Kênh thủy lợi 90 tỉ đồng, 4 năm vẫn chưa xong

1.750 hộ dân thiếu nước tưới tiêu, sinh hoạt… gây thiệt hại nhiều tỉ đồng.

Đoàn công tác của HĐND tỉnh Đắk Nông do ông Y Quang B’Krông, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đắk Nông, làm trưởng đoàn vừa có cuộc khảo sát các hạng mục công trình thủy lợi suối Đá xã Quảng Hòa (Đắk G’Long). Công trình này bốn năm chưa xong khiến người dân địa phương bức xúc.

Vào tháng 12-2017, tỉnh Đắk Nông phê duyệt chủ trương đầu tư công trình thủy lợi trên với tổng kinh phí 90 tỉ đồng. Dự án thủy lợi suối Đá được xếp vào nhóm dự án cấp bách và thực hiện không quá năm năm, từ năm 2016 đến 2020. Tuy nhiên, đến nay công trình vẫn còn ngổn ngang.

Người dân phải bơm nước từ dưới kênh sâu để tưới lúa. Ảnh: HT

“Khát” nước bên kênh dẫn nước

Theo chủ trương, dự án sẽ bảo đảm cung cấp nước tưới cho 1.000 ha cây nông nghiệp, góp phần nâng cao năng suất cây trồng, tăng số lượng canh tác lúa nước từ một vụ lên thành hai vụ trong năm. Ngoài ra, công trình còn cung cấp nước sinh hoạt ổn định cho 1.750 hộ dân trong khu vực.

Tuy nhiên, ghi nhận của PV tại công trình: Một số đoạn kênh âm dưới mặt đất, không có nước, bên cạnh kênh là ruộng lúa đất khô nứt nẻ của các hộ dân. Người dân cho hay từ khi triển khai (năm 2017) đến nay, dự án vẫn ngổn ngang, nhiều đoạn kênh bị đào nham nhở.

“Khi chưa thi công dự án, mương cũ dẫn nước tới tận ruộng, bây giờ tôi phải dùng máy bơm thọc sâu xuống kênh hút nước. Họ nói tháng 12-2019 dự án sẽ xong, tôi tin thật, sạ hai sào lúa. Nhưng đến lúc lúa trổ bông thì bị cháy khô vì hạn. Họ hứa tiếp sẽ hoàn thành trong sáu tháng tới nhưng đến bây giờ đã hơn hai năm vẫn chưa xong” – một người dân nói.

Bí thư xã Quảng Hòa Nguyễn Bá Thủy nói rằng năm 2020, người dân trên địa bàn bị thiệt hại hơn 25 tỉ đồng do hạn hán. Chính quyền cũng mong dự án suối Đá đưa vào sử dụng sẽ giúp người dân đủ nước tưới, sinh hoạt, tuy nhiên dự án liên tục chậm tiến độ.

Đại diện chủ đầu tư cho biết đã có báo cáo gửi đến UBND tỉnh Đắk Nông về việc cho tiếp tục gia hạn đến ngày 30-6-2021. Ngoài ra, phía chủ đầu tư cho hay hiện nay đã hoàn thành 95% công trình.

“Nhìn vậy nhưng không phải vậy. Tất cả hạng mục công trình đều được tính toán rất kỹ, có máy bơm hỗ trợ nên không có chuyện nước không dẫn tới vùng hạ lưu. Đây là kênh dẫn nước tới các hồ chứa, người dân phải dùng máy bơm hút lên tưới nước trong thời gian chưa có kênh mương nội đồng” – đại diện chủ đầu tư nói.

Phản biện về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Khoa, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh, cho rằng không có lý do gì kênh dẫn nước chạy ngang nhưng ruộng lại khát nước và dân phải đầu tư máy bơm hút nước lên tưới. Với người dân xã nghèo nhất tỉnh, mấy hộ có điều kiện để đầu tư máy bơm nước?!

Ruộng lúa nứt nẻ vì khô hạn do kênh thủy lợi bốn năm chưa xong . Ả nh: HT

Kênh “âm” dưới đất gần 10 m

Qua kiểm tra thực tế và làm việc với các bên liên quan, đoàn công tác ghi nhận kênh có nhiều đoạn âm dưới đất nhiều mét, có đoạn âm đến gần 10 m. Báo cáo của phía chủ đầu tư cũng thể hiện cao độ từ mặt đất đến đáy kênh có nhiều đoạn 6-9 m.

Ông Nguyễn Đức Hải, Phó Trưởng ban Kinh tế-Ngân sách HĐND tỉnh Đắk Nông, cho biết nhiều vấn đề đặt ra trong quá trình thi công như nước tràn ra, việc thi công tuyến N2 và N4 hiện đang chậm, còn vướng, ngoài ra có nhiều điểm còn nhũng nhão. Trong khi đó, kinh phí thực hiện dự án đến nay đã giải ngân 76 tỉ đồng…

Cũng theo ông Hải, dự án đã gia hạn đến ba lần nhưng vẫn chưa hoàn thành, chủ đầu tư tiếp tục xin gia hạn để làm công trình đến ngày 30-6-2021. Tuy nhiên, việc gia hạn này đến nay chưa được cơ quan nào cho phép bằng văn bản cụ thể. Hơn nữa, nếu hoàn thành công trình như thiết kế thì cũng chưa đưa vào sử dụng được, vì không có kênh nội đồng dẫn nước đến ruộng người dân.

Ông Y Quang B’Krông, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, nhấn mạnh: “Đây là vùng khí hậu khắc nghiệt, người dân rất có nhu cầu về tưới tiêu. Công trình có sai sót, chúng tôi sẽ kiến nghị cơ quan chức năng khắc phục, xem xét xử lý những tồn tại”.

Trao đổi qua điện thoại, ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Nông, cho biết sở đã họp, đôn đốc chủ đầu tư để thi công nhanh công trình, còn việc có gia hạn đến 30-6-2021 là thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh.