khốc” đối với Ukraine.

Một nhà phân tích quân sự Nga xin giấu tên nói với tờ Novaya Gazeta Europe rằng quân đội Nga đã tiến gần đến Chasiv Yar nhưng bị tổn thất nặng nề về nhân sự và trang thiết bị. Ông cho biết phần lớn dân số 12.000 người từ trước chiến tranh của thị trấn đã sơ tán.

Roman Svitan, chuyên gia quân sự và một đại tá quân đội Ukraine, cho biết: “Người Nga đang cố gắng tấn công vào nhiều nơi cùng một lúc”. Ông nói rằng người Nga cũng nhắm mục tiêu vào các khu vực xung quanh hai thành phố khác trong vùng Donetsk – Avdiivka và Marinka – và xung quanh Bilohorivka ở vùng Luhansk, nhưng “phần lớn” lực lượng Nga đang tập trung vào Chasiv Yar.

Chuyên gia Svitan đồng ý với Tướng Syrskyi rằng người Nga rõ ràng đang nhắm mục tiêu chiếm thành phố này trước Ngày Chiến thắng. Ông nói: “Điện Kremlin có truyền thống gắn các chiến thắng quân sự vào những ngày quan trọng”.

Theo ông, Chasiv Yar là một địa điểm chiến lược quan trọng; nếu quân Nga chiếm được thành phố, cao độ của nơi này sẽ cho phép họ bắn xuống khu vực gần đó xung quanh Kramatorsk. Sự thành công hay thất bại của chiến dịch phụ thuộc “vào số lượng đạn pháo mà quân Ukraine có”. “Nếu các đồng minh kịp cung cấp [vũ khí] cho quân đội Ukraine, họ sẽ có thể bảo vệ hiệu quả các vị trí của mình và giữ vững Chasiv Yar.”

CHASIV YAR KHÔNG DỄ VƯỢT QUA

Chuyên gia Svitan gọi Chasiv Yar là nền tảng phòng thủ của Ukraine ở khu vực Donetsk. Ông nói, nếu thành phố này bị chiếm, tiền tuyến sẽ lùi lại đáng kể về phía Ukraine, cho phép quân Nga pháo kích và di chuyển đến các thị trấn Kostiantynivka, Druzhkivka, Kramatorsk và Sloviansk. Nếu Nga chiếm được những thành phố đó, trên thực tế, họ sẽ chiếm toàn bộ khu vực Donetsk.

Video đang HOT

Bất kể liệu Nga có thể chiếm được những địa điểm quan trọng đó trước mắt hay không, người dân sẽ phải chịu thiệt hại. Khu vực này hiện là nơi sinh sống của hơn 300.000 dân và giao tranh dữ dội sẽ phá hủy điều kiện sống của họ.

Tuy nhiên, theo nhà phân tích quân sự Yan Matveyev, người Nga sẽ “gần như không thể nhanh chóng chiếm được Chasiv Yar”. Ông Matveyev nói rằng trừ khi xảy ra “thảm họa lớn với các đơn vị phòng thủ Ukraine”, chẳng hạn như cạn kiệt đạn dược, họ sẽ không chịu từ bỏ Chasiv Yar vì quy mô và vị trí chiến lược của nó. Ông Matveyev cho biết: “Lực lượng Nga vẫn chưa tiến vào thành phố nên giao tranh có thể kéo dài hàng tháng”.

Người dân địa phương ở Chasiv Yar, ngày 9/11/2023. Ảnh: EPA-EFE

Nhà phân tích quân sự Kirill Mikhailov, trước đây thuộc Nhóm tình báo xung đột – một tổ chức độc lập điều tra xung đột vũ trang, nói rằng bất kỳ kế hoạch nào Nga đưa ra để chiếm thành phố trước ngày 9/5 đều là “quá lạc quan”.

Ông nói: “Ngày Chiến thắng chỉ còn chưa đầy nửa tháng nữa và Chasiv Yar có địa hình phức tạp”. Chasiv Yar tương tự như Soledar, một thành phố gần Bakhmut mà Ukraine chỉ mất kiểm soát sau 5 tháng giao tranh.

Các chuyên gia cho rằng những thành công của Nga là nhờ vào triển khai bom lượn, chứ không phải nhờ nhân lực hay pháo binh vượt trội. Họ cho biết, bom lượn là mối nguy hiểm lớn nhất đối với quân đội Ukraine trên toàn bộ chiến tuyến.

Ông Mikhailov nói: “Ukraine hiện đang tập trung mọi nỗ lực ngoại giao vào việc tăng cường nguồn cung cấp vũ khí”. Theo ông Mikhailov, máy bay chiến đấu F-16 sẽ “giúp khắc phục tình hình” nhưng hiệu quả của chúng sẽ phụ thuộc vào tầm bắn của tên lửa không đối không được cung cấp đi kèm. Ông nói thêm rằng gần đây người Nga đã bắt đầu sử dụng các loại vũ khí mới khó đánh chặn hơn, như bom lượn UMPB D-30 và tên lửa Kh-69.

