Iran áp đặt hạn chế đối với thanh sát viên của LHQ
Truyền hình nhà nước Iran ngày 23/2 đưa tin nước này chính thức bắt đầu hạn chế các cuộc thanh sát quốc tế đối với các cơ sở hạt nhân của nước này, được cho là nhằm gây áp lực để với các nước châu Âu và chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế và khôi phục thỏa thuận hạt nhân kí năm 2015.
Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif. Ảnh: AFP/TTXVN
Bản tin của truyền hình nhà nước xác nhận Iran đã thực hiện tuyên bố cắt giảm hợp tác với các thanh sát viên Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif tuyên bố :”Đạo luật đã có hiệu lực từ sáng nay”, đồng thời tái khẳng định Iran sẽ không chia sẻ hình ảnh giám sát trực tiếp các cơ sở hạt nhân của mình với IAEA nữa.
Ông Zarif phản ứng thận trọng với đề nghị đàm phán của Chính quyền Tổng thống Biden đồng thời cho biết Iran đang đán.h giá ý tưởng về một cuộc gặp không chính thức với các bên tham gia thỏa thuận trong đó Mỹ cũng được mời.
Video đang HOT
Trong một động thái khác, người phát ngôn nội các Iran, ông Ali Rabiei cho biết trong 3 tuần qua, Iran đã lắp đặt và bắt đầu cung cấp khí đốt cho thêm 148 máy ly tâm công nghệ IR2 tại cơ sở làm giàu hạt nhân Natanz và tổ hợp hạt nhân được gia cố tại Fodo, đưa tổng số máy li tâm lên 492. Một tổ hợp 492 máy ly tâm khác sẽ được lắp trong tháng tới. Người phát ngôn trên nói thêm Iran đã lắp đặt 2 nhóm máy li tâm tiên tiến hơn tại các cơ sở làm giàu hạt nhân của mình, tuy nhiên không cho biết địa điểm cụ thể.
Phản ứng trước việc chính quyền mới ở Mỹ đã bãi bỏ các biện pháp trừng phạt mà cựu Tổng thống Trump áp đặt và nới lỏng hạn chế đối với đi lại trong nước đối với các nhà ngoại giao Iran được bổ nhiệm tại LHQ, ông Rabie đán.h giá các bước đi này mang tính xây dựng nhưng “chưa đủ”.
Động thái mới nhất của Iran diễn ra sau chuyến thăm cuối tuần qua của Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi đến Tehran để đảm phán về các cơ chế thanh sát. Như một phần của thỏa thuận tạm thời, ông Grossi cho biết IAEA sẽ giữ nguyên số thanh sát viên tại Iran. Tuy nhiên, các hạn chế của Tehran sẽ tác động đến các cuộc thanh sát đột xuất cơ sở hạt nhân.
Iran nêu điều kiện với Mỹ
Ngoại trưởng Iran cho biết sẽ dừng phá vỡ cam kết trong thỏa thuận hạt nhân nếu Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt do Trump áp đặt.
"Mỹ dỡ bỏ vô điều kiện và có hiệu quả toàn bộ lệnh trừng phạt do Trump áp đặt. Sau đó chúng tôi sẽ lập tức dừng mọi biện pháp phản ứng, đơn giản là vậy", Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đăng trên Twitter ngày 19/2.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Zarif được đưa ra sau khi chính quyền Tổng thống Joe Biden ngày 18/2 cho biết Mỹ sẵn sàng đối thoại với Iran về việc đưa hai nước quay trở lại thỏa thuận hạt nhân, vốn yêu cầu Tehran ngừng phát triển vũ khí hạt nhân để đối lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế.
Cựu tổng thống Donald Trump năm 2018 rút Mỹ khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran. Tehran sau đó từng bước hủy bỏ cam kết trong thỏa thuận với việc tích trữ uranium cấp độ thấp, sau đó làm giàu lên cấp độ cao hơn và lắp đặt các máy ly tâm tiên tiến để tăng tốc sản xuất.
Mỹ và Iran mâu thuẫn về việc bên nào sẽ đi bước đầu tiên để khôi phục thỏa thuận hạt nhân. Iran tuyên bố Mỹ phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Trump trước, trong khi Washington yêu cầu Tehran phải quay lại tuân thủ cam kết trong thỏa thuận.
Một quan chức cấp cao của Iran cho biết nước này đang xem xét đề nghị khôi phục thỏa thuận do Mỹ đưa ra. "Trước tiên họ phải quay trở lại thỏa thuận năm 2015, sau đó mới có thể thảo luận về các bước đồng bộ cơ bản trong khuôn khổ của thỏa thuận", quan chức Iran cho biết.
"Chúng tôi chưa bao giờ phát triển vũ khí hạt nhân và đây không phải một phần học thuyết quốc phòng của mình. Thông điệp của chúng tôi rất rõ ràng. Hãy dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt và tạo cơ hội cho ngoại giao".
Quốc hội Iran ngày 23/2 dự kiến thông qua đạo luật buộc giới chức nước này hủy quyền tiếp cận sâu được cấp cho các thanh sát viên giám sát việc không phổ biến vũ khí hạt nhân của Liên Hợp Quốc. Các thanh sát viên được trao quyền tiếp cận sâu theo thỏa thuận năm 2015, các chuyến thị sát của họ sẽ bị giới hạn tại những cơ sở hạt nhân đã được công bố nếu Iran tước quyền này.
Mỹ và các quốc gia châu Âu tham gia thỏa thuận hạt nhân hối thúc Iran kiềm chế thực hiện động thái trên, vốn được đán.h giá sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực quay lại hiệp ước của Biden.
Tổng thống Mỹ trước đó nói hy vọng sẽ dùng sự hồi sinh của thỏa thuận với Iran để làm bàn đạp cho thỏa thuận lớn hơn với quốc gia Trung Đông, nhằm hạn chế phát triển tên lửa đạn đạo và các hoạt động của họ trong khu vực.
Ngoại trưởng Iran hối thúc Mỹ trở lại thỏa thuận hạt nhân Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã hối thúc Mỹ hành động nhanh chóng để trở lại thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015, còn được gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), đồng thời nêu rõ luật định được Quốc hội Iran thông qua buộc chính phủ nước này phải có lập trường cứng rắn về vấn đề hạt...