Một nhà phân tích giấu tên cho biết: “Người Ukraine rõ ràng không có cách nào đẩy lùi máy bay Nga thả bom lượn”. Họ giải thích rằng mặc dù hệ thống tên lửa đất đối không Patriot có năng lực đó, nhưng ít nhất hai bệ phóng Patriot đã bị phá hủy và các hệ thống còn lại vẫn cần thiết ở Kiev. “Hơn nữa, loại đạn mà họ sử dụng rất đắt tiền và Ukraine rõ ràng không còn nhiều”. Ông giải thích rằng, với việc Nga sử dụng bom hạng nặng không điều khiển được thiết kế để san bằng các thị trấn, Ukraine sẽ không thể phòng thủ nếu không có thêm máy bay chiến đấu.

Công sự răng rồng mới của Ukraine trên cánh đồng gần Chasiv Yar, ngày 24/2/2024. Ảnh: Anadolu

UKRAINE PHÒNG THỦ CHỦ ĐỘNG

Nhà phân tích ẩn danh nói với Novaya Gazeta Europe rằng lẽ ra Ukraine nên chuẩn bị hệ thống phòng thủ sâu, nhiều tầng ở khu vực xung quanh Chasiv Yar, khi biết rằng người Nga sẽ để mắt đến thành phố này sau khi chiếm được Bakhmut và Avdiivka.

Các nhà phân tích Ukraine tại DeepState đã báo cáo về các công sự dưới mức trung bình trong khu vực vào đầu tháng 4.

Chuyên gia quân sự Roman Svitan cũng chỉ ra rằng Ukraine chỉ bắn khoảng 2.000 viên đạn pháo mỗi ngày trong khu vực trong khi Nga bắn gần 10.000 viên đạn. “Nếu các đồng minh của Ukraine không cung cấp đạn pháo, quân đội Ukraine sẽ phải rời Chasiv Yar”, ông nói.

Dự luật viện trợ trị giá 61 tỷ USD cho Ukraine đã được Quốc hội Mỹ thông qua và Tổng thống Joe Biden ký thành luật sau nhiều tháng bế tắc. Ngay sau đó, Lầu Năm Góc đã công bố một gói viện trợ chi tiết cho Ukraine.

Sĩ quan cấp cao quân đội Ukraine tiết lộ nguy cơ phòng tuyến sụp đổ

Theo các sĩ quan cấp cao Ukraine, bức tranh quân sự đang rất ảm đạm và các tướng Nga có thể đạt được thành công ở bất cứ nơi nào trên phòng tuyến của Ukraine mà họ quyết định tập trung tấn công.

Phòng tuyến của Ukraine đứng trước nguy cơ sụp đổ ở bất cứ nơi nào mà Nga dồn lực để xuyên thủng. Ảnh: Getty Images

Những tuyên bố mới nhất của doanh nhân tỉ phú Elon Musk liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine đã khiến nhiều người lo ngại, khi ông cảnh báo rằng mặc dù Moskva "không có cơ hội" chinh phục toàn bộ Ukraine, nhưng "chiến tranh càng kéo dài, Nga sẽ càng giành được nhiều lãnh thổ hơn", cho đến khi họ đánh tới sông Dnipro, nơi rất khó để vượt qua".

Ông cũng cảnh báo: "Tuy nhiên, nếu chiến tranh kéo dài đủ lâu, Odesa cũng sẽ thất thủ".

Với việc Musk đã từng kêu gọi Ukraine đồng ý nhượng bộ lãnh thổ, cộng với sự phản đối của ông đối với gói viện trợ quân sự trị giá 60 tỷ USD của Mỹ, chắc chắn ông chủ Tesla không phải là nhà bình luận được Ukraine yêu thích. Và nhận xét của ông đã nhận được phản hồi có thể đoán trước được.

TIỀN TUYẾN MONG MANH

Nhưng dự báo của doanh nhân tỷ phú thực ra không khác mấy so với những cảnh báo nghiêm trọng mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đưa ra trong vài ngày qua. Theo ông Zelensky, trừ khi gói viện trợ hàng tỷ USD đang bị đình trệ sớm được Quốc hội Mỹ phê duyệt, lực lượng của ông sẽ phải "quay trở lại, rút lui, từng bước một, từng bước nhỏ". Ông cũng cảnh báo một số thành phố lớn có thể có nguy cơ thất thủ.

Rõ ràng, những cảnh báo của Tổng thống Zelensky là một phần trong nỗ lực ngoại giao rộng rãi nhằm giải phóng khoản viện trợ quân sự mà lực lượng của ông rất cần và đã thiếu hụt trong nhiều tháng - đủ mọi thứ từ đạn pháo 155 mm đến hệ thống phòng không Patriot và máy bay không người lái. Nhưng sự thật đáng buồn là ngay cả khi gói viện trợ được Điện Capitol thông qua, nguồn tiếp tế khổng lồ có thể vẫn không đủ để ngăn chặn một chiến trường lớn bị đảo lộn.

Và một thất bại như vậy, đặc biệt là trong lúc đang diễn ra các chiến dịch bầu cử ở Mỹ và châu Âu, rất có thể làm sống lại áp lực của phương Tây đối với các cuộc đàm phán mà rõ ràng sẽ có lợi cho Nga.

Về cơ bản, mọi thứ bây giờ phụ thuộc vào nơi nào Nga sẽ quyết định tập trung sức mạnh của mình vào một cuộc tấn công lớn dự kiến sẽ diễn ra vào mùa hè này. Trong những cuộc tấn công mang tính chất thăm dò - trải dài từ Kharkov và Sumy ở phía Bắc đến Odesa ở phía Nam, các cuộc không kích bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga đã tăng mạnh trong những tuần gần đây, nhắm vào cơ sở hạ tầng và khiến Ukraine khó có thể đoán được nơi họ sẽ thực hiện cú đánh lớn.

Theo các sĩ quan quân đội cấp cao Ukraine giấu tên, từng phục vụ dưới quyền Tướng Valery Zaluzhny - cựu tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine mới bị thay thế vào tháng 2, bức tranh quân sự lúc này thật sự nghiệt ngã.

Các sĩ quan cho biết có nguy cơ rất lớn là tiền tuyến sẽ sụp đổ ở bất cứ nơi nào các tướng Nga quyết định tập trung tấn công. Hơn nữa, nhờ có ưu thế lực lượng vượt trội, cộng với làn sóng tấn công bằng bom dẫn đường nhằm vào các vị trí của Ukraine trong nhiều tuần nay, Nga có thể sẽ "xâm nhập qua tiền tuyến và đánh sập nó ở một số khu vực" - theo các sĩ quan trên.

"Không gì có thể giúp Ukraine bây giờ vì không có công nghệ thực sự nào có thể bù đắp cho Kiev về số lượng lớn binh sĩ mà Nga có thể sẽ huy động tấn công chúng tôi. Chúng tôi không có những công nghệ đó và phương Tây cũng không có đủ số lượng", một trong những nguồn tin quân sự hàng đầu nói với tờ Politico.

"CUỘC CHIẾN CƠ HỘI"

Máy bay chiến đấu F-16 Fighting Falcon. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo nguồn tin, giờ đây chỉ có sự can đảm và kiên cường của Ukraine cũng như sai sót của các chỉ huy Nga mới có thể làm thay đổi tình thế nghiệt ngã. Những sai lầm giống như sai lầm đã xảy ra hôm 30/3, khi Nga tiến hành một trong những cuộc tấn công bằng xe tăng lớn nhất vào các vị trí của Ukraine kể từ khi xung đột bắt đầu, và đã bị Lữ đoàn 25 của Ukraine tiêu diệt nhiều xe tăng, xe chiến đấu bộ binh.

Tuy nhiên, các quan chức cấp cao Ukraine nhắc nhở rằng trông đợi vào sai sót của Nga không phải là một chiến lược, và họ cay đắng về những bước đi sai lầm mà họ cho rằng đã cản trở sự phản kháng của Ukraine ngay từ đầu - những bước đi sai lầm của cả phương Tây và Ukraine. Họ cũng gay gắt về việc nguồn cung cấp vũ khí đến quá muộn và không đủ số lượng để tạo ra sự khác biệt mà lẽ ra họ có thể có.

"Tướng Zaluzhny thường gọi nó là 'Cuộc chiến cơ hội'", một sĩ quan nói. "Điều đó có nghĩa là các hệ thống vũ khí sẽ trở nên dư thừa rất nhanh vì chúng nhanh chóng bị người Nga khắc chế. Ví dụ: chúng tôi đã sử dụng thành công tên lửa hành trình Storm Shadow và SCALP (do Anh và Pháp cung cấp) - nhưng chỉ trong một thời gian ngắn. Người Nga luôn rút được bài học. Họ không cho chúng tôi cơ hội thứ hai. Và họ đã thành công trong việc này".

Các sĩ quan Ukraine cho biết tên lửa chống tăng vác vai do Anh và Mỹ cung cấp trong những tuần đầu tiên của cuộc xung đột đã đến kịp thời, giúp họ cứu được Kiev - và hệ thống tên lửa phóng loạt cơ động cao (HIMARS) cũng vậy, đã được sử dụng rất hiệu quả, giúp họ có thể đẩy Nga ra khỏi Kherson vào tháng 11/2022.

"Nhưng thông thường, chúng tôi không nhận được hệ thống vũ khí vào thời điểm chúng tôi cần - chúng chỉ đến khi không còn phù hợp nữa", một quan chức cấp cao khác cho biết, lấy máy bay chiến đấu F-16 làm ví dụ. Khoảng hơn chục chiếc F-16 dự kiến sẽ được đưa vào hoạt động trong mùa hè này, sau khi hoàn thành khóa huấn luyện phi công cơ bản. "Mỗi loại vũ khí đều có thời điểm thích hợp riêng. Cần có F-16 vào năm 2023; chúng sẽ không phù hợp cho năm 2024", ông nói.

Theo quan chức này, lý do là bởi Nga đã sẵn sàng chống lại phi đội F-16: "Trong vài tháng qua, chúng tôi bắt đầu nhận thấy người Nga bắn tên lửa từ Dzhankoy ở phía Bắc Crimea, nhưng không có đầu đạn nổ. Chúng tôi không hiểu họ đang làm gì nhưng sau đó chúng tôi phát hiện ra: Họ đang thử phạm vi". Sĩ quan này giải thích rằng Nga đang tính toán nơi tốt nhất để triển khai hệ thống radar và tên lửa S-400 nhằm tối đa hóa khu vực mà chúng có thể bao phủ để nhắm mục tiêu vào F-16, giữ chúng tránh xa tiền tuyến và các trung tâm hậu cần của Nga.

Các sĩ quan cũng cho biết hiện họ cần nhiều vũ khí truyền thống cơ bản hơn, cũng như máy bay không người lái. "Chúng tôi cần lựu pháo và đạn pháo, hàng trăm nghìn quả đạn pháo và tên lửa", một người nói với Politico, ước tính rằng Ukraine cần 4 triệu quả đạn pháo và 2 triệu máy bay không người lái. "Chúng tôi luôn nói với các đối tác phương Tây rằng chúng tôi có kinh nghiệm chiến đấu, chúng tôi có hiểu biết về chiến trường về cuộc chiến này. Họ có đủ nguồn lực và họ cần cung cấp cho chúng tôi những gì chúng tôi cần", ông nói thêm.

Binh sỹ Ukraine thuộc Lữ đoàn cơ giới số 47. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Về phần mình, châu Âu đang cố gắng giúp Ukraine bù đắp bất lợi lớn về đạn pháo. Một đề xuất mua đạn pháo số lượng lớn do CH Séc dẫn đầu có thể nâng tổng số đạn cung cấp cho Ukraine từ cả trong và ngoài EU lên khoảng 1,5 triệu viên đạn với chi phí 3,3 tỷ USD - nhưng vẫn còn thiếu những gì Ukraine cần.

Các sĩ quan nhấn mạnh rằng họ cũng cần thêm rất nhiều binh sĩ. Ukraine hiện không có đủ quân ở tiền tuyến và điều này đang làm trầm trọng thêm vấn đề thiếu sự hỗ trợ của phương Tây. Tuy nhiên, Ukraine vẫn chưa bắt đầu tuyển quân trước cuộc tấn công lớn dự kiến của Nga, khi các nhà chức trách lo ngại hậu quả chính trị có thể xảy ra. Tướng Zaluzhny từng công khai kêu gọi huy động thêm quân vào tháng 12/2023, ước tính Ukraine cần thêm ít nhất 500.000 quân. Nhưng vẫn chưa có một biện pháp huy động quân nào được thực hiện.

Mới đây, ngày 3/4, Tổng thống Zelensky đã ký một số phần bổ sung cho luật huy động cũ, thắt chặt các yêu cầu pháp lý đối với nam giới Ukraine bao gồm hạ độ tuổi quân dịch từ 27 xuống 25.

Một trong những sĩ quan trao đổi với Politico bình luận: "Chúng tôi không chỉ có một cuộc khủng hoảng quân sự mà còn có một cuộc khủng hoảng chính trị". Trong khi Ukraine né tránh một đợt huy động lớn, "Nga hiện đang thu gom các nguồn lực và sẽ sẵn sàng tiến hành một cuộc tấn công lớn vào khoảng tháng 8, và có thể sớm hơn", viên sĩ quan nhận định.

Viện trợ vũ khí của Mỹ lại 'chảy' tới Ukraine chỉ trong vài ngày Vũ khí từ kho dự trữ của Lầu Năm Góc ở Đức sẽ được vận chuyển nhanh chóng bằng đường sắt đến biên giới Ukraine. Các quân nhân Ukraina huấn luyện ở khu vực Donetsk vào đầu tháng 4/2024. Ảnh: New York Times Các quan chức Mỹ cho biết các chuyến hàng vũ khí của nước này có thể sớm chảy trở lại